Als het gaat om het opladen van apparatuur als smartphones en laptops, lijkt iedereen er wel vreemde gebruiken op na te houden. Zo laten mensen de batterij van hun nieuwe gadget eerst volledig leeglopen voordat ze hem in gebruik nemen of wordt direct de stekker uit het stopcontact gehaald wanneer de accu vol is. Maar hoe ga je het beste om met je accu? Daar komen we achter door experts uit te laten leggen hoe accu's werken.

Accu’s, ook wel batterijen genoemd, zijn één van de belangrijkste onderdelen van elektronica. Zonder accu werkt je peperdure telefoon, laptop of handige e-reader immers niet. Toch weten maar weinig mensen hoe een accu werkt en gaan er veel mythes op internet rond over het op- en ontladen van accu’s. Tijd om voor eens duidelijkheid te scheppen. In dit artikel focussen we ons op lithium-ion-accu’s, het type batterij dat het meest gebruikt wordt in consumentenelektronica.

Nieuwe accu opladen

Als je je nieuwe gadget uit de doos haalt, wil je hem natuurlijk meteen instellen en gebruiken. Maar wacht: op internet staat dat je de accu eerst moet opladen en daarna pas met het apparaat aan de slag mag gaan. Klopt dat? Nee, zegt prof. dr. Peter Notten, hoogleraar Energy Materials and Devices aan de Technische Universiteit Eindhoven. “Een lithium-ion-accu is in de fabriek al een aantal keer geladen en ontladen, bedoeld om een goede start te maken. Eerst wel of niet de accu opladen, heeft voor zover ik weet geen invloed op de levensduur van de accu.”

Dr. Marnix Wagemaker, professor en batterijonderzoeker aan de Technische Universiteit Delft, beaamt dit. “Bij lithium-ion-accu’s maakt dit niets uit.”

Dat scheelt, je kunt je spiksplinternieuwe elektronica de eerste keer dus direct gebruiken. Behalve als de accu al (bijna) leeg is, natuurlijk.

Goedkope opladers kunnen gevaarlijk zijn

Grote kans dat jij je telefoon, tablet en andere gadgets niet alleen oplaadt met de originele kabel en stekker, maar ook met niet-originele accessoires van bijvoorbeeld de discountwinkel of een Chinese webshop. Merkloze laders van zulke winkels zijn weliswaar veel goedkoper, maar die lagere prijs moet ergens vandaan komen. De onderdelen die gebruikt worden in spotgoedkope kabels en stekkers, zijn vaak van mindere kwaliteit en zijn soms zelfs gevaarlijk. Hoogleraar Notten noemt het gebruik van goedkope, niet-originele accessoires dan ook ‘niet verstandig’.

“De lader moet helemaal zijn afgestemd op de batterij, de communicatie tussen die twee is ontzettend belangrijk. De nauwkeurigheid van de lader bepaalt voor een groot deel hoe de veroudering van de batterij verloopt.” Bij een zogeheten mismatch tussen de lader en de accu, kunnen er volgens Notten ‘rare dingen’ gebeuren, zoals kortsluiting.

Wagemaker voegt hieraan toe: “bij de oplader die wordt meegeleverd bij het product is goed nagedacht hoeveel voltage hij mag leveren aan de accu, bijvoorbeeld 4,2 volt. Als je een andere oplader gebruikt die een maximum van bijvoorbeeld 4,4 volt heeft, dan wordt je accu op een te hoog potentiaal opgeladen. Is het iets te hoog, dan is het vooral slecht voor de levensduur van de accu, maar een te groot verschil kan inderdaad gevaarlijk zijn.”

Usb-C

Kijk bij apparaten met een usb-c-aansluiting extra goed uit, want usb-c ondersteunt hogere voltages dan het welbekende micro-usb 2.0. Steeds meer elektronica hebben een usb-c-poort en alhoewel er een duidelijke omschrijving is van de usb-c-standaard, houden lang niet alle fabrikanten zich hieraan. Zo voldeden de usb-c-kabels van de OnePlus 2- en 3-telefoons niet aan de standaard en brengen dubieuze accessoiremerken nog steeds (goedkopere) kabels en stekkers uit die een hogere maximale output hebben dan wenselijk is. Dat is gevaarlijk, omdat het kan leiden tot een oververhitte accu die op zijn beurt weer in de brand kan vliegen of ontploffen. Controleer voor je een usb-c-product koopt dus goed of de maximale output in volt en ampères overeenkomt met die van de originele productaccessoires. Of koop nog een originele kabel of stekker, dan weet je zeker dat je goed zit.

