Met de HW-Q990D levert Samsung een update voor een van de beste Dolby Atmos-soundbars op de markt. Goedkoop is de HW-Q990D niet, maar hij belooft wel spectaculaire surroundprestaties. 

Samsung biedt veel soundbars aan, beginnend bij budgettoestellen tot absolute topmodellen. De HW-Q990D valt zonder twijfel in die laatste categorie. Het is een 11.1.4-soundbar die geleverd wordt met een forse subwoofer en twee draadloze speakers. Samen goed voor 656 watt aan vermogen, aldus de fabrikant. Ondersteuning is er voor Dolby Atmos en DTS:X, waardoor je echt 'omhuld' gehuld wordt door de audio van van films en tv-programma's van bijvoorbeeld Netflix en Amazon Video Prime. Het is daarnaast een soundbar die uitdrukkelijk mikt op gamers.

De HW-Q990D heeft een adviesprijs van 1599 euro. Dat is een fors bedrag, maar dit is dan ook een heel volledig pakket. De enorme doos bevat een grote soundbar met buitengewoon veel speakers of drivers, een krachtige subwoofer en twee draadloze speakers. Die plaats je links en rechts van de bank, bij voorkeur iets verder naar achteren. De speakers kun je op een meubel of vensterbank plaatsen. Ophangen kan ook. Eventueel kun je optioneel een losse stand aanschaffen – Samsung heeft daar een aantal mooie exemplaren voor in het assortiment. 

©Samsung

Het is ook mogelijk om de twee speakers vooraan links en rechts van de tv te plaatsen. Dan heb je niet een geluidsbubbel rondom je, maar krijg je vooraan een nog grotere geluid. Maar de beste ervaring krijg je toch met de speakers achteraan. Zet ze wel zorgvuldig neer. Hoewel de verleiding groot kan zijn om de speakers gewoon maar ergens te parkeren, is het bij de HW-Q990D toch belangrijk om de aanbevolen plaatsing zo goed mogelijk te volgen.

©Jamie Biesemans

Kleine update 

Als dit allemaal vertrouwd in de oren klinkt, dan is dit geen toeval. De HW-Q990D is de opvolger van de HW-Q990C van vorig jaar (en die volgde de HW-Q990B van 2022 op). De gelijkenissen zijn heel groot, zowel qua design als qua functies. Ook de subwoofer en de draadloze achterspeakers ogen identiek. 

De nieuwe Samsung-soundbar brengt wel enkele nieuwe functies. De belangrijkste is er voor gamers. De twee HDMI-ingangen op de soundbar ondersteunen nu HDMI 2.1 . Dat wil zeggen dat je een Playstation 5 of een Xbox Series X kunt aansluiten en games in de hoogste kwaliteit (4K120) richting een televisie kunt sturen. Hoewel gamers vaak hun console liefst rechtstreeks op een televisie aansluiten, is dit in sommige situaties wel handig, bijvoorbeeld wanneer de televisie wat hoger aan de muur hangt.

Net zoals vorig jaar is er een goedkopere, tweede topmodel dat grotendeels dezelfde functies biedt maar 'beperkt' is tot 9.1.4. Deze HW-930D kost 999 euro, en is de opvolger van de HW-930C.

Veel ingangen

Aan de vele ingangen zie je dat de HW-Q990D een topmodel is. Er zijn er veel, waaronder twee extra HDMI-inputs (voor consoles, blu-ray-spelers en mediaspelers) en een HDMI-eARC-poort die je gebruikt voor de verbinding naar je televisie. Kabels kun je netjes wegwerken omdat alle aansluitingen in een diepe nis onderaan zitten.

©Jamie Biesemans

Ook is er een optische ingang die je een alternatief biedt om een (oude) tv aan te sluiten. Al is dit wat ons betreft wel een soundbar die je eerder wilt gebruiken met een nieuwe televisietoestel met ingebouwde streamingdiensten en Dolby Atmos-ondersteuning. Er is bovendien een aux-ingang, maar geen usb-poort voor opslag met eigen muziekbestanden.

Muziek speel je bij voorkeur af via streaming, waar je ook veel opties voor krijgt. Bluetooth en streaming via Airplay 2, Chromecast en Spotify Connect ontbreken niet.

Nog beter met een Samsung-tv 

Samsung ziet graag kopers van Samsung-tv’s meteen een Samsung-soundbar kopen. Om dat aan te moedigen, bezit de HW-Q990D functies die enkel werken in combinatie met een (nieuwere) Samsung-tv. Zo kan de soundbar draadloos verbinden met een Samsung-televisie. Ja, dat kan sowieso bij de meeste tv’s via bluetooth, maar dan wordt er enkele stereo naar de soundbar gestuurd. Met de juiste Samsung-tv ervaar je draadloos toch Dolby Atmos-geluid.

