Vergeet wat je allemaal wist over fotografie. Light Field camera's zoals deze nieuwe Lytro Illum laten je namelijk compleet nieuwe fotografische avonturen beleven.

De Illum is niet de eerste lichtveldcamera ter wereld. Lichtveldcamera's bestonden al veel eerder in laboratoriumopstellingen. Wel was het Lytro die in 2012 verraste met de allereerste betaalbare consumentenuitvoering van een lichtveldcamera. Nu kon iedereen thuis achteraf in plaats van traditioneel vooraf het ideale scherpstelpunt bepalen. Die allereerste Lytro Illum won wereldwijd een aantal technologieprijzen, maar brak uiteindelijk toch niet door. Lees ook: In 3 stappen online je foto's bewerken.

©PXimport

Futuristisch

Dat lag behalve aan de lage resolutie ook aan het futuristische ontwerp. Dat sloot niet echt aan bij het design dat fotografen al tientallen jaren als erg prettig ervaren. Die fout wilde Lytro niet nog een keer maken. Met deze 2.0-versie steeg de resolutie van 11 naar 40 megarays. Omgerekend in een traditioneel plat vlak is dat overigens nog steeds slechts 2450x1634 pixels, ofwel 4 megapixel. De vormgeving bleef futuristisch, maar lijkt in de nieuwe versie veel meer op een traditionele digitale camera. Inclusief grip, zoomobjectief en kantelbaar display.

In deze testopstelling kun je heel mooi zien hoe je, hier met diafragma F 2, het beperkte scherpstelgebied in de opname zelf kunt bepalen.

Het grootste verschil met een gewone digitale camera is natuurlijk de bijzondere sensoropstelling. Een traditionele camera legt een tweedimensionaal beeld vast. Diafragma, sluitertijd en scherpstelling zorgen er samen voor dat de foto op jouw sensor terecht komt. Van het 3D-beeld blijft op je geheugenkaart maar een tweedimensionaal fotografisch beeld over.

©PXimport

Miljoenen microlenzen

In een lichtveldcamera zitten achter het objectief en vlak voor de sensor miljoenen microlenzen. De camera scant daardoor niet alleen de plek van je onderwerp, maar ook de richting van het licht dat van je onderwerp af komt. Omdat je onderwerp door dit concept eigenlijk niet door één objectief maar door al die microlenzen wordt opgevangen is het mogelijk om een 'driedimensionaal' beeld op te slaan. Anders dan bij traditionele camera's wordt niet de informatie van elke pixel eenmalig opgeslagen, maar worden van die ene specifieke pixel veel verschillende subpixels gescand, scherp en onscherp.

Door in de Lytro Desktop software voor de F 8 simulatie te kiezen is de scherptediepte in deze opname veel langer.

Het resultaat is geen tweedimensionaal jpeg-bestand, maar een lijvig 55 mb FLR raw-bestand. Daarmee kun je met de Lytro Desktop software achteraf al die data naar een interactief beeld omzetten. Pas dan bepaal je het scherpstelpunt en de scherptediepte. Lytro noemt dat 'living pictures'.

F 2

Diafragmavoorkeuze kent de Illum niet. De camera schiet de beelden altijd met open diafragma. En dat objectief is met F 2 erg lichtsterk. Dat vaste diafragma is nodig, omdat de microlenzen op de sensor precies zijn afgestemd op één diafragma. Met een veranderend diafragma zou het hele lichtveldprincipe bij de Lytro daarom niet werken. Daarom wordt de juiste belichting van je opnames bepaald door je sluitertijd en de iso-waardes. Je kunt wel in de Lytro desktopsoftware de hoeveelheid scherptediepte bepalen, simpelweg door de virtuele diafragmaschuif van F 1 naar F 16 te verschuiven.

©PXimport

Verwerken

Voor het bekijken van je opnames volstaat een doorsnee pc, mac, tablet of smartphone. Voor het verwerken van je Illum raw-bestanden gelden wat andere eisen. Zelfs een moderne high-end pc zit zwaar te zwoegen bij het importeren en bewerken van je sessie Illum raw-bestanden.

Nog een kritiekpuntje: de software werkt niet echt intuïtief. En omdat je Illum-beelden niet tweedimensionaal zijn, is het simpelweg wegstempelen van een stofje in de Lytro software helaas nog niet mogelijk. Exporteren en met andere software retoucheren kan via een omweg wel.