©PXimport

‘s nachts opladen

“In principe kan het”, vertelt hoogleraar Notten. “Lithium-ion-accu’s gebruiken de bekende CCCV-oplaadmodus waarbij de eerste helft van de accu snel oplaadt en het tweede deel langzamer om gevaarlijke situaties te voorkomen. Maar als de accu lange tijd, bijvoorbeeld een nacht, aan de oplader hangt, treden er wel kleine nevenreacties op die de levensduur van de accu verkleinen.” Dat effect merk je niet na een paar maanden, het duurt wel langer.

Ook Wagemaker noemt het veilig genoeg om apparatuur ‘s nachts aan de oplader te hangen, mits je originele accessoires gebruikt. “Als de lader goed is, weet hij dat de accu is opgeladen en stopt hij. Er loopt dan geen stroom meer door en dus is er geen gevaar.” Toch laadt de hoogleraar zijn apparatuur zelf niet ‘s nachts op, puur voor de zekerheid.

De deskundigen hebben nog een dringend advies aan wie zijn telefoon ‘s nachts oplaadt onder het kussen: stop er direct mee! Notten: “het zou verboden moeten zijn, want een accu kan onder een kussen zijn warmte niet kwijt. En een accu mag niet te warm worden, want een hogere temperatuur kan leiden tot allerlei rare dingen zoals kortsluiting.” Ook fabrikanten als Apple waarschuwen voor accu-oververhitting. Op zijn website zegt de iPhone-maker dat de lithiumbatterij in de iPhone beschadigd kan raken door hoge temperaturen. Apple raadt klanten daarom aan een eventueel hoesje om hun toestel te verwijderen als het apparaat erg warm wordt tijdens het opladen.

De beste temperatuur om een accu op te laden is kamertemperatuur. De telefoon, laptop of tablet in de volle zon opladen is volgens hoogleraar Notten absoluut niet goed voor de accu omdat de negatieve nevenreacties van het laden sneller gaan bij hogere temperaturen.

©PXimport

Accu kalibreren

Als de accuduur van je apparaat (plots) tegenvalt en je er geen verklaring voor hebt, kun je de accu kalibreren voor een soort reset. Nintendo adviseerde deze methode vorig jaar bijvoorbeeld toen zijn Switch-gameconsole geplaagd werd door een accuprobleem.

Hoogleraar Notten geeft aan dat deze methode werkt voor de accu’s die vroeger gebruikt werden, maar hij gelooft niet dat het een belangrijke rol speelt bij de huidige lithium-accu’s die onder andere in tablets en laptops zitten.

Accu sneller leeg als het koud is

Bij een lage temperatuur gaat de spanning van de accu naar beneden en hoe kouder het is hoe sneller dat gaat. Hoogleraar Notten: “als de accu bij de ondergrens van de spanning is, stopt hij ermee. En het apparaat dan ook. Hij lijkt dan leeg, maar dat is niet zo. Als je hem binnen tot kamertemperatuur verwarmt, doet hij het weer.” Zijn redenatie wordt gesteund door collega-hoogleraar Wagemaker. Het advies is dan ook om je gadget in de winter warm te houden door hem in je tas of jaszak te stoppen.

Snelladers en draadloze opladers?

Volgens Wagemaker van de TU Delft is het helder waarom snelladers slechter zijn voor de accu dan langzamer opladen. “Bij snel opladen wordt er continue met een hoger voltage stroom in de accu geduwd, vaak zo hoog als de accu toestaat. Dat is hartstikke mooi, want de accu laadt snel op, maar als je altijd een snellader gebruikt, laad je dus altijd op tegen de limiet van de accu. Dat versnelt de veroudering van de accu en heeft dus een negatief effect op de levensduur.”

