ID.nl logo
Puzzels oplossen, quizzen maken, kennis opdoen: leer meer met AI
© Andres Mejia - stock.adobe.com
Huis

Puzzels oplossen, quizzen maken, kennis opdoen: leer meer met AI

Sinds de introductie van ChatGPT hebben veel mensen AI-chatbots omarmd. Met wat creativiteit en ook de juiste apps zet je AI in voor meer dan alleen het stellen van vragen of het genereren van afbeeldingen. AI kan je ook ondersteunen tijdens het spel- en leerproces; van het bedenken van nieuwe ideeën tot het oplossen van problemen.

Weet je het zelf even niet meer? In dit artikel vind je diverse oplossingen om puzzels te maken of op te lossen door middel van AI:

  • Kruiswoordpuzzels
  • Sudoku
  • Quizzen
  • Ook zijn chatbots uitermate goed in te zetten om een taal te leren

AI kan nog meer voor je doen: Feestje? Zo laat je je slimme assistent daarbij helpen!

AI wordt tegenwoordig in veel bedrijfsprocessen ingezet. Denk aan klantenservices die virtuele assistenten gebruiken voor het beantwoorden van veelgestelde vragen. Ook op het gebied van marketing wordt AI ingezet voor gerichte campagnes en gepersonaliseerde aanbiedingen. Zo worden onder meer de voorkeuren en het gedrag van bepaalde doelgroepen geanalyseerd. Bij productiesystemen monitort AI de machineprestaties voor optimaal onderhoud. Bij financiële transacties wordt AI gebruikt voor fraudedetectie door afwijkende patronen te herkennen.

In dit artikel houden we het wat luchtiger. We richten ons op hoe AI-chatbots en -algoritmen ons kunnen helpen bij diverse vormen van denksport. Denk aan het maken en oplossen van puzzels en quizzen. AI gaat alleen verder dan entertainment. Het is ook nuttig bij gamificatie: het inzetten van spelelementen in een educatieve context om betrokkenheid te vergroten en kennis over te dragen. Zo kan AI bijvoorbeeld goed van pas komen bij het leren van een taal. Daarnaast bekijken we hoe je AI kunt gebruiken om jezelf te toetsen op de geleerde lesstof.

In alle voorbeelden gebruiken we ChatGPT, maar vaak kun je ook prima uit de voeten met andere AI-chatbots, zoals Claude of Copilot.

GPT’s

Om goede antwoorden van een AI-chatbot te krijgen, is het belangrijk om optimale prompts te gebruiken. Een prompt is de tekst of vraag die je aan de chatbot geeft. Dit blijkt niet altijd eenvoudig. ChatGPT heeft daarom hiervoor een systeem van GPT’s ontwikkeld, oftewel Generative Pre-trained Transformers. Dit zijn aangepaste AI-modellen, speciaal getraind of geconfigureerd voor bepaalde doelgroepen of taken.

Om deze GPT’s te gebruiken, meld je je aan bij ChatGPT en klik je linksboven op GPT’s onderzoeken. Voer een geschikt trefwoord in de zoekbalk in; er verschijnen dan meerdere GPT’s met een korte omschrijving en het aantal gebruikers dat ze al hebben opgevraagd. Dat kan een indicatie zijn van de kwaliteit. Klik op een GPT voor de bijbehorende beoordelingsscore, een overzicht van de belangrijkste mogelijkheden en suggesties voor mogelijke gespreksopeningen met deze bot.

Klik op Chat starten om het gesprek te beginnen. De meeste GPT’s zijn Engelstalig, maar vaak kun je ook gewoon een prompt in het Nederlands invoeren en krijg je Nederlandstalige antwoorden. In de gratis versie van ChatGPT ben je wel beperkt in het aantal GPT’s dat je in een bepaalde periode kunt gebruiken.

GPT’s zijn vaak handig om bij complexere prompts sneller het gewenste resultaat te krijgen.

Kruiswoordpuzzel

Laten we beginnen met het maken van een kruiswoordpuzzel. Als je vooral zoekt naar begrippen voor je kruiswoordpuzzel, dan kun je dit doen met een prompt. Daarin vraag je om een aantal geschikte woorden rond een specifiek thema, telkens met een korte omschrijving of synoniem. Een vervolgprompt om deze woorden en omschrijvingen in een grafisch kruiswoordpuzzel om te zetten, levert vaak helaas weinig bruikbare resultaten op.

Je bent beter af met een van de beschikbare GPT’s die je vindt met een trefwoord als Crossword. Wij probeerden de GPT Crossword generator met deze prompt: Maak een leuk kruiswoordpuzzel rond het thema Australië, met twintig Nederlandstalige trefwoorden en bijbehorende omschrijvingen. Dit resulteert in een mooi resultaat. Onze vervolgprompt luidt: Maak een grafische, downloadbare versie. Nu hebben we een bruikbare kruiswoordpuzzel.

