Wanneer Sony met een nieuw setje premium oordoppen aan komt zetten, dan is het tijd om op te letten. Wereldwijd worden de oortjes van Japanse makelij geroemd om hun comfort en geluidskwaliteit. Of dat ook geldt voor de Sony WF-1000XM5, lees je in deze review.

Met een prijs van meer dan 300 euro moet je flink in de buidel tasten voor de Sony WF-1000XM5. Directe en recent gelanceerde concurrenten van dit model zijn de Philips Fidelio T2 en de Jabra Elite 10, die allebei een paar tientjes goedkoper zijn. Alle oortjes hebben natuurlijk hun voor- en nadelen, en dan kunnen we ons voorstellen dat je graag wil weten of 320 euro investeren daadwerkelijk de beste set oordoppen oplevert. Ten opzichte van de vorige versie zijn de oordopjes in elk geval een stuk lichter (25 procent) en kleiner (20 procent. Ze steken niet ver uit en zitten snel goed.

En dat laatste is erg belangrijk. Want oordopjes draag je soms uren achter elkaar. In tegenstelling tot veel andere merken levert Sony dopjes met een soort memory foam mee. In verschillende formaten, zodat ze passen bij veel soorten gehoorgangen. Het kunststof past zich aan naar de vorm van de gehoorgang, waardoor ze altijd vast, secuur en comfortabel zitten. Zelfs als je met je hoofd schudt of hardloopt hoef je geen moment te vrezen dat ze eruit vallen. Concurrerende oortjes kunnen soms pijn doen of niet stabiel vast zitten, maar daar heb je hier geen last van.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Knopje voor het koppelen

Wat ook niet geheel onbelangrijk is: de behuizing. Zowel de oordopjes als het oplaaddoosje zijn mat gemaakt, waardoor ze minder snel vies worden of krassen oplopen. Dat zorgt ervoor dat een premium product daadwerkelijk lang premium blijft. De achterkant van de Sony WF-1000XM5-oordoppen is wel van glimmend plastic, maar dat houdt dan weer lekker vast. Ook fijn om te weten: de oordopjes hebben een ipx4-certificaat, waardoor ze tegen zweetdruppels kunnen. Echte oordoppen voor het sporten zijn ze natuurlijk niet, maar in principe kun je ze ervoor gebruiken.

Qua batterijduur staat Sony nog mooi aan de top. De oordopjes gaan zo’n acht uur mee wanneer je de actieve ruisonderdrukking aan hebt staan, en anders twaalf uur zonder. Stop je ze ondertussen in het oplaaddoosje, dan kun je ze nog twee keer volledig opladen. Ten opzichte van het vorige model zit hier echter geen verbetering in; dus dat kan jammer zijn als je er meer van verwachtte. Verder is het wel goed om te zien dat je het doosje kunt opladen middels usb-c en Qi (draadloos opladen) en dat er nu een knopje voor het koppelen is. Dat maakt dat proces net wat toegankelijker.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Bediening via de oordoppen

Via de gratis Sony Headphones-app kun je instellen wat er gebeurt wanneer je op de oordopjes tikt. Ze reageren vlot op je bediening en je duwt ze ondertussen niet verder de gehoorgang in. Met verschillende keren tikken bepaal je wat er gebeurt. Muziek pauzeren, vorig of volgend nummer luisteren of de actieve ruisonderdrukking activeren, bijvoorbeeld. In tegenstelling tot het topmodel van Philips kun je hier het volumeniveau wel aanpassen via de oortjes zelf en dat werkt best prettig. Je hoeft geen vreemde veegbewegingen te maken. Vier keer tikken op een van de twee oortjes is voldoende.

Via de app krijg je ook toegang tot de equalizer. Die biedt standaard een aantal vooraf ingestelde mogelijkheden. Maar als je wilt, kun je ook zelf een preset instellen. Superhandig, zeker in combinatie met de nieuwe functie waarmee je het geluid op je eigen gehoor kunt afstemmen. Terwijl je muziek aan het luisteren bent, kun je ondertussen de frequenties aanpassen. In de meeste gevallen zal een bestaande preset voldoende zijn, maar dan nog is zo’n functie meer dan welkom. Audiobelevingen personaliseren is van groot belang, want dan kan die nog intiemer worden.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Audiokwaliteit van de Sony WF-1000XM5

Voordat we echt dieper op het geluid kunnen ingaan, moeten we eerst nog wat belangrijke onderdelen aan bod laten komen. Zo beschikt de Sony WF-1000XM5 over de ldac-audiocodec, waardoor je naar muziek in hoge kwaliteit kunt luisteren. Mocht je van muziek met een lagere standaard willen genieten, dan kun je met Sony’s DSEE Extreme de audio opschalen naar een hoger niveau. De oordoppen laten er dan een algoritme op los dat de muziekkwaliteit verbetert. Daarnaast is er wederom de 360 Reality Audio, die dit keer ondersteund wordt door hoofdtracking.

