Tado staat bekend om zijn slimme thermostaten die je kunt uitbreiden met slimme radiatorknoppen om zoneverwarming per kamer mogelijk te maken. Met Tado X introduceert Tado voor het eerst in acht jaar een echt nieuwe generatie hardware die niet langer compatibel is met bestaande producten. Daarom brengt Tado ook de nieuwe Slimme Radiatorknop X op de markt. Wij hebben de nieuwe radiatorknoppen getest en vertellen je wat de verschillen zijn.

Tado brengt al jarenlang slimme thermostaten op de markt die je kunt uitbreiden met slimme radiatorknoppen. Hoewel er in de loop der jaren verschillende versies van zowel de thermostaat als radiatorknop op de markt verschenen, waren al deze versies wel compatibel met elkaar. De vormgeving van zowel Tado's slimme thermostaat als radiatorknop is dan ook sinds 2016 vrijwel niet gewijzigd. Met een nieuwe generatie Tado X-hardware breekt Tado met die traditie. Niet alleen de vormgeving is anders, ook het achterliggende protocol is veranderd. Tado X-producten zijn daarom niet compatibel met de oudere Tado-producten. Voor de radiatorknoppen heeft het nieuwe Thread-protocol als voordeel dat je bij verbindingsproblemen nu een extra bridge in het netwerk kunt hangen om het bereik te vergroten. Ook in een lastig huis kun je verbindingsproblemen nu eenvoudig oplossen door een extra bridge te plaatsen en dat is fijn als je meerdere slimme radiatorknoppen gebruikt. Je leest meer over het nieuw Thread-protocol en de extra bridge in onze review van de Tado Slimme Thermostaat X.

©Jeroen Boer - ID.nl

Een Tado-thermostaat kun je los gebruiken als muurthermostaat, maar je kunt hem ook combineren met slimme radiatorknoppen om zoneverwarming per kamer mogelijk te maken. Tegelijkertijd met de Tado Slimme Thermostaat X introduceert Tado daarom ook de Slimme Radiatorknop X die 99,99 per stuk of 369,99 euro per vier stuks kost. Die prijzen zijn wat hoger dan wat Tado voor de vorige generatie knoppen vroeg.

Verbeterd ontwerp

De vorige Tado Slimme Radiatorknop die in 2016 werd geïntroduceerd had een ontwerp zoals vrijwel iedere (slimme) radiatorknop: een kraanbevestiging met daaraan een cilinder die in Nederland normaal gesproken horizontale georiënteerd is. De Slimme Radiatorknop X heeft een totaal ander ontwerp. Het is nog steeds een cilinder, maar de bevestiging voor de radiator zit nu op een zijkant van de cilinder en niet langer op de achterkant. De constructie is degelijker dan de voorgaande knoppen. De oudere knoppen bestonden uit twee delen: de eigenlijke knop en een op de radiatorkraan gemonteerde bevestiging waar je de knop in klikte. De nieuwe knop X bestaat uit één deel: het gedeelte dat je op je radiatorkraan schroeft, is gewoon onderdeel van de behuizing. De knop is na montage door de nieuwe vormgeving wel verticaal georiënteerd. Dat ziet er wat raar uit, maar heeft wel als voordeel dat je het nu naar boven gerichte schermpje goed kunt zien.

©Jeroen Boer - ID.nl

De kraanbevestiging is nog steeds uitgevoerd in de veelgebruikte M30-schroefbevestiging. Daarnaast krijg je lichtgrijze kunststof adapters meegeleverd om de knop op zes andere soorten bevestigingen te schroeven of te klikken. Onze radiatoren gebruiken bijvoorbeeld een M28-schroefbevestiging en de adapter wordt keurig meegeleverd. Die specifieke adapter moesten we bij de vorige generatie nog (gratis) apart aanvragen bij de Tado-helpdesk. De kunststof adapters zijn identiek aan die van de vorige generatie. Let er op dat je radiatoren wel voorzien moeten zijn van thermostatische kranen waar je de knoppen vanaf kunt halen waarna je een induwbaar pinnetje ziet. Dat kun je meestal herkennen doordat de knoppen voorzien zijn van de cijfers 1 tot en met 5.