Daarnaast is er ook Q-Symphony. Dat is een functie waarbij de tv-speakers samenwerken met de speakers in de soundbar om Atmos-effecten hoger in de kamer te laten weerklinken. Dat klinkt mogelijk abstract, maar het is wel effectief om een beter 3D-geluid te creëren. Q-Symphony werkt heel goed, in het bijzonder bij een grotere schermformaat. Je moet wel uitzoeken welk (ouder) tv-model goed samenwerkt met de HW-Q990D, heel helder communiceert Samsung daar niet over.

SpaceFit

Ten slotte krijg je dankzij een Samsung-tv ook de SpaceFit Sound Pro-functie. Interessant, want zo’n kamerkalibratiefunctie verbetert de weergave door rekening te houden met de vorm en grootte van je woonkamer. Het neemt bijvoorbeeld wollige, luide bastonen weg. 

Zonder een geschikte Samsung-tv biedt de HW-Q990D SpaceFit, een eenvoudigere versie die automatisch ‘luistert’ via de ingebouwde microfoon. Schakel je de microfoon uit (wat kan met een druk op een knop), dan werkt SpaceFit of spraaksturing met Alexa niet. Bij Sonos heb je iets gelijksoortigs (Trueplay) en ook onder meer op Bose- en Sony-soundbars kom je kalibratiefuncties tegen. Bijzonder bij de HW-Q990D is dat je geen testtonen hoeft af te spelen. SpaceFit werkt automatisch als je gewoon content afspeelt.

©Samsung

Hoekig en strak

De soundbar zelf is een vertrouwde verschijning. Dat komt omdat we inmiddels al vijf generaties van dit topmodel getest hebben. De HW-Q990D blijft een lange balk die opvalt door de afgesneden hoekpunten vooraan. Dit en de heel uniforme afwerking met een zwart rooster maakt de Samsung een subtiele soundbar. Maar wel een grote, gemaakt voor een 55- of een 65-inch tv – of zelfs groter.

Er is zelfs geen scherm of ledjes die je aandacht trekken bij het tv-kijken. Er is enkel een klein display dat rechts vooraan achter het rooster is geplaatst. Je ziet het enkel oplichten als je iets verandert, zoals het volumeniveau. Dat is slim, want je wordt minder afgeleid. Maar soms is het door z’n beperkte breedte moeilijk om er de juiste informatie op af te lezen.

Subwoofer en achterspeakers zijn net zo strak

De bijhorende subwoofer is hoog en diep, maar niet zo breed. Je plaatst hem bij voorkeur in de buurt van de televisie, met de brede zijkant met de opening weg van de muur gericht.  Het is nu nog steeds niet een mooi iets om naar te kijken – welke soundbarsubwoofer wél? – maar door de strakke afwerking valt hij in ieder geval niet te veel op.

©Samsung

De achterspeakers zijn verrassend zware apparaten, een stukje groter dan meestal het geval is. Elke luidspreker bevat dan ook drie aparte speakers, die elk een eigen kanaal voor hun rekening nemen. Die vele kanalen is een bijna-unieke eigenschap van de HW-Q990D. Is het echter nuttig? Zelfs Dolby Atmos-geluid geleverd via een streamingdienst is beperkt tot 5.1.4. De soundbar zal zelf echter die geluidsinformatie nemen en 'upmixen' naar 11.1.4.

App met veel opties

Heb je een geschikte Samsung-televisie, dan kun je de afstandsbediening daarvan gebruiken om de HW-Q990D te bedienen. Er zit sowieso een eigen afstandsbediening in de doos. Het is wel handiger om de soundbar te koppelen met de SmartThings-app van Samsung. Dat maakt het veel makkelijker om instellingen aan te passen en het geluid te tweaken. De app biedt heel veel opties.

©Eigen

SmartThings is natuurlijk veel meer dan een soundbar-app. Eigenlijk is het een volwassen smarthome-oplossing die bijvoorbeeld slimme lampen, deurbellen en meer kan bedienen en automatiseren.

Het beste werkt dit smarthomeplatform met een SmartThings-hub; het goede nieuws is dat de HW-Q990D die rol van hub op zich kan nemen. Best wel onverwacht dat een soundbar ook het brein van een smarthome kan zijn! Een nieuwe Samsung-televisie kan dit trouwens ook. Naarmate je meer zaken koppelt met SmartThings, wordt de app wel drukker en complexer. 

Heldere spraak

Zoals alle betere soundbars bezit de HW-Q990D een apart aangestuurde speaker voor het middenkanaal. Deze zorgt dat dialogen (in onze test van ‘The Gentlemen’ op Netflix) kristalhelder worden aangeleverd. Zelfs zonder de specifieke AVA-spraakverbeteringsfunctie in te schakelen, zijn stemmen vol en heel goed verstaanbaar.

