Slaapapneu is een aandoening die jarenlang onopgemerkt kan blijven, maar in de tussentijd een flinke impact op je dagelijks leven kan hebben. Dat komt omdat de gevolgen - concentratieverlies, altijd moe zijn, depressies - vaak worden gezocht in andere oorzaken, zoals stress en teveel hooi op je vork nemen. Heb jij het eeuwig moe-gevoel, snurk je zelfs de buren wakker en heb je last van een kort lontje? Dan wordt het hoog tijd om jouw slaap eens onder de loep te nemen.

Wat is slaapapneu?

Apneu is een aandoening die optreedt tijdens je slaap. Slaperigheid en snurken zijn veel voorkomende symptomen, maar niet iedere snurker heeft apneu. Snurken is een ander woord voor het geluid van de slijmvliezen die trillen in de keelholte. Als je inademt, gaat er lucht door je neus, keel en luchtpijp naar je longen. Wanneer weke delen in de keelholten gaan vibreren tijdens het ademen, ontstaat het doordringende, zagende geluid.

Snurken zorgt ook voor een gedeeltelijke afsluiting van de keel en als de spieren steeds meer ontspannen - dit gebeurt met name in de REM-slaap en tijdens de derde fase van de slaap - dan kan dit voor totale ademstops zorgen (apneu) of voor gedeeltelijke ademstops (hypopneu). Duren deze stops 10 seconden of langer en volgen ze elkaar in rap tempo op, dan kun je spreken van slaapapneu of OSA. Elke ademstop kan gepaard gaan met een ontwaakreactie, waardoor je geen goede, diepe slaap hebt. En dat heeft diepgaande gevolgen voor sommige mensen.

De oorzaken van slaapapneu

Er zijn verschillende oorzaken van slaapapneu en vaak zijn deze van medische aard. Het gaat dan om afwijkingen aan de vorm van de luchtpijp, neus- of keelholte of een afwijkende stand van de kaak. Wanneer je door de huisarts wordt doorverwezen naar het ziekenhuis zul je dan ook vaak terechtkomen bij een multidisciplinair team bestaande uit een KNO-arts, neuroloog en longarts. Andere oorzaken van slaapapneu kunnen zijn:

• Overgewicht
• Alcoholgebruik
• Roken
• Gebruik van slaapmedicatie

©Ekaterina

Symptomen van slaapapneu

Het vaststellen van slaapapneu kan nog best een lastig proces zijn, in de praktijk duurt het soms wel 3,5 jaar na het eerste bezoek aan de huisarts voordat je de juiste hulpmiddelen aangereikt krijgt. De symptomen zijn soms vaag en je relateert het eerder aan werkstress, druk-druk-druk, hormoonschommelingen of simpelweg het ouder worden. De eerste die aan slaapapneu denkt, is waarschijnlijk degene met wie je het bed deelt, want zien dat je partner regelmatig ademstops heeft is bepaald geen pretje.

Tekenen dat jij weleens slaapapneu zou kunnen hebben zijn:

• Luid snurken
• Altijd moe zijn
• Hoge bloeddruk
• Diabetes type 2
• Overdag in slaap vallen
• Ochtendhoofdpijn
• Veel moeten plassen ‘s nachts
• Concentratieproblemen
• Een kort lontje

Deze klachten kunnen ervoor zorgen dat je niet lekker in je vel zit, in de problemen raakt op je werk en verwijderd raakt van je partner. Het heeft dus een behoorlijke impact op je leven, zonder dat je het misschien zelf in de gaten hebt.

Wil je weten of jij slaapapneu zou kunnen hebben? Een handige test is het invullen van de Epworth Sleepiness Scale (ESS), een vragenlijst waar ziekenhuizen ook gebruik van maken. Vul de ESS-vragenlijst hier online in.

Wat kun je doen aan slaapapneu?

Wanneer je de ESS-vragenlijst hebt ingevuld en je score komt uit boven de 10, dan doe je er goed aan om een afspraak bij de huisarts te maken. Deze kan je doorverwijzen naar het ziekenhuis en vaak zal dan een slaaponderzoek, ook wel een polysomnografie, volgen. Tijdens de nacht wordt dan in het ziekenhuis of thuis de kwaliteit van je ademhaling en slaap gemeten en op die manier kan apneu worden geconstateerd of juist worden uitgesloten.

Apneu is zoals al eerder gezegd een aandoening en zelf dokteren met apps, bitjes en speciale kussens heeft weinig zin. Samen met een arts kun je wel overleggen of het slim is om naast de behandeling aan de slag te gaan met afvallen, want zwaarlijvigheid is vaak de grootste oorzaak van slaapapneu.

Kijk daarnaast ook eens kritisch naar jouw zogenaamde slaaphygiëne, oftewel het gebruik van de slaapkamer:

• Ban alle schermen uit je slaapkamer en zet je wekker omgekeerd (dus met het eventueel lichtgevende uit zicht)
• Zorg voor zo min mogelijk geluid en licht in de slaapkamer
• Slaap niet overdag
• Probeer iedere dag op hetzelfde tijdstip naar bed te gaan
• Vermijd alcohol
• Sport niet vlak voor het slapen gaan
• En zorg voor vaste slaaprituelen

💡 Alles lezen over afvallen, gezonde voeding en sporten? Ga dan naar ons Dossier Afvallen!

©Vasita Bis

Behandelingen voor apneu

Somnologen en slaapexperts zullen per patiënt bekijken welke behandeling het meest geschikt zal zijn. Deze 5 behandelingen komen het vaakst voor:

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.