©Jeroen Boer - ID.nl

Fraai schermpje

De vorige generatie knoppen ging in een installatiemodus als je ze los klikte uit de kraanbevestiging. Dat kan nu niet meer omdat de knop nu één geheel is. In plaats daarvan draai je na montage nu aan de ring om de montagemodus te selecteren en die te starten door het aanraakscherm drie seconden aan te raken. Tijdens de installatie kun je ook de taal van de knop veranderen (inclusief Nederlands) en kun je de oriëntatie van de schermweergave in vier standen draaien zodat je bij iedere horizontale of verticale oriëntatie goed beeld hebt. Het scherm zelf is nu een rond aanraakscherm dat je gebruikt om sommige instellingen te bevestigen. De temperatuurbediening doe je nog steeds door aan een ring te draaien.

Het schermpje toont zowel de ingestelde als gemeten temperatuur. Die gemeten temperatuur is echt de temperatuur rond die knop zelf, dus als je knop onderdeel is van een kamer waar de muurthermostaat of een draadloze temperatuursensor de ruimtetemperatuur bepaalt, dan kan die gemeten temperatuur anders zijn dan het getal dat je in de app ziet. De installatie spreekt verder voor zich en de app biedt je een duidelijke wizard die je helpt. Op één ding na: als de slimme thermostaat je cv-ketel aanstuurt voor warmte moet je dat in de instellingen van de desbetreffende kamer zelf aangeven. Standaard worden de knoppen ingesteld in een soort blokverwarmingsmodus. Je kunt de knoppen dan ook gebruiken bij blok- of stadsverwarming zonder centrale thermostaat waarbij altijd warm water door je systeem stroomt. De meeste systemen in Nederland werken echter op basis van een centrale thermostaat. Het veranderen van deze instelling zou dus onderdeel van de wizard moeten zijn, omdat de knop in de standaardsituatie na een succesvolle installatie nu toch niet goed werkt.

Oplaadbare accu

De knop is dus degelijker en fraaier. Tado heeft daarnaast een belangrijk minpunt van de vorige knoppen opgelost: AA-batterijen zijn niet langer nodig. De voorgaande knoppen werkten op twee AA-batterijen en waren erg kritisch qua spanning waardoor batterijen snel leeg waren. Gemiddeld moesten wij iedere knop zo’n drie keer per jaar van een nieuwe setje batterijen voorzien en dat gaat optellen als je een aantal knoppen in gebruik hebt. Nieuwere revisies van de knoppen kon je wel in combinatie met oplaadbare batterijen gebruiken, maar oudere revisies die wij ook hadden weer niet. Batterijen kochten we dan ook in bulk.

Dat is opgelost, want de Slimme Radiatorknop X is voorzien van een oplaadbare accu. Die accu heeft een usb-c-poort en laad je op met bijvoorbeeld je telefoonlader. Je krijgt geen laadkabel of lader meegeleverd. Volgens Tado zou een acculading goed zijn voor een jaar gebruik. Dat konden we in de relatief korte testperiode niet controleren, maar dit is in de praktijk wel echt een fijnere oplossing. Je kunt bovendien de accu verwijderen zonder de knop los te schroeven.

©Jeroen Boer - ID.nl

Beter meten met draadloze temperatuursensor

Een probleem bij slimme radiatorknoppen is dat de temperatuur rondom een warme radiator wat warmer kan zijn dan in de rest van je kamer. Hierdoor kan je verwarming al afslaan terwijl je het eigenlijk nog te koud vindt. Je kunt in de Tado-app de offset van de radiatorknop aanpassen, maar dat heeft weer als nadeel dat de temperatuur dan ook niet goed gemeten wordt als de verwarming uit staat.

Dit effect konden we (doordat de knoppen nu meer informatie geven) goed zien in onze woonkamer waar de Tado-thermostaat zelf aan de muur hangt en twee slimme radiatorknoppen op de radiators bevestigd zijn. Omdat de radiatorknoppen nu ook hun eigen gemeten temperatuur tonen, konden we zien dat deze temperatuur bij een warme radiator zo’n drie tot vier graden afwijkt van wat er op de plek bij de muurthermostaat gemeten wordt. Als de verwarming echter uitstaat, meten zowel de thermostaat als de knoppen ongeveer dezelfde temperatuur. Dat is geen nieuw gedrag: ook bij de vorige generatie Tado was dat zo en het is bijna niet te voorkomen. In de praktijk draaiden we de verwarming in een kamer met alleen een slimme radiatorknop daarom vaak een paar graden hoger dan we normaal gesproken zouden doen om de gewenste temperatuur te krijgen.