©Samsung

Bovendien zijn dialogen en geluidseffecten via het centerkanaal goed geïntegreerd met de speakers links en rechts ervan. Hierdoor biedt de HW-Q990D een heel naadloze geluid rond de televisie waarin actie overtuigend beweegt. Omdat de soundbar best groot is en er in de afgesneden hoeken telkens een extra speakerkanaal zit, krijg je zelfs bij een 65-inch televisie een geluidsbeeld dat nog groter overkomt. 

Veel beweging om je heen

Net zoals z’n voorganger doet de HW-Q990D het heel sterk bij het doorlopen van Dolby- en DTS-demo’s. Bij ‘Horizon’ laat het geluidseffecten (zoals de ruimteschepen die het scherm invliegen of de nachtgeluiden in het bos) door de kamer heen bewegen op een manier die weinig andere soundbars kunnen evenaren. De goede achterspeakers helpen om een echte surroundbubbel te creëren – iets dat eigenlijk anders enkel met een surroundopstelling met losse speakers en AV-receiver mogelijk is.  De HW-Q990D is dan wellicht ook het dichtste dat een soundbar zo’n uitgebreid systeem kan benaderen. 

Wat wel een verschilpunt met een losse surroundopstelling kan zijn: hoewel de Samsung-soundbar uitgerust is met krachtige speakers, blijft het voor de hoogtekanalen die 3D-geluid mogelijk maken afhankelijk van speakers die geluid weerkaatsen van het plafond. In sommige ruimtes werken die heel goed, maar bij hogere plafonds wordt het lastiger. Het is dan wel goed dat je per kanaal apart het volume kunt regelen via de remote (omslachtig) of de app (handiger).

©Eigen

Kies de juiste geluidsmodus

Iets complexer bij deze soundbar zijn de geluidsmodi. Er zijn er verschillende, waaronder een Adaptieve die goed z’n werk doet en de weergave aanpast naargelang je films bekijkt, gamet of muziek afspeelt.

Je krijgt in alle geluidsmodi 11.1.4 te horen, ook als je stereomuziek afspeelt. Gelukkig doet de Samsung dat opwaarderen heel goed. Bij het bekijken van een film met stereogeluid kregen we een heel degelijke upmix te horen. Enkel in de Standard-modus krijg je geluid zoals het aangeleverd wordt aan de soundbar: stereo blijft stereo, 5.1 blijft 5.1, Dolby Atmos blijft 5.1.4.

Er zijn daarnaast nog wat andere geluidsinstellingen, waardoor je al met al de weergave best wel uitgebreid kunt aanpassen aan jouw situatie. Dat is fijn (en onverwacht voor een soundbar), maar maakt dat je ook wat tijd moet nemen om de HW-Q990D echt fijn af te regelen.

Epische schaal

Waar de Samsung-soundbar echt uitpakt, is bij films met epische soundtracks. ‘Dune: Part Two’ is daar een mooi voorbeeld van. Tijdens de finale veldslag tussen de Fremen en de keizer maakt de HW-Q990D meermaals indruk. Actie wordt heel groot in de kamer neergezet, met geluidseffecten die vloeiend bewegen. Er zijn wel meer high-end soundbars die je goed kunnen omhullen, zoals de JBL Bar 1300, maar de Samsung overtuigt met z’n helderheid en goede positionering van effecten. Je hoort echt de kogels om je oren vliegen – mits je de achterspeakers juist plaatst.

©Jamie Biesemans

Geluidseffecten met veel bastonen overweldigen nooit spraak en kleine details gaan niet verloren, een probleem dat vaak optreedt bij soundbars die je wat luider zet. Dat is omdat het Samsung-systeem in z’n geheel goed op elkaar is afgestemd. De soundbar presteert zelf prima, maar ook de subwoofer klinkt gedetailleerd en de achterspeakers zijn krachtig. 

Muziek afspelen is geen teleurstelling

De HW-Q990D presteert ook sterk met muziek, al helemaal met optredens en releases in Dolby Atmos. Waar de meeste soundbars eerder matig uit de hoek komen, krijgen we hier de bekende filmthema’s van John Williams: Live in Vienna (zoals de machtige Imperial March) verfijnd aangeleverd, incluis strijkers en fluiten die natuurlijk klinken. De sfeer van een concertzaal wordt hier heel geslaagd overgebracht.

Met de nieuwe Billy Eilish-release ‘Hit Me Hard And Soft’, in Dolby Atmos gestreamd vanuit de Tidal-app op een LG OLED65C25, zorgt de Samsung voor een meer samengedrukt geluid waar de strijkers van SKINNY wel goed uitspringen. Lekker strak was ook de bas en vette synth bij LUNCH, zaken die vaak foutgaan bij een soundbar. De subwoofer van de HW-Q990D is hoorbaar van een betere kwaliteit dan normaal.