Een alternatief is een online app. Daarin hoef je enkel het thema, de leeftijd van de deelnemers en het aantal trefwoorden in te vullen. Dit levert een downloadbare versie op, in diverse bestandsformaten. Het resultaat is helaas Engelstalig, maar de trefwoorden en omschrijvingen zijn aanpasbaar.

Voor het oplossen van kruiswoordpuzzels krijg je vaak goede resultaten als je de omschrijvingen in je prompt opneemt. Je kunt hierbij ook het aantal lettervakjes en eventuele reeds ingevulde letters opgeven. Een andere manier is de puzzel uploaden als schermafbeelding en de chatbot om passende, bijbehorende trefwoorden vragen. Heb je een Engstalige kruiswoordpuzzel die je wilt oplossen? Dan kun je ook een app als Crossword Solver AI (Android en iOS) inzetten.

Een Engelstalig kruiswoordpuzzel, inclusief woorden en aanwijzingen.

Andere woordpuzzels

Andere soorten woordpuzzels zijn anagrammen en woordzoekers. Anagrammen kun je eenvoudig maken door woorden in te voeren en de chatbot te vragen de letters in willekeurige of eventueel alfabetische volgorde te tonen.

Het maken van een woordzoeker blijkt moeilijker voor chatbots. ChatGPT biedt wel enkele nuttige GPT’s, zoals Word Search Puzzle Generator. Geef de gewenste grootte van je woordzoeker op (bijvoorbeeld 12x12) en het aantal woorden dat je wilt verstoppen. Je kunt bijvoorbeeld tien Nederlandstalige namen van planten of bloemen gebruiken in je woordzoeker. Even later verschijnt de puzzel, alleen die is niet altijd honderd procent foutloos.

Chatbots hebben vaak moeite met het zelf oplossen van anagrammen en woordzoekers. Ze kunnen de juiste oplossing geven, maar ook fouten maken of onjuiste antwoorden bedenken. Controleer de antwoorden dus altijd.

Deze GPT creëert snel thematische woordzoekers.

Sudoku

Een van de populairste cijferpuzzels is de sudoku. Hierbij vul je een 9x9-raster in met cijfers van één tot negen, onderverdeeld in kleinere blokken van 3x3. Elk cijfer moet exact één keer voorkomen in elke rij, kolom en blok.

Voor het creëren van een sudoku kun je een eenvoudige prompt gebruiken waarin je vraagt om een sudoku van bijvoorbeeld middelmatige moeilijkheid. Ook vraag je om deze grafisch weer te geven, zowel met als zonder ingevulde cijfers. ChatGPT gebruikt hiervoor een Python-script en levert de gevraagde sudoku.

Het oplossen van een bestaande sudoku via AI is lastiger, maar toch kun je ook hiervoor een GPT gebruiken, zoals Sudoku (door community builder). Klik op Solve this Sudoku for me en schrijf de cijfers van het raster uit, bijvoorbeeld: 012004000. De GPT geeft je vervolgens de oplossing in tabelvorm.

De GPT Sudoku kan (op basis van een cijferraster) snel sudoku’s oplossen.

Quizvragen

AI kan op verschillende manieren helpen bij het maken van een quiz. Dit kan door geschikte prompts te formuleren, waarin je het thema, de doelgroep (denk aan leeftijd of beroep), de moeilijkheidsgraad en het aantal vragen aangeeft. Geef ook aan of je meerkeuzevragen wilt en of je de antwoorden pas na alle vragen wilt ontvangen.

Je kunt ChatGPT ook vragen om een reeks brainteasers, eventueel met oplossingen. Je krijgt dan leuke exemplaren als: ‘Er zijn drie gloeilampen in een kamer, elk met een schakelaar aan de buitenzijde. Hoe weet je welke schakelaar welke lamp bedient als je slechts één keer in de kamer mag?’

Voor het maken van een quiz biedt ChatGPT verschillende GPT’s, zoals Quiz Maker (voor diverse academische onderwerpen en niveaus) en Quiz Maker GPT (voor interactieve quizzen). Een prompt als Maak een quiz rond beide wereldoorlogen in tien vragen in het Nederlands leverde bij Quiz Maker een goed bruikbaar resultaat op.

Een alternatief is om via deze website naar een Engelstalige variant te gaan. Daarin kun je ook Nederlandstalige tekst tikken of een document (onder meer docx, txt, pptx of pdf) uploaden. De app stelt vervolgens het gevraagde aantal quizvragen op. Deze kun je als Word-document downloaden.

Met deze app stel je Nederlandse quizvragen op die je downloadt als Word-document.

Interactieve quiz

Je kunt ook interactief quizzen, met de chatbot als quizmaster. Hiervoor volstaat een prompt als Ik wil een quiz met jou als quizmaster, rond het thema Australië. Verzin tien moeilijke multiplechoicevragen, wacht na elke vraag op mijn antwoord en houd mijn score bij.