©Jeroen Boer - ID.nl

Daar is (en was) bij Tado echter een oplossing voor in de vorm van de draadloze temperatuursensor. De Tado Draadloze Temperatuursensor X is een kastje dat je aan de muur in een kamer met zoneverwarming hangt en identiek werkt en vormgegeven is als de thermostaat zelf. Ook dit kastje werkt op drie AAA-batterijen. Door de draadloze temperatuursensor op de goede plek in een kamer aan de muur te hangen, wordt daar de temperatuur gemeten. Voor de wandbevestiging worden schroeven en plakkers meegeleverd. Later zal ook nog een voetje op de markt komen, zodat je hem los kunt neerzetten. Dat kan nu overigens ook prima, je kunt de Draadloze Temperatuursensor X gewoon op een kastje neerzetten. Met een voetje zal dat wel stabieler zijn. De temperatuursensor werkt prima en het voelt luxe om ook in een andere kamer dan de woonkamer een muurthermostaat te hebben. Het is wel een prijzige oplossing, want de Draadloze Temperatuursensor X kost 99,99 euro en dat komt bovenop de prijs voor een Slimme Radiatorknop X die nog steeds nodig is voor zoneverwarming. De prijs is hetzelfde als de adviesprijs van de Draadloze Temperatuursensor van de vorige generatie.

Conclusie

Een slimme thermostaat van Tado was in combinatie met slimme radiatorknoppen al een prettige basis voor je verwarmingssysteem en dat is met Tado X alleen maar beter geworden. Vooral de Slimme Radiatorknop X is ten opzichte van de vorige generatie flink verbeterd. Omdat de knop nu uit één geheel bestaan, voelt deze een stuk degelijker aan. Daarnaast is de knop voorzien van een fraai schermpje waarop je zowel de ingestelde als gemeten temperatuur ziet. De belangrijkste verbetering is echter dat Tado nu een oplaadbare accu heeft toegevoegd die je kunt opladen via usb-c. Het is dus niet langer nodig om drie keer per jaar een nieuw setje AA-batterijen te plaatsen. Tel daar het nieuwe Thread-proctocol bij op dat dankzij de mogelijkheid van het plaatsen van een extra bridge verbindingsproblemen definitief oplost en je hebt in de praktijk echt een fijner product. Dat alles bedien je met de uitstekende app van Tado die je eenvoudig kunt programmeren en ook uitgerust is met geofencing.

Het meest jammere voor Tado-gebruikers is daarom dat Tado X op geen enkele manier compatibel is met oudere Tado-spullen. Upgraden kan dus alleen door alles te vervangen en dat kan in de papieren lopen. Moet je echter nog beginnen met slimme verwarming en ben je geïnteresseerd in zoneregeling, dan is Tado X een prima keuze.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Dit keer een bijzondere categorie die nog niet eerder aan bod is geweest: verstelbare bureau's voor een ergonomische werkplek.

Veel mensen die thuiswerken heb niet altijd de mogelijkheid om een apart bureau te gebruiken en ziten bijvoorbeeld vaak aan de eet- of keukentafel. Toch kan het lonen om te investeren in een goed bureau, omdat daarmee - in combinatie met een goede stoel - je werkhouding een stuk beter wordt. Wij bekijken vijf handige bureaus 's die in hoogte verstelbaar zijn.

Casaria 160x75

Het tafelblad van dit bureau uit de Casaria‑lijn is in hoogte verstelbaar van 73 tot 118 cm en beweegt met een snelheid van 2,25 cm per seconde. Je bedient de motor via een lcd‑scherm en kan twee voorkeursstanden opslaan, zodat je met één druk op de knop naar je favoriete werkhoogtes gaat. Er zit ook een herinneringsfunctie in die je eraan herinnert om weer te gaan staan of juist te zitten. Met het robuuste stalen frame en een draagvermogen van 80 kg is het bureau geschikt voor zware monitoren. Handige details zijn de kabelgeleider, beker‑ en koptelefoonhouder en in hoogte verstelbare poten. Het blad van 160 × 75 cm bestaat uit twee delen en is afgewerkt met melamine zodat het tegen een stootje kan. Dit bureau komt inclusief montagebenodigdheden en is verkrijgbaar in verschillende kleurvarianten.

