Photoshop is zo'n uitgebreid pakket, dat u misschien niet alle mogelijkheden kent. Neem bijvoorbeeld aanpassingslagen en kleurkanalen. Hebt u daar wel eens van gehoord, maar weet u niet precies wat u er mee kunt? In deze 3-delige cursus vertellen we wat ze doen en hoe u ze inzet. Zo haalt u alles uit Photoshop

In deel 1 hebt u gezien welke invloed aanpassingslagen en kleurkanalen hebben op zwart/wit-foto's, en in deel 2 zag u hoe u meer leven brengt in uw kleurenfoto's. In dit laatste deel maken we een blacklight-poster en laten we u meer bijzondere toepassingen zien. In deze cursus maken we gebruik van Photoshop 7, maar elke versie die kanalen en aanpassingslagen ondersteunt is bruikbaar. Veel mensen laten kleurkanalen in Photoshop onbenut, maar door ze selectief te combineren, bewerken en mengen krijgt u er een aantal unieke, creatieve mogelijkheden bij. In dit laatste deel van de cursus maken we bijvoorbeeld een blacklight-poster. ***01manhattan.jpeg ***02manhattan-blacklight.jpg Een beetje nostalgie In de jaren zeventig waren ze niet aan te slepen: blacklight-posters. Hang er één aan de muur, richt er een blacklight op en het plaatje spat bijna van de wand. Dat komt doordat de fluorescerende kleuren van zo'n poster onder invloed van het ultraviolet van de lamp oplichten. Helaas kunt u met een alledaagse printer geen echte fluorescerende kleuren maken, maar met de kleurkanalen van Photoshop kunt u het effect en de sfeer van zo'n afbeelding goed benaderen. We openen daarvoor een foto (afbeelding 1) en schakelen van de standaard rgb-modus over op het minder gebruikelijke model van lab-kleuren. Net als rgb kent lab drie kanalen, één voor lichtsterkte en twee kleurkanalen A en B. We selecteren nu de hele foto, kiezen kanaal A en kopiëren dat. Vervolgens dupliceren we de foto. Het duplicaat converteren we weer terug naar rgb-modus. Nu plakken we de kopie van het A-kanaal in één van de kanalen R, G of B van het duplicaat. Bij deze foto geeft het blauwe kanaal het beste resultaat. Om de kleuren nog wat sprekender te maken passen we op elk kanaal afzonderlijk de functie Autocontrast toe (afbeelding 2). Of en in welke mate het effect werkt verschilt per foto en hangt af van de oorspronkelijke en de gewenste kleurstelling. Door van de lab-afbeelding A of B te kopiëren naar R, G, of B van het duplicaat krijgt u zes mogelijke uitkomsten die u het best stuk voor stuk kunt proberen. Met de sneltoetsen Ctrl+C, Ctrl+V en Ctrl+Z gaat dat heel vlug. Vooral door Autocontrast per kanaal toe te passen kan een flets resultaat in één klap het gewenste effect krijgen. ***03manhattan-blauwbruin.jpg Het verleden herleeft! In de wat luxere oude boeken staan vaak illustraties in tweekleurendruk die gebruikmaken van blauw en roodbruin. Het nostalgisch gehalte van dat soort plaatjes is vele male groter dan van een oud gemaakte afbeelding met het nogal afgezaagde sepia-filter. We kunnen het verleden in Photoshop met veel foto's razendsnel oproepen met een zeer eenvoudig trucje. We openen daarvoor weer de foto van afbeelding 1 en maken een duplicaat. Het origineel zetten we in cmyk-modus en het duplicaat in rgb-modus. Vervolgens selecteren we het gehele origineel en kopiëren het cyaan-kanaal. Dit plakken we in het blauw-kanaal van het duplicaat. Vervolgens kopiëren we het magenta-kanaal van het origineel naar het rood-kanaal van het duplicaat en klaar is Kees (afbeelding 3). Het kopiëren van kleurkanalen naar kanalen in een ander kleurmodel, het inverteren van kanalen of het cyclisch verwisselen van kanalen (rood wordt groen, groen wordt blauw, blauw wordt rood, enzovoort) levert een schat aan mogelijkheden. Wie er mee experimenteert zal beloond worden. ***04manhattan-geel.jpg ***05manhattan-zononder.jpg *** 06manhattan-silhouet.jpg *** 07manhattan-valsekleuren.jpg