Je kunt natuurlijk ook elkaar uitdagen, bijvoorbeeld door de andere partij te laten raden aan welk begrip, bijvoorbeeld een plant of dier, je denkt. Dit regel je met een prompt als Ik heb een dier in mijn gedachten. Je mag maximaal twintig ja/nee-vragen stellen en het is de bedoeling dat je het dier zo snel mogelijk raadt. Het kan ook in omgekeerde richting, waarbij jij probeert te raden welk begrip de chatbot voor jou in petto heeft.

Een potje quizzen met de AI-chatbot als quizmaster.

Over interactief gesproken

Dit boek is voor de echte puzzelfanaat!

AI-chatbots: talen

Chatbots kunnen met veel talen overweg. Daarom zijn ze ook goed inzetbaar als je zelf een taal wilt leren. Je kunt bijvoorbeeld quizvragen laten maken op basis van een andere taal. Of je vraagt de chatbot als quizmaster in een andere taal op te treden. Voor de Engelse taal kun je bijvoorbeeld prompts gebruiken als Generate ten rather difficult multiple choice questions about space exploration, in entry level English of Think of an animal. I will try and guess the animal by answering no more than twenty questions, each of which you will respond to in a full sentence.

AI-chatbots zijn ook geschikt voor spellingsoefeningen. Vraag de bot bijvoorbeeld om een aantal woorden van een bepaalde moeilijkheidsgraad te typen, waarvan sommige een subtiele spelfout bevatten. Jij probeert deze fouten te verbeteren, de bot geeft je feedback.

Voor woordenschatontwikkeling vraag je de chatbot om synoniemen of antoniemen voor bepaalde woorden te geven. Je kunt ook vragen om woorden in bijvoorbeeld drie verschillende zinnen te gebruiken, met een minimale lengte. Of je laat de bot definities geven van woorden binnen een specifiek thema en raadt welk begrip daarbij hoort.

Ook leuk: het woordspel Hangman (Galgje) spelen met de bot. Daarbij houdt de AI een woord van een bepaald aantal letters in gedachten. Jij raadt de letters van dat woord. Bij elke fout komt er een streepje op de galg bij. Zo zijn er nog veel meer leuke en interactieve taalspelletjes te bedenken. Voel je vrij om te experimenteren.

Je krijgt meerdere definities van een woord. Weet jij welk begrip erbij hoort?

ChatGPT Voice

Met de nieuwste versie van ChatGPT is het via de mobiele app ook mogelijk live gesprekken te voeren, in diverse talen. Je tikt in de app op het koptelefoonicoon, kiest een stem en kunt direct in de gewenste taal praten met je virtuele AI-partner. Je kunt vragen om fouten die je tijdens de conversatie maakt, gelijk te corrigeren. Handig is ook dat je automatisch een transcript, in de vorm van vraag en antwoord, van het gesprek krijgt.

AI-taalapps

ChatGPT biedt verschillende GPT’s die je kunt gebruiken voor taalverwerving. Je vindt deze onder meer met het trefwoord Language. De meeste GPT’s maken hiervoor wel gebruik van een cloud- of webdienst. Een voorbeeld is de GPT AI Language Tutors die je naar https://talk.speakpal.ai leidt. Hier kies je uit ongeveer 28 talen en praat je met een virtuele AI-leraar via ingetikte of gesproken tekst. Je kunt verschillende rollen aannemen en uit specifieke contexten kiezen. Voor volledige toegang heb je een betaald abonnement nodig (circa 40 euro per jaar).

Voor gesproken conversaties met echte native speakers kun je de mobiele app HelloTalk gebruiken. Deze app maakt gebruik van AI om je teksten te corrigeren en grammaticale en stilistische feedback te geven. Als er geen taalpartner beschikbaar is, kun je ook met AI-gestuurde chatbots oefenen. Een vergelijkbare app is Tandem.

Een andere nuttige tool is Memrise, die je laat praten met de AI Membot in een specifieke context. Je kunt je woordenschat oefenen op basis van je interesses. Ook zijn er video’s die aansluiten bij de geleerde woordenschat. Je hebt wel een betaalde Pro-versie nodig (circa 58 euro per jaar) om alle lessen en video’s te ontgrendelen.

Een typische implementatie van AI in taalverwerving: praten met een virtuele gesprekspartner.

Zelftoetsing

Regelmatige zelftoetsing is cruciaal in elk leerproces. Het helpt je zwakke punten bloot te leggen en activeert je geheugen om zaken langer te onthouden. Ook kan het je zelfvertrouwen en motivatie versterken.

AI-chatbots ondersteunen je bij zelftoetsing op verschillende manieren, ongeacht het kennisdomein. Met het eerder besproken Quiz Maker GPT kun je bijvoorbeeld quizvragen laten genereren op basis van geüploade (leer)teksten. Iets gelijkwaardigs kan ook binnen een gewone AI-chatbotomgeving.

