Wat is headtracking bij hoofdtelefoons?
Bij hoofdtelefoons en draadloze oortjes kom je wel eens de headtracking-functie tegen. Wat is dit precies en wat kun je ervan verwachten?
In dit artikel hebben we het over headtracking, een functie die vooral te vinden is op duurdere hoofdtelefoons van merken als Apple en Bose. We vertellen je:
- Wat headtracking is
- Waarom het zo'n grote impact heeft
- Wat het te maken heeft met ruimtelijke audio
- Met welke content het werkt
- Op welke toestellen je het vindt
Lees ook: Waarom de gehoortest van je koptelefoon écht verschil maakt
Wat is headtracking?
Headtracking is een functie die op steeds meer hoofdtelefoons en draadloze oordoppen opduikt. Het heeft één doel: je beter onder te dompelen in film, games en muziek. Dat gebeurt door je hoofdbewegingen te detecteren en compenserend geluid virtueel mee te bewegen. Je merkt het meteen als je het uitprobeert. Het uitleggen doet het vaak complexer overkomen, terwijl het even inschakelen op je hoofdtelefoon meteen duidelijk maakt wat het biedt.
Dankzij headtracking lijkt muziek of filmgeluid uit een vaste plaats in de kamer te komen. Als je bij het tv-kijken bijvoorbeeld je hoofd naar rechts draait, dan zullen de stemmen van acteurs naar je linkeroor verschuiven en geluidseffecten die zich links afspelen naar achter je. Kortom, het geluid is verankerd aan het scherm. Gebruik je een doorsnee koptelefoon zonder headtracking, dan zit het geluid altijd naast je oren.
Misschien lijkt headtracking niet echt een stap vooruit qua beleving. Maar het effect van headtracking wordt door veel mensen wél als heel groot ervaren.
Waarom heeft het een grote impact?
Headtracking werd oorspronkelijk ontwikkeld als deel van VR-technologie. Dat geluiden uit de omgeving onafhankelijk van jou gepositioneerd zijn, is immers even belangrijk als VR-graphics om je onder te dompelen in een virtuele wereld. Het komt allemaal neer op het effectiever misleiden van je brein.
Ons brein gebruik geluidsinformatie om een idee te krijgen van hoe een ruimte of omgeving eruitziet. Zonder dat we er bewust van zijn, weten we zo meteen waar een bepaald geluid vandaan komt. Denk aan een glas dat achter je op de grond valt of een deur die opent aan de zijkant van een kamer. Headtracking simuleert dat effect en zorgt ervoor dat wat je ziet levensechter overkomt.
©Audeze
De Audeze Maxwell is een hoofdtelefoon met headtracking die ook door creators wordt gebruikt.
Wat is de link met spatial audio?
Headtracking zorgt dus dat geluid op een natuurlijke manier vast in de ruimte wordt geplaatst. Het hangt wat van koptelefoon tot koptelefoon af, maar meestal beschouwt het systeem het scherm van je telefoon of tv als het geluidscentrum of 'voorzijde'. Overigens gaat het niet om de grote veranderingen, zoals wanneer je naar de persoon naast je kijkt wanneer hij of zij iets zegt. Het realismegevoel dat headtracking biedt tijdens het gamen en filmkijken komt door de kleine veranderingen in het geluid als je microbewegingen maakt met je hoofd. Dat doe je eigenlijk bijna doorlopend.
In theorie kan headtracking ook werken met muziek in stereo, maar meestal is het een extra optie bij de spatial- of ruimtelijke audiofunctie in de app van je hoofdtelefoon. Je krijgt dus dikwijls de keuze tussen surroundgeluid dat met je meebeweegt of (net zoals bij een bioscoop) verankerd is aan een punt (het scherm).
Wanneer gebruiken?
Los van virtual reality-toepassingen, is headtracking vooral een aanrader bij het kijken naar een film op een groter scherm. Het effectiefst is het als je naar een tv op enkele meters afstand kijkt, omdat het ruime geluidsbeeld dan beter past bij het grotere beeld. Maar ook als je met headtracking kijkt naar een kleiner scherm tijdens een vlucht levert het meerwaarde op. Ook bij gaming is spatial audio samen met headtracking fijn. Wat dan weer minder is, is headtracking gebruiken terwijl je rondloopt en naar muziek luistert, omdat je brein dan te veel beweging moet verwerken.
©JBL
Via de Smart Case van de Tour Pro 3 kun je headtracking instellen tijdens een vlucht.
Het gebruiken met een tv of in-flight scherm gaat het vlotst met in-ears die komen met een slimmere case of koptelefoons die je bekabeld kunt aansluiten maar tegelijkertijd nog met de app kunt bedienen. De AirPods Pro en Max van Apple zijn ook heel spectaculair op dit vlak in combinatie met een Apple TV.
Op welke toestellen vind je het?
Voor headtracking moet je meestal bij duurdere modellen zijn, al komt het ook steeds vaker voor bij iets goedkopere koptelefoons. Samen met ruimtelijke audio (spatial audio) is het een extraatje dat vaak wordt aangehaald om te verklaren waarom een bepaald toestel een forser prijskaartje bezit. Nu goedkopere hoofdtelefoons en TWS'en steeds betere noise-cancelling krijgen, blijven er zo minder zaken over om een koptelefoon uit de hogere prijsklasse een meerwaarde te geven. Spatial audio en headtracking zijn de enige 'grote' functies die overblijven.
©Sonos
De Sonos Ace-koptelefoon is uniek omdat het samenwerkt met een Sonos-soundbar, niet de tv.
Dat headtracking iets meer kost, valt te begrijpen. Het volgen van je hoofdbewegingen vereist extra sensors en ook relatief veel rekenkracht. Dit is waarom onder meer Apple en Sonos het continue berekenen van de vereiste geluidsveranderingen laten uitvoeren door een iPhone, iPad of Apple TV respectievelijk de Sonos Arc-soundbar. Bij weer andere merken, zoals Samsung of Oneplus, kun je het alleen gebruiken in combinatie met andere apparaten van hetzelfde merk.
Headtracking is een functie die je bovendien op heel wat gaming-headsets terugvindt, onder meer van HyperX en JBL.
Toch zijn er heel wat opties die merkonafhankelijk werken. Bij Bose, JBL en bij Sony vind je bijvoorbeeld verschillende hoofdtelefoons en draadloze in-ears met headtracking. De JBL Tour One M3 of Tour Pro 3 bijvoorbeeld, net als de populaire Sony WH-1000XM5 en WF-1000XM5's.
Kijk wel goed op de website van een fabrikant als je een koptelefoon overweegt, want niet iedereen gebruikt het woord 'head tracking'. Neem nu Bose: dat merk spreekt over Immersion of Immersive Audio, met de opties 'Still' en 'Motion'. Bij het kiezen van een nieuwe headset kan het dus nodig zijn om je even goed in de specificaties te verdiepen.