Avalo 140x60

Avalo levert dit elektrisch verstelbaar bureau (de P58) met een compact blad van 140 × 60 cm. De hoogte is traploos verstelbaar van 73 tot 117 cm en kun je drie verschillende hoogtestanden opslaan. Dat is handig als je het bureau deelt met collega's of medethuiswerkers, of wanneer je snel wilt wisselen tussen zit‑ en stahouding. De bediening gebeurt via een bedieningspaneeltje aan de voorkant; met één druk op de knop gaat het blad naar de gewenste stand. Het frame is gemaakt van staal, het blad van P2‑melamine en de rand is afgewerkt met hittebestendig ABS. Verder wordt benadrukt dat het bureau plug‑and‑play is: je hoeft alleen de stekker in het stopcontact te steken en kunt meteen aan de slag. Door het smalle ontwerp past het bureau goed in kleinere kamers, maar biedt het toch voldoende ruimte voor een monitor, toetsenbord en documenthouder. Voor wie een elektrische zit‑sta‑oplossing zoekt met geheugenfunctie en solide materialen is dit model een optie.

Avalo 120x60

Dit is een kleinere variant van de hierboven besproken Avalo AP58. Dit model heeft een 20 cm minder breed blad, maar uiteraard ook elektrisch verstelbaar. Net als de grotere uitvoering varieert de hoogte van 73 tot 117 cm en kan het bureau drie standen onthouden. Voor het instellen gebruik je een eenvoudige bediening waarbij je een favoriete zit‑ en stahoogte opslaat en later oproept. Het frame bestaat uit staal en het blad uit melamine met een rand van warmtebestendig ABS. D tafel weegt 27 kg en is het daardoor stabiel zonder moeilijk te verplaatsen. Ook deze uitvoering is plug‑and‑play; je hoeft geen ingewikkelde montage uit te voeren. Door de compactere afmetingen is dit model ideaal voor kleinere werkplekken of voor wie extra apparatuur (zoals een printer) op een tweede tafel wil plaatsen. De strakke vormgeving past in verschillende interieurs en de elektrische motor zorgt ervoor dat je eenvoudig van houding wisselt.

VDD Gaming 118x58cm

Het frame van deze VDD is elektrisch in hoogte verstelbaar van 73 tot 118 cm. Hiermee wissel je gemakkelijk tussen zitten en staan en kun je de juiste houding aannemen voor langdurige sessies. Het witte werkblad van 118 × 58 cm biedt voldoende ruimte voor een monitor en toetsenbord en dankzij de krachtige motor is het maximaal belastbaar tot 60 kg. De tafel wordt geleverd met instructies en alle benodigde onderdelen, waardoor je de montage zelf kunt uitvoeren. Er worden geen extra functies zoals geheugenstanden vermeld, waardoor je elke gewenste hoogte handmatig instelt. Voor wie een elektrisch verstelbaar bureau zoekt dat weinig ruimte inneemt, is dit een praktische optie; vooral gamers zullen baat hebben bij het kunnen aanpassen van de werkhoogte tijdens een sessie.

Schaffenburg Linesto Plus 140x80

Het Schaffenburg Linesto Plus‑bureau is een rechthoekige tafel met een T‑poot. Het frame is zonder gereedschap te monterenen in hoogte verstelbaar met een drukknop tussen 65,5 en 85,5 cm. De maximale belasting bedraagt 70 kg. De hoogtebediening gebeurt via een knop aan het onderstel; er zijn geen geheugenstanden. De tafel is voorzien van een 25mm dik melamine blad, een metalen onderstel en stelvoeten om de tafel waterpas te zetten. Kabelbeheer is mogelijk via accessoires, en er zijn diverse blad‑ en framekleuren beschikbaar. Het Schaffenburg-bureau heeft verder een stalen frame met twee telescoperende buisdelen en een krasvaste coating. Als enige in dit overzicht is deze Linestor geen zit/sta-bureau, maar kan hij in zithoogte tot maximaal 85,5 cm worden gebracht.

