Ze lijken allemaal op elkaar, maar de ene hdmi-kabel is de andere niet. Door de jaren heen zijn standaarden doorontwikkeld om ruimte te bieden voor nieuwe beeldtechnieken, zoals 4K en HDR. Lees hier alles over de hdmi-verschillen.

Hdmi (High-Definition Multimedia Interface) is een aansluiting voor ongecomprimeerde digitale audio- en videosignalen. Ten opzichte van eerdere analoge beeldaansluitingen is het grote voordeel voor de consument dat zowel beeld als geluid door één stekker gaan.

De eerste hd(-ready)-televisies gebruikten het uit de computerindustrie afkomstige dvi als digitale beeldingang. Dat vonden Hitachi, Panasonic, Philips, Silicon Image, Sony, Thomson, RCA en Toshiba niet heel handig en daarom bedachten ze in 2002 dat er een digitale aansluiting moest komen die speciaal bedoeld was voor digitale video- én audiosignalen. Deze digitale aansluiting moest wel compatibel blijven met dvi waardoor je met goedkope verloopstekkers hdmi-apparaten op een dvi-scherm en vice versa kunt aansluiten.

Digitaal signaal

Hdmi is een seriële digitale interface die gebruikmaakt van tmds (Transition Minimized Differential Signaling), een combinatie van twee technieken om de signaaloverdracht zo goed mogelijk te borgen. Voor het overbrengen van de video- en audiosignalen worden drie datakanalen en één klokkanaal gebruikt.

Ieder kanaal gebruikt twee pinnen waarvan de aderparen in de hdmi-kabel zijn uitgevoerd als twisted pair. Het signaal wordt eenmaal normaal en eenmaal geïnverteerd verstuurd. Hierdoor kunnen de verschillen tussen beide signalen bepaald worden en kunnen storingen worden gefilterd. Daarnaast maken de datasignalen gebruik van 10bit-karakters die zo gecodeerd zijn dat de afwisseling tussen nullen en enen zo klein mogelijk is en de invloed van storingen wordt beperkt.

10-bit of 8-bit?

Er worden drie soorten datapakketjes verstuurd die Video Data Period (beeldsignaal), Data Island Period (onder andere audio) en Control Period genoemd worden. De Control Period wordt gebruikt als onderscheid tussen de Video Data en Data Island Periods. Hoewel er 10bit-karakters worden verstuurd wordt er voor de beelddata ‘gewoon’ gebruikgemaakt van 8bit-karakters. Die worden omgezet naar 10bit-karakters (8b/10b-encoding). Ieder tmds-datakanaal wordt gebruikt voor de informatie van een subpixel (rood, groen en blauw).

Bij een standaardbeeldsignaal wordt de normale 8bit-informatie per subpixel verstuurd. Bij deep color waarbij 10, 12 of 16 bit per subpixel noodzakelijk zijn, wordt de informatie nog steeds als 10bit-karakters verstuurd. De tmds-klokfrequentie wordt dan verhoogd om alle informatie op tijd te versturen. Voor de Data Island Period wordt 4 bit omgezet naar 10 bit (4b/10b-encoding) terwijl bij de Control Period 2 bit wordt omgezet naar 10 bit (2b/10b-encoding).

Via aparte pinnen vindt er via het display data channel (ddc) communicatie tussen de bron en ontvanger plaats over de ondersteunde video- en audioformaten. Ook hdcp maakt gebruik van ddc.

Verschil dure en goedkope hdmi-kabel?

Verkopers van dure hdmi-kabels beloven een scherper beeld met betere kleuren, maar dat is gezien het digitale karakter van hdmi niet mogelijk. Eigenlijk zijn er twee situaties: een kabel werkt wel of niet. Werkt een kabel niet, dan zul je dit direct merken doordat je geen signaal of blokjes krijgt. Natuurlijk kan een duurdere kabel fysiek wel beter in elkaar zitten.

Let er op dat niet iedere kabel hetzelfde is. Er zijn twee soorten kabels: standard speed en high speed dat oorspronkelijk ontworpen is voor hdmi 1.3. Beide kabels zijn verkrijgbaar met en zonder ondersteuning voor ethernet. Via het hdmi-ethernetkanaal kan het ethernetsignaal van je televisie bijvoorbeeld doorgegeven worden naar je surroundreceiver.