 Wat weer opvalt is dat het baat heeft om op de Sound Mode-knop te drukken. Elke modus doet toch echt iets anders, en zeker als je in stereo streamt zijn de verschillen bij muziek heel groot. 

Conclusie

De HW-Q990D laat nauwelijks steken vallen. Het is een van de allerbeste soundbars beschikbaar, zo goed dat hij heel dicht komt bij een discrete surroundopstelling. Hij presteert uitstekend met films, tv-series en games. En niet enkel als het geluid daar Dolby Atmos of DTS:X is: ook ouder materiaal met 5.1 of zelfs stereo weet deze Samsung-soundbar op geslaagde wijze te upmixen. Muziek afspelen doet de HW-Q990C ook niet slecht, met name als het om Dolby Atmos gaat.

Daarbij tekenen we wel aan dat de plaatsing van de achterspeakers in je kamer nauw luistert. Op dat vlak is de Samsung wel kritischer dan andere soundbars met losse achterspeakers.

Natuurlijk waren bij de HW-Q990C deze zaken ook allemaal op orde. De enige kritiek die echt zwaar woog bij die C-versie van vorig jaar was de afwezigheid van HDMI 2.1-poorten, al was dat eigenlijk enkel van belang voor next-gen gamers. Aangezien die HW-Q990C inmiddels een stukje goedkoper werd, is dat ‘oude’ model (zolang het nog beschikbaar is) wel een interessant koopje. Sowieso zit je met het topmodel van Samsung op de eerste rij qua surroundbeleving, of je nu de C-versie van 2023 of de HW-Q990D van dit jaar kiest. 

QNED, het antwoord van LG op quantum dots, wordt toegepast in deze miniled lcd-tv. Dit type televisie is inmiddels erg populair geworden, ook in het subtop- en middensegment van het tv-aanbod. Heeft deze LG 65QNED91T6A genoeg in huis om de concurrentie de baas te blijven?

Deze LG-televisie past perfect in het rijtje van moderne, prima afgewerkte televisies die we dit jaar al vaker voorbij zagen komen. Het toestel is vrij slank dankzij het profiel van slechts 45mm, heeft een mooie metaalkleurige rand rondom en een vlakke rug. Aan de zijdes is de rug zoals bij de meeste toestellen wat afgeschuind. De centrale voet biedt geen verschillende draaiposities, maar het scherm staat desondanks toch 7cm hoog boven het tv-meubel, zodat een soundbar goed onder het scherm past. Het enige echt opvallende kenmerk? Het toestel is relatief zwaar, namelijk 35kg inclusief voet.

De tv beschikt over vier HDMI-poorten die allemaal de maximale HDMI 2.1-bandbreedte van 48Gbps bieden. Dat is nog steeds vrij zeldzaam, maar is wel goed nieuws voor gamers met meerdere high-end gaming-bronnen. Er is ondersteuning voor ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync) en op één poort kun je ARC/eARC gebruiken. De input-lag is iets hoger dan bij de oled-modellen, maar blijft zeer goed, 17,0ms (4K60) en 7,6ms (2K120). Wie de tv wil uitbreiden met draadloze luidsprekers, kan gebruik maken van het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association). Je bent wel beperkt tot 2.1-configuraties, een WiSA surround-opstelling is dan helaas niet mogelijk.

Niet alle minileds zijn gelijk

Het gebruik van minileds voor de achtergrondverlichting is iets waar fabrikanten graag mee uitpakken, maar het resultaat per merk en model kan sterk uiteenlopen. Minileds verdelen de achtergrondverlichting in meer segmenten dan wanneer er gewone leds worden toegepast. Het aantal zones kan sterk verschillen, van 100 tot meer dan 1.000. Dat heeft uiteraard impact op de prestaties wat betreft contrast en helderheid.

Deze LG heeft een achtergrondverlichting met 16x10 (160) zones, en dat is vandaag de dag toch redelijk weinig. Concurrenten zitten in dit segment al op 1.500 zones. Het eigen contrast van het VA-paneel is goed, 4.800:1, maar met dat beperkt aantal zones stijgt dat nauwelijks naar 5.000:1, en dat is vooral ook omdat LG erg voorzichtig is met de dimming. Op eenvoudigere testen kan dit wel naar 35.000:1 stijgen. Naar een reden hoeven we niet ver te zoeken, agressief dimmen met zo weinig zones maakt de zonegrenzen zichtbaar, ook omdat ze soms wat traag reageren. Dat stoort erg en hierdoor is een vage halo rond heldere voorwerpen op een donkere achtergrond dan ook onvermijdelijk.

