Al eeuwen droomt de mensheid van het reizen naar andere planeten. Na de maan leek Mars lang interessant, maar het lijkt nog lang te duren voordat we daar definitief landen. Toch? Of is een reis naar mars dichterbij dan we denken?

Niet als het aan Elon Musk ligt. De ambitieuze visionair die met SpaceX de hele lanceermarkt overhoop gooit door herbruikbare raketten te bouwen en lanceringen voor een spotprijs aan te bieden, zegt al jaren maar wat graag naar Mars te willen. Musk presenteerde daar eerder dit jaar een uitgebreid plan voor. Hij stelt een systeem voor dat in 2022 een eerste proeflancering moet doen en dat in 2024 voor het eerst mensen naar Mars moet brengen. Dat soort plannen is al vaker geopperd, maar als Elon Musk praat wordt dat niet onterecht serieus genomen.

Het Interplanetary Transport System of ITS moet hét project worden waar SpaceX in de toekomst naartoe wil. Dat project is op z’n zachtst gezegd ambitieus te noemen: het bedrijf wil tientallen raketten per jaar(!) lanceren met daarin honderden(!!) reizigers die makkelijk naar Mars kunnen reizen om daar een kolonie te starten.

En oh ja, de nieuwe raketten kunnen in de toekomst ook worden ingezet om op aarde in korte tijd grote afstanden af te leggen. Het is lastig om door de grandioze verkooppraatjes van Musk heen te kijken, maar wie dat doet ziet een weldoordacht plan waarbij voornamelijk geld het grote probleem is, en waarbij schaalbaarheid het sleutelwoord is. SpaceX wil klein beginnen en de plannen vervolgens stapsgewijs uitbreiden.

Big fucking rocket

Centraal in de plannen voor het ITS staat een enorme raket die uit slechts één trap bestaat, door Musk liefkozend de ‘BFR’ of ‘Big Fucking Rocket’ genoemd. Als die af is, kan de raket 150 ton naar een lage aardbaan brengen. Ter vergelijking: de Saturnus 5 kon tijdens het Apollo-programma 118 ton lanceren. De BFR wordt schaalbaar, zodat er ook kleinere versies kunnen worden gebouwd. Die moeten uiteindelijk de bestaande raketten van SpaceX vervangen. De BFR heeft een eigen laadruimte die in de raket zelf zit, zodat er geen aparte capsule nodig is voor vracht.

Uiteindelijk moeten alle bestaande SpaceX-raketten plaatsmaken voor de nieuwe raket. Op dit moment is dat alleen nog de Falcon 9, maar in de nabije toekomst komt daar de veel grotere Falcon Heavy bij, waarmee grotere vrachten naar boven kunnen worden gestuurd. Ook de Dragon-capsule, nu nog gebruikt om vracht naar het ISS te brengen en in de toekomst om astronauten te lanceren, verdwijnt en wordt geïntegreerd in de BFR.

Ook nieuw aan de raket zijn de twee nieuwe motoren. Terwijl de Falcon 9 nog negen (aha!) Merlin-motoren gebruikt, krijgt de BFR slechts twee aandrijfmotoren. Die ‘Raptors’ worden op dit moment al uitvoerig getest en moeten net als de Merlin-motoren in en uit te schakelen zijn – ook tijdens een vlucht.

Dat laatste is vooral interessant voor de landing op Mars, want dat is op dit moment één van de grootste obstakels van de Rode Planeet: het is nog lastig daar een (groot) voertuig zacht te laten landen, en op dit moment onmogelijk om het weer te laten opstijgen. De Raptor-motoren moeten ervoor zorgen dat de BFR van een snelheid van 7 m/s afremt totdat hij veilig verticaal landt – precies zoals SpaceX nu al doet met zijn bestaande raketten.

Uitdagingen

Musk doet het overkomen alsof het slechts een kwestie van tijd (en geld) is voordat het plan rond is, maar technologisch gezien is er nog een aantal zaken dat moet worden opgelost. De raket moet zowel in een aardbaan worden bijgevuld (en dat is in microzwaartekracht nog nooit getest) en vervolgens moet op Mars brandstof van methaan en zuurstof worden gemaakt om de raket weer vol te tanken (ook nooit gedaan). Het landen met retroaandrijving en supersonische snelheden is eveneens een heet hangijzer: daar is op dit moment nog geen goed systeem voor en bestaande missies hebben aangetoond dat de landing uitermate riskant is.

Je moet van goeden huize komen om zo’n ambitieus plan te kunnen presenteren, en hoewel Elon Musk in het verleden niet alleen woorden, maar ook veel daden heeft laten zien, kwam er veel kritiek op zijn plannen. Die kritiek richt zich met name op de financiële situatie, en dat is meteen het gedeelte waar Musk geen sluitend antwoord op kan geven. Een bemande missie kost naar conservatieve schattingen van NASA meer dan 30 miljard dollar om te ontwikkelen en te lanceren, dus SpaceX heeft nog even te gaan voordat het dat bedrag bij elkaar heeft.