Bij draadloze opladers met een hoge maximale spanning is dit in principe niet anders, zegt Notten. Het draadloos opladen van de accu is een techniek die vooral populair is op (duurdere) smartphones. Het laden werkt grofweg zo: je doet de stekker van het oplaadstation in het stopcontact en legt je smartphone op het station, waarna de telefoon de magnetische energie omzet naar spanning om de accu op te laden.

Een Amerikaanse journalist meldde onlangs op basis van eigen onderzoek dat de accu bij draadloos opladen meer cycli maakt dan bij bekabeld opladen en dus sneller veroudert. Meerdere deskundigen hebben recent aan Nu.nl laten weten dat die bewering onwaarschijnlijk is. Eén van hen legt uit de accu de ontvangen energie namelijk op dezelfde manier behandelt als wanneer er gebruikt wordt gemaakt van een bekabelde oplader. Om schade aan de accu en andere telefoononderdelen te voorkomen, verplicht de meestgebruikte standaard voor draadloos opladen (Qi) fabrikanten bovendien om een schild te bouwen rond de spoel van de smartphone.

©PXimport

Tot 100 procent laden?

Een volledig opgeladen accu geeft een zeker gevoel, maar een accu tot honderd procent opladen is slecht voor de levensduur. “Het heeft allemaal met de maximale spanning te maken”, verklaart hoogleraar Notten van de TU Eindhoven. “Die spanning heeft invloed op de levensduur van de accu. Blijf daarom weg van de boven- en onderkant van het op- en ontladen.’ Volgens Notten kun je de lithium-ion-accu van je apparaat beter opladen tot tachtig of negentig procent en hem niet onder de twintig procent laten komen.

“Dat is beter dan dat je de accu helemaal leeg maakt.” Het Amerikaanse Battery University, één van de bekendste bedrijven dat accu’s test, onderstreept dit, net als smartphonefabrikanten als Samsung.

Professor Wagemaker van de TU Delft beaamt dat de levensduur van de accu het beste blijft als de capaciteit tussen de twintig en tachtig procent wordt gehouden. Hij onderstreept de redenatie van Notten: “vermijd als het kan het einde van het opladen en het opladen vanaf nul, dus een lege accu. Als je aan de levensduur denkt, gebruik je niet de hele capaciteit van de accu – maar dan geef je wel wat stroom weg.”

Een accu die nooit helemaal vol is, moet dus ook sneller aan de oplader. Niet ideaal, maar vaker laden is wel beter voor de levensduur van de accu, zeggen batterijtestbedrijf Battery University en hoogleraar Notten.

Levensduur lithium-ion-accu

Een apparaat met accu slijt altijd. Veel elektronica als smartphones en tablets hebben een platte lithium-ion-accu, legt Wagemaker als eerste uit. Dit type accu neemt minder ruimte in dan een cilindervormige lithium-ion-accu, maar heeft ook een kortere levensduur. Omdat bijvoorbeeld laptops steeds dunner worden, stappen ook die vaker over van een cilindervorm naar een platte accu. Hoelang de accu meegaat, verschilt per accu en dus per apparaat. Elke keer als de accu volledig oplaadt, telt dat als een cyclus. Een platte lithium-ion-accu gaat gemiddeld tussen de vijfhonderd en zevenhonderd cyclussen mee.

Wie zuinig omgaat met zijn accu door hem langzaam op te laden en hem tussen de twintig en tachtig procent te houden, kan volgens Wagemaker merkbaar langer met het apparaat doen. “Als wij zoiets in het laboratorium doen, halen we merkbaar veel meer cyclussen, dus oplaadbeurten uit de accu. Dat merk je vooral na de zevenhonderd.”

