Sony heeft een goede naam als het op koptelefoons aankomt. De Sony WH-1000XM5 heeft de uitdaging om deze reputatie hoog te houden, de concurrentie voor te blijven en zijn hoge prijs te verantwoorden. Of dat lukt lees je in deze Sony WH-1000XM5 review.

Hoewel de serienaam van Sony’s populaire koptelefoons onverklaarbaar lijkt, is Sony gelukkig wel consistent met de benaming van de koptelefoons. De Sony WH-1000XM5 volgt de WH-1000XM4 op. Kortom, de vijfde generatie van de Sony-koptelefoon. Opvallend is dat de nieuw-geïntroduceerde koptelefoons steeds flink aan de prijs zijn en de voorgaande generatie juist weer scherp (af)geprijsd wordt. Zo staat Sony steevast stevig in de markt met een topmodelkoptelefoon én een koptelefoon die uitstekend scoort met zijn prijs-kwaliteitsverhouding.

De Sony WH-1000XM5 wordt hoog in de markt gezet: 420 euro. Dat is nog een slagje duurder dan de startprijs van de Sony WH-1000XM4 van twee jaar terug. Laatstgenoemde had een prijskaartje van 379 euro en kost nu ongeveer 240 euro (hoewel deze al eens goedkoper in de aanbieding voorbijgekomen is). En die XM4 is ook helemaal geen verkeerde keuze, in onze koptelefoontest kwam hij onlangs nog als winnaar uit de bus.

Nieuwe stijl

Toch vaart Sony een nieuwe koers met deze vijfde generatie koptelefoon. Allereerst met het ontwerp, waarbij afgestapt wordt van de gelijkwaardige ontwerpen van vorige generaties. De WH-1000XM5 lijkt wat meer weg te hebben van de AirPods Max van Apple en Bose’s Noice Cancelling 700. Zonder dat er sprake is van kopieerwerk.

In tegenstelling tot wat de prijs doet vermoeden en anders dan de Apple-koptelefoon heeft Sony voor deze koptelefoon geen hoogwaardige materialen gebruikt voor de behuizing. Deze is van mat kunststof gemaakt. Hoewel dit de koptelefoon erg licht maakt, wat wel zo comfortabel is, mis ik een beetje de luxe uitstraling van een hoogwaardige, prijzige koptelefoon. Ook is de koptelefoon niet spatwaterbestendig. Het draagcomfort is in orde: dankzij het gewicht, de band rust met leren kussentjes op de oren en hoofd en de koptelefoon sluit goed over de oren af zonder te drukken.

Het lichte gewicht heeft natuurlijk ook zijn voordelen als je de koptelefoon meeneemt. De reisetui van de koptelefoon is wel een slagje groter. Dat komt omdat deze koptelefoon, in tegenstelling tot vorige generaties, niet inklapbaar is.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De Sony-koptelefoon naast de Bose Noise Cancelling 700 (rechts) en de WH-1000XM4.

Luistergenot

Wie de specificaties erbij pakt valt op dat de drivergrootte kleiner is dan bij de vorige koptelefoongeneratie: 30mm. Doorgaans impliceert een grote driver betere audiokwaliteit. Sony legt uit: “De speciaal ontworpen driverunit van 30 mm met zachte rand verbetert de Noise Cancelling, vooral in lage frequentiebereiken, zodat u van muziek kunt genieten zonder omgevingsgeluid. De koolstofcomposiet zorgt voor een lichte stevige koepel en verbetert de helderheid van het geluid, vooral bij een hoog frequentiebereik.”

Overige specificaties zijn zoals je mag verwachten van een topkoptelefoon: een impedantie van 48 ohm en frequentieresponse van 20 tot 40.000 hertz (20.000 wanneer je via bluetooth luistert). Qua bluetooth-codecs worden zowel AAC als LDAC (tot max 990kbps ondersteund); de hoogst mogelijke geluidsbeleving.

 Let echter wel op dat als je de optie inschakelt om de koptelefoon met meerdere apparaten te verbinden LDAC niet beschikbaar is en wordt teruggeschakeld naar het minderwaardige SBC. De luisterervaring verschilt daarmee behoorlijk, afhankelijk van je instellingen en afhankelijk van het apparaat waarmee je verbindt. Verbind je met je laptop, dan merk je ook dat de geluidskwaliteit veel lager is omdat Windows geen LDAC of AAC ondersteunt.

