Wie Linux wel eens wil proberen zonder direct van Windows af te stappen, kan Linux dual boot installeren. In dit artikel vertellen we hoe dat in zijn werk gaat en leggen we daarnaast ook uit hoe je deze partitie weer veilig kunt verwijderen.

We gaan er in elk geval van uit dat je Windows 10 op uw systeem hebt draaien. Voor je een dual boot-installatie met Linux overweegt, maak je het beste eerst een volledige systeemback-up. Dat doe je veiligheidshalve ook als u naderhand Linux weer wilt verwijderen.

Ga ook na of je over een zogeheten uefi-systeem of een (wat ouder) bios-systeem beschikt. Dat kan namelijk van belang zijn tijdens het samenstellen van je live usb-stick (zie verderop). Druk op de Windows-toets en tik systeem in, waarna je de applicatie Systeeminformatie opstart. In de rubriek Systeemoverzicht, bij BIOS-modus lees je dan ofwel UEFI af, ofwel Verouderd.

Je controleert ook of je nog over voldoende vrije schijfruimte beschikt. Druk op Windows-toets+R, tik diskmgmt.msc in en druk op Enter. Je hebt bij voorkeur minimaal 20 GB Niet-toegewezen schijfruimte. Desnoods moet je eerst een partitie verkleinen.

©PXimport

Daarna schakel je de functie Snel opstarten in Windows uit, omdat die moeilijk kan doen in dual boot. Druk op de Windows-toets, tik configuratie in en open het Configuratiescherm. Kies Systeem en beveiliging en Het gedrag van de aan/uit-knoppen wijzigen in de rubriek Energiebeheer. Klik op Instellingen wijzigen die momenteel niet beschikbaar zijn en verwijder het vinkje bij Snel opstarten inschakelen. Bevestig met Wijzigingen opslaan.

Linux installeren naast Windows 10

Om de Linux-installatie te starten moet je de gewenste versie op een live bootmedium zetten. We nemen de populaire distributie Ubuntu als voorbeeld. Eerst ga je Ubuntu downloaden. Download vervolgens de gratis tool Rufus portable en start die op. Stop een (lege) usb-stick in je pc en selecteer die bij Apparaat. De Opstartselectie stel je in op Schijf of ISO-image en via de knop SELECTEREN verwijs je naar het gedownloade iso-bestand.

Heb je een uefi-systeem, dan kies jeGPT bij Partitie-indeling en UEFI (geen CSM) bij Doelsysteem. Stond er geen ‘EUFI’, maar ‘Verouderd? Dan kies je respectievelijk voor MBR en BIOS of UEFI. De andere opties laat je ongemoeid, waarna je het proces kunt starten met de voorgestelde standaardopties).

Na afloop start je je systeem van de usb-stick op. Mogelijk moet je daarvoor meteen na het opstarten een speciale toets indrukken, zoals Esc, Del, F2 of F12. Als het goed is, verschijnt dan een bootmenu en kun je je usb-stick selecteren.

©PXimport

Even later stel je de gewenste taal in, zoals Nederlands, net als de juiste toetsenbordindeling. Wat verderop kies je Installeer Ubuntu naast Windows 10. Je stelt de juiste tijdzone in, geeft een gebruikers- en computernaam en een wachtwoord op en de installatie kan beginnen.

Na afloop en een herstart van het systeem krijg je een speciaal bootmenu te zien, afkomstig van Ubuntu: grub2. Dat laat je kiezen uit (onder meer) Ubuntu of Windows 10. Je dual boot is klaar!

Linux-partitie verwijderen

Je hebt Linux een eerlijke kans gegeven, maar uiteindelijk overtuigt het besturingssysteem je toch niet. Dan heeft het natuurlijk weinig zin dit OS kostbare schijfruimte te laten innemen. We gaan het OS nu dan ook weer verwijderen. Voor we verder gaan is één ding van groot belang: je hebt straks een usb-stick nodig waarmee je Windows 10 kunt installeren. Lees elders op deze site hoe je Windows 10 op een usb-stick zetten kunt.