Toch zitten er wel verschillen tussen verschillende hdmi-kabels, waar je op moet letten als je bijvoorbeeld een nieuwe 4K-tv met hdr-ondersteuning hebt gekocht. Zo ontwikkelde de kabel zich door de jaren heen:

2002 hdmi 1.0 4,95 Gbit/s voor maximaal 1080p/60Hz en 8 audiokanalen

2004 hdmi 1.1 Toevoeging dvd-audio

2005 hdmi 1.2 Toevoeging One Bit Audio, verbetering ondersteuning pc

2006 hdmi 1.3 10,2 Gbit/s voor ondersteuning deep-color, Dolby TrueHD en dts-hd

2009 hdmi 1.4 Ondersteuning 4K/24/25/30Hz, hec, arc, 3D

2013 hdmi 2.0 18 Gbit/s voor 4K/60Hz, 32 audiokanalen

2015 hdmi 2.0a Hdr

2016 hdmi 2.0b Uitbreiding Hdr

2017 hdmi 2.1 48 Gbit/s voor maximaal 10K/120Hz, dynamische hdr, eArc

ARC, Cerc en Hdcp

Dan nog even wat verschillende begrippen, die vaak in één adem met hdmi worden genoemd.

ARC: Arc (audio return channel) houdt in dat geluid vanuit de televisie naar een (surround)receiver over dezelfde hdmi-kabel terug gaat als de kabel die gebruikt wordt voor het beeld. Je hoeft zo maar één hdmi-kabel tussen je hd-televisie en surroundreceiver aan te sluiten.

Cec: Dankzij cec (Consumer Electronics Control) kunnen commando’s worden doorgeven aan via hdmi verbonden apparaten als blu-ray-spelers, televisieontvangers en mediaspelers. Zo kun je met de afstandsbediening van je televisie ook je andere apparatuur bedienen. Samsung noemt cec Anynet+, Sony noemt het Bravia Sync/Link, Philips Easylink en LG heeft het over SimpLink.

Hdcp: Hdmi-signalen zijn beveiligd met hdcp (High-bandwidth Digital Content Protection), een door Intel ontwikkelde digitale kopieerbeveiliging. De data zijn door het afspeelapparaat versleuteld en worden alleen weergegeven wanneer dat weergaveapparaat een geldige hdcp-licentie heeft. Daarnaast werkt de kopieerbeveiliging op basis van een lijst met toegestane apparaten. Hdcp is overigens gekraakt en er zijn apparaatjes die het hdcp-signaal kunnen verwijderen.

Nieuwe ontwikkelingen

Met onder andere ondersteuning voor 4K met een verversingssnelheid van 60 Hz, hdr, 3D en 32 audiokanalen kan hdmi 2.0b al meer dan veel mensen nodig hebben. Toch gaan de ontwikkelingen met hdmi 2.1 door. Het belangrijkste verschil is dat de maximale doorvoersnelheid verhoogd is van 10,2 naar 48 Gbit/s. Dit wordt gedaan door tmds uit te breiden van drie naar vier kanalen.

Er worden echter geen pinnen toegevoegd en het kloksignaal wordt daarom in de datakanalen verwerkt. Ook wordt er gewerkt met 18bit-karakters die 16 bit aan data bevatten (16b/18b-encoding) om in dezelfde tijd meer data te versturen. Hierdoor is er ondersteuning voor 4K, 8K en zelfs 10K met een maximale verversingssnelheid van 120 Hz. Ook nieuw is de toevoeging van Game Mode VRR die een variabele verversingssnelheid mogelijk maakt om ‘tearing’ te voorkomen.

Soortgelijke technieken kennen we al van de pc in de vorm van adaptive sync, AMD’s FreeSync en Nvidia’s G Sync. Om deze hoge resoluties en verversingssnelheden te gebruiken, is voor het eerst sinds hdmi 1.3 een nieuwe kabel nodig. Qua aansluiting is de nieuwe kabel overigens geheel compatibel met de al bestaande hdmi-apparatuur.

Ook arc krijgt tot slot een update in de vorm van eARC die meer geluidsformaten ondersteund, inclusief object-gebaseerde audio als Dolby Atmos. Kortom: ook na 15 jaar is hdmi nog springlevend.

Van dinsdag 15 tot en met donderdag 18 juli vindt de alweer 107e editie van de Nijmeegse 4Daagse plaats. Kun je er niet bij zijn maar wil je wel alles volgen? In dit artikel zie je welke mogelijkheden je hebt om digitaal op de hoogte te blijven van de 4Daagse 2025, van een livestream tot handige feeds op social media en een tracking-app.

