Zowel een cv-ketel als een warmtepomp kan zorgen voor een warm huis en warm douchewater wanneer jij dat wilt. Een warmtepomp is vaak aanzienlijk duurder in aanschaf. Waarom zou je dan toch voor deze duurdere optie kiezen? Het antwoord: na aankoop zijn je energiekosten (flink) lager.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Nefit Bosch

Hoe groot moeten die besparingen zijn om een duurdere aanschaf te rechtvaardigen? Veel mensen zullen voor het antwoord uitgaan van de terugverdientijd. We vertellen je in dit artikel wat er bedoeld wordt met terugverdientijd en hoelang de terugverdientijd van een warmtepomp is.

Wat is terugverdientijd?

Laten we beginnen met een simpel rekenvoorbeeld om terugverdientijd uit te leggen. Stel dat een warmtepomp 9000 euro kost en een nieuwe cv-ketel 1500 euro. Het prijsverschil is in dit geval 7500 dus.

Laten we vervolgens aannemen dat deze warmtepomp ieder jaar 1000 euro aan besparingen op de energierekening oplevert, vergeleken met de cv-ketel. In dit voorbeeld heb je de warmepomp in 7,5 jaar terugverdiend. Na die 7,5 jaar zijn de opties ‘warmtepomp’ en ‘cv-ketel’ financieel aan elkaar gelijk.

Als de levensduur van de warmtepomp langer is dan die 7,5 jaar, dan houd je in dit voorbeeld na 7,5 jaar ieder jaar geld over, in vergelijking met de situatie waarin je een cv-ketel had gekocht.

Of dat voldoende snel en daarmee interessant is, beoordelen veel mensen niet alleen door te kijken naar de levensduur van de warmtepomp, maar ook naar mogelijke (duurzame) alternatieven. Want als je die 9000 euro maar één keer kunt uitgeven en je weet dat zonnepanelen een terugverdientijd hebben van maar vijf jaar, dan kiezen veel mensen voor de panelen. Vanuit een financieel perspectief is daar weinig op aan te merken, omdat je al 2,5 jaar eerder geld overhoudt.

©Nefit Bosch

De terugverdientijd van een warmtepomp

Laten we aannemen dat 7,5 jaar voor jou een redelijke terugverdientijd is. Haalt een warmtepomp dat dan qua levensduur? Is het redelijk om aan te nemen dat een warmtepomp zich daadwerkelijk binnen die periode gaat terugverdienen? Een exact antwoord is niet te geven, omdat dit afhangt van veel onzekere factoren, zoals je stookgedrag, de buitentemperatuur in die periode, en de ontwikkeling van gas- en elektriciteitsprijzen. We weten wel dat de energieprijzen de grootste impact hebben. Ook hier een voorbeeld om dit uit te leggen.

Laten we een twee-onder-een-kapwoning van 150 vierkante meter woonoppervlak uit 2016 onderzoeken. Je kunt berekenen hoeveel energie ongeveer nodig is om dit huis gedurende het jaar warm te houden. Een gangbaar getal is ongeveer 9000 kWh (kilowattuur) aan benodigde warmte-energie per jaar.*

Stroomverbruik warmtepomp

Wanneer een cv-ketel deze 9000 kWh aan warmte-energie levert, leidt dat tot een geschat gasverbruik van circa 1000 kuub per jaar.** Via de zogeheten SCOP van een warmtepomp (Seasonal Coefficient of Performance) kunnen we ook bepalen hoeveel stroom een warmtepomp in dit geval gebruikt. De SCOP verschilt per warmtepomp, maar een SCOP van 4 is realistisch. Hierbij maakt de warmtepomp 4 kWh aan warmte van iedere kilowattuur aan stroom. Dat betekent dat een warmtepomp voor dezelfde 9.000 kWh aan warmte ongeveer 2250 kWh (9000 / 4) aan stroom nodig heeft.

In dit voorbeeld bespaart een warmtepomp je ongeveer 1000 kuub aardgas tegen een extra stroomrekening van 2250 kWh. Deze gasbesparing levert je bij een gasprijs van 2 euro per kuub en een stroomprijs van 40 cent per kWh circa 1100 euro per jaar op (2000 - 900 euro).

Wanneer de gasprijzen echter naar 1 euro per kuub en de stroomprijzen naar 20 cent per kWh zouden dalen, dan bespaar je nog maar 550 euro per jaar (1000 - 450 euro). Bij een gelijkblijvende investering van 9000 euro voor de warmtepomp bedraagt de terugverdientijd in deze scenario’s respectievelijk acht en zestien jaar. Bij oplopende gasprijzen is het eerste scenario het waarschijnlijkst (zoals in het najaar van 2022), maar dat kan niemand met zekerheid zeggen. Bovendien is ook ieder huis anders. Niettemin geeft dit rekenvoorbeeld hopelijk handvatten voor de impact van energieprijzen.

©Nefit Bosch

Andere overwegingen

Ten slotte, hoewel terugverdientijd zeker belangrijk is, is het afwegen van een investering in een warmtepomp langs enkel deze meetlat niet het hele verhaal. Je kunt je keuze voor een warmtepomp ook op andere doelen baseren. Investeer je in een warmtepomp, dan levert je dat vrijwel altijd direct een lagere energierekening op. Zeker als je ook zonnepanelen hebt en weet dat de salderingsregeling wordt afgebouwd. Gezien de lage rentestanden is het dus hoe dan ook een interessante optie. Want een warmtepomp ís geen cv-ketel. Naast de milieu-impact kan een warmtepomp de woning bijvoorbeeld ook koelen, terwijl een cv-ketel dat niet kan. Deze aspecten worden niet meegenomen in de terugverdientijd. Toch hebben deze voordelen natuurlijk ook meerwaarde.

Zoomen we nóg iets verder uit, dan spelen ook wettelijke kaders en de invloed op de woningwaarde een rol bij de aanschaf van een warmtepomp. Vanuit de overheid wordt regelgeving voorbereid om vanaf 2026 minimaal een hybride warmtepomp voor te schrijven bij de vervanging van de cv-ketel. Deze voorgenomen verplichting is echter nog niet vastgesteld en zou dus nog kunnen wijzigen.

Ook de stijging van de marktwaarde van een woning door een beter energielabel vanwege de warmtepomp laat zich moeilijk uitdrukken in een waarde. Toch kan dit financiële effect groot zijn. Als banken hun financieringsruimte koppelen aan het energielabel (Je kunt meer lenen bij een duurzamere woning), dan wordt dit effect bij woningen in de toekomst alleen maar groter.

Feiten en fabels over warmtepompen: terugverdientijd

Terugverdientijd: op basis van wat wij weten zijn wij van mening dat voor de meeste huiseigenaren een warmtepomp wel binnen zeven jaar terug te verdienen is. Ook hierover was de afgelopen tijd veel te doen: Vereniging Eigen Huis zegt dat de terugverdientijd voor 2,5 miljoen woningen te lang is op basis van de huidige energieprijzen.

* De term kilowattuur (kWh) wordt in het dagelijks leven meestal gebruikt als maat voor elektrische energie (stroom), maar je kunt iedere vorm van energie uitdrukken in kilowatturen, ook warmte(-energie). Bron: warmtepompvergelijker.nl

** De energiewaarde van aardgas kun je bovendien ook uitdrukken in kilowattuur: een moderne cv-ketel haalt circa 9 kWh aan energie uit één kubieke meter (m3) aardgas.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.