Je kunt de chatbot verder vragen om uiteenlopende oefeningen te maken. Neem bijvoorbeeld grammatica. Je kunt de chatbot vragen om invuloefeningen (eventueel met afzonderlijke oplossingen) rond specifieke onderwerpen, zoals persoonlijke of bezittelijke voornaamwoorden, of verschillende tijden. Het omgekeerde kan vaak ook: je tikt een oefening in of uploadt een pdf-document of schermafbeelding en vraagt de chatbot deze - ter verificatie - op te lossen.

Grammaticaoefeningen: die laat je gewoon door de chatbot genereren!

▼ Volgende artikel
Dit zijn dé tuinklussen om te doen in april
© Leika production
Huis

Dit zijn dé tuinklussen om te doen in april

Het heeft even geduurd, maar de winter is eindelijk (zo goed als) voorbij. De zomertijd is ingegaan, 's morgens vroeg hoor je de vogels weer en de zon zien we ook steeds vaker. Tijd dus om lekker veel buiten te zijn om je tuin helemaal zomerklaar te maken. Dit zijn de tuinklusjes die je in april allemaal kunt doen.

Dit doe je in april: 🌻 Planten afharden 🌻 Rozen, bodembedekkers en zomerbollen planten 🌻 Heggen snoeien en bemesten 🌻 Meeldauw voorkomen en bestrijden 🌻 Het gazon: maaien, bijzaaien en bemesten

📆Handig: onze tuinkluskalender voor heel het jaar rond

Planten afharden

Planten die je in de afgelopen maanden binnen hebt gehouden, kun je nu langzaam laten wennen aan de lagere buitentemperaturen. Begin in de tweede helft van april door ze overdag buiten te zetten en 's avonds weer naar binnen te halen, bijvoorbeeld in de schuur of garage. Hoewel de lente begonnen is, kunnen de nachten nog koud zijn, zeker omdat de IJsheiligen nog niet voorbij zijn. Sommige nachten kan het zelfs nog vriezen. Geef kuipplanten een meststof met langdurige werking, zodat ze voldoende voeding hebben voor de komende maanden. Bescherm eenjarige planten, jonge gewassen en bloesembomen tegen nachtvorst met een vliesdoek.

Rozen, bodembedekkers en zomerbollen planten

Heb je nog geen rozen of heesters geplant? Dan is dit het moment om dat alsnog te doen, zodat ze deze zomer in volle bloei staan. Is het lekker weer in april? Op zonnige dagen kun je ook heiligenbloem of lavendel in de grond zetten. Zorg er wel voor dat je eerst onkruid verwijdert en de bodem losmaakt.

Wil je borderplanten aanplanten? Begin dan met bodembedekkers. Dit is bovendien een ideaal moment om de beplanting een voedingsboost te geven met mest. Heb je in maart eenjarige, tweejarige of vaste planten binnen gezaaid? Dan kun je ze nu voorzichtig verpotten. Nog niet gezaaid? Dat kan nog steeds.

Vanaf half april is het ook een goed moment om zomerbollen te planten. Denk aan lelies, dahlia's, siergember, canna's en gladiolen. Bloembollen die meerdere jaren in de grond blijven, geef je extra voeding met organische mest en een laagje compost. Wil je direct meer kleur in de tuin? Zet dan bakken en potten vol met bloeiende planten. Die zijn nu volop verkrijgbaar bij tuincentra.

🧄🌷🧄🌷 De zomer(bollen) in je hoofd?

Kijk & kies

©Alexander Raths

Heggen en klimplanten

Haal de heggenschaar maar tevoorschijn, want dit is het moment om hagen zoals taxus, conifeer, liguster en leylandii te snoeien. Zo houd je ze in vorm en voorkom je dat ze te breed uitgroeien. Geef de hagen meteen een speciale haagmeststof en leg een laag bodembedekking, houtsnippers of mulch rondom de wortels. Dit helpt de grond vocht vast te houden in de zomer en verbetert de bodemstructuur. Bovendien remt het de groei van onkruid.

Dunne en dode takken in heesters kun je nu ook verwijderen. De hoofdtakken mag je flink terugsnoeien om de struik voller te laten groeien. Dit geldt ook voor winterjasmijn en forsythia, die na de bloei een snoeibeurt kunnen gebruiken. Winterbloeiende heide knip je eenvoudig terug met een heggenschaar. Vergeet niet om klimplanten, zoals clematis, goed vast te zetten. Het kan deze maand namelijk nog flink waaien.

Meeldauw voorkomen en bestrijden

Meeldauw is een plantenziekte die wordt veroorzaakt door een schimmel. Vooral bij warm en droog weer, in combinatie met vochtige nachten door dauw, kan deze ziekte zich snel verspreiden. De schimmel laat een wit, poederachtig laagje achter op de bladeren. Dit is niet alleen lelijk, maar ook schadelijk. De schimmel dringt diep door in het plantenweefsel en onttrekt voedingsstoffen, waardoor de plant minder goed groeit. Rozen, ridderspoor, kamperfoelie, begonia's, aardbeien, tomaten, komkommers, courgette en druiven zijn extra gevoelig voor meeldauw.