©LG Electronics

Ook op het vlak van helderheid doet de LG op veel vlakken onder voor de concurrentie. Op een 10% venster meten we in de goed gekalibreerde HDR Filmmaker mode 1.099 nits, en op het volledig wit beeld haalt hij nog 644 nits. Dat was twee jaar geleden weliswaar nog acceptabel, maar nu concurrenten vlot over de 2.000 nits gaan, is dat toch wat te beperkt. Het kleurbereik scoort wel uitstekend, daar meten we 95% P3.

Toch heeft LG nog een sterke troef in handen, namelijk de uitstekende kalibratie af fabriek. De Filmmaker mode is zowel in SDR als HDR bijzonder goed gekalibreerd. Dat betekent dat je kunt rekenen op veel schaduwnuances, een neutrale grijsschaal en mooie, natuurlijke kleurweergave. Met HDR10-beeld kan LG’s dynamische tone mapping prachtige resultaten opleveren en daarmee maakt de tv het beste van zijn kleurbereik en helderheid. Witnuances en intense kleuren worden uitstekend bewaard. Alleen heel donkere HDR10-scènes lijden wat onder het beperkte aantal zones, die beelden worden iets té donker. De QNED91 ondersteunt ook Dolby Vision, maar geen Dolby Vision IQ zoals bij de oled-modellen.

Uitstekende beeldverwerking

Naast een uitstekende kalibratie toont deze LG ook sterke prestaties voor beeldverwerking. Dat dankt de tv aan zijn Alpha 8-processor die verbeterd werd met eigenschappen en functies die vorig jaar nog exclusief voor de Alpha 9-processor waren. We kunnen zelfs zeggen dat de LG geen echte zwakke plekken meer heeft. Deinterlacen van 1080i-beelden zoals die van live tv, doet hij prima zodat je zelden nog een gekartelde rand ziet. Upscaling en ruisonderdrukking maken van oudere content mooie 4K-beelden, al kun je van oudere videocontent zoals dvd’s geen wonderen verwachten. Via een superresolutie-bewerking kan de tv wat fijn extra detail toevoegen, dat werkt goed voor HD-materiaal, maar kan bij dvd’s bijvoorbeeld wel voor een wat overbewerkt resultaat zorgen. De ruisonderdrukking kan ook kleurstroken in zachte gradiënten wegnemen.

©LG Electronics

Een lcd-paneel heeft minder bewegingsscherpte dan een oled-paneel, en dus maskeert het fijn detail in snelle actiescènes. Bewegende voorwerpen hebben soms een wazige rand of tonen een beperkt sleepspoor. LG biedt met Motion Pro verschillende opties om dat te elimineren, maar introduceren op hun beurt juist weer andere problemen, dus deze functie kun je beter uit laten staan. Heb je een hekel aan schokken in het beeld wanneer de camera snel beweegt, activeer dan de Trumotion-functie. Zeker voor sport is dat prettig, maar voor film blijft het vaak een kwestie van smaak.

Degelijke audio

De QNED91 is uitgerust met een 2.2-systeem van 40 watt, en ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X. Onze filmfragmenten klonken prima met een aangename warme klank en een vleugje ruimtelijkheid. Die echte surround sound-ervaring kan je uit dit soort systeem niet halen, zelfs niet met ondersteuning voor de modernste audioformaten. Dat AI niet altijd de juiste resultaten geeft, werd hier bevestigd. De tv heeft een AI-Pro mode voor geluid, maar die klonk erg slecht, zeker voor muziek. In de muziek audiomode konden we het resultaat wél waarderingen, als loop je daar wel tegen beperkingen aan wanneer je voor hardere muziekgenres zoals metal kiest. Met het volume op ongeveer driekwart hoor je de woofer trillen in het chassis en gaat de bas uit de bocht. Al bij al een degelijk resultaat, in lijn met deze categorie. 

WebOS 24, helaas met reclame

De smart tv-omgeving van LG, WebOS, heeft veel goede punten. Zo vind je nagenoeg alle streaming-apps op dit platform, zowel internationaal als lokaal. Daarnaast heeft LG op de 2024-versie van webOS naast Airplay 2 ook Google Cast geïmplementeerd zodat je vanaf je smartphone, Android of iOS, moeiteloos content naar de tv kunt streamen. Apps en andere functies zijn gegroepeerd in zogeheten Quick Cards, zodat je gemakkelijk bepaalde functies kunt terugvinden.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Er zijn Quick Cards voor Thuis-hub, Sport, Thuiskantoor, Games, Muziek, Toegankelijkheid en sinds kort ook voor Leren en Groeien. De lay-out van WebOS zelf is vrij eenvoudig en ook redelijk compact zodat je niet nodeloos hoeft te scrollen om iets te vinden. De Magic Remote van LG waarmee je een cursor bestuurt door naar het scherm te wijzen blijft ook een belangrijke factor in het gebruiksgemak. Aangezien smart tv-platformen nog steeds evolueren is het ook erg fijn om te weten dat LG nu vijf jaar lang de nieuwste versie van WebOS op je tv belooft te plaatsen. In dit overzichtsartikel vind je alle info over webOS.

