Je hebt een groot scherm om games op te spelen. Neem je een soundbar voor beter geluid bij games? Dat kan, maar kies wel de juiste!

Geluid bij een game is even belangrijk als bij een film. Je zou zelfs kunnen stellen: bij een game is de audio vaak zelfs cruciaal. Bijvoorbeeld om te horen in welke richting er vuurschoten zijn, zodat je tegenstanders kunt opsporen in een grootschalig Battle Royale-game zoals Fortnite of CoD. Je wil dus misschien wel een soundbar kopen. Maar welke kies je het best?

Wat is een soundbar? 

Soundbars zijn populair en dus zijn er veel verschillende modellen op de markt. In de basis zijn het echter allemaal lange toestellen waarin meerdere speakers zijn ingebouwd. Het is dus één apparaat, maar het is ontworpen om meerdere losse speakers na te bootsen. Op die manier kan het game- of filmgeluid groots in de kamer neerzetten. Sommige soundbars omhullen je zelfs met surroundgeluid. 

In dit ander artikel over soundbars lees je over de vele zaken die kunnen verschillen bij een soundbar. Zoals het aantal ingebouwde speakers of de grootte. Maar hier gaan we het vooral hebben over de zaken die belangrijk zijn voor bij het gamen. 

Een soundbar is ontworpen om bij een televisie te worden gebruikt. Het is zelfs nog specifieker: een tv in een woonkamer, waarbij jij op een twee tot drie meter afstand in de bank zit. Zo wordt er ook vaak gegamed, vooral met een console. Is jouw situatie anders? Dan kan het zijn dat een soundbar niet de allerbeste optie is. 

Geluid in games: zo is het anders

Alles gamegenres op één hoop gooien kan natuurlijk niet. Een RPG is iets heel anders dan een online shooter bijvoorbeeld. Bij sommige games wordt er heel sterk met muziek gewerkt om je in de sfeer te brengen, bij andere onderstrepen geluidseffecten de actie op het scherm. Heel wat games doen natuurlijk beide. Of gaan een stapje verder en gebruiken audio om je cruciale informatie te geven. Het gekraak van planken achter je in een horror-game of het geroep van een NPC links van je, om je te lokken naar de start van een nieuwe quest bijvoorbeeld. 

Zo is gamegeluid vaak complexer dan de audio die bij een film komt. Het grootste verschil is dat je bij de meeste games van positie kunt veranderen. Je omdraaien om een verdacht geluid te gaan onderzoeken bijvoorbeeld, of ervoor kiezen om de linkse van twee gangen in te gaan. Hierdoor verandert de plaatsing van een geluidseffect. Heel dynamisch dus, terwijl een film statisch is. Bij een film of tv-serie kijk je altijd door de ogen van de camera. Geluidseffecten verplaatsen zich dus enkel als de filmregisseur dat wenst. 

©philips.com

Welke soundbar is optimaal? 

Een soundbar die je wilt gebruiken bij het gamen moet dus een aantal dingen goed doen. Positief is dat hier rekening mee houden geen nadeel is als je ook een film of serie wil bekijken op Netflix. Een goede gaming-soundbar is ook goed voor andere content. 

Dit is wat een goede gaming-soundbar moet bezitten:

Als je al die zaken op het lijstje kunt aanvinken, kom je wellicht wel uit bij een duurdere soundbar. Modellen met losse (of loskoppelbare) speakers bijvoorbeeld, zijn vaak premium-soundbars. Als dat je budget nu overstijgt, overweeg dan een soundbar die je later kunt uitbreiden met een subwoofer of extra speakers. Dat kan bijvoorbeeld met een soundbar van een multiroommerk, zoals Denon of Sonos. Ook bij andere merken zijn losse achterspeakers vaak apart te koop.

©Eigen beeld

Hoe aansluiten?

Een console uit de huidige generatie (Xbox Series X en S, de PS5) of de vorige twee (Xbox One, PS4, Xbox 360, PS3, Nintendo Switch) bezitten een HDMI-poort. Dit is de beste manier om je console met je tv te verbinden. Dat kun je rechtstreeks doen op een HDMI-poort van je tv. 