©PXimport

Beruchte Samsung Galaxy Note 7

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een koelkast die hoge ogen gooit bij andere gebruikers? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Hisense RB329N4AWE

De Hisense RB329N4AWE is een goede betaalbare koelkast. Ruim twintig reviewers komen tot een gemiddelde score van een 8,7. Naast de lage prijs waarderen diverse consumenten onder meer de stille werking (38 decibel) en ruime inhoud. Daarnaast valt de no frost-functie in de smaak, want hierdoor is er in het vriesgedeelte nooit sprake van ijsvorming. Dat scheelt weer ontdooien. Is de draairichting ongunstig? Geen probleem, want je kunt de deur omkeren. De bediening is eenvoudig, want bovenaan het koelvak bevinden diverse knopjes. Daarmee selecteer je onder meer de gewenste temperatuur.

Deze koelkast bevat meerdere ventilators die de koude lucht gelijkmatig verdelen. Dat komt de houdbaarheid van de producten ten goede. Voor het snel invriezen van voedsel activeer je desgewenst de Fast Freeze-optie. Zo bewaar je beter de smaak van producten. Het koelgedeelte heeft een inhoud van 188 liter, terwijl het vriesvak goed is voor 67 liter. Deze vrijstaande koelkast is 180 centimeter hoog. Tot slot is de diepte van 56 centimeter een pluspunt. Hierdoor plaats je de RB329N4AWE netjes in een standaard keuken.

Samsung RS65DG5403S9EF

Met een totale inhoud van 635 liter is de Samsung RS65DG5403S9EF een perfecte koelkast voor gezinnen. Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Achter de linkerdeur bevindt zich een vrieskast van 218 liter. Met vier legplanken en twee transparante lades kun je heel wat etenswaren invriezen. Er is in de deur ook nog een ijsblokjesmaker verwerkt. Het koelgedeelte heeft dezelfde indeling als het vriesvak, maar is een stuk breder. Daardoor bedraagt de inhoud van dit compartiment maar liefst 417 liter.

Zoals je van een moderne koelkast in deze prijsklasse mag verwachten, ondersteunt de RS65DG5403S9EF diverse nuttige functies. Verbind het apparaat bijvoorbeeld met wifi en houd in een app op je smartphone het actuele stroomverbruik in de gaten. Verder ondersteunt dit model no frost, zodat je de vrieskast niet hoeft te ontdooien. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van slechts 37 decibel. Vijf Kieskeurig.nl-testers voelden deze Amerikaanse koelkast al eens aan de tand. Zij deelden alleen maar achten en negens uit. Lees hier hun testverslagen. Het product is in een zilverkleurige en zwarte uitvoering te koop.

Liebherr CNC 5703 Pure

Het Duitse merk Liebherr staat bekend om zijn kwalitatieve witgoedproducten. De CNC 5703 Pure is daarvan een goed voorbeeld. Niet voor niets beoordelen een kleine twintig Kieskeurig.nl-bezoekers het product met een gemiddeld cijfer van een 9. Je hoeft deze koelkast niet ergens in de bijkeuken of schuur neer te zetten, want het apparaat maakt nauwelijks geluid. Het opgegeven volumeniveau bedraagt slechts 35 decibel. Zet hem dus gerust naast een bank of keukentafel. Dankzij de geïntegreerde deurgrepen is de buitenzijde helemaal vlak. Handig voor het afnemen van vuil en stof!

De koelkast is ruim twee meter hoog. Dit resulteert in flink wat ruimte. Het koelvak heeft dan ook een riante inhoud van 268 liter. Met 103 liter is het vriesgedeelte eveneens erg ruim. Van ijsvorming is geen sprake, want de CNC 5703 Pure ondersteunt no frost. Voor het bewaren van groente en fruit komt de zogenoemde EasyFresh-lade goed van pas. Dankzij een hoge luchtvochtigheid blijven de producten hierin langer goed. Wie dit product binnen een half jaar kosteloos registreert, ontvangt acht jaar garantie op alle onderdelen en het arbeidsloon. Naast de hier besproken witte uitvoering is deze koelkast ook in een RVS-variant verkrijgbaar.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Inventum KV550B

Zoek je een tafelmodel met een goede reputatie? Kijk dan eens naar de Inventum KV550B. Op Kieskeurig.nl heeft deze compacte koelkast een gemiddelde score van een 9,1. De reviewers prijzen onder andere de stille werking (39 decibel), geïntegreerde verlichting en ruime groentelade. Verder heeft de koelkast ook nog twee legplanken en drie deurvakken. Dankzij de superkoelen-functie breng je vers bewaarde etenswaren snel op temperatuur.