Musk wil zoals gezegd al het geld dat SpaceX met zijn lanceringen verdient in de ontwikkeling van het ITS stoppen. Dat bedrag kan mooi oplopen als het bedrijf raketten kan hergebruiken in plaats van telkens opnieuw te bouwen, maar zelfs een herbruikbare raket is minder dan de helft goedkoper dan een conventionele ‘wegwerpraket’. Wel schroeft SpaceX het aantal lanceringen in een jaar flink op. In 2017 werd een recordaantal van zeventien raketten gelanceerd; in 2018 moeten dat er dertig worden en in de toekomst nóg meer.

De toekomst

Toch is het totaal niet duidelijk hoeveel geld het private SpaceX heeft, nodig heeft en kan verdienen. Voorlopig lijkt het er niet op dat het bedrijf ooit naar de beurs gaat en blijven de financiën schimmig. Musk lijkt niettemin iets goed te doen en zijn bedrijf gezond te houden. Zijn intenties om een Mars-kolonie te bouwen zijn bovendien oprecht. Of het gaat lukken, is echter de vraag, maar misschien moeten we vast nadenken over de eerste woorden op de planeet. ‘Elon, bedankt!’ misschien?

Tabbladen zijn handig, maar kunnen al snel uitmonden in een onoverzichtelijke wirwar. Om dat probleem aan te pakken, introduceerde Google Chrome tabgroepen: een slimme manier om je openstaande tabs te ordenen en labelen.

Stap 1: Nieuwe groepen

Zorg eerst dat je de nieuwste versie van Chrome op je laptop hebt staan. Klik op de drie puntjes rechtsboven, kies Help / Over Google Chrome en installeer eventueel de update. Om tabbladgroepen in de vingers te krijgen, open je snel een paar tabbladen. Denk aan pagina's over hetzelfde onderwerp of project. Klik met de rechtermuisknop op een tabblad en kies Toevoegen aan een nieuwe groep.

Stap 2: Naam en kleur

Er verschijnt een venstertje waarin je de groep een naam en kleur kunt geven. Kies een korte, herkenbare naam die het onderwerp van de groep weergeeft, zoals 'Werk', 'Recepten' of 'Vakantieplanning'. Een kleur toewijzen helpt je om snel onderscheid te maken tussen verschillende groepen. De groep verschijnt vervolgens als een gekleurde knop tussen je tabbladen. Een groot voordeel: als je op de groepsnaam klikt, worden de bijbehorende tabbladen ingeklapt, dat bespaart ruimte.

Tabbladen kun je later eenvoudig toevoegen: klik met de rechtermuisknop op het gewenste tabblad en kies de gewenste groep.

Stap 3: Groep sluiten

Klik je met de rechtermuisknop op de naam van de tabbladgroep, dan krijg je andere mogelijkheden. Met de optie Nieuw tabblad in groep open je een leeg tabblad in de bestaande groep. Het is ook mogelijk om een bestaand tabblad gewoon in de groep te slepen. Kies je Groep verplaatsen naar een nieuw venster, dan opent Chrome een nieuw browservenster met daarin alle opgenomen tabbladen. Met de opdracht Groep sluiten verdwijnt de groep van je scherm. Dit doe je als je de hele groep niet meer nodig hebt en je de tabbladen niet langer wilt openhouden. Met Groep verwijderen (in sommige versies: Groep opheffen) blijven de tabbladen open, maar worden ze losgekoppeld van de groep. De kleur en de groepsnaam verdwijnen. Dit doe je als je de inhoud nog nodig hebt, maar je geen groepsindeling meer wilt.

5x Chromebooks

Zeg je Chrome, dan denk je ook al snel aan Chromebooks. Hieronder een selectie 5 fijne modellen.

Acer Chromebook Plus 514

Compacte 14-inch Chromebook met vlotte prestaties, lichte aluminium behuizing en degelijke accuduur.

HP Chromebook x360 14b‑cd0625nd

14″ touchscreen Chromebook met 8 GB RAM en 128 GB opslag; geschikt voor alle dagelijkse taken.

Acer Chromebook Plus 515 CB515-2H-32UH

Stevige 15,6″ Chromebook met Full HD-scherm, Intel Core-i3, 8 GB RAM en 128 GB SSD, geschikt voor werk, school, surfen en media.

Lenovo IdeaPad / Slim 3 Chrome / 83BN0038MH

Compacte 14″ Chromebook met Full HD-scherm en Intel Core i3, prima voor school, mail, web en licht werk.

HP Chromebook 14a-nf0050nd

Lichte 14″ Chromebook met Full HD-scherm, Intel N-processor, 4 GB RAM en 128 GB opslag; geschikt voor internet, mail, documenten en basisgebruik op school of werk.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.