Om meeldauw te voorkomen is het belangrijk om bij droog weer extra water te geven en ervoor te zorgen dat er voldoende ruimte tussen de planten blijft. Aangetaste bladeren kun je het beste meteen wegknippen en in de vuilnisbak gooien, zodat de schimmel zich niet verder verspreidt. Gooi ze niet op de composthoop! Daarnaast is het verstandig om meeldauwgevoelige planten niet te plaatsen op plekken waar eerder meeldauw heeft gezeten. Mocht een plant toch helemaal onder deze schimmel zitten, dan is een bestrijdingsmiddel de beste oplossing.

©cocci65

Het gazon: maaien, bijzaaien en bemesten

Controleer of het gazon zieke of kale plekken heeft. Wil je die direct aanpakken? Steek de aangetaste plek dan in een vierkante vorm uit en leg er een nieuw, op maat gesneden grasmat in. Opnieuw inzaaien is natuurlijk ook een optie. Vanaf nu kun je het gras weer maandelijks maaien. Lang gras langs de randen werk je bij met een grastrimmer of kantenknipper, zodat het gazon er weer strak uitziet.

Bemesting is belangrijk voor een gezond gazon. Dit doe je in de periode van maart tot en met september minstens drie keer. Heb je in maart nog niet bemest? Dan is het nu de hoogste tijd. Sluit daarnaast de buitenkraan weer aan, zodat de sproeiers in de tuin klaar zijn voor gebruik.

Lees ook: Grasmaaien: fluitje van een cent met deze tips

▼ Volgende artikel
De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten
© jittawit.21
Huis

De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Dubbelzijdig afdrukken, navulbare inktreservoirs, automatische documentinvoer, netwerktoegang, foto’s printen, … Hedendaagse printers kennen heel wat opties. Welke functies je goed kunt gebruiken, hangt grotendeels af van je printgedrag. In dit artikel nemen we de belangrijkste eigenschappen onder de loep, waarna je een goede keuze kunt maken.

In dit artikel laten we zien hoe je de juiste printer kiest op basis van je behoeften:

  • Inkjet of laser?
  • Cardridge of inttank?
  • Welke extra functies: dubbelzijdig afdrukken, scannen en/of kopiëren, wifi-printen?

Lees ook: Printen in de cloud: wat is het en hoe werkt het?

Tip 1 Printtechniek

Het is verstandig om eerst de gewenste printtechniek te kiezen. Er zijn grofweg twee smaken, namelijk laser en inkjet. Zoals de naam al doet vermoeden, gebruikt een laserprinter een laserstraal om de juiste positie van tekst en beeld te bepalen. Dat gebeurt met een speciaal poeder dat in een zogenoemde toner is opgeslagen. Twee voordelen van deze techniek zijn de hoge afdruksnelheid en strakke drukletters. Deze apparaten zijn dan ook erg geschikt voor zakelijke gebruikers en particulieren die vaak omvangrijke documenten printen. De paginaprijs is relatief laag. Laserprinters zijn ongeschikt voor het afdrukken van foto’s en bovendien zijn ze in aanschaf doorgaans stevig aan de prijs.

Voor veruit de meeste thuisgebruikers is een inkjetprinter een logischere keuze. Dit apparaat bevat een heleboel dunne spuitmondjes die piepkleine inktdruppeltjes op het papier aanbrengen. Deze inkt is afkomstig uit cartridges of navulbare inkttanks. Het printen gebeurt uiterst nauwkeurig, waardoor er hoge resoluties haalbaar zijn. Een ander voordeel is dat een inkjetprinter felle kleuren kan afdrukken. Ideaal voor het afdrukken van mooie foto’s! Tot slot is een eenvoudig model al vanaf een paar tientjes te koop.

Een kleurenlaserprinter is doorgaans behoorlijk aan de maat, zoals dit model van Canon.

Tip 2 Inktverwerking

Besluit je om een inkjetprinter te kopen? De goedkoopste producten hebben slechts twee cartridges. Zwart zit in één inktpatroon, terwijl in de andere cartridge de kleuren magenta, geel en cyaan zijn opgeslagen. Voor doorsnee-gebruikers voldoen deze producten goed. Je kunt er foto’s en afbeeldingen in een redelijke kwaliteit mee afdrukken.

Wanneer je een hoge afdrukkwaliteit belangrijk vindt, is een inkjetprinter met vier (of meer) gescheiden cartridges een betere keuze. De eerdergenoemde kleuren hebben dan elk een eigen cartridge. Mooi meegenomen is daarnaast een zuiniger verbruik. Zodra er een bepaalde kleur op is, hoef je tenslotte alleen de overeenkomstige cartridge te vervangen.