De afmetingen zijn 85 × 55 × 58 centimeter, waardoor je deze koelkast makkelijk in een hoekje van een garage, schuur, tuinhuis of (bij)keuken kwijt kunt. Ondanks het compacte formaat heeft de koelkast een inhoud van 113 liter. Daarnaast is er ook nog een apart vriesvak van 16 liter. Plaats hierin bijvoorbeeld ijsjes of een heel brood. Nuttig om te weten is dat je de draairichting van de deur zo nodig kunt omkeren. Deze koelkast is in een zwarte en witte behuizing te koop.

ETNA AKV678RVS

Met een prijskaartje van minder dan duizend euro is deze Amerikaanse koelkast van ETNA momenteel goedkoper dan ooit. Bovendien heeft de AKV678RVS ook nog eens een hoge gemiddelde beoordeling van een 8,6. Buiten deze zilverkleurige uitvoering kun je als alternatief de zwarte versie overwegen. Achter de linkerdeur heb je toegang tot een vrieskast van 185 liter. De twee beschikbare lades vriezen wegens no frost-ondersteuning niet aan. Verder heeft de vriezer vijf legplanken en vier deurvakken.

Aan de rechterkant bevindt zich het koelgedeelte met een inhoud van 334 liter. Dankzij vijf draagplateaus, twee lades en drie deurvakken kun je een heleboel producten koel bewaren. Houd vanwege de hoge capaciteit wel rekening met een behoorlijke omvang van 178,6 × 91 × 64,3 centimeter. Een voordeel is het fluisterstille geluidsniveau van 35 decibel. Hierdoor ervaar je tijdens het televisiekijken en muziek luisteren geen hinder. Je stelt via het bedieningspaneel aan de buitenzijde de gewenste temperatuur in.

In de koude wintermaanden is wat extra warmte in huis geen overbodige luxe. Steeds meer mensen kiezen daarom voor een elektrische deken: zo blijf je niet alleen heerlijk warm, maar bespaar je ook op stookkosten. Hoe je een elektrische deken kiest die bij je past, lees je hier.

Lees ook: 10 tips om warm te blijven zonder te stoken

Soort deken

Er zijn twee soorten elektrische dekens: onderdekens en bovendekens. Een onderdeken verwarmt je bed, een bovendeken is ideaal voor op de bank. Lig je dus elke avond te klappertanden in bed, dan is een onderdeken voor jou waarschijnlijk de beste keuze. Vind je het lekker om 's avonds onder een (warm!) kleedje op de bank te kruipen én wil je misschien je stookkosten wat omlaag brengen, dan kies je voor een bovendeken.

Een onderdeken plaats je tussen je matras (of topper) en hoeslaken, zodat de deken het bed van onderaf verwarmt. Je kunt een onderdeken aanzetten op het moment dat je in bed stapt, maar vaker worden onderdekens met behulp van een timer ingeschakeld vóór het liggen, zodat het bed al heerlijk warm is. Vaak regelt een timer ook dat de deken zichzelf na een uur (of twee) vanzelf uitschakelt, zodat er tijdens het slapen geen veiligheidsrisico's ontstaan.

©Leonid Iastremskyi

In tegenstelling tot een elektrische onderdeken leg je een elektrische bovendeken (zoals de naam al zegt) bovenop je, bijvoorbeeld als je op de bank of je favoriete stoel zit. Je herkent deze dekens aan hun extra zachte materiaal, zoals fleece of microvezel. Een bovendeken zet je pas aan op het moment dat je eronder gaat zitten of liggen. Net als onderdekens schakelen de meeste bovendekens zichzelf na verloop van tijd vanzelf uit. Je kunt een bovendeken natuurlijk ook mee naar bed nemen voor wat extra warmte, dus eigenlijk zijn deze dekens multifunctioneel!

