Wanneer Sony met een nieuw setje premium oordoppen aan komt zetten, dan is het tijd om op te letten. Wereldwijd worden de oortjes van Japanse makelij geroemd om hun comfort en geluidskwaliteit. Of dat ook geldt voor de Sony WF-1000XM5, lees je in deze review.

Met een prijs van meer dan 300 euro moet je flink in de buidel tasten voor de Sony WF-1000XM5. Directe en recent gelanceerde concurrenten van dit model zijn de Philips Fidelio T2 en de Jabra Elite 10, die allebei een paar tientjes goedkoper zijn. Alle oortjes hebben natuurlijk hun voor- en nadelen, en dan kunnen we ons voorstellen dat je graag wil weten of 320 euro investeren daadwerkelijk de beste set oordoppen oplevert. Ten opzichte van de vorige versie zijn de oordopjes in elk geval een stuk lichter (25 procent) en kleiner (20 procent. Ze steken niet ver uit en zitten snel goed.

En dat laatste is erg belangrijk. Want oordopjes draag je soms uren achter elkaar. In tegenstelling tot veel andere merken levert Sony dopjes met een soort memory foam mee. In verschillende formaten, zodat ze passen bij veel soorten gehoorgangen. Het kunststof past zich aan naar de vorm van de gehoorgang, waardoor ze altijd vast, secuur en comfortabel zitten. Zelfs als je met je hoofd schudt of hardloopt hoef je geen moment te vrezen dat ze eruit vallen. Concurrerende oortjes kunnen soms pijn doen of niet stabiel vast zitten, maar daar heb je hier geen last van.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Knopje voor het koppelen

Wat ook niet geheel onbelangrijk is: de behuizing. Zowel de oordopjes als het oplaaddoosje zijn mat gemaakt, waardoor ze minder snel vies worden of krassen oplopen. Dat zorgt ervoor dat een premium product daadwerkelijk lang premium blijft. De achterkant van de Sony WF-1000XM5-oordoppen is wel van glimmend plastic, maar dat houdt dan weer lekker vast. Ook fijn om te weten: de oordopjes hebben een ipx4-certificaat, waardoor ze tegen zweetdruppels kunnen. Echte oordoppen voor het sporten zijn ze natuurlijk niet, maar in principe kun je ze ervoor gebruiken.

Qua batterijduur staat Sony nog mooi aan de top. De oordopjes gaan zo’n acht uur mee wanneer je de actieve ruisonderdrukking aan hebt staan, en anders twaalf uur zonder. Stop je ze ondertussen in het oplaaddoosje, dan kun je ze nog twee keer volledig opladen. Ten opzichte van het vorige model zit hier echter geen verbetering in; dus dat kan jammer zijn als je er meer van verwachtte. Verder is het wel goed om te zien dat je het doosje kunt opladen middels usb-c en Qi (draadloos opladen) en dat er nu een knopje voor het koppelen is. Dat maakt dat proces net wat toegankelijker.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Bediening via de oordoppen

Via de gratis Sony Headphones-app kun je instellen wat er gebeurt wanneer je op de oordopjes tikt. Ze reageren vlot op je bediening en je duwt ze ondertussen niet verder de gehoorgang in. Met verschillende keren tikken bepaal je wat er gebeurt. Muziek pauzeren, vorig of volgend nummer luisteren of de actieve ruisonderdrukking activeren, bijvoorbeeld. In tegenstelling tot het topmodel van Philips kun je hier het volumeniveau wel aanpassen via de oortjes zelf en dat werkt best prettig. Je hoeft geen vreemde veegbewegingen te maken. Vier keer tikken op een van de twee oortjes is voldoende.