Vooral dat laatste kan voor een flinke onderdompeling zorgen wanneer je de juiste audio afspeelt. Met 360 Reality Audio klinkt het alsof de muziek echt om je heen zit. Alsof je midden in een zaal staat waar de instrumenten om je heen gepositioneerd zijn. Dankzij hoofdtracking houden de oordoppen rekening met de positie van je hoofd, waardoor de muziek zich verplaatst tijdens het luisteren als je je hoofd beweegt. Dit is niet altijd wenselijk (wanneer je gewoon naar ‘platte’ muziek luistert), maar voor concertopnamen of bijvoorbeeld een film kan deze 'ruimtelijkheid' wel degelijk iets toevoegen.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Verschillende geluidsprofielen

De Sony WF-1000XM5 heeft in elk geval een compleet arsenaal om luisteraars voor zich te winnen. Ten opzichte van zijn voorganger vallen twee dingen op (los van het design): de standaardmodus klinkt een stuk minder zwaar en een stuk helderder. Door de baslaag wat naar achteren te verplaatsen (geen zorgen, hij is nog altijd merkbaar aanwezig) krijgen andere details meer ruimte om te floreren. Mogelijk speelt de grotere driver (van 8,4 millimeter) daar ook een grote rol in. De oordoppen richten zich in elk geval op details zonder aan gewicht te verliezen.

Het mooie is dat de actieve geluidsonderdrukking de audiokwaliteit niet versobert. Soms kan die welkome functie muziek nog wel eens wat modderig laten klinken, maar daar is hier geen sprake van. Sterker nog: omdat je je heel mooi afsluit van je omgeving, krijgen je favoriete nummers meer ruimte om te schitteren. Op geen enkel moment hebben we het idee dat de muziek negatief beïnvloedt wordt door deze functionaliteit. De tracks klinken altijd helder en mooi vol, maar we kunnen ons ook voorstellen dat sommige luisteraars net dat beetje meer bas gewend zijn - én willen.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Gelukkig kun je middels de grote hoeveelheid geluidsprofielen (en de persoonlijke equalizer) de geluidservaring aanpassen. Een favoriete stand op de redactie is Enthousiast. Daarmee wordt muziek veel zwaarder en warmer, maar ook minder geschikt voor een breder scala aan genres. Levendig maakt alles hol naar onze ervaring, maar kan ook specifieke genres juist dienen. Het is echt zaak dat de juiste preset bij de nummers vindt, want dan kun je optimaal genieten van de Sony WF-1000XM5. De algemene stand is veelal voldoende, maar mist, net als de Jabra Elite 10, nét dat beetje geweld.

Sony WF-1000XM5 kopen?

Maar daar waar je bij de Philips Fidelio T2 nog kunt klagen over het comfort, en de Jabra Elite 10 over de actieve geluidsonderdrukking, kunnen we eigenlijk over vrij weinig dingen écht klagen bij de Sony WF-1000XM5. Ja, de prijs. 320 euro is een hoop geld (en dergelijke prijzen gaan door stijgende grondstofprijzen in de toekomst mogelijk alleen maar hoger worden). Maar aan de audiokwaliteit, technologie en comfort ligt het gelukkig niet. Sony maakt ook in 2023 een van de beste – zo niet dé beste – set oordopjes. Misschien alleen nog even wachten totdat de prijs zakt.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!

Er zijn weinig dingen zo gezellig als kerstverlichting. Maar laten we eerlijk zijn: elke avond achter de bank of onder de boom kruipen (🤬 naalden in je knieën) om de stekker eruit te trekken: kan dat niet handiger? Zeker wel: met een slimme stekker maak je in één klap je 'domme' lichtsnoeren slim.