Maar heb je niet genoeg poorten op je tv of wil je maar één kabel die naar je televisiescherm aan de muur loopt? Neem dan een soundbar met een of meerdere HDMI-ingangen. Dat zijn extra ingangen naast de HDMI-ARC- of HDMI-eARC-poort die je gebruikt voor de verbinding tussen soundbar en tv. 

HDMI 2.1 en next-genconsoles

Bezit je een PlayStation 5 of een Xbox Series X/S? Wil je graag spelen in 4K met 120 fps of 8K met 60 fps? Én je (nieuwe) tv kan deze framerates aan? Als je op die checklist driemaal ‘ja’ antwoordde, dan moet je goed nadenken over hoe je die console gaat aansluiten.

Het makkelijkste is de PS5 of Xbox Series X/S rechtstreeks op de tv aan te sluiten. Wil je toch via een soundbar werken, dan moet je een model kiezen met HDMI 2.1-ingangen. Let goed op, want dat is nog altijd zeldzaam bij soundbars. Vergeet daarbij niet om een Ultra High Speed HDMI-kabel te gebruiken voor de verbinding tussen console en soundbar én voor de brug tussen soundbar en televisie. 

Mik je niet op die hoge framerates omdat bijvoorbeeld je tv het toch niet aankan? Dan moet je van HDMI 2.1 niet wakker liggen – tenzij je van plan bent om ooit toch je tv-toestel te upgraden.

©xbox.com

VRR, ALLM en QFT

Naast hoge framerates is er nog zoiets als Variable Refresh Rate (VRR), Auto Low Latency Mode (ALLM) en Quick Frame Transport (QFT). Dat zijn HDMI-functies voor gamers. ALLM zorgt er bijvoorbeeld voor dat je televisie automatisch schakelt naar de beste beeldmodus om te gamen. Niet alle soundbars ondersteunen deze functies, controleer dus vooraf wat kan. Dat ALLM ontbreekt is geen ramp, maar VRR is wel handig om de prestaties te verbeteren. 

Geluidsmodus voor gaming

Bij de meeste soundbars kun je via de afstandsbediening een geluidsmodus kiezen. Iets als Movie of Film en Muziek is er altijd bij, net als een nachtmodus en eentje voor sportwedstrijden. Steeds vaker is er ook een aparte geluidsmodus voor bij het gamen. Heel af en toe zijn er zelfs verschillende modi naargelang het gamegenre!

Een geluidsmodus is niets meer dan een andere tuning of wat kleinere aanpassingen aan het geluid. Toch kan het verschil qua klank enorm zijn. Probeer ze zeker uit. Volg daarbij vooral je eigen smaak. Soms kan de gaming-geluidsmodus net niet bevallen, terwijl die van Muziek wel bij je voorkeuren past. 

Welke alternatieven zijn er?

Past een soundbar niet echt bij jouw situatie of voorkeuren? Dan heb je wel wat andere opties. Een heel populaire is een headset. Betere gaming-headsets ondersteunen ook surround, waardoor je ook echt omhuld wordt. Je buren worden er ook misschien gelukkiger van. Het voordeel van een headset is dat je dan meteen ook kunt chatten.

Er zijn ook uitzonderlijke oplossingen om surround naar je woonkamer te brengen. Denk dan bijvoorbeeld aan de soundbars van JBL, met verwijderbare zijspeakers die je bij het gamen naast je kunt leggen. Of het HT-A9-systeem van Sony, dat bestaat uit vier losse speakers die je in de kamer zet. Er zijn ook televisies die je kunt uitbreiden met extra speakers en subwoofer.

Het ultieme qua beleving is een AV-receiver met losse luidsprekers rondom je. Je krijgt dan een beleving alsof je gamet in een bioscoop. In combinatie met een groot scherm of projectie is het een geweldige ervaring, of je nu een racegame, shooter of ander spelgenre speelt.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.