In plaats van een inkjetprinter met cartridges kun je ook een exemplaar met zogenoemde inkttanks kopen. Hierbij heeft de behuizing meerdere reservoirs die je met speciale flesjes eigenhandig kunt vullen. Vergeleken met cartridges zijn de afdrukkosten véél lager. Een enkele flessenset is namelijk goed voor het printen van duizenden pagina’s of een heleboel foto’s. Zeker wanneer je relatief vaak afdrukt, is de meerprijs voor een inkttankprinter het overwegen waard. Het bekende merk Epson produceert op grote schaal navulbare printers. Als alternatief hebben Canon en HP ook enkele geschikte modellen.

In een flesje zit heel wat meer inkt dan in een cartridge.

Professionele fotoprinter

Wie graag fotografeert, heeft baat bij een (semi)professionele fotoprinter. Die hebben minimaal vijf cartridges of inkttanks. De extra kleur bestaat veelal uit fotozwarte inkt, waardoor de afdrukken realistischere contrasten bevatten. Een capabele fotoprinter kan namelijk een breder palet aan zwart- en grijstinten aanspreken. Dat resulteert onder meer in natuurgetrouwe schaduwen. Bepaalde producten hebben plek voor nog meer cartridges of inkttanks, al zijn dergelijke modellen wel een stuk duurder. Deze afdrukapparaten hebben een zeer hoog kleurbereik. Zeker wanneer je op een groot papierformaat wilt afdrukken, ogen de kiekjes afkomstig van zo’n uitgebreide fotoprinter levendiger. Tot slot kunnen de betere fotoprinters op A3- of zelfs A2-papierformaat afdrukken.

De dure Epson SC-P5300 is een professionele fotoprinter met maar liefst tien cartridges.

Tip 3 Kopiëren en scannen

Naast afdrukken kun je met de meeste printers ook kopiëren en scannen. Toch is het slim om dat wel even te checken. Zeker op (semi)professionele fotoprinters en laserprinters wil deze functie nog weleens ontbreken. Apparaten met een kopieer- en scanoptie hebben een deksel met een glasplaat. Leg hierop ondersteboven een document en kies op het bedieningspaneel de gewenste taak.

Je gebruikt de scanner ook om oude fotoafdrukken te digitaliseren. Hiervoor is de dpi-waarde een belangrijke eigenschap. Hoe hoger die is, hoe scherper de digitale foto (zie ook tip 5). Zeker wanneer je het kiekje wilt uitvergroten, heb je profijt van een hoge dpi.

De betere printers hebben een papierhouder voor automatische documentinvoer. Hierin passen (geregeld) maximaal vijftig vellen, waarna je de paperassen in één keer achter elkaar scant of kopieert. Dat gaat véél sneller dan elk document handmatig verwisselen op de glasplaat. Nuttig voor lange handleidingen en verslagen. Veel printers ondersteunen ook nog eens dubbelzijdig scannen en kopiëren, zodat je er helemaal geen omkijken naar hebt. Ten slotte hebben bepaalde all-in-one-printers een fax-functie, al zijn die tegenwoordig wel in de minderheid.

Gebruik een all-in-one-printer om oude fotoafdrukken te vereeuwigen.

Tip 4 Dubbelzijdig

Een goede ontwikkeling is dat je met veel betaalbare printers voor consumenten tegenwoordig ook automatisch dubbelzijdig kunt afdrukken. Deze apparaten hebben een mechanisme waarbij de printer elk A’4tje kan omdraaien. Je bespaart daarmee eenvoudig op papier. Bestaat een rapport uit pakweg vijftig pagina’s? In plaats van vijftig vellen heb je voortaan nog maar 25 A4’tjes nodig. Geef vooraf in de instellingen altijd wel even aan wanneer je dubbelzijdig wilt afdrukken. Een afdrukapparaat met deze functie wordt ook wel een duplexprinter genoemd.

Print je vaak lange documenten, dan is een zogenoemde duplexprinter een goede keuze.

Tip 5 Afdrukresolutie

Print je geregeld afbeeldingen, bijvoorbeeld illustraties of foto’s? Let dan op de afdrukresolutie. Fabrikanten drukken deze waarde uit in het aantal dots per inch (dpi). Deze eenheid staat voor het maximaal aantal druppeltjes inkt per vierkante inch. Een enkele inch heeft een oppervlakte van 2,54 × 2,54 centimeter. Hoe hoger de resolutie, hoe scherper het afdrukapparaat kan afdrukken. Foto’s ogen dan bijvoorbeeld gedetailleerder.

De goedkoopste inkjetprinters ondersteunen over het algemeen een resolutie van 4800 × 1200 dpi. In dit voorbeeld deponeren de spuitmondjes van de printer op de horizontale en verticale as respectievelijk 4800 en 1200 druppeltjes. Andere veelvoorkomende resoluties zijn 5760 × 1440 en 4800 × 2400 dpi. Bepaalde producten voor de professionele markt ondersteunen nog ruimere waarden, maar die zijn fors duurder. Houd bij zulke printers trouwens wel rekening met een hoger inktverbruik.