Met een slimme stekker, ook wel smart plug genoemd, stuur je de kerstverlichting aan via je telefoon, stel je tijdschema's in of roep je simpelweg naar je slimme speaker dat de kerstboom aan moet. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf en welke stekkers zijn nu echt handig voor die specifieke kerstsituatie? Wij leggen het uit.

Waar moet je op letten bij een slimme stekker voor kerst?

Niet elke slimme stekker is even geschikt voor de decembermaand. Het eerste waar je goed op moet letten is het formaat van de stekkerbehuizing. Kerstverlichting zit namelijk vaak met meerdere adapters en stekkers in één verdeeldoos. Veel oudere modellen slimme stekkers zijn vrij breed, waardoor ze onbedoeld de stopcontacten links en rechts ervan blokkeren. Zoek daarom specifiek naar een compact of smal ontwerp, zodat je geen kostbare stroompunten verliest rondom de kerstboom.

Daarnaast is de manier waarop de stekker verbinding maakt, het zogenaamde protocol, een belangrijke keuze. De meest laagdrempelige optie is een wifi-stekker. Deze werkt direct samen met je router zonder dat je extra kastjes nodig hebt, wat het ideaal maakt voor beginners. Heb je echter al slimme verlichting zoals Philips Hue of IKEA Tradfri, dan is een stekker met het Zigbee-protocol vaak slimmer. Deze stekkers vormen samen een eigen netwerkje, waardoor je wifi niet overbelast raakt als je veel lampjes ophangt. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker 'Matter' op de verpakking staan; dit is de nieuwe standaard die garandeert dat de stekker moeiteloos samenwerkt met zowel Apple, Google als Amazon.

Vergeet ook de locatie van je verlichting niet. Wil je lampjes in de heg, aan de schutting of langs de gevel slim maken, gebruik dan nooit een binnenstekker. Voor buitengebruik is een model met een IP44-certificering nodig. Dat betekent dat de behuizing beschermd is tegen spatwater, zoals regen of opspattend water, en geschikt is voor normaal gebruik buitenshuis. Let wel op: IP44 is niet waterdicht. De stekker mag dus niet onder water liggen en ook niet langdurig in een plas staan. Een plek waar water kan blijven staan, bijvoorbeeld op de grond zonder goede afwatering, is daarom minder geschikt. Je kunt dan beter een stekker met IP65 of hoger kiezen.

Tot slot kan een slimme stekker waarbij je het energieverbruik kunt aflezen in de app (zoals de TP-Link Tapo P115)  een fijne extra optie zijn. Zeker oudere kerstverlichting kan ongemerkt veel stroom verbruiken. Een stekker die het verbruik meet, geeft je inzicht en helpt je grip te houden op de energierekening in december.

©ID.nl

Lees ook: Kerstsfeer in huis? Dit kun je allemaal met Philips Hue

Zo stel je het perfecte tijdschema in

Het grote voordeel van een slimme stekker is dat je hem één keer instelt en er vervolgens niet meer naar om hoeft te kijken. Maar wat is nu een handig schema? Wij raden aan om te werken met een schema dat gebaseerd is op jouw leefritme én de stand van de zon.

Een ideaal weekschema voor werkende mensen begint vaak 's ochtends vroeg. Stel de stekker zo in dat de kerstverlichting rond 06:30 of 07:00 uur aangaat. Er is niets fijner dan opstaan in een donker huis waar de kerstboom al gezellig staat te branden. Laat de verlichting automatisch weer uitgaan rond 09:00 uur, wanneer je naar je werk vertrekt of het daglicht fel genoeg is.

Voor de avondinstelling is de 'zonsondergang-functie' (astro-timer) de beste optie. Bijna elke app van slimme stekkers heeft deze functie. Hiermee gaan de lampjes automatisch aan zodra het buiten donker wordt, wat in december al rond 16:30 uur kan zijn. Zo kom je nooit thuis in een donker huis. Stel als eindtijd een vast moment in waarop je meestal naar bed gaat, bijvoorbeeld 23:30 uur. Zo voorkom je dat de boom de hele nacht stroom staat te verbruiken voor de kat of de inbrekers. Heb je vakantie? Gebruik dan een aangepast schema. Laat de verlichting bijvoorbeeld pas om 09:30 uur aanspringen (lekker uitslapen!), zet hem uit tussen 11:30 en 16:00 uur (wanneer je veel daglicht hebt), laat hem daarna weer aanspringen en stel in dat alles weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

FAQ: Kan ik mijn kerstboom laten knipperen op Spotify-muziek?