Updaten

De software in de Lytro Illum is continu in beweging. Was de camera die we ontvingen nogal traag en buggy, na het updaten van de camerasoftware kreeg hij een klein beetje meer vleugels.

Minder indrukwekkend, maar soms wel net zo nuttig. Iedereen die wel eens een portret heeft geschoten dat net niet scherp was, ziet de mogelijkheden van de Lytro Illum. Je kunt met deze lichtveldtechnologie achteraf de focus erg gemakkelijk aanpassen.

Optimale scherp wordt het niet met de relatief kleine sensor en de gebruikte microlenstechnologie. Sterker nog, de opnames zijn gewoon niet ragscherp. Maar vergelijk deze Illum lichtveldcamera vooral niet met bestaande camera's die je vooral voor prints gebruikt. Deze interactieve lichtveldopnames zijn voor creatieve online doeleinden bedoeld. En daar hebben deze interactieve 2D- en 3D-opnames echt een meerwaarde ten opzichte van de statische prints die we al bijna tweehonderd jaar kennen.

Traditioneel

Gek genoeg is de fotografiewereld een tamelijk traditionele omgeving. En Lytro gooit daar een steen in de vijver. Met de komst van de Lytro-camera's werd al snel gemopperd dat vooraf bepalen van je scherpstelpunt de ultieme stempel van een goede fotograaf was. Maar we lopen lang genoeg mee om te weten dat autofocus in het begin net zo hard werd verguisd. Je kon immers met de hand ook gewoon snel scherpstellen? En dat de resolutie van de allereerste digitale camera's iedereen met een analoge reflex of middenformaat ontzettend hard deed lachen. Inmiddels kunnen sommige reflexen gewoon 15 beelden per seconde scherpstellen en liggen de high-res 36 megapixel resolutie fullframe body's gewoon in de winkel.

©PXimport

Conclusie

De Lytro Illum is nog lang niet af, maar het is wel de tweede stap in een erg opwindend avontuur. Een vernieuwd medium met heel veel mogelijkheden. Met een hogere resolutie, grotere sensoren en snellere software zou de lichtveldtechnologie in de toekomst wel eens het verschil kunnen maken tussen een gemiste onscherpe opname en een uitdagende interactieve opname. Twee- of driedimensionaal.

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een uitgebreide bluetoothspeaker, verkrijgbaar in de kleuren Classic Black en Stone Grey, en heeft een adviesprijs van net geen 250 euro. Het systeem beschikt onder meer over self-tuning-technologie – hoe klinkt dat in de praktijk?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een eigentijdse doorontwikkeling van de bekende speaker, waarbij het iconische ronde ontwerp behouden is gebleven, maar de technologie erachter een flinke sprong voorwaarts maakt. Een van de grootste vernieuwingen is het Constant Sound Field-algoritme (CSF), dat het geluid over de drie interne kanalen verdeelt en via de tweeters verspreidt. Zo ontstaat een breder en consistenter geluidsbeeld. Dankzij Auracast koppel je de speaker eenvoudig aan een tweede Onyx Studio 9 of een andere compatibele Harman Kardon-luidspreker, waarmee je snel een stereoset of zelfs een hele multiroom-opstelling creëert.

De geluidsweergave past zich automatisch aan de ruimte aan dankzij ingebouwde self-tuning-technologie. Wie liever zelf de touwtjes in handen houdt, kan via de Harman Kardon One-app de equalizer gebruiken om het geluid naar eigen smaak af te stellen. De app is optioneel, maar wel handig voor wie net wat meer controle wil, bijvoorbeeld over het accuniveau. Dat is namelijk nergens op de speaker zelf duidelijk zichtbaar. Het strakke en stijlvolle ontwerp oogt daardoor extra clean, al levert dat wel wat in op het praktische gemak.

©Wesley Akkerman

Gemoderniseerd ontwerp

Het vernieuwde design blijft trouw aan de herkenbare ronde vorm, maar oogt tegelijkertijd frisser en functioneler. De geïntegreerde handgreep, aluminium standaard en een rij zachte siliconen knoppen maken de Onyx Studio 9 niet alleen mooier, maar ook gebruiksvriendelijker. Wat bovendien opvalt: je kunt de accu vervangen als dat nodig is. Handig, want zo hoef je niet meteen een nieuwe speaker aan te schaffen als de batterij na verloop van tijd minder presteert. Wel jammer dat Harman Kardon daar op de officiële website weinig over loslaat: over de prijs of verwachte levensduur van zo'n accu blijft het stil.