Het verwijderen van de Linux-partitie is een tweestapsproces: eerst haal je de Linux-partitie(s) weg en vervolgens pas je de bootloader aan, zodat Windows weer automatisch opstart in plaats van het keuzemenu van grub2.

We beginnen we met het verwijderen van de Linux-partitie(s). Aangezien er hiervoor geen specifieke uninstaller beschikbaar is, doen we het maar met de botte bijl. Druk op op Windows-toets+R, tik diskmgmt.msc in en druk op Enter. In het Windows Schijfbeheer herken je vast de Linux-partitie(s) wel.

©PXimport

Afhankelijk van de Linux-installatie kunnen dat er meerdere zijn. In tegenstelling tot Windows-partities, hebben Linux-partities doorgaans geen stationsletter en wordt er evenmin een Bestandssysteem vermeld.

Rechtsklik op zo’n Linux-partitie in de grafische voorstelling van Schijfbeheer en kies voor Volume verwijderen. Herhaal dit eventueel voor de andere Linux-partitie(s). Verderop lees je hoe je de beschikbare schijfruimte kunt herstellen.

Bootloader herstellen

Je kunt nu de pc herstarten. Je ziet dat de Linux-bootloader grub2 nog steeds intact is en het heft in handen wil nemen. Aangezien die nergens nog de Linux-partitie kan bespeuren, schakelt grub2 over naar een paniekmodus. Bijna het enige wat die nog toont, is de prompt grub rescue>. Einde verhaal.

Sluit de pc dus maar af en herstart die met de eerder geprepareerde installatie-stick van Windows 10. Wellicht moet je hiervoor bij het opstarten wederom een speciale toets indrukken, waarna je in een bootmenu je usb-stick kunt selecteren.

Even later start de installatieprocedure van Windows. Na het instellen van taal, tijdzone en toetsenbord klikje op Volgende en daarna op Uw computer herstellen. Je kiest nu achtereenvolgens Problemen oplossen en Opdrachtprompt.

©PXimport

Tik het commando bootrec.exe /fixmbr in en bevestig met Enter. Sluit het venster daarna af en kies Doorgaan. Als het goed is, herstart je systeem nu weer mooi met Windows 10.

Mocht dit onverhoopt toch niet lukken, probeer het dan met Problemen oplossen, Opstartherstel.

Restjes opschonen

Linux is weg en Windows draait weer als een zonnetje. Toch zijn er nog enkele restanten om aan te pakken. Zo is er de vrijgekomen schijfruimte die op dit moment geen functie heeft. Die kun je gelukkig hergebruiken. De opties behandelen we in het artikel over Windows 10-partities vergroten.

Tot slot, had je met het oog op je dual boot-installatie de functie Snel opstarten in Windows uitgeschakeld, dan belet niets je om deze functie te activeren. Dat doe je exact zoals eerder beschreven, alleen plaats je deze keer een vinkje bij Snel opstarten inschakelen (aanbevolen).

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook ruimte in je apparaat. Perfect voor wie veel reist, omdat je eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt

Redmi Note 13 Pro

De Redmi Note 13 Pro 5G is een krachtpatser in het middensegment. Met een indrukwekkende 200 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie leg je elk detail vast. Het 6,67-inch AMOLED-display met een resolutie van 1220x2712 pixels en een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor een meeslepende kijkervaring.

Aangedreven door de Snapdragon 7s Gen 2-chipset en beschikbaar met tot 16 GB RAM, biedt dit toestel uitstekende prestaties. De 5100 mAh batterij ondersteunt 67W snelladen, waardoor je snel weer op pad kunt.​

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

8

Uitstekend

Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten

• Uitstekende piekhelderheid
• Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
• Goede kijkhoek en anti-reflectie
• Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten

• Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
• Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
• Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.