Een veelgestelde vraag is of je met een slimme stekker je kerstverlichting kunt laten meebewegen op de maat van je favoriete kerstplaylist op Spotify. Het korte antwoord is: nee, dat is met een slimme stekker helaas niet mogelijk en zelfs af te raden.

Een slimme stekker is namelijk een mechanische schakelaar. Als je die heel snel achter elkaar aan en uit zou laten gaan om een 'disco-effect' te creëren, hoor je de stekker niet alleen constant klikken, maar zal hij door de slijtage ook binnen de kortste keren kapotgaan. Bovendien zit er vaak een kleine vertraging op het wifi-signaal, waardoor het licht nooit strak in de maat zou lopen.

Wil je toch een lichtshow op 'All I Want for Christmas is You'? Dan heb je geen slimme stekker nodig, maar slimme verlichting. Kijk hiervoor bijvoorbeeld naar de speciale kerstverlichting van het merk Twinkly of de Festavia-snoeren van Philips Hue. Deze systemen zijn digitaal en kunnen via hun app (en een koppeling met Spotify of de microfoon van je telefoon) wél vloeiend van kleur veranderen en knipperen op de beat, zonder dat er iets slijt. Gebruik de slimme stekker dus puur voor het aan- en uitzetten van je traditionele 'domme' verlichting.

Koopgids: 5 slimme stekkers voor je kerstverlichting

Philips Hue Smart Plug: voor iedereen die al slimme lampen van Philips Hue in huis heeft, is de Philips Hue Smart Plug veruit de meest logische keuze. Deze stekker integreert naadloos met je bestaande Hue Bridge en app. Het grote voordeel hiervan is dat je kerstboom direct onderdeel wordt van je lichtscènes. Als je via je slimme speaker het commando geeft om de 'Kerstsfeer' te activeren, gaat zowel je boom als je normale sfeerlicht in de juiste dimstand aan. Hij werkt via Zigbee, maar ondersteunt ook bluetooth voor directe aansturing.

Lees ook: Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

TP-Link Tapo P115: als je zoekt naar een betaalbare en zeer compacte oplossing, dan is de TP-Link Tapo P115 een goede kandidaat. TP-Link staat bekend om betrouwbare smarthome-producten voor een zachte prijs en dit model is zo klein ontworpen dat hij in een stekkerdoos geen andere stopcontacten blokkeert. De stekker werkt direct op je wifi-netwerk, dus je hebt geen extra hub nodig. Een prettige bijkomstigheid is dat dit kleine apparaatje ook nog eens nauwkeurig je stroomverbruik meet via de bijbehorende app.

Hombli Smart Outdoor Socket: wie lampjes wil in de voortuin of op het balkon, kan niet om de Hombli Smart Outdoor Socket heen. Hombli is een Nederlands merk dat bekendstaat om gebruiksvriendelijkheid en deze stekker is speciaal gebouwd voor buiten. Hij is robuust, heeft een IP44-classificatie en een stevig klepje dat het stopcontact beschermt tegen vocht en vuil. Via de app stel je eenvoudig in dat de buitenverlichting automatisch aangaat bij zonsondergang en weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

Innr Smart Plug (SP 240): wil je wel gebruikmaken van het stabiele Zigbee-netwerk, bijvoorbeeld in combinatie met een Homey of Hue Bridge, maar vind je de originele Philips-stekker aan de prijzige kant? Dan is de Innr Smart Plug het perfecte alternatief. Innr specialiseert zich in producten die compatibel zijn met grote systemen, maar dan voor een lagere prijs. De SP 240 is slank vormgegeven en werkt in vrijwel alle gevallen vlekkeloos samen met je bestaande Zigbee-setup. Let er wel op dat deze stekker, wanneer gekoppeld via de Hue Bridge, niet zichtbaar is in Apple HomeKit.

Eve Energy: voor de Apple-gebruiker die zijn hele huis bedient via de Woning-app op de iPhone, is de Eve Energy de beste keuze. Deze robuuste stekker ondersteunt de moderne standaarden Matter en Thread. Dit zorgt ervoor dat het apparaat razendsnel reageert en het bereik van je smarthome-netwerk vergroot zonder je wifi te belasten. Handig: de app geeft uiterst gedetailleerde grafieken over je stroomverbruik en de geschatte kosten. 

©Philips