Het is een heus instituut: de Nijmeegse Vierdaagse (dat tegenwoordig als Nijmeegse 4Daagse door het leven gaat) is in 2025 alweer toe aan zijn 107e editie. Tussen 15 en 18 juli zijn Nijmegen en omgeving de place to be voor niet minder dan 47.000 wandelaars, inclusief bijna zesenhalfduizend militairen.

Maar ook als je thuis zit, aan het werk bent of op het strand ligt is het leuk om te weten wat er zoal gebeurt. En gelukkig is dat niet al te ingewikkeld. Er zijn allerlei websites en apps waar je de 4Daagse kunt volgen.

Livestream Nijmeegse Vierdaagse op RN7

RN7 is de regionale nieuwszender voor Nijmegen en de directe omgeving. Op het platform kun je de hele week genieten van live beelden van de 4Daagse, inclusief interviews met deelnemers. De stream vind je op de website van RN7. Ook omroep Lingewaard verzorgt een livestream die in de regio te zien is op Ziggo kanaal 43 en KPN kanaal 1478. Wordt de livestream bij jou niet uitgezonden? Dan kun je de livestream volgen op de website van Omroep Lingewaard.

De regionale omroep RN7 heeft de hele week livebeelden van de Nijmeegse 4Daagse.

Heb je geen tijd om de hele dag voor de tv of je computer te zitten? Je kunt ook luisteren naar de officiële 4Daagse-podcast, .

Officiële mediakanalen Nijmeegse 4Daagse:

Officiële website

4Daagse op Twitter / X

4Daagse op Facebook

4Daagse op Instagram

Liveblog De Gelderlander

De Gelderlander, de regionale krant van Gelderland, heeft een uitgebreid liveblog gestart. Je moet even een accountje aanmaken, maar daarna kun je gratis alle updates rond de Vierdaagse volgen. Het liveblog vind je hier.

©Stichting DE 4DAAGSE | Toon de Vos

Officiële app

De organisatie heeft een officiële app, die ook erg handig is als je thuis zit: je kunt namelijk deelnemers volgen met de live tracker. Ook voor deelnemers is de app erg handig, met veel informatie en zelfs een speciale selfiemodus.

De app is gratis te downloaden voor Android en iOS.

Wandelweer

Het wordt behoorlijk warm de komende dagen, maar er gaat ook wel wat regen vallen. Het is dus goed om de weersverwachting in de gaten te houden. Weerplaza is altijd een populaire optie: de weersverwachting voor Nijmegen vind je hier.

Vierdaagsefeesten

De hele week valt er in Nijmegen en omstreken een hoop feest te vieren. De officiële feesten vallen onder de organisatie van de Vierdaagsefeesten. Op de website vind je het volledige programma, handige informatie en webshop voor je 4Daagse-outfit.

Fun facts over de 107e editie van de Nijmeegse 4Daagse

Wanneer je een nieuwe stofzuiger koopt, zitten er in de doos ook allerlei borstels en andere hulpstukken. Grote kans dat die ergens in een kast verdwijnen en nooit meer gebruikt worden. Zonde, want ze zijn superhandig. Hoog tijd om te ontdekken waar al die verschillende zuigmonden eigenlijk voor zijn.

Lees ook: Stofzuigen? Dit zijn de 7 meest gemaakte fouten

Deze gebruik je zeker: de combi-borstel

Voor veel mensen is dit het enige opzetstuk van hun stofzuiger dat ze gebruiken: de combi-borstel. Hij kan de vloer zowel met als zonder borstelharen de vloer zuigen. Wisselen tussen die twee standen doe je meestal door met je voet een schakelaar op de borstelkop om te zetten. De stand met borstelharen is geschikt voor harde vloeren, zoals laminaat, hout, tegels en zeil. Wil je hem gebruiken op tapijt, vloerbedekking of een kleed, dan kies je voor de stand waarbij de haren ingeklapt zijn.

Tegen krassen: de parketborstel

De naam zegt het al: deze borstel is bedoeld voor harde vloeren. Dankzij de zachte, lange haren zuig je stof en vuil op zonder je vloer te beschadigen. Handig dus bij hout, laminaat of andere krasgevoelige oppervlakken. Heb je alleen harde vloeren in huis, dan is dit een fijne borstel om standaard aan je slang te klikken. Voor tapijt en kleden werkt hij minder goed – daarvoor kun je beter een andere kop gebruiken.