Doordat het voetstuk nu onderdeel is van de onderzijde, kun je de speaker flexibeler neerzetten. Bij de vorige generatie – de Onyx Studio 8 – moest de rand iets uitsteken om de speaker stabiel neer te kunnen zetten, en dat was niet overal praktisch. De huidige opstelling is daardoor een stuk eenvoudiger en veelzijdiger. Aan de achterkant vind je nog een aux-ingang voor wie liever een bekabelde verbinding gebruikt, en een usb-c-poort waarmee je bijvoorbeeld je telefoon kunt opladen. Functioneel, zonder het strakke ontwerp uit het oog te verliezen.

©Wesley Akkerman

Geen simpele bluetoothspeaker

Hoewel de Onyx Studio 9 in de basis een bluetoothspeaker is, betekent dat niet dat je beperkt bent in je mogelijkheden. Dankzij Auracast kun je bijvoorbeeld eenvoudig meerdere speakers koppelen of een stereopaar vormen. Daarnaast ondersteunt het apparaat multipoint-connectiviteit, waardoor je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Wisselen tussen bijvoorbeeld je laptop en je telefoon gaat dan razendsnel, zonder opnieuw te hoeven koppelen. Wel goed om te weten: bediening via wifi behoort niet tot de mogelijkheden; dat is iets voor een ander type speaker.

Voor de fijnproevers onder ons is er de Harman Kardon One-app. Daarmee stel je eenvoudig zaken in zoals Auracast-configuratie; de app loodst je daar soepel doorheen. We hebben geen tweede speaker kunnen testen, dus het vormen van een stereopaar hebben we niet zelf uitgeprobeerd. Toch lijkt dat proces dankzij de duidelijke interface weinig voeten in de aarde te hebben. Verder biedt de app een zevenbands-equalizer en diverse geluidsprofielen, waarmee je het geluid naar wens kunt tweaken. Wij lieten de speaker z'n eigen ding doen, en dat werkte prima.

©Wesley Akkerman

Self-tuning, hoe klinkt dat?

Zelfkalibrerende bluetoothspeakers zijn allang geen unicum meer, maar of het eindresultaat daadwerkelijk goed klinkt, blijft per merk en model verschillend. In het geval van de Onyx Studio 9 mogen we niet klagen: de speaker levert een volle, warme bas die nergens overheerst. Ook het midden en vooral de hoge tonen blijven netjes overeind, al zou het middengebied af en toe wat extra definitie kunnen gebruiken. Gelukkig kun je dat prima corrigeren via de equalizer in de bijbehorende Harman Kardon One-app.

Wel merk je dat de plaatsing in huis flinke invloed heeft op hoe de speaker klinkt. Zet je 'm midden op een tafel in een open ruimte, dan krijg je een ander geluidsbeeld dan wanneer je 'm op een kast tegen de muur zet. Vooral bij plaatsing vlak bij een wand of raam kan de bas wat te prominent worden, alsof de self-tuning daar nog niet helemaal op inspeelt. In zo'n geval biedt de app gelukkig uitkomst, maar telkens finetunen na een nieuwe plek voelt dan weer wat omslachtig.

©Wesley Akkerman

Bij de gratie van gebruikersgemak

Wat dat verplaatsen betreft: met zijn 3,3 kilo is de Onyx Studio 9 geen lichtgewicht speaker, maar dankzij de stevige, slim geplaatste handgreep bovenop til je hem moeiteloos van de ene naar de andere kamer. Zo heb je overal in huis meteen goed geluid bij de hand. Wat je alleen misschien een beetje mist, is een vaste oplaadbasis. Nu werk je met een losse voedingskabel die je steeds handmatig moet aansluiten en weer opbergen; functioneel, maar het had nét wat eleganter gekund.

Misschien valt dat onder de noemer 'luxeprobleem', maar juist bij dit soort producten draait alles om gebruiksgemak. En als dat nog net iets soepeler kan, waarom zou je daar dan niet voor gaan? De accuduur ligt officieel op 8 uur, al hangt dat natuurlijk af van hoe hard je de muziek afspeelt en of je onderweg ook een ander apparaat oplaadt via de usb-c-poort. Reken in de praktijk dus eerder op een uur of 6 à 7. Tot slot nog een belangrijke kanttekening: de Onyx Studio 9 is niet water- of stofbestendig, dus laat hem liever binnen staan.