Toch heeft LG wat ons betreft een foute beslissing genomen. De fabrikant toont namelijk nu reclame op het Home-scherm, en die reclame is in tegenstelling tot bij andere fabrikanten niet beperkt tot content, maar kan bijvoorbeeld ook een sportwinkel of automerk tonen. Dat is echt wel het laatste wat we willen. Zelfs de screensaver kan reclame tonen (al zagen daar gelukkig alleen LG’s eigen LG Channel-dienst). Je kunt de reclame uitschakelen via de instellingen, iets dat we dan ook van harte aanraden.

Conclusie

De 65QNED91T6A kan zijn miniled-beloftes niet echt waarmaken. Het aantal zones in de achtergrondverlichting is vrij laag, waardoor er maar een beperkte verbetering van het contrast is. Ook op het gebied van piekhelderheid scoort hij niet overdreven goed. Als we naar concurrenten in deze categorie kijken, zoals Hisense of TCL, dan bieden die meer zones, beter contrast en meer piekhelderheid. LG slaat de plank verder ook mis door reclame op het Home-scherm toe te laten, dat zetten we onverbiddelijk uit.

Ondanks die beperking levert de tv nog voldoende contrast en piekhelderheid, en gecombineerd met een ruim kleurbereik en zeer goede beeldverwerking levert dat alsnog erg mooie beelden. De tv is op zijn best in verlichtte woonkamer. Hij ondersteunt Dolby Vision, maar geen HDR10+. LG vangt dat uitstekend op door zijn eigen dynamische tone mapping. Dat illustreert dat goede beeldverwerking net zo belangrijk als puur contrast of piekhelderheid. WebOS is een prima smart tv-systeem met ruim aanbod apps en functies en nu ook met de garantie voor vijf jaar nieuwe versies voor het OS. De prijs is wat ons betreft echter nog iets te hoog.

Je bent aan het videobellen, maar de achtergrond ziet er slordig uit. Of misschien wil je tussendoor een kort filmpje tonen, het beeld optimaliseren of opfleuren met enkele effecten. Software die je als virtuele webcam gebruikt, maakt dit en nog veel meer mogelijk.

Er zijn al langer applicaties beschikbaar waarmee je filters, effecten en virtuele achtergronden aan je videogesprek toevoegt. De populaire mobiele app Snapchat was een van de eerste. Met uitgebreide filters en lenzen kun je in realtime beelden aanpassen. Je geeft jezelf bijvoorbeeld kattenoren of verandert de omgeving. Snapchat gebruikt Augmented Reality (AR) om digitale elementen over echte beelden te plaatsen.

Inmiddels heeft ook Artificiële Intelligentie (AI) zijn intrede gedaan om effecten nauwkeurig op bewegende gebruikers toe te passen. Videoconferentietools zoals Teams en Zoom, gebruiken AI. Denk aan machinelearning-technologieën en convolutionele neurale netwerken. Daarmee is de gebruiker van zijn achtergrond te scheiden en kan er een virtuele achtergrond worden getoond. Een green screen is niet meer nodig.

In het gratis Microsoft Teams start je bijvoorbeeld een videogesprek via Nu vergaderen / Vergadering starten. Als je op Meer en Achtergrondeffecten klikt, kun je uit tientallen achtergronden kiezen of je achtergrond vervagen. Via Nieuwe toevoegen importeer je een specifieke achtergrond, bijvoorbeeld ontworpen door een AI-beeldgenerator.

Mogelijkheden

Virtuele webcams kun je gebruiken om speciale effecten, filters en grafische overlays aan je live-video toe te voegen, of om de achtergrond te vervagen of te vervangen. Als de gebruikte software dit toelaat, kun je ook afbeeldingen of andere video’s als webcam-uitvoer gebruiken. Zo kun je bijvoorbeeld je computerscherm delen. Tijdens je live-gesprek of -stream wissel je dan tussen video’s, afbeeldingen en zelfs verschillende camera’s, zoals een HDMI-camera die je gebruikelijke videoconferentietool mogelijk niet als (web)camera herkent.

Dit alles maakt dat virtuele webcam-software niet alleen leuk is voor persoonlijk gebruik, maar ook efficiëntere videoconferenties in een zakelijke context, of professionelere videostreams naar platforms als YouTube Live en Twitch mogelijk maakt. Je kunt zelfs de camera van je smartphone als webcam gebruiken. Dat is handig als je een optimaal beeld wilt hebben of als je computer niet over een webcam beschikt.