Meer power nodig? Hallo turboborstel

Heb je hoogpolig tapijt of zo'n lekker zacht vloerkleed? Heerlijk om op te lopen, maar stofzuigen is vaak een uitdaging. Daar komt de turboborstel goed van pas. In deze borstel zit een snel ronddraaiende rol waarmee je kleden en dikke vloerbedekking goed schoon kunt krijgen. De lange haren van de turbomond dringen diep door in de vezels en wippen kruimels, stof en ander vuil naar boven, waarna dat meteen opgezogen wordt.

©M. Pavlenko

Handig voor spinnenwebben: plumeau/zachte borstel

Bij de meeste stofzuigers zit ook een klein, rond opzetstuk met zachte haren (op de foto hieronder is het de tweede van links). De naam van deze zuigmond is plumeau, maar de meeste mensen zullen het gewoon de zachte borstel of het zachte borsteltje noemen. Je gebruikt hem voor het stofvrij maken van meubels en decoratie. Heel eerlijk gezegd is een stofdoek vaak handiger, maar voor het opzuigen van spinnenwebben tegen het plafond, het schoonmaken van lamellen of het stofvrij maken van lastige hoekjes is hij wél praktisch.

Voor de lastigste plekjes: de kierenzuiger

Hoewel je bij de naam misschien denkt dat dit opzetstuk speciaal bedoeld is voor houten vloeren met kieren, is dat niet zo. Deze lange en smalle zuigmond is vooral bedoeld voor plekken waar je anders niet bijkomt. Denk aan plinten, tussen bankkussens, achter radiatoren of tussen boeken in de kast. Handig om binnen handbereik te houden. Er is ook een combivariant: die heeft een borsteltje met zachte haren, dat je kunt uitklappen om krasgevoelige oppervlakken snel mee te nemen, bijvoorbeeld geverfde plinten.

©Andrey Rusetskiy

Een echt kruimelmonster: het meubelzuigmond

Wedden dat dit opzetstuk je favoriet gaat worden? De meubelzuigmond is een klein, vaak rechthoekig opzetstuk met korte borstelharen, die je er soms via de zijkant afschuift. Ideaal voor de trap, maar ook voor meubels – vooral van stof of leer. Handig voor kruimels op de bank of op de vloer. Ook in de keuken komt dit hulpstuk van pas, bijvoorbeeld wanneer je tijdens het koken veel gemorst hebt.

Extra accessoires: van kruimeldief tot gebogen borstel

Denk aan een geïntegreerd kruimelzuiger voor kleine klusjes – die zie je bijvoorbeeld bij steelstofzuigers van Dyson en Philips. Ook zijn er speciale borstels voor huishoudens met huisdieren, waarmee je makkelijker haren opzuigt. En woon je in een huis met veel lastig bereikbare plekken? Dan is een gebogen borstel handig, bijvoorbeeld voor bovenop kasten. Kijk goed of de stofzuiger die je op het oog hebt dit soort extra's heeft, en of je ze eventueel los kunt bestellen. Houd er wel rekening mee dat dit vaak geen universele extra's zijn: in veel gevallen passen ze alleen op de stofzuigers van het merk zelf.

©Philips

Nieuwe stofzuiger? Gooi de oude zuigmonden niet weg

Ga je een nieuwe stofzuiger kopen? Dan is de verleiding groot om alle opzetstukken en andere accessoires die bij je oude stofzuiger zaten weg te gooien. Niet doen! Vaak passen hulpstukken – zolang ze niet al te specifiek zijn, zie hierboven – op meerdere merken stofzuigers. En als de nieuwe slang te groot of te klein is om je favoriete borstel eraan te koppelen, kun je bij doe-het-zelfwinkels verloopstukjes kopen. Daarmee zet je de stukken stevig aan elkaar. Fijn voor als dat ene borsteltje van je vorige stofzuiger prettiger werkte dan het borsteltje dat bij je nieuwe zit. 

Doen: vergelijken!

Bij webwinkels die stofzuigers verkopen, kun je vaak vergelijken op wat er allemaal aan hulpstukken bij zit. Zoek daarvoor in de specificaties op iets als Toebehoren of Meegeleverde accessoires. Wanneer je vooraf al weet welke zuigmonden je echt nodig hebt, kun je daar in je keuze rekening mee houden.