Tien tips voor beter geluid uit je speakers
Je hebt veel geld uitgegeven aan (draadloze) speakers, maar toch klinkt het nog niet helemaal lekker. Gelukkig betekent dat niet meteen dat je nóg meer moet uitgeven aan een betere set-up. Met deze tien tips kun je eenvoudig de geluidskwaliteit verbeteren.
In dit artikel komen tien tips aan bod om een beter geluid uit je speakers of draadloze luidspreker te halen. Sommige tips zijn ook van toepassing voor een soundbar.
Stress daarbij niet te veel over een ideaalgeluid, maar streef naar iets dat jij goed vindt. Muziek en tv-geluid zijn zaken die nu eenmaal bijzonder subjectief worden beleefd. Uiteindelijk moet het doel van een muzieksysteem of een oplossing voor tv-audio zijn dat jij er plezier aan beleeft. Pas onderstaande tips dan ook vanuit dat perspectief toe. Tegelijkertijd baat het zeker om te experimenteren en daarbij aandachtig te luisteren. Omdat ons brein supergoed is in het compenseren en aanvullen, zul je dan pas realiseren dat er details ontbreken of dat er iets niet klopt.
Zet de speakers dichter op of verder van de muur
Draadloze speakers en hifi-luidsprekers hebben aan de achterkant dikwijls een of twee grote openingen. Dat zijn baspoorten die diepere bassen mogelijk maken. Er kan wel interactie zijn met de muur erachter. Hoe dichter bij de muur, hoe dieper maar ook wolliger (onduidelijke) die bassen klinken. Door de afstand tussen de muur en achterzijde van de speaker te variëren, kun je die bassen sterker of minder sterk maken. En dat heeft ook gevolgen voor zaken als stemweergave en helderheid.
Verwijder de beschermkappen
Idealiter zijn de beschermkappen op een speaker akoestisch neutraal. Erop of eraf, het zou hetzelfde moeten klinken. Maar soms blijkt dat niet te kloppen. Vooral kappen met een zware, dikke omlijsting kunnen de klank aantasten. Je kunt dan minder hoge details ervaren, onder meer als je schuin tegenover de speaker(s) zit.
Speel met de toonregeling
Op een versterker of in de app van je draadloze speaker vind je vaak een toonregeling. De meest basale vorm is een slider of een knop voor bass en eentje voor treble. Daarmee kun je de weergavekwaliteit in jouw kamer al een stukje beter maken. Om de toonregeling te finetunen, kun je het best een nummer gebruiken dat je goed kent en dat je op een constant volumeniveau afspeelt.
Sommige fabrikanten bieden je nog meer mogelijkheden, bijvoorbeeld met een uitgebreide equalizer in de app. De verleiding is dan groot om meteen heftig dingen te veranderen. Maar je kunt beter in kleine stappen te werk gaan, terwijl je tijd neemt om het verschil te detecteren.
©Marantz
Zet de speaker op de juiste hoogte
Nagenoeg alle luidsprekers presteren het best op oorhoogte, dus dezelfde hoogte als je oren. Een beetje variatie mag, maar niet te veel. Daarom is het af te raden om een luidspreker op de grond te plaatsen, of juist hoog in een kast. Bij een grotere speaker gebruik je de tweeter als referentiepunt.
Er zijn wel uitzonderingen op de regel. Bepaalde apparaten, zoals soundbars, mag je gerust op een lager AV-meubel plaatsen. Maar overdrijf niet met een model met Dolby Atmos-speakers bovenaan, want dan komt het geluid niet goed overeen met het beeld. Er zijn ook retrospeakers die gemaakt zijn om laag bij de grond te plaatsen. Maar dan wel op een stand die ze lichtjes doet hellen. Zo zijn ze toch op je oren gericht.
Mikken op je zitplaats
De meeste luidsprekers stralen niet gelijkmatig geluid uit. Dat wil zeggen dat je bijvoorbeeld onder een hoek van 30 graden minder detail opmerkt. Dat geldt zowel verticaal als horizontaal. Dat is ook waarom je speakers het best op oorhoogte kunt plaatsen (zie hierboven). Maar het betekent eveneens dat speakers het best klinken als de voorkant naar je zitplaats gericht is. Klinkt het te fel? Dan draai je ze een beetje weg van de zitplek.
©DALI Loudspeakers
Speakers op een dressoir of lage meubel plaatsen is een prima idee.
