Een airco biedt comfort bij warm en vochtig weer. Maar voor optimale prestaties en energie-efficiëntie moet de capaciteit wel passen bij de ruimte. Houd dus rekening met de kenmerken van de kamer, je leefstijl en de situatie. Een slaapkamer vraagt om een ander systeem dan een woonkamer. Daarom is het verstandig om voor de aankoop eerst de benodigde koelcapaciteit te berekenen.

Lees ook: 6 fouten die je niet moet maken met je airco

Aangename temperatuur en minimaal energieverbruik

De juiste capaciteit van de airco is belangrijk om op lange termijn geld te besparen. Wanneer het vermogen te laag is berekend, zal de unit meer dan normaal op volle toeren moeten draaien. Hierdoor zullen de kosten voor reparaties en vervanging van onderdelen beslist hoger liggen dan bij een airco waarbij de capaciteit correct is berekend. Bovendien zal een airconditioner die is optimaal is afgestemd op de ruimte zuiniger werken en je ecologische voetafdruk verkleinen. Het grootste nadeel van  een te krap berekende airco is dat hij de kamer niet efficiënt zal koelen, waardoor je minder comfort hebt. Het komt er dus op neer om een zo aangenaam mogelijke temperatuur te bereiken met zo min mogelijk energieverbruik.  

Koelcapaciteit

De koelcapaciteit of de koellastcapaciteit is afhankelijk van verschillende factoren. Je moet de inhoud van de ruimte kennen, rekening houden met het aantal personen dat er dagelijks leeft, de soort isolatie, het aantal ramen en deuren en ook de apparaten die zich in deze ruimte bevinden en die uit zichzelf warmte afgeven. We tonen twee eenvoudige manieren om het vermogen van een airco te berekenen. De installateur beschikt over speciale en dure software om deze berekeningen te maken, maar op deze manier krijg je zelf al een goed idee van het vermogen dat je nodig hebt en kun je de prijzen correct vergelijken.  

©Milan Gucic | astrosystem

Volume van de ruimte

De belangrijkste factor is de grootte van de kamer. Hoe groter de kamer, hoe krachtiger de airco moet zijn om deze kamer te koelen. Ook de hoogte van het plafond heeft een belangrijke invloed op het vermogen. Om de inhoud van de ruimte te berekenen vermenigvuldig je gewoon de breedte met de lengte en de hoogte van de kamer. Een ruimte van 8 meter lang, 4 meter breed en 2,5 meter hoog geeft bijvoorbeeld 80 m³ . 

Warmtefactor

In de eerste manier van berekenen vermenigvuldig je het aantal kubieke meter met een bepaalde warmtefactor. Er zijn drie warmtefactoren: 30, 40 of 50.

Ook interessant: Airco gebruiken zonder dat je gaat zweten van de kosten

🖩 Methode 1: volume x warmtefactor

De meest eenvoudige manier om de koellast te berekenen is de vermenigvuldiging  van de inhoud van de ruimte met de gekozen warmtefactor. In ons voorbeeld zal dat 80 x 40 of 3.200 watt geven. Er is dus een airco nodig van 3.200 watt om deze ruimte efficiënt te koelen.

Dit is een simpele koellastberekening. Soms gaat het om ruimtes die samen worden gebruikt en dan wordt de berekening uiteraard meer complex. Op deze website krijg je een iets meer gedetailleerde online-calculator om de koelberekening te maken. 

🖩 Methode 2: via de BTU

Voor airconditioning gebruikt men ook vaak de eenheid BTU wat staat voor British Thermal Units. BTU drukt de kracht van het koelvermogen uit. Deze universele eenheid wordt trouwens ook gebruikt om de hoeveelheid warmte te meten die nodig is om een ruimte te verwarmen. Hoe groter de ruimte, des te meer BTU's je nodig hebt. Om het vermogen in BTU's te kennen, ga je opnieuw uit van het volume van de ruimte. Dan vermenigvuldig je het resultaat met 100 en dan tel je er 1.000 eenheden bij op voor ieder glasoppervlak.  Voor onze kamer van 80 m3 met twee ramen geeft dat 80x100+2000= 10.000 BTU. 

 In een tabel

Voor wie het rekenwerk graag aan zich voorbij laat gaan, hebben we een tabel waarin je in grote lijnen leest hoeveel BTU en kW per uur je minimaal nodig hebt om een ruimte te koelen.

Klimaat

Heb je een vakantiehuis in het buitenland en ben je van plan daar (ook) een airco te installeren, dan moet je weten dat ook de regio van invloed is op nodige vermogen om een comfortabel binnenklimaat te maken. Een regio met een hoge luchtvochtigheid heeft een krachtigere airco nodig dan een regio met een lage luchtvochtigheid.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!