Formaat

Zowel onder- als bovendekens zijn verkrijgbaar in verschillende afmetingen. Bedenk dus van tevoren goed hoe groot je je elektrische deken wenst. Onderdekens komen qua breedte overeen met de standaardafmetingen van matrassen: een eenpersoons-onderdeken is meestal 80 centimeter breed, een tweepersoons-onderdeken 140 centimeter. In de lengte zijn ze doorgaans iets korter dan een matras, omdat ze alleen het lichaam hoeven te verwarmen. Handig: veel tweepersoons-onderdekens beschikken over twee schakelaars waarmee je de temperaturen van beide helften apart van elkaar kunt instellen. Scheelt weer geruzie met je partner.

Bovendekens zijn er in compacte, middelgrote en extra grote varianten. Compacte bovendekens hebben een afmeting van (rond de) 100 x 70 centimeter en zijn bedoeld om alleen je schoot of bovenlichaam mee te verwarmen. Middelgrote dekens gaan richting de 150 x 70 centimeter en zijn perfect om je hele lichaam in tewikkelen. Kruip je het liefst samen met je partner onder een kleed? Ga dan voor een extra grote variant van bijvoorbeeld 180 x 130 centimeter.

Warmtestanden

Aan een elektrische deken wil je geen honderden euro's uitgeven, en dat hoeft natuurlijk ook niet. Maar gris ook niet de eerste de beste deken uit de schappen. Sommige elektrische dekens (en dan met name de goedkopere) beschikken namelijk maar over één warmtestand, en de kans is groot dat jij die stand nét te warm of juist te koud vindt. Ook als je de deken op verschillende plekken in huis gaat gebruiken – misschien is je slaapkamer een stuk frisser dan je woonkamer – is het fijn als je de temperatuur van je elektrische deken naar wens kunt instellen. De meeste standaardmodellen hebben vier tot zes warmtestanden, maar er zijn ook dekens met meer dan zeven warmtestanden. Sommige elektrische onderdekens beschikken zelfs over verschillende warmtezones voor schouders, rug en voeten – extra fijn als je snel koude voeten hebt!

Veiligheid

Comfortabel onder (of op) een elektrische deken liggen gaat alleen als je weet dat de deken honderd procent veilig is. Kies voor je eigen gemoedsrust dus voor een deken van een betrouwbaar merk; daarmee weet je zeker dat je een veilig product in huis haalt. Let er ook op dat de deken een automatische uitschakelfunctie én een oververhittingsbeveiliging heeft, zodat-ie nooit te heet wordt. Vermijd het kopen van een tweedehandsdeken, omdat een versleten of beschadigd deken vatbaarder is voor brand en kortsluiting.

©Mariana Rusanovschi

Wasbaarheid

Ook het gemak waarmee een elektrische deken gewassen kan worden, is voor veel mensen belangrijk. Vooral als je kleine kinderen hebt die maar al te graag onder de warme deken kruipen, is de kans op morsen of andere ongelukjes groot. En als je een onderdeken op je bed hebt liggen, wil je die natuurlijk ook regelmatig kunnen opfrissen. Gelukkig kunnen de meeste elektrische dekens na het verwijderen van de elektrische bediening gewoon op 30 graden in de wasmachine worden gewassen. Check wel altijd goed de instructies, want dit geldt niet voor iedere elektrische deken. Elektrische dekens kunnen meestal niet in de droger.

Hoe zuinig is een elektrische deken?

Kun je nauwelijks meer onder je elektrische deken vandaan komen en begin je je zorgen te maken over je energierekening? Nergens voor nodig: een elektrische deken kost namelijk niet meer dan een paar cent per avond. Ja, je leest het goed! Gemiddeld verbruikt een elektrische deken zo'n 50 watt per uur (0,05 kWh), wat met een stroomprijs van € 0,40 neerkomt op twee cent. Lig je dus drie uur onder je heerlijke warme deken, dan ben zo'n zes cent kwijt. Ter vergelijking: een paar uur de verwarming aan kost je al snel twee euro. Als je daadwerkelijk wilt besparen met je elektrische deken is het natuurlijk wel slim om de verwarming lager of helemaal uit te zetten, anders schiet je er alsnog weinig mee op.