Voor scherpe fotoafdrukken gebruik je bij voorkeur een printer met een hoge afdrukresolutie.

Tip 6 Printer aansluiten

Zodra je de printer uit de productdoos haalt, ga je hem logischerwijs meteen aansluiten. Dat kan op verschillende manieren. Vrijwel alle producten voor de consumentenmarkt hebben een usb-ingang. Creëer daarmee een rechtstreekse verbinding tussen het afdrukapparaat en de pc of laptop.

Staat de computer uit, dan wil je misschien printjes vanaf een smartphone of tablet maken. Of misschien gebruik je in huis wel meerdere computers. Om die reden hebben de meeste hedendaagse producten een draadloze netwerkaansluiting. Verbind de printer daarmee met wifi en druk vanaf elk (mobiel) apparaat in huis af. Een voorwaarde is dat er op de beoogde plek voldoende wifi-dekking is. Je kunt dat vooraf even met een smartphone controleren. De betere producten ondersteunen de 2,4GHz- en 5GHz-frequentieband. Je vergroot daarmee de kans op een stabiele draadloze verbinding. In stedelijke gebieden is de 2,4GHz-frequentieband namelijk vaak drukbezet.

Er bestaan ook modellen met een bekabelde netwerkaansluiting, al betreffen dit hoofdzakelijk printers voor de zakelijke markt. Deze optie heeft vooral nut wanneer de printer in de buurt van een router of switch staat opgesteld. Het voordeel van zo’n fysieke netwerkaansluiting is dat printopdrachten nooit worden verstoord door het signaal van naburige draadloze netwerken.

Een printer met netwerkfunctie hoef je niet per se vlak bij een computer neer te zetten.

Tip 7 Mobiel afdrukken

De laatste jaren is het mobiel versturen van afdruktaken makkelijker dan ooit. Android-apparaten, iPhones en iPads herkennen een recente printer meestal op eigen houtje in het netwerk. Je past vervolgens naar eigen wens de printinstellingen aan en drukt direct af. Voor comptabiliteit met Apple-apparaten check je zekerheidshalve of het product AirPrint ondersteunt. In dat geval kun je bijvoorbeeld vanuit diverse apps printen, zoals Foto’s, Safari en Documenten. Open hiervoor het deelmenu (vierkant met pijl) en kies Druk af. Verder kunnen veel printers overweg met de Mopria-standaard. Je kunt dan rechtstreeks vanuit Android afdrukken.

Mocht jouw smartphone of tablet de printer niet meteen herkennen, dan is er nog geen man overboord. Open in dat geval de Play Store of de App Store en installeer de app van de printerfabrikant. Alle bekende merken hebben namelijk een eigen app, zoals HP, Epson, Brother en Canon. Vanuit deze toepassingen verstuur je alsnog printopdrachten.

Je verstuurt vanaf jouw smartphone rechtstreeks afdruktaken naar een wifi-printer.

Tip 8 Foto-opties

Fotografieliefhebbers kunnen op nog een aantal zaken letten. Heb je kiekjes met een compact-, systeem- of spiegelreflexcamera gemaakt en wil je de mooiste beelden meteen afdrukken? Sommige modellen hebben een geheugenkaartlezer. Plaats je daarin pakweg een SD-kaart, dan verschijnen de foto’s op het display van het afdrukapparaat. Afhankelijk van de printer kun je misschien nog wat zaken aanpassen. Druk de foto daarna op het gewenste papierformaat af. Dankzij deze optie hoef je de fotobestanden niet eerst naar een computer te kopiëren. Bekijk in de specificaties wel even welke geheugenkaarttypes de printer accepteert.

Als alternatief kun je een fototoestel wellicht via usb verbinden en vervolgens een afdruktaak starten. Hierbij is het een vereiste dat de camera met de PictBridge-standaard overweg kan. Selecteer op het display van de camera de gewenste instellingen en druk het kiekje af. Overigens gebruik je deze usb-poort ook om een usb-stick met documenten en foto’s aan te sluiten.

Ten slotte hebben sommige printers een apart vak voor fotopapier. Meestal kun je daarin vellen met een standaardformaat van 15 × 10 centimeter kwijt. Gunstig, want je hoeft dan de normale A4’tjes niet steeds eerst uit de printer te halen.

Haal de SD-kaart uit het fototoestel en steek hem direct in een geschikte printer.

Tip 9 Bediening

Duurdere printers hebben over het algemeen een aanraakscherm. Je tikt in het menu gewoon op de taak die je wilt uitvoeren, zoals scannen of kopiëren. Verder kun je waarschijnlijk ook diverse onderhoudsklusjes doen, zoals de printkop reinigen of firmware-updates installeren. Daarnaast controleer je op het display de actuele inktniveaus. Gebruik je een fotoprinter, dan bekijk hierop ook nog kiekjes van een aangesloten fototoestel of geheugenkaart. In dat geval is een ruim scherm wel zo prettig. Tot slot geeft het display je mogelijk toegang tot diverse (draadloze) netwerkfuncties.