Wanneer je met LDAC of AAC luistert merk je dat de koptelefoon een bijzonder goede geluidskwaliteit biedt. Het geluid klinkt verfijnd, vooral in de hoge- en middentonen zijn alle details goed hoorbaar omdat het basgeluid op geen enkele manier overstemd. Zonder dat basgeluid slap klinkt. Ten opzichte van de XM4 (met zijn grotere driver) merk je dat deze WH-1000XM5 iets minder krachtig klinkt, maar wel veel gebalanceerder en natuurlijker.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Ruisonderdrukking

De koptelefoon is voorzien van maarliefst acht microfoons. Waarvan de helft gebruikt worden voor spraak, waaronder telefoongesprekken of videogesprekken via je favoriete apps. De vier overgebleven microfoons zorgen dat de ruis herkend wordt en weggefilterd, waardoor deze koptelefoon één van de beste is voor (video)bellen: je blijft uitstekend verstaanbaar. Zelfs in drukke omgevingen.

De ruisonderdrukking is natuurlijk ook van toepassing op het geluid. Deze werkt net even een stukje beter dan de WH-1000XM4 en de AirPods Max. In drukke omgevingen zul je echter nog wel wat meekrijgen. Wil je echt zo min mogelijk van je omgeving meekrijgen, dan is Bose nog altijd heer en meester met de QuietComfort 45 en Noise Cancelling 700 koptelefoons.

De ambient modus, die omgevingsgeluid juist doorlaat, is ook sterk verbeterd. Het is zelfs mogelijk om gesprekken te voeren met de koptelefoon op. Maar zo indrukwekkend als de Apple AirPods Max is deze koptelefoon nét niet. Handig is wel de spreek-om-te-chatten-functie: wanneer de microfoons oppikken dat je praat, gaat de ambient modus automatisch aan en de muziek (of luisterboek en podcast) automatisch op pauze.

Deze luistermodi hebben wel een effect op de accuduur, die iets korter is dan de vorige generatie van de koptelefoon. Met ruisonderdrukking maximaal 30 uur. Zo’n tien uur langer als je zonder ambient modus of ruisonderdrukking luistert.

Slimme functies

Vooral als je de Headphones-app erbij pakt merk je dat er veel slimme functies ingebouwd zijn. Zou noemde ik al de Spreek-om-te-chatten-mogelijkheid. Ook kun je de geluidsafstelling personaliseren, audiokwaliteit beheren en desgewenst de spraakassistent configureren. De 360-audio functie, die een meer ruimtelijke beleving biedt, weet nog niet echt te overtuigen. Hoewel daar zeker voor films en games potentie in zit.

Ook kun je in de app de handige bediening configureren. Deze werkt met tikjes en veegjes op de oorschelp, en hoewel dit niet nieuw is, zou ik geen koptelefoon meer willen zonder.

Toch zijn er een paar eigenaardigheden. Bijvoorbeeld dat je moet kiezen tussen meerdere verbonden apparaten óf hoge geluidskwaliteit. Ook ontbreekt de handige NFC-chip, waarmee je je telefoon koppelt aan de koptelefoon door ze even tegen elkaar aan te tikken.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Alternatieven voor de Sony WH-1000XM5

Deze Sony WH-1000XM5 neemt het stokje van zijn voorganger over als beste all-round koptelefoon. Het geluid is verfijnder, gesprekskwaliteit hoger en de ruisonderdrukking is beter. De WH-1000XM4 is echter een veel slimmere deal door zijn lagere prijs. Ook heeft die koptelefoon een wat krachtiger geluid, wat wellicht de zware muziekluisteraars iets meer kan bekoren.

Andere alternatieven zijn de Bose QuietComfort 45 en Noise Cancelling 700 koptelefoons, als je een tandje vooruit wilt op gebied van ruisonderdrukking. Hoewel deze koptelefoons op alle andere gebieden niet tippen aan de Sony-koptelefoon.

De Apple AirPods Max zijn een alternatief die voor een vergelijkbare prijs wél dat hoogwaardige gevoel meegeven dat je mag verwachten. Tevens is de ambientmodus van de Apple-koptelefoon zeer indrukwekkend. De AirPods hebben ook een iets hogere geluidskwaliteit als je op Apple-apparatuur muziek luistert. Daar wringt de schoen, want qua geluidskwaliteit en functionaliteit op andere verbonden apparatuur is dat beduidend minder.

Conclusie: Sony WH-1000XM5 kopen?

De Sony WH-1000XM5 is de beste all-round koptelefoon die je kunt kopen. Alleen mag je voor de prijs net even wat meer luxe verwachten dan dit niet-waterdichte kunststof ontwerp. Vooral op het gebied van ruisonderdrukking, gesprekskwaliteit, omgevingsgeluidmodus en verfijnder geluid is de koptelefoon er hoorbaar op vooruit gegaan ten opzichte van de Sony WH-1000XM4, die op zijn beurt weer steeds interessanter wordt als een betaalbaar alternatief.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.