Tado staat bekend om zijn slimme thermostaten die je kunt uitbreiden met slimme radiatorknoppen om zoneverwarming per kamer mogelijk te maken. Met Tado X introduceert Tado voor het eerst in acht jaar een echt nieuwe generatie hardware die niet langer compatibel is met bestaande producten. Daarom brengt Tado ook de nieuwe Slimme Radiatorknop X op de markt. Wij hebben de nieuwe radiatorknoppen getest en vertellen je wat de verschillen zijn.

Tado brengt al jarenlang slimme thermostaten op de markt die je kunt uitbreiden met slimme radiatorknoppen. Hoewel er in de loop der jaren verschillende versies van zowel de thermostaat als radiatorknop op de markt verschenen, waren al deze versies wel compatibel met elkaar. De vormgeving van zowel Tado's slimme thermostaat als radiatorknop is dan ook sinds 2016 vrijwel niet gewijzigd. Met een nieuwe generatie Tado X-hardware breekt Tado met die traditie. Niet alleen de vormgeving is anders, ook het achterliggende protocol is veranderd. Tado X-producten zijn daarom niet compatibel met de oudere Tado-producten. Voor de radiatorknoppen heeft het nieuwe Thread-protocol als voordeel dat je bij verbindingsproblemen nu een extra bridge in het netwerk kunt hangen om het bereik te vergroten. Ook in een lastig huis kun je verbindingsproblemen nu eenvoudig oplossen door een extra bridge te plaatsen en dat is fijn als je meerdere slimme radiatorknoppen gebruikt. Je leest meer over het nieuw Thread-protocol en de extra bridge in onze review van de Tado Slimme Thermostaat X.

©Jeroen Boer - ID.nl

Een Tado-thermostaat kun je los gebruiken als muurthermostaat, maar je kunt hem ook combineren met slimme radiatorknoppen om zoneverwarming per kamer mogelijk te maken. Tegelijkertijd met de Tado Slimme Thermostaat X introduceert Tado daarom ook de Slimme Radiatorknop X die 99,99 per stuk of 369,99 euro per vier stuks kost. Die prijzen zijn wat hoger dan wat Tado voor de vorige generatie knoppen vroeg.

Verbeterd ontwerp

De vorige Tado Slimme Radiatorknop die in 2016 werd geïntroduceerd had een ontwerp zoals vrijwel iedere (slimme) radiatorknop: een kraanbevestiging met daaraan een cilinder die in Nederland normaal gesproken horizontale georiënteerd is. De Slimme Radiatorknop X heeft een totaal ander ontwerp. Het is nog steeds een cilinder, maar de bevestiging voor de radiator zit nu op een zijkant van de cilinder en niet langer op de achterkant. De constructie is degelijker dan de voorgaande knoppen. De oudere knoppen bestonden uit twee delen: de eigenlijke knop en een op de radiatorkraan gemonteerde bevestiging waar je de knop in klikte. De nieuwe knop X bestaat uit één deel: het gedeelte dat je op je radiatorkraan schroeft, is gewoon onderdeel van de behuizing. De knop is na montage door de nieuwe vormgeving wel verticaal georiënteerd. Dat ziet er wat raar uit, maar heeft wel als voordeel dat je het nu naar boven gerichte schermpje goed kunt zien.

©Jeroen Boer - ID.nl

De kraanbevestiging is nog steeds uitgevoerd in de veelgebruikte M30-schroefbevestiging. Daarnaast krijg je lichtgrijze kunststof adapters meegeleverd om de knop op zes andere soorten bevestigingen te schroeven of te klikken. Onze radiatoren gebruiken bijvoorbeeld een M28-schroefbevestiging en de adapter wordt keurig meegeleverd. Die specifieke adapter moesten we bij de vorige generatie nog (gratis) apart aanvragen bij de Tado-helpdesk. De kunststof adapters zijn identiek aan die van de vorige generatie. Let er op dat je radiatoren wel voorzien moeten zijn van thermostatische kranen waar je de knoppen vanaf kunt halen waarna je een induwbaar pinnetje ziet. Dat kun je meestal herkennen doordat de knoppen voorzien zijn van de cijfers 1 tot en met 5.

©Jeroen Boer - ID.nl

Fraai schermpje

De vorige generatie knoppen ging in een installatiemodus als je ze los klikte uit de kraanbevestiging. Dat kan nu niet meer omdat de knop nu één geheel is. In plaats daarvan draai je na montage nu aan de ring om de montagemodus te selecteren en die te starten door het aanraakscherm drie seconden aan te raken. Tijdens de installatie kun je ook de taal van de knop veranderen (inclusief Nederlands) en kun je de oriëntatie van de schermweergave in vier standen draaien zodat je bij iedere horizontale of verticale oriëntatie goed beeld hebt. Het scherm zelf is nu een rond aanraakscherm dat je gebruikt om sommige instellingen te bevestigen. De temperatuurbediening doe je nog steeds door aan een ring te draaien.

Het schermpje toont zowel de ingestelde als gemeten temperatuur. Die gemeten temperatuur is echt de temperatuur rond die knop zelf, dus als je knop onderdeel is van een kamer waar de muurthermostaat of een draadloze temperatuursensor de ruimtetemperatuur bepaalt, dan kan die gemeten temperatuur anders zijn dan het getal dat je in de app ziet. De installatie spreekt verder voor zich en de app biedt je een duidelijke wizard die je helpt. Op één ding na: als de slimme thermostaat je cv-ketel aanstuurt voor warmte moet je dat in de instellingen van de desbetreffende kamer zelf aangeven. Standaard worden de knoppen ingesteld in een soort blokverwarmingsmodus. Je kunt de knoppen dan ook gebruiken bij blok- of stadsverwarming zonder centrale thermostaat waarbij altijd warm water door je systeem stroomt. De meeste systemen in Nederland werken echter op basis van een centrale thermostaat. Het veranderen van deze instelling zou dus onderdeel van de wizard moeten zijn, omdat de knop in de standaardsituatie na een succesvolle installatie nu toch niet goed werkt.