Sinds juni 2025 is het voor fabrikanten van smartphones verplicht om een energiebabel voor hun apparaten te voeren. De consument kan aan de hand van het energielabel zien hoe energiezuinig een telefoon is, maar ook hoe makkelijk het is om de telefoon te (laten) repareren en wat het updatebeleid voor de software is. Door middel van het nieuwe energielabel kun je dus veel bewuster kiezen voor een bepaalde telefoon.

Het energielabel werd ooit bedacht om apparaten op een uniforme manier te vergelijken, los van marketingclaims. Door elk product in te delen op een schaal van A tot en met G ontstaat ruimte om echte koplopers te herkennen en achterblijvers aan te sporen. Smartphones waren nog niet eerder voorzien van een energielabel, maar hebben dat vanaf juni 2025 wel gekregen. Dat is logisch, want bij smartphones draait energie-efficiëntie niet alleen om het stopcontact, maar vooral om hoe slim hardware en software met de energie van een accu omgaan en hoeveel jaren je uit dezelfde telefoon haalt. Door die informatie eenduidig te tonen, verschuiven de argumenten over de oplaadtijd en de schermgrootte naar hoelang een telefoon meegaat en hoe makkelijk hij te repareren is.

Energie en duurzaamheid

Een smartphone gaat gemiddeld gezien wel een dagje mee op een enkele acculading, afhankelijk natuurlijk van het gebruik door de eigenaar. Erg veel energie wordt er dus niet verspild, maar de grootste winst wat betreft het klimaat is vooral te behalen uit de levensduur van de smartphone en of deze makkelijk te repareren is. De EU koppelt het nieuwe energielabel aan het eco-design van de telefoon. Het label dat de telefoon krijgt, is afhankelijk van een aantal factoren en is een gemiddelde van de prestaties van al deze factoren. Welk factoren dat zijn, lichten we je hieronder verder toe.

Levensduur accu

Het nieuwe energielabel laat zien wat de gemiddelde levensduur van de accu van de telefoon is. Dat wordt bekeken aan de hand van het aantal laadcycli: hoe vaak kan een telefoon opnieuw worden opgeladen voordat de kwaliteit van de accu achteruit gaat? Daarbij wordt een capaciteitsvermindering van 80 procent aangehouden: na hoeveel keer laden is de capaciteit tot 80 procent gedaald? Hoe hoger dit getal, des te betrouwbaarder is de accu.

Uithoudingsvermogen

Uiteraard wordt er ook gekeken naar de gebruiksduur van een telefoon of tablet als deze volledig is opgeladen. Door het uitvoeren van een zogeheten reallife-situatie wordt het gemiddelde gebruik van een smartphone geëmuleerd. Hoeveel uur en minuten je met de smartphone kunt werken op die enkele lading, wordt op het label getoond.

Vrije val

Een van de andere eigenschappen waarop wordt getest, is de vrije val-test. Hoe snel gaat een telefoon kapot als je deze vanaf een bepaalde hoogte op een harde ondergrond laat vallen? Misschien vraag je je af wat dit met duurzaamheid te maken heeft? Nou, heel veel: als je telefoon snel kapot gaat als je hem laat vallen, moet je al snel een nieuwe. Niet heel duurzaam dus. Op het energielabel vind je de valbestendigheid tussen de A en E. Hoe lager de letter (A), des te beter kan zo'n telefoon een val overleven. De test is gebaseerd op een val van 1 meter boven een verharde ondergrond en wordt met vijf modellen van hetzelfde toestel tot wel 270 keer uitgevoerd.

Elke keer dat een telefoon is gevallen, wordt gecontroleerd of het scherm nog functioneert en reageert op aanrakingen, of de camera het nog doet, of de mobiele functies als wifi en mobiel nog werken, of de telefoon kan worden opgeladen en of de audio nog goed functioneert. Barsten in het frame of het glas worden wel geaccepteerd, mits de telefoon nog veilig kan worden gebruikt. Bijvoorbeeld als het glas wel gebarsten is, maar geen splinters heeft.

