Windows zit vol met handige trucs die nét even meer uit het besturingssysteem halen. Je moet ze alleen maar net even kennen. Met de 15 Windows 10-tips in dit artikel zorgen we er onder andere voor dat bepaalde taken geautomatiseerd worden, wel zo efficiënt!

1. Windows taakplanner

Er zijn veel handelingen op de computer die we regelmatig herhalen. Die kun je automatiseren met de Windows Taakplanner. Open de Taakplanner door te klikken op Start en vervolgens Taakplanner in te typen. Wanneer je nu in het rechterdeelvenster klikt op Basistaak maken, dan kom je in een eenvoudig stappenplan. Je kunt aangeven wanneer de taak moet worden gestart (Trigger), bijvoorbeeld dagelijks, wekelijks, wanneer de computer start enzovoort.

Vervolgens kun je aangeven wat die actie moet zijn: een programma starten, een e-mail versturen of een bericht weergeven op het scherm. Die laatste twee opties zijn officieel ‘afgeschaft’, maar werken nog wel. Op deze manier kun je bijvoorbeeld eenvoudig rond lunchtijd je dieet-software laten starten of Netflix automatisch openen voor een geplande pauze.

©PXimport

2. Schuifopruiming

Wie een flinke harde schijf heeft, zal niet snel de behoefte hebben om ruimte vrij te maken. Loop je echter tegen ruimtegebrek aan, dan is het goed om te weten dat Windows daar een handig hulpje voor aan boord heeft. Schijfopruiming start je eenvoudig door te klikken op Start en vervolgens Schijfopruiming in te typen. Je ziet dan direct hoeveel ruimte het programma vrij kan maken.

Dit lijkt in bepaalde gevallen niet veel, maar klik je vervolgens op de knop Systeembestanden opschonen, dan toont het programma ineens nog veel meer bestanden die verwijderd kunnen worden. Dit kan al snel oplopen tot enkele gigabytes.

3. Mediastreaming

Wist je dat als je een smart-tv hebt, de kans groot is dat je beelden van je pc naar je tv kunt streamen? Klik op Start, tik mediastreaming in en klik op de optie die verschijnt. Standaard is deze functionaliteit uitgeschakeld, maar zoals je ziet schakel je het met één muisklik in.

Wanneer je smart-tv (of box) met hetzelfde netwerk verbonden is, zie je dat je eenvoudig de content van je pc kunt bekijken.

4. Quick Assist

Heb je een probleem met je pc, maar is de persoon die je kan helpen niet in de buurt? Geen nood: met Quick Assist kun je anderen vragen om je computer tijdelijk over te nemen om je te helpen. Je vindt Quick Assist door de naam van het programma in te typen in het menu Start.

Nu klik je op Ondersteuning krijgen. De persoon die je helpt, klikt op Ondersteuning geven. Er wordt dan een code gegenereerd die deze persoon aan jou door moet geven. Je vult die in en vervolgens kan er verbinding gemaakt worden en kan de andere persoon je computer besturen.

©PXimport

5. Sneller delen

Sinds de integratie van OneDrive is het heel eenvoudig om bestanden snel te delen met andere computers binnen of buiten het netwerk. Maar er zijn ook andere manieren om te delen. Stel dat er iemand is naar wie je met grote regelmaat bestanden stuurt via mail en je vindt het irritant om telkens al die stappen te doorlopen. Dat kan dus sneller.

Rechtsklik op het bestand dat je wilt delen en klik vervolgens op Delen. Je kunt dan klikken op Mail, maar je kunt ook aangeven met welke personen je vaak deelt. Als je die persoon instelt, kun je voortaan direct op die persoon klikken, waarna er een mail wordt opgesteld en het bestand automatisch wordt toegevoegd.

6. Dynamische vergrendeling

Het is om talloze redenen belangrijk om je computer te vergrendelen wanneer je even niet voor het beeldscherm zit. Maar als je vaak wegloopt, is dat best een gedoe. Dynamische vergrendeling automatiseert dat. Je koppelt je smartphone via bluetooth aan je pc, en zodra de twee van elkaar verwijderd raken, vergrendelt de pc.

Je schakelt deze optie in door Dynamisch vergrendelen te typen in het menu Start. Plaats een vinkje bij de optie, koppel je smartphone aan je pc, en het automatisch vergrendelen is een feit.

7. Zelf legende prullenbak

De prullenbak leeggooien is een snelle en handige manier om meer ruimte vrij te maken op je pc. Maar waarom leegt dat ding zichzelf niet? Dat kán dus wel degelijk, alleen is het niet standaard ingesteld, zodat je altijd nog bestanden terug kunt halen als he een fout hebt gemaakt.

Typ Opslag in het menu Start en klik op het gevonden resultaat. Zet de schakelaar bij Slim opslaan aan. Windows zal nu automatisch tijdelijke bestanden verwijderen en de prullenbak legen.