Goedkopere printers hebben een klein of zelfs helemaal geen (aanraak)scherm. Op de behuizing bevinden zich dan meerdere knopjes om uiteenlopende taken te starten. Het bedieningspaneel oogt om die reden drukker. Zo zijn er meestal aparte toetsen om een zwart-wit- of kleurenkopie te maken. Opvallend veel printers hebben overigens een kantelbaar bedieningspaneel. Je kiest zo een comfortabele kijkhoek voor het scherm en de knoppen.

Deze fotoprinter van Epson onderscheidt zich met een ruime schermdiagonaal van 10,9 centimeter.

Tip 10 Behuizing

Eerlijk is eerlijk: de printer is in jouw woning of (thuis)kantoor waarschijnlijk niet het mooiste apparaat. Toch valt er op het gebied van design momenteel best wat te kiezen. Er zijn bijvoorbeeld redelijk wat printers in een zwarte én witte versie verkrijgbaar. Bovendien worden bepaalde series in allerlei vrolijke kleuren uitgebracht. Het is in dat geval wel even zoeken, want afdrukapparaten met een kleurtje liggen niet voor het oprapen.

Heb je weinig ruimte voor de printer, zoals een krap plekje in een kast of verlaten hoekje op het bureau? De kleinste inkjetmodellen zijn erg compact. Vaak kun je diverse onderdelen inklappen, waarna er een compact ‘doosje’ overblijft. Logischerwijs doe je met zo’n klein afdrukapparaat wel enkele concessies. De papierlade heeft bijvoorbeeld weinig ruimte voor A4’tjes en er ontbreekt vermoedelijk een lade voor automatische documentinvoer.

Sommige printers zijn in allerlei exotische kleuren verkrijgbaar.

Kooptips

Wil je een nieuwe printer kopen? We zetten drie breed verkrijgbare producten uit verschillende prijsklassen op een rij.

Canon Pixma TS5150

De Canon Pixma TS5150 is bij bepaalde webwinkels spotgoedkoop. Ondanks de lage aanschafprijs zijn de specificaties prima. Zo print je met dit all-in-one-model op een maximale resolutie van 4800 × 1200 dpi. Druk gerust een paginadik rapport of verslag af, want de Pixma TS5150 kan automatisch dubbelzijdig afdrukken. Wil je liever een scan of kopietje maken? Plaats dan een vel ondersteboven op de glasplaat. Je kiest met behulp van het display en de druktoetsen vervolgens de gewenste actie. De printer heeft onder de motorkap een wifi-adapter. Kortom, verstuur vanaf elk (mobiel) apparaat afdruktaken. Behalve documenten kun je net zo makkelijk foto’s uitprinten. Op een formaat van 15 × 10 centimeter zie je zelfs geen witrand. In de behuizing gaan twee cartridges. Onder de productnaam Pixma TS5151 is het product ook in een witte behuizing te koop.

HP OfficeJet Pro 9730e

Deze inkjetprinter van HP is een regelrechte alleskunner. Naast de gebruikelijke A4’tjes kun je er zelfs afdrukken op A3-formaat mee maken. Print op die manier dus posters! Zoals de naam al doet vermoeden, is de OfficeJet Pro 9730e een goede aanvulling voor elk (thuis)kantoor. Verdeeld over twee lades plaats je maar liefst vijfhonderd vellen. Verder leg je een stapeltje van 35 A4’tjes in de documentinvoer, waarna je ze achtereen kunt scannen of kopiëren. Daarnaast is automatisch dubbelzijdig afdrukken geen probleem. Mooi meegenomen is dat je met de OfficeJet Pro 9730e kiekjes kunt afdrukken, want het apparaat verwerkt moeiteloos fotopapier. De maximale printresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi. Er gaan vier gescheiden cartridges in de behuizing. Je koppelt deze all-in-one-printer via wifi of een kabel met het thuisnetwerk.

Epson EcoTank ET-2870

Print je veel documenten en foto’s? Dan is deze veelzijdige inkttank-printer van Epson een interessante kandidaat. Gebruik de meegeleverde flessenset om de inktreservoirs eigenhandig te vullen. Wegens het slimme flesontwerp gaat dat zonder morsen. Met een maximale resolutie van 5760 × 1440 dpi leent de EcoTank ET-2870 zich perfect voor het scherp afdrukken van foto’s. Bij het standaardformaat van 15 × 10 centimeter en kleinere fotovellen zie je hierbij geen witrand. Wanneer je het apparaat met het draadloze thuisnetwerk verbindt, kun je vanaf elke smartphone, tablet en computer afdrukken; er is hiervoor ondersteuning voor Apple AirPrint ingebakken. Naast printen kun je met dit apparaat ook kopiëren en scannen, al ontbreekt er wel een automatische documentinvoer. Let niet te veel op de hier vermelde adviesprijs, want een heleboel webwinkels vragen een lager bedrag.