©Wesley Akkerman

Onyx Studio 9 kopen?

De Harman Kardon Onyx Studio 9 is een bluetoothspeaker die vertrouwd oogt, maar op meerdere vlakken een stap vooruit zet. Het ronde ontwerp is gebleven, maar de nieuwe voet en geïntegreerde handgreep maken hem stabieler én makkelijker te verplaatsen. De automatische geluidsafstemming doet z'n werk goed, met warme bassen en kraakheldere hoge tonen. Staat hij dicht bij een muur, dan kan de bas wat overheersen, maar dat pas je snel aan via de equalizer in de app.

Qua mogelijkheden zit het ook wel snor. Je kunt meerdere apparaten koppelen via multipoint, een stereopaar vormen of gebruikmaken van Auracast. Toch zijn er wat kanttekeningen. Zo ontbreekt een zichtbare accustatus op de speaker zelf en zou een vaste oplaadbasis het gebruik net iets soepeler maken. De batterij houdt het zo'n zes tot acht uur vol, afhankelijk van hoe je 'm gebruikt. En hoewel hij er robuust uitziet, kun je hem beter binnen houden: tegen water of stof is hij namelijk niet bestand. Dat neemt niet weg dat de Onyx Studio 9 een stijlvolle speaker is met indrukwekkend geluid: ideaal voor wie een premium audio-ervaring zoekt in huis.

Je hebt nét je auto gewassen of je ramen gelapt… en dan is alles weer bedekt met een waas van stof. Vooral in de zomer is het vaak geen gewone luchtvervuiling, maar stuifmeel (pollen), Saharazand of een combinatie van beide. Hoe verwijder je dat spul snel én veilig, zonder krassen of vlekken?

Lees ook: Zonnepanelen onderhouden: moet dat?!

Een paar dozijn keer per jaar komt het voor, dat alles ineens onder een roodbruine of gelige stofwaas zit. Het eerste is Saharazand, dat ontstaat in de woestijn en door sterke luchtstromen duizenden kilometers wordt meegenomen. Het komt via regen of droge luchtstromen in Nederland terecht, vooral in het voorjaar (maart-juni) en in het najaar (oktober-november). Het geelgroene stof zijn pollen: stuifmeelkorrels van bomen, grassen en planten. In het voorjaar zijn elzen, berken en hazelaars actief. In de zomer en nazomer volgen grassen en kruiden. Pollen zijn licht en plakkerig, hechten zich makkelijk aan oppervlakken en zijn lastig te verwijderen. Voor zowel Saharazand als pollen geldt dat het geen kwestie is van gewoon even wegvegen. Onder de tabel lees je wat je wél moet doen.

*Met 'in de lak branden' wordt bedoeld dat Saharazand zich onder invloed van zonlicht en warmte kan hechten aan de lak van je auto. Dit gebeurt vooral wanneer het zand niet tijdig wordt verwijderd en de zon fel schijnt. Het resultaat zijn doffe plekken of vlekken die moeilijk te verwijderen zijn en soms alleen met polijsten kunnen worden hersteld. Dit effect is vergelijkbaar met wat er gebeurt bij vogelpoep of boomhars die te lang op de lak blijft zitten. Daarom is het belangrijk om Saharazand zo snel mogelijk en op de juiste manier van je auto te verwijderen.

Auto

Zowel Saharazand als stuifmeel zijn schurend. Veeg je het droog af, dan ontstaan microscopische krasjes in de lak of op het glas. En bij zon of regen kunnen er doffe vlekken ontstaan, omdat het vuil zich vastzet.

Laat de auto dus nooit alleen in de regen staan in de hoop dat het vanzelf wegspoelt. Spoel eerst royaal af met schoon water. Pas daarna gebruik je een spons, zachte borstel of microvezeldoek. Ga je naar de wasstraat? Kies dan een programma met voorwas en hogedruk. Overweeg ook een waxbehandeling: dat maakt de lak water- en vuilafstotend, waardoor vuil zich minder snel hecht.

©Kärcher

Ramen

Na een Saharazandbui blijft er vaak een bruinig stoflaagje achter op de ramen en kozijnen. Laat dit niet te lang zitten: zonlicht en regen kunnen het zand als het ware 'inbakken', met doffe plekken als gevolg. Spoel de ramen daarom altijd eerst ruim af met schoon water. Zo voorkom je dat het zand krassen maakt tijdens het zemen. Gebruik daarna een raamwisser of een snoerloze raamreiniger voor een streeploos resultaat. Ook buitenvensterbanken verdienen aandacht: daar hoopt het stof zich vaak in hoekjes op.