Bescherming tegen stof of water

Ook de zogeheten IP-tests (IP = Ingression Protection, of indringbescherming) worden uitgevoerd bij de telefoons en zijn een belangrijk onderdeel van de algehele score die een telefoon krijgt. De apparaten worden getest op het binnendringen van stof en water. De waterbestendigheidstest controleert bijvoorbeeld of een smartphone bestand is tegen spatwater vanuit verschillende richtingen, zonder dat de werking of veiligheid van het toestel wordt aangetast. Hiermee wordt gegarandeerd dat een telefoon in elk geval bestand is tegen vocht, bijvoorbeeld bij het gebruik tijdens een regenbui, het morsen van vloeistof of het gebruik van natte handen.

Repareerbaarheid

Een ander duurzaamheidsonderdeel waar de EU goed naar kijkt, is de repareerbaarheid van een smartphone. Dat omvat een groot aantal parameters, zoals welke onderdelen makkelijk te vervangen zijn, in hoeverre een consument bepaalde onderdelen zelf kan vervangen, en hoelang en hoe goed bepaalde onderdelen van de telefoon op voorraad zijn.

De EU wil dat smartphones langer meegaan en eenvoudiger te herstellen zijn – zowel door professionele reparateurs als (in bepaalde gevallen) door consumenten zelf. De eisen met betrekking tot repareerbaarheid blijven minimaal zeven jaar gelden na het einde van de verkoop van een model.

©WICHAN SHOP

Een fabrikant van een smartphone moet garanties kunnen geven met betrekking tot de ondersteuning van een telefoon. Als een toestel op de Europese markt wordt uitgebracht, mag de consument verwachten dat een telefoon zeven jaar na het verschijnen van de telefoon op de markt nog steeds gerepareerd kan worden.

Onderdelen

De reparatie- of 'vervangarantie' geldt voor alle essentiële onderdelen van een smartphone of tablet, zoals de accu, camera's, externe poorten voor audio en opladen, de microfoons en luidsprekers, de knoppen en de scharnieren als het een opklapbare telefoon betreft. De fabrikant moet zelfs de schroefjes op voorraad hebben als de originele niet meer kunnen worden gebruikt.

De bovenste onderdelen kunnen door een fabrikant of een telefoonreparateur worden gerepareerd, maar de EU vindt dat ook consumenten zelf onderdelen moeten kunnen bestellen en vervangen, zoals de accu, de achterzijde, de hele beeldschermunit en de oplader. Voor die zelfrepareerbaarheid krijgt een telefoon ook een waardering van A t/m E. De fabrikant is daarnaast verplicht om aan te geven waar reserveonderdelen te verkrijgen zijn, welk gereedschap er nodig is om de reparatie te kunnen uitvoeren en waar je de benodigde handleidingen kunt vinden.

Reparatie-index

Telefoonfabrikanten moeten dus uitgebreide informatie geven over hoe je je smartphone kunt repareren, maar ook over de complexiteit van de reparatie. Zijn de onderdelen die je wilt vervangen bijvoorbeeld makkelijk te bereiken, of moet je eerst andere onderdelen verwijderen om erbij te kunnen? Ook dat wordt allemaal opgenomen in de uiteindelijke classificering van de telefoon: hoe minder stappen er nodig zijn, des te hoger is de score die wordt toegekend.

Tot slot

De Europese Unie heeft met het nieuwe energielabel voor smartphones een goede stap gezet in de richting van duurzaamheid. Het uiteindelijke doel is om ervoor te zorgen dat fabrikanten meer hun best gaan doen om een zo makkelijk mogelijk te repareren telefoon uit te brengen. Deze strengere regels in de EU betekenen ook dat deze toestellen in andere landen buiten de EU makkelijker te repareren zullen zijn, omdat een telefoonfabrikant waarschijnlijk niet compleet verschillende uitvoeringen van een model smartphone gaat maken. Maar of consumenten in landen buiten de EU ook zo makkelijk zelf aan onderdelen kunnen komen, is dan nog maar de vraag; deze mate van tegemoetkoming aan of bescherming van de consument gelden vaak niet in andere landen. Fabrikanten hoeven deze informatie dus niet beschikbaar te stellen in landen buiten de EU.