Maak de stereodriehoek
De meeste muziek wordt uitgebracht in stereo (al heb je tegenwoordig ook muziek in Dolby Atmos). Het klinkt het mooist via twee aparte speakers. Ja, ook als je een draadloze speaker hebt die claimt stereogeluid te verspreiden. Die twee weergevers stel je het best op in een gelijkzijdige driehoek, waarbij jouw zitplek de punt van de driehoek vormt. Soms kan dat net niet, omdat er bijvoorbeeld een meubel of een deuropening in de weg staat.
Met de balansregeling kun je dan de speaker die iets te ver staat iets luider zetten. Net als bij de toonregeling moet je uitgebreid de tijd nemen om hiermee te experimenteren. Probeer wel beide speakers even ver van een zijmuur te plaatsen.
Wifi in plaats van bluetooth
Bij draadloze speakers of versterkers met ingebouwde streamingmogelijkheden kun je vaak kiezen tussen bluetooth of streaming via een app. Dat laatste kan via AirPlay, Chromecast, Spotify Connect of de app van de speaker. De rode draad bij al die methodes is dat je streamt over het netwerk. Gebruik je vooral bluetooth? Probeer dan een van die andere streamingopties. Niet alleen ontzie je daarmee de accu van je telefoon, vaak is de geboden kwaliteit ook een stuk beter.
In een ruimere zin is het altijd goed om te kijken naar de kwaliteit van je bron. Is de platenspeler goed afgeregeld? Is je vinylplaat schoon? Zitten alle kabels er goed in? Heb je een streamingdienst ingesteld op de beste kwaliteit?
©Jamie Biesemans
Trueplay is een functie van Sonos om de klank aan te passen aan de kamer.
Beter met kamerkalibratie
Veel draadloze speakers (en betere soundbars) beschikken over een kamerkalibratiefunctie. Bij Sonos heet dat bijvoorbeeld Trueplay. Deze functie speelt (eenmalig) kort testgeluidjes in je woonkamer af om de ruimte akoestisch in kaart te brengen. Daarna zal de functie de klank aanpassen, zodat helderheid toeneemt en wollige bassen afnemen. Het kost doorgaans weinig moeite, maar levert wel veel op.
Heb je hifi-speakers die met een versterker werken? Dan moet je bij de versterker zoeken naar een kalibratiefunctie. Bij stereoapparaten komt het minder vaak voor, maar bij een AV-receiver (die je ook als stereoversterker kunt gebruiken) is het altijd aanwezig.
Kijk naar de kamer
Het soort kamer waarin je speakers staan heeft een grote impact op de klank die je hoort. Tegel- of steenvloeren zorgen bijvoorbeeld voor hardere klanken, terwijl een dik tapijt net alle fijne detail kan opslorpen. Zo zijn er veel zaken die een rol kunnen spelen. Alles opsommen is onmogelijk, maar er zijn wel enkele elementen waar je makkelijk mee kunt experimenteren.
Je kunt heel ver gaan met akoestische ingrepen, tot aangepaste panelen en een andere inrichting aan toe. Dat is haalbaar als je een thuisbioscoop of toegewijde muziekkamer bouwt, maar voor de meeste mensen is het een brug te ver. Ook financieel, want akoestische ingrepen laten uitvoeren door een expert is niet goedkoop.
©Monitor Audio
Een tapijt kan veel doen om het geluid zachter te maken.
Toch zijn er ook zaken die je low-cost zelf kunt uitproberen. De vloerbedekking is bijvoorbeeld iets dat in een woonkamer veel doet. Even het tapijt oprollen of een mat uit een andere kamer neerleggen zou hoorbare gevolgen moeten hebben. Als er aan de ene kant van de kamer een groter raam zit, kun je eens proberen een kamerplant of een groot kussen aan die kant te parkeren. Controleer of je de speakers beter van de ondergrond kunt ontkoppelen, bijvoorbeeld met spikes of dempende blokjes. Zeker met een subwoofer is dat een goed idee.
Zijn akoestische panelen een goed idee?
In sommige situaties kan een akoestisch paneel achter elke speaker meer rust brengen. In grote ruimtes met tegelvloeren, zoals woonkeukens, kunnen panelen aan de muur de algemene klankervaring minder fel maken. Er bestaan drie types panelen: basstraps (passen in de hoeken en slorpen bassen op), diffusers (verspreiden geluid over een brede hoek en maken het zachter) en absorbers (slorpen geluidsgolven op).
Dergelijke panelen zijn betrekkelijk goedkoop, zeker de modellen ontworpen voor studio’s. Mooiere panelen die beter in het interieur passen bestaan ook, maar dragen hogere prijskaartjes. Het nadeel van akoestische panelen is dat ze een kamer juist heel doods kunnen maken of muziek dof laten klinken. Ze vragen kennis van zaken om het juiste type en de juiste plaatsing uit te zoeken.