Via de app krijg je ook toegang tot de equalizer. Die biedt standaard een aantal vooraf ingestelde mogelijkheden. Maar als je wilt, kun je ook zelf een preset instellen. Superhandig, zeker in combinatie met de nieuwe functie waarmee je het geluid op je eigen gehoor kunt afstemmen. Terwijl je muziek aan het luisteren bent, kun je ondertussen de frequenties aanpassen. In de meeste gevallen zal een bestaande preset voldoende zijn, maar dan nog is zo’n functie meer dan welkom. Audiobelevingen personaliseren is van groot belang, want dan kan die nog intiemer worden.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Audiokwaliteit van de Sony WF-1000XM5

Voordat we echt dieper op het geluid kunnen ingaan, moeten we eerst nog wat belangrijke onderdelen aan bod laten komen. Zo beschikt de Sony WF-1000XM5 over de ldac-audiocodec, waardoor je naar muziek in hoge kwaliteit kunt luisteren. Mocht je van muziek met een lagere standaard willen genieten, dan kun je met Sony’s DSEE Extreme de audio opschalen naar een hoger niveau. De oordoppen laten er dan een algoritme op los dat de muziekkwaliteit verbetert. Daarnaast is er wederom de 360 Reality Audio, die dit keer ondersteund wordt door hoofdtracking.

Vooral dat laatste kan voor een flinke onderdompeling zorgen wanneer je de juiste audio afspeelt. Met 360 Reality Audio klinkt het alsof de muziek echt om je heen zit. Alsof je midden in een zaal staat waar de instrumenten om je heen gepositioneerd zijn. Dankzij hoofdtracking houden de oordoppen rekening met de positie van je hoofd, waardoor de muziek zich verplaatst tijdens het luisteren als je je hoofd beweegt. Dit is niet altijd wenselijk (wanneer je gewoon naar ‘platte’ muziek luistert), maar voor concertopnamen of bijvoorbeeld een film kan deze 'ruimtelijkheid' wel degelijk iets toevoegen.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Verschillende geluidsprofielen

De Sony WF-1000XM5 heeft in elk geval een compleet arsenaal om luisteraars voor zich te winnen. Ten opzichte van zijn voorganger vallen twee dingen op (los van het design): de standaardmodus klinkt een stuk minder zwaar en een stuk helderder. Door de baslaag wat naar achteren te verplaatsen (geen zorgen, hij is nog altijd merkbaar aanwezig) krijgen andere details meer ruimte om te floreren. Mogelijk speelt de grotere driver (van 8,4 millimeter) daar ook een grote rol in. De oordoppen richten zich in elk geval op details zonder aan gewicht te verliezen.

Het mooie is dat de actieve geluidsonderdrukking de audiokwaliteit niet versobert. Soms kan die welkome functie muziek nog wel eens wat modderig laten klinken, maar daar is hier geen sprake van. Sterker nog: omdat je je heel mooi afsluit van je omgeving, krijgen je favoriete nummers meer ruimte om te schitteren. Op geen enkel moment hebben we het idee dat de muziek negatief beïnvloedt wordt door deze functionaliteit. De tracks klinken altijd helder en mooi vol, maar we kunnen ons ook voorstellen dat sommige luisteraars net dat beetje meer bas gewend zijn - én willen.

©Wesley Akkerman | ID.nl

Gelukkig kun je middels de grote hoeveelheid geluidsprofielen (en de persoonlijke equalizer) de geluidservaring aanpassen. Een favoriete stand op de redactie is Enthousiast. Daarmee wordt muziek veel zwaarder en warmer, maar ook minder geschikt voor een breder scala aan genres. Levendig maakt alles hol naar onze ervaring, maar kan ook specifieke genres juist dienen. Het is echt zaak dat de juiste preset bij de nummers vindt, want dan kun je optimaal genieten van de Sony WF-1000XM5. De algemene stand is veelal voldoende, maar mist, net als de Jabra Elite 10, nét dat beetje geweld.

Sony WF-1000XM5 kopen?

Maar daar waar je bij de Philips Fidelio T2 nog kunt klagen over het comfort, en de Jabra Elite 10 over de actieve geluidsonderdrukking, kunnen we eigenlijk over vrij weinig dingen écht klagen bij de Sony WF-1000XM5. Ja, de prijs. 320 euro is een hoop geld (en dergelijke prijzen gaan door stijgende grondstofprijzen in de toekomst mogelijk alleen maar hoger worden). Maar aan de audiokwaliteit, technologie en comfort ligt het gelukkig niet. Sony maakt ook in 2023 een van de beste – zo niet dé beste – set oordopjes. Misschien alleen nog even wachten totdat de prijs zakt.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.