Valse kleuren In de wetenschap – bijvoorbeeld in de astronomie – worden afbeeldingen vaak in valse kleuren getoond om anders nauwelijks zichtbare details aan het licht te brengen. Dit geldt bijvoorbeeld voor veel van de spectaculaire foto's van de Hubble ruimtetelescoop. Het werken met valse kleuren kan natuurlijk ook een creatief doel dienen, zoals u hierboven al zag. Tot nu toe mengden we complete kanalen met elkaar of vervingen de ene door de andere; typisch een voorbeeld van quick and dirty. Een veel grotere mate van controle krijgen we wanneer we gebruikmaken van kleurkanalen in combinatie met alfakanalen en aanpassingslagen. We gaan weer uit van afbeelding 1. Het is duidelijk dat de gebouwen als gevolg van belichting door de ondergaande zon een hoog gehalte aan geel bevatten. Willen we de gebouwen van een valse kleur voorzien dan kunnen we dus de informatie in het geel-kanaal van de cmyk-afbeelding nuttig gebruiken. We dupliceren eerst de afbeelding en zetten het duplicaat in cmyk-modus. We selecteren de hele afbeelding (Ctrl+A) en kopiëren de inhoud van het geel-kanaal. We gaan in het origineel naar het tabblad Kanalen en klikken op Nieuw Kanaal. Daarin plakken we de selectie. Om het effect van het alfakanaal wat zwaarder te laten wegen kunnen we het nog geprononceerder maken met Autocontrast of door handmatig het contrast te verhogen (afbeelding 4). We gaan nu naar het tabblad Lagen en kiezen Achtergrond (de originele kleurenafbeelding). In het menu Selecteren/Selectie Laden kiezen we het zojuist gemaakte kanaal Alfa1. Dit gaat nu als masker dienen voor onze volgende bewerking. Zoals u in afbeelding 4 ziet is het masker tamelijk zwart op de plaats van de gebouwen. Dat betekent dat elk effect dat we via dit masker uitvoeren de gebouwen juist ongemoeid laat. Willen we de gebouwen te lijf dan moeten we de selectie dus omkeren. Dat kan door het vakje Omkeren aan te vinken wanneer we het masker laden. We maken nu een nieuwe aanpassingslaag voor Kleurtoon/Verzadiging. Met deze laag hebben we een zee van mogelijkheden. Draaien we de verzadiging bijvoorbeeld omhoog naar 50 dan bereiken we een gigantische versterking van het ondergaande zon-effect op de gebouwen, terwijl de rest ongemoeid blijft (afbeelding 5). Draaien we verzadiging en helderheid naar -100 dan hebben we een silhouet van de stad (afbeelding 6). Maar dit terzijde, het gaat tenslotte om valse kleuren. Voor een subtielere blacklight-afbeelding maken we de gebouwen fluorescerend groen. Dat doen we door de kleurtoon op +65 en de verzadiging op +30 te zetten. Nu willen we de lucht te lijf. We kopiëren daarvoor het cyaan-kanaal uit het duplicaat naar een nieuw alfakanaal in het origineel. Voor het effect verhogen we het contrast en inverteren we gelijk de afbeelding (Ctrl+I) om het effect op de juiste delen van de foto toe te passen. We maken van deze Alfa2 weer een masker en creëren een nieuwe aanpassingslaag voor Kleurtoon/Verzadiging. Met waarden van +80 voor kleurtoon en +70 voor verzadiging maken we de blauwe lucht hardroze. Tot slot moeten we het water en de schaduwen te lijf. Daarvoor gebruiken we het zwart-kanaal van de cmyk-afbeelding. We volgen weer dezelfde procedure. Met Alfa3 als masker en met kleurtoon +160, verzadiging +80 op de derde aanpassingslaag worden de schaduwen dieppaars en het water donkergroen (afbeelding 7). Experimenteren De beste instellingen en kanaalselecties verschillen uiteraard per foto, maar deze werkwijze leent zich voor zeer veel toepassingen. U kunt namelijk niet alleen elke denkbare valse-kleurenafbeelding maken, maar u kunt ook heel boeiende effecten bereiken door op deze wijze filters toe te passen in plaats van aanpassingslagen. Veel plezier met experimenteren!

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).