Applicaties

Er zijn verschillende programma’s voor virtuele webcams. In dit artikel focussen we ons op software die onder Windows draait en ook beschikbaar is als mobiele app. Op die manier kun je je smartphone of tablet als webcam gebruiken. Populaire applicaties zijn onder meer FineCam en ManyCam, die we beide kort voorstellen. Daarnaast besteden we aandacht aan een gratis opensource-alternatief: OBS Studio. Met deze tool combineer je meerdere videobronnen en creëer je scènes en overgangen. Dit maakt het bij uitstek geschikt voor live-streaming en schermopnames. OBS Studio ondersteunt bovendien een virtuele webcamfunctie, waardoor je OBS-uitvoer in videoconferentie-apps kunt gebruiken.

FineCam: set-up

Download FineCam. Met een druk op Install zet je de software op je pc. De gratis versie heeft een watermerk in de video. Wil je deze weg hebben? Dan heb je de betaalde Pro-versie nodig. Deze kost eenmalig zo’n 60 euro en ondersteunt ook resoluties van 1080p en hoger.

Na het opstarten kun je via het pijlknopje linksboven je aangesloten webcam selecteren. Een andere optie is om een mobiel Apple- of Android-apparaat te kiezen. Je moet dan wel de mobiele app van FineCam op dit apparaat draaien. Als het apparaat met hetzelfde netwerk is verbonden, druk je op de mobiele app op Connect en bevestig je met Agree in de desktop-app om een verbinding te maken. Het camerabeeld verschijnt dan direct in het applicatievenster.

FineCam: configuratie

FineCam kun je op verschillende manieren aansturen. We beperken ons tot de opties die ook in de gratis versie beschikbaar zijn. Zo kun je bijvoorbeeld het camerabeeld verplaatsen over de achtergrond, maar niet schalen. Bovenaan vind je knoppen om in- en uit te zoomen, het beeld te keren of te roteren en de vorm in te stellen, zoals Rectangle of Circle. Met Adjustment onderaan optimaliseer je de licht- en kleurinstellingen met schuifregelaars, zoals Brightness, Contrast, Saturation en White Balance.

Je kunt ook op Filter klikken om een van de ruim dertig vooraf ingestelde beeldweergaves te selecteren. Is je eigen fysieke achtergrond niet geschikt voor videobellen? Kies dan via Background uit twintig virtuele achtergronden. Of ontwerp je eigen achtergrond door bij AI Generated Background een prompt voor de AI-beeldgenerator in te voeren.

Kies je via Theme een lay-out waarbij je eigen webcambeeld niet het volledige scherm bedekt, dan kun je met Content tegelijkertijd andere inhoud tonen. Denk aan een webpagina, applicatievenster, video (ook via een YouTube-url), iPhone-beeld, PowerPoint-presentatie, tekst of eigen foto. In je videoconferentietool selecteer je FineShare FineCam om de virtuele camera te gebruiken. Mogelijk moet je nog bevestigen met de blauwe knop Virtual Camera rechtsonder in FineCam.

ManyCam: set-up

FineCam bevat ook de knop Multi-scenes waarmee je meerdere virtuele opzetten klaarzet en snel schakelt. Helaas is deze functie alleen beschikbaar in de Pro-versie. Een goed alternatief is dan ManyCam voor Windows en macOS. De betaalde versies zijn er vanaf ongeveer 45 euro per jaar. Je hebt dan geen watermerk en meer effecten, hogere resoluties (full HD tot 4K) en meerdere simultane videobronnen.

We beperken ons hier tot de gratis versie mét watermerk. Start de tool en klik op de plusknop in het hoofdvenster. In het uitklapvenster bij Camera’s selecteer je de gewenste (web)cam. In het rechtervenster kun je allerlei beeldinstellingen aanpassen, zoals Zoomen, Corner Radius, Ondoorzichtigheid en diverse opties bij Color Adjustment.

ManyCam: configuratie

In de gratis versie van ManyCam kun je maximaal twee presets klaarzetten, elk met verschillende beelden en instellingen. Klik op de plusknop in het tweede vakje onderaan het camerabeeld. Je kunt nu een andere camera selecteren of kiezen uit diverse opties, zoals Afbeeldingen en video’s, PowerPoint, PDF, YouTube URL en Desktop. Bij meerdere beeldschermen kun je zelf aangeven welk scherm je live wilt tonen. Andere opties zijn hier onder meer Gebied onder cursors (handig voor het volgen van je muisbewegingen) en App-venster. Net als bij FineCam kun je hier ook een mobiel apparaat gebruiken, waarmee je smartphone of tablet als webcam werkt.