©PXimport

8. Windows Sonic Surround Sound

Windows 10 heeft een interessante optie om het geluid dat je hoort via je koptelefoon wat ruimtelijker te maken, genaamd Sonic Surround Sound. Deze optie is standaard uitgeschakeld. Je schakelt hem in door met de rechtermuisknop op het pictogram met de luidspreker te klikken en te kiezen voor Ruimtelijk geluid / Windows Sonic voor hoofdtelefoon. Het leukste is om even een koptelefoon op te zetten, een video te bekijken en de functie uit- en in te schakelen.

9. Taakweergave-tijdlijn

De Taakweergave (te activeren met de knop direct naast het vergrootglas, links in de Taakbalk) is een handige manier om weer te geven wat er allemaal openstaat in Windows. Maar onlangs is deze functie nog een stuk handiger geworden. Wanneer je deze weergave opent, zie je aan de rechterkant een schuifregelaar. Wanneer je die naar beneden schuift, krijg je een overzicht van wat er bijvoorbeeld gisteren en eergisteren openstond. Een soort browsergeschiedenis voor Windows dus.

©PXimport

10. Concentratiehulp

Als je je graag wilt concentreren en tijdelijk niet gestoord wilt worden, dan is Concentratiehulp in te schakelen. Klik hiervoor op het pictogram van Actiecentrum in het Systeemvak, dan op Uitvouwen en daarna op Concentratiehulp. Notificaties en andere afleidende zaken worden nu tijdelijk geblokkeerd.

Hoe deze blokkering precies werkt kun je zelf bepalen door in Start Concentratiehulp te typen, en de instellingen van deze functionaliteit naar je hand te zetten.

11. Videokaart toewijzen

Wanneer je een grafische chip op je moederbord hebt zitten én een krachtige videokaart hebt ingebouwd, dan heb je in Windows 10 de mogelijkheid om aan te geven welk programma welke hardware mag gebruiken. Zo wil je bijvoorbeeld dat Photoshop je videokaart gebruikt, maar Kladblok heeft die helemaal niet nodig. Op deze manier kun je heel wat energie en systeembronnen besparen.

Klik op Instellingen in Start en vervolgens op Systeem, Beeldscherm en Grafische instellingen. Klik op Bladeren en voeg de programma’s toe aan wie je de hardware wilt toewijzen. Klik nu op Opties bij het betreffende programma en bepaal welke hardware gebruikt mag worden.

©PXimport

12.Bestanden/mappen hoofdlettergevoelig maken

Je kunt bestanden en mappen nu eenvoudig hoofdlettergevoelig maken in Windows 10. Het gevolg daarvan is dat je dus zowel een map Foto’s als foto’s kunt hebben in één map. Om de inhoud van een map hoofdlettergevoelig te maken, klik je op Start, typ je cmd, rechtsklik je op Opdrachtprompt en klik je op Als administrator uitvoeren.

Vervolgens voer je het volgende commando in: fsutil.exe file setCaseSensitiveInfo “C:\Foto’s” enable waarbij C:\Foto’s moet worden vervangen door het pad naar de map waarvan je de inhoud hoofdlettergevoelig wil maken. De wijzigingen zijn direct van kracht.

13. Werken met het cloud-klembord

Het heeft een decennium of twee geduurd, maar eindelijk heeft het Klembord van Windows een flinke upgrade gekregen. Je kunt de functie inschakelen via Instellingen, Systeem, Klembord. Wanneer je nu items (tekst, foto’s enzovoort) kopieert met Ctrl+C, dan worden deze in je cloud-Klembord geplaatst. De Windows-toets in combinatie met de letter V roept dit Klembord op, waarna je eruit kunt plakken.

En het mooiste is: in de instellingen kun je ook aangeven dat dit Klembord gesynchroniseerd moet worden tussen alle apparaten die hetzelfde Microsoft-account gebruiken.

©PXimport

14. Delen via het netwerk

We beschreven eerder al even hoe je bestanden kunt delen via de functie Delen in het contextmenu, maar je kunt bestanden en mappen ook eenvoudig delen via het netwerk. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op het bestand of de map die je wilt delen, en klik vervolgens op Eigenschappen, Delen.

Wanneer je nu klikt op Geavanceerd delen, kun je precies aangeven wie de map of het bestand mag openen, welke rechten deze persoon heeft en hoeveel mensen tegelijkertijd toegang hebben tot de map of het bestand.

15. OneDrive op aanvraag

Tot slot een tip die ons leven met meerdere pc’s een stuk eenvoudiger heeft gemaakt. OneDrive (tegenwoordig geïntegreerd binnen Windows) is superhandig, maar het feit dat alle bestanden worden opgeslagen op alle pc’s waarop je de dienst gebruikt, is natuurlijk niet efficiënt. Dat kan sinds kort gelukkig anders.

©PXimport

Klik op OneDrive in het Systeemvak, vervolgens op Meer, en daarna op Instellingen. In het tabblad Instellingen ziet je nu het kopje Bestanden op aanvraag.Wanneer je een vinkje plaatst bij deze optie, zal OneDrive alle bestanden op je harde schijf laten zien alsof ze er staan; in werkelijkheid nemen ze geen ruimte in. Pas als je ze opent, dan worden ze gedownload.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.