Pollen zijn minder zichtbaar dan zand, maar kunnen een plakkerige laag vormen op glas. Op ramen kunnen ze zich hechten aan condens of lichte verontreinigingen, waardoor je een doffe waas ziet. Binnenramen kun je het best afnemen met een licht vochtige doek. Hebben er ventilatieroosters open gestaan, dan is het slim ook die in de schoonmaak mee te nemen: pollen komen daar makkelijk door naar binnen.

Zonwering, parasols en rolluiken

Op textiel en kunststof mengt Saharazand zich met pollen, roet en stof tot een hardnekkige laag. Vooral zonneschermen, parasols, rolluiken en buitenjaloezieën raken snel vervuild. Stel schoonmaken niet uit: bij regen trekt het vuil in de vezels of ontstaan er vlekken.

Gebruik een zachte borstel of een opzetstuk van je hogedrukreiniger om het vuil voorzichtig los te weken. Werk van boven naar beneden. Spoel goed na en laat het doek volledig drogen, bij voorkeur uitgeklapt. Behandel textiel daarna met een impregneermiddel dat vuil en vocht afstoot. Zo blijft het langer schoon én beschermd.

Lees ook: Je zonnescherm schoonmaken doe je zo

Terras en tuinmeubels

Op je terras lijkt het zand of stuifmeel misschien onschuldig. Maar wie het laat liggen, loopt het al snel naar binnen. En dat kan krassen veroorzaken op parket, pvc of laminaat. Bovendien blijven fijne stofdeeltjes aan schoenen plakken.

Verwijder Saharazand en pollen met een zachte buitenbezem of een nat-droogzuiger. Daarna kun je het terras grondig reinigen met een hogedrukreiniger. Een terrasreiniger-opzetstuk verdeelt het water gelijkmatig, voorkomt opspattend vuil en zorgt voor een egaal resultaat zonder modderspetters tegen je gevel. Denk ook aan je tuinmeubels: hout of kunststof moet je direct afspoelen en zacht afborstelen om vlekvorming te voorkomen.

Zonnepanelen

Pollen en Saharazand laten een dunne laag achter die de lichtinval op zonnepanelen vermindert. Zeker na enkele droge dagen kan het rendement met meerdere procenten dalen. Je merkt dit vooral aan een lager opgewekt vermogen in je app of omvormerdisplay.

Spoel de panelen voorzichtig af met een tuinslang of zachte borstel met water. Vermijd schurende materialen of hogedruk, want die kunnen de coating beschadigen. Gebruik alleen een neutraal schoonmaakmiddel als dat écht nodig is. Zijn je panelen moeilijk bereikbaar? Laat dan een professioneel bedrijf langskomen. Zij reinigen de panelen veilig en controleren direct of alles nog goed werkt.

©Marina Lohrbach

Ook binnen kun je last hebben

Heb je ramen of deuren open gehad tijdens een stofwolk of stuifmeelperiode? Dan ligt er vaak een fijne laag op vensterbanken, vloeren en meubels. Gebruik een stofzuiger met HEPA-filter om te voorkomen dat het stof wordt rondgeblazen. Microvezeldoekjes (licht vochtig) zijn ideaal om het stof op te nemen. Droog afnemen heeft weinig effect en verspreidt het alleen maar. Heb je hooikoorts? Dan is grondig schoonmaken extra belangrijk. Fijnstof en pollen kunnen allergische klachten verergeren.

Minder last met de juiste voorbereiding

Wanneer er Saharazand wordt verwacht, hoor je dat vaak bij het weerbericht op radio, tv of online. En ook van pollen is redelijk bekend wanneer je er last van kunt hebben – omdat dat meestal seizoensgebonden is. Met een paar simpele maatregelen beperk je de overlast:

☐ Houd een tuinslang, zachte borstel en een paar microvezeldoeken binnen handbereik.

☐ Impregneer zonwering en parasoldoek elk voorjaar.

☐ Plan vaste schoonmaakmomenten in het voorjaar en na de zomer.

☐ Overweeg wax of coating voor je auto.

☐ Houd ramen gesloten tijdens droge, stoffige dagen – zeker als je gevoelig bent voor pollen.