Een preset verwijder je eenvoudig via het prullenbakicoon. Met het knopje met de drie puntjes stel je een visueel overgangseffect in bij het schakelen tussen presets. Er zijn nog vele andere effecten beschikbaar via de toverstaf bovenaan. Kies uit verschillende rubrieken, zoals GIFS (druk op het plusknopje om eigen afbeeldingen te gebruiken), Animals, Emojis en Face Accessories. Via Asset Store download je extra items.

OBS Studio: set-up

Zowel FineCam als ManyCam zijn gebruiksvriendelijke programma’s, maar helaas zijn de mogelijkheden in de gratis versies beperkt en wordt je video ontsierd door een watermerk. Een volledig gratis alternatief is OBS Studio. Download de tool (beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en installeer deze. Bij de opstart merk je al snel dat er veel functies zijn. We beperken ons hier tot enkele leuke opties voor het gebruik van een virtuele camera.

Allereerst controleer je de videoresolutie. Klik rechtsonder op Instellingen en open de rubriek Video. Stel de Basisresolutie bij voorkeur in op die van je monitor (bijvoorbeeld 1920x1080 en 16:9). De Uitvoerresolutie stel je normaal gesproken op dezelfde waarden in, tenzij je videoconferentietool andere waarden voorstelt. Bevestig met OK.

Linksonder in het hoofdvenster merk je dat OBS Studio al één scène heeft aangemaakt. Rechtsklik op deze scène en noem deze bijvoorbeeld Virtuele webcam. Nu moet je natuurlijk nog de gewenste bronnen aan je virtuele webcambeeld toevoegen.

OBS Studio: bronnen

Standaard heeft OBS Studio al één bron toegevoegd: Vensteropname. Je mag deze selecteren en met het prullenbakicoon verwijderen. Druk vervolgens op de plusknop en kies Video opname-apparaat om je fysieke webcam toe te voegen. Kies Nieuwe maken en geef deze als naam bijvoorbeeld Mijn webcam. Bevestig met OK en kies de juiste webcam bij Apparaat. Resolutie/FPS Type staat standaard op die van het apparaat, maar je kunt hier ook Aangepast kiezen. Klik op Video Instellen om allerlei beeldinstellingen te optimaliseren.

Na je bevestiging met OK verschijnt het webcambeeld op je canvas en kun je dit met de muis verplaatsen, roteren en schalen. Dit is vooral interessant als je nog andere content (bronnen) wilt toevoegen. Klik op (De)activeren om de video in één keer zichtbaar of onzichtbaar te maken.

Voor extra content klik je op het plusknopje bij Bronnen en voeg je onderdelen toe zoals Afbeelding, Beeldschermopname, Browser, Diashow, Vensteropname (van een nader te bepalen app) of Mediabron (om bijvoorbeeld een eigen videobestand te tonen). Elk van de toegevoegde bronnen kun je vervolgens positioneren en schalen op je canvas.

Wil je snel kunnen afwisselen tussen een beeld waarin je zelf prominent op de voorgrond staat met een applicatievenster verkleind op de achtergrond, en andersom? Maak dan twee scènes aan. Klik met rechts op je eerste scène, kies Dupliceren en noem deze bijvoorbeeld Applicatie (webcam). Vervolgens schaal je de objecten (bronnen) van de andere scène naar wens. Klik ook met rechts op zo’n object, want er zijn nog veel meer opties. Zo kun je bijvoorbeeld via Volgorde / Naar boven verplaatsen een object in één keer naar de voorgrond halen.

OBS Studio: camera

Vanuit ditzelfde contextmenu kun je nog veel andere bewerkingen uitvoeren. Bij Transformeren bijvoorbeeld vind je opties om het geselecteerde beeld te spiegelen of te draaien, en bij Filters kun je via de plusknop allerlei beeldeffecten toepassen.

Hoe krijg je de klaargemaakte scènes uit OBS Studio in je videoconferentie-app? Dit is wellicht eenvoudiger dan je denkt. Druk rechtsonder in OBS Studio op Start virtuele camera en selecteer in de videoconferentie-app OBS Virtual Camera (bij Skype bijvoorbeeld via Instellingen / Audio en Video, in het uitklapmenu bij Camera). De scène die op dat moment binnen OBS Studio actief is, komt nu in beeld. Een scène-wissel is niet moeilijker dan in OBS Studio de gewenste scène te selecteren.

Onder het camerabeeld bij Scène-overgangen kun je bovendien een transitie-effect instellen dat bij een scène-wissel ook binnen je videoconferentie-app te zien zal zijn. Je kunt op elk moment op Stop virtuele camera drukken om de videostream vanuit OBS Studio te onderbreken.