Oplaadbare accu

De knop is dus degelijker en fraaier. Tado heeft daarnaast een belangrijk minpunt van de vorige knoppen opgelost: AA-batterijen zijn niet langer nodig. De voorgaande knoppen werkten op twee AA-batterijen en waren erg kritisch qua spanning waardoor batterijen snel leeg waren. Gemiddeld moesten wij iedere knop zo’n drie keer per jaar van een nieuwe setje batterijen voorzien en dat gaat optellen als je een aantal knoppen in gebruik hebt. Nieuwere revisies van de knoppen kon je wel in combinatie met oplaadbare batterijen gebruiken, maar oudere revisies die wij ook hadden weer niet. Batterijen kochten we dan ook in bulk.

Dat is opgelost, want de Slimme Radiatorknop X is voorzien van een oplaadbare accu. Die accu heeft een usb-c-poort en laad je op met bijvoorbeeld je telefoonlader. Je krijgt geen laadkabel of lader meegeleverd. Volgens Tado zou een acculading goed zijn voor een jaar gebruik. Dat konden we in de relatief korte testperiode niet controleren, maar dit is in de praktijk wel echt een fijnere oplossing. Je kunt bovendien de accu verwijderen zonder de knop los te schroeven.

©Jeroen Boer - ID.nl

Beter meten met draadloze temperatuursensor

Een probleem bij slimme radiatorknoppen is dat de temperatuur rondom een warme radiator wat warmer kan zijn dan in de rest van je kamer. Hierdoor kan je verwarming al afslaan terwijl je het eigenlijk nog te koud vindt. Je kunt in de Tado-app de offset van de radiatorknop aanpassen, maar dat heeft weer als nadeel dat de temperatuur dan ook niet goed gemeten wordt als de verwarming uit staat.

Dit effect konden we (doordat de knoppen nu meer informatie geven) goed zien in onze woonkamer waar de Tado-thermostaat zelf aan de muur hangt en twee slimme radiatorknoppen op de radiators bevestigd zijn. Omdat de radiatorknoppen nu ook hun eigen gemeten temperatuur tonen, konden we zien dat deze temperatuur bij een warme radiator zo’n drie tot vier graden afwijkt van wat er op de plek bij de muurthermostaat gemeten wordt. Als de verwarming echter uitstaat, meten zowel de thermostaat als de knoppen ongeveer dezelfde temperatuur. Dat is geen nieuw gedrag: ook bij de vorige generatie Tado was dat zo en het is bijna niet te voorkomen. In de praktijk draaiden we de verwarming in een kamer met alleen een slimme radiatorknop daarom vaak een paar graden hoger dan we normaal gesproken zouden doen om de gewenste temperatuur te krijgen.

©Jeroen Boer - ID.nl

Daar is (en was) bij Tado echter een oplossing voor in de vorm van de draadloze temperatuursensor. De Tado Draadloze Temperatuursensor X is een kastje dat je aan de muur in een kamer met zoneverwarming hangt en identiek werkt en vormgegeven is als de thermostaat zelf. Ook dit kastje werkt op drie AAA-batterijen. Door de draadloze temperatuursensor op de goede plek in een kamer aan de muur te hangen, wordt daar de temperatuur gemeten. Voor de wandbevestiging worden schroeven en plakkers meegeleverd. Later zal ook nog een voetje op de markt komen, zodat je hem los kunt neerzetten. Dat kan nu overigens ook prima, je kunt de Draadloze Temperatuursensor X gewoon op een kastje neerzetten. Met een voetje zal dat wel stabieler zijn. De temperatuursensor werkt prima en het voelt luxe om ook in een andere kamer dan de woonkamer een muurthermostaat te hebben. Het is wel een prijzige oplossing, want de Draadloze Temperatuursensor X kost 99,99 euro en dat komt bovenop de prijs voor een Slimme Radiatorknop X die nog steeds nodig is voor zoneverwarming. De prijs is hetzelfde als de adviesprijs van de Draadloze Temperatuursensor van de vorige generatie.

Conclusie

Een slimme thermostaat van Tado was in combinatie met slimme radiatorknoppen al een prettige basis voor je verwarmingssysteem en dat is met Tado X alleen maar beter geworden. Vooral de Slimme Radiatorknop X is ten opzichte van de vorige generatie flink verbeterd. Omdat de knop nu uit één geheel bestaan, voelt deze een stuk degelijker aan. Daarnaast is de knop voorzien van een fraai schermpje waarop je zowel de ingestelde als gemeten temperatuur ziet. De belangrijkste verbetering is echter dat Tado nu een oplaadbare accu heeft toegevoegd die je kunt opladen via usb-c. Het is dus niet langer nodig om drie keer per jaar een nieuw setje AA-batterijen te plaatsen. Tel daar het nieuwe Thread-proctocol bij op dat dankzij de mogelijkheid van het plaatsen van een extra bridge verbindingsproblemen definitief oplost en je hebt in de praktijk echt een fijner product. Dat alles bedien je met de uitstekende app van Tado die je eenvoudig kunt programmeren en ook uitgerust is met geofencing.

Het meest jammere voor Tado-gebruikers is daarom dat Tado X op geen enkele manier compatibel is met oudere Tado-spullen. Upgraden kan dus alleen door alles te vervangen en dat kan in de papieren lopen. Moet je echter nog beginnen met slimme verwarming en ben je geïnteresseerd in zoneregeling, dan is Tado X een prima keuze.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.