ID.nl logo
Review Tado Slimme Thermostaat X – Fraaier ontwerp en betere werking
© Jeroen Boer - ID.nl
Energie

Review Tado Slimme Thermostaat X – Fraaier ontwerp en betere werking

De Tado Slimme Thermostaat, die opvalt door handige geofencing en de mogelijkheid om uit te breiden met slimme radiatorknoppen, is al sinds 2016 een van onze favoriete slimme thermostaten. Na acht jaar introduceert Tado een flink verbeterde versie in de vorm van de Tado Slimme Thermostaat X. Wij hebben de nieuwe slimme thermostaat al getest en vertellen je waarin hij verschilt van zijn voorgangers.

Fantastisch
Conclusie

De voorgaande Tado Slimme Thermostaat was al een prettige basis voor je verwarmingssysteem en dat is met de nieuwe Tado Slimme Thermostaat X alleen maar beter geworden. De verbetering zit hem wel vooral in het achterliggende protocol waar je alleen iets van merkt als je de slimme thermostaat ook combineert met slimme radiatorknoppen. Maak je zo'n combinatie niet, dan merk je in de praktijk weinig verschil met een oudere variant. Dat komt doordat je een slimme thermostaat vooral vanuit de app gebruikt en die app is precies hetzelfde gebleven. De app zit helder in elkaar, laat zich snel programmeren en valt op door de handige geofencing-mogelijkheid. Om die helemaal automatisch te gebruiken heb je wel een abonnement nodig, maar ook zonder abonnement waarschuwt de app je netjes op het moment dat je niet meer thuis bent. Wil je een slimme thermostaat aanschaffen, dan is de Tado Slimme Thermostaat X kortom een prima keuze.

Plus- en minpunten
  • Tweede bridge mogelijk
  • Aan/uit- en OpenTherm-regeling
  • Thread-protocol met Matter
  • Uitstekende app
  • Geofencing
  • Uit te breiden met slimme radiatorknoppen
  • Abonnement voor alle functies

De Tado Slimme Thermostaat X is onderdeel van een nieuwe generatie hardware die in tegenstelling tot voorgaande nieuwe hardwarevarianten (V2, V3 en V3+) niet langer compatibel is met bestaande Tado-producten. Om dat extra te benadrukken, heeft Tado de vormgeving voor het eerst sinds jaren aangepast. De Tado X-productreeks bestaat naast de slimme thermostaat vooralsnog uit nog vier producten in de vorm van de Slimme Radiatorknop X, Draadloze Temperatuursensor X, Warmtepomp Optimizer X en Bridge X. Wij hebben naast de slimme thermostaat waar je in dit artikel alles over leest ook de slimme radiatorknoppen (die zoneverwarming mogelijk maken) en draadloze temperatuursensor getest. Over onze ervaringen met de slimme radiatorknop en draadloze temperatuursensor lees je meer in een aparte review. De voor een warmtepomp bedoelde Warmtepomp Optimizer X hebben we niet getest.

We hebben de Tado X-producten gedurende enkele weken voor de lancering op 15 mei getest. Helaas was dat voor een groot gedeelte wel na het stookseizoen en was het de laatste paar dagen zelfs erg warm buiten en binnen. Toch heeft de verwarming nog even gebrand in de testperiode. Tijdens die dagen was het gewoon comfortabel dankzij de Tado Slimme Thermostaat X en werkte het verwarmen probleemloos.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Tado Slimme Thermostaat X vormt de basis van het nieuwe X-systeem. Standaard wordt er niks op het scherm getoond.

De Tado Slimme Thermostaat X is net als zijn voorgangers een vierkante simpel vormgegeven muurthermostaat. Met één heel groot verschil: de voorkant is nu mat zwart afgewerkt waar de voorgaande versie geheel wit was (al is er later ook een zwarte variant geïntroduceerd). De zijkant is wel nog steeds wit. Het is natuurlijk deels smaak, maar wij waren – omdat we witte muren hebben – wel gecharmeerd van een geheel witte en dus onopvallende Tado. Deze nieuwe variant valt een stuk meer op en is veel duidelijker een thermostaat.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Tado Slimme Thermostaat X (rechts) is nog steeds vierkant, maar is nu wel zwart.

Wat niet is veranderd, is dat de slimme thermostaat standaard niks toont. Pas als je op de middelste knop drukt, verschijnen achtereenvolgend de gemeten en ingestelde temperatuur. Het schermpje oogt anders dan op de voorgaande Tado’s, maar is nog steeds simpel te noemen. De twee knoppen waarmee je de temperatuur lager of hoger zet zijn nu net als de middelste knop uitgevoerd als fysieke drukknop, waar dat bij de vorige Tado’s nog aanraakgevoelige knoppen waren. Dat heeft als voordeel dat je nu direct op de temperatuurknoppen kunt drukken als je de temperatuur wilt wijzigen.

Een startset bestaande uit de slimme thermostaat en een bridge kost 199,99 euro; dat is iets lager dan de adviesprijs van de vorige generatie. De Tado Slimme Thermostaat V3+ heeft echter al een tijdje een flink lagere straatprijs.

Eenvoudige installatie

Qua fysieke installatie verschilt de nieuwe thermostaat niet veel van de voorgaande versies: je klikt hem nog steeds in een muurbevestiging die je op de muur schroeft. Het schroefje dat de thermostaat op de vorige versies borgde is verdwenen. Je kunt de thermostaat nu altijd gewoon lostrekken – maar dat gaat naar onze smaak eigenlijk net iets te makkelijk. De muurbevestiging is anders van vorm dan die van de vorige generaties (V2, V3 en V3+). Je kunt een oude Tado dus niet simpelweg losklikken en omruilen voor een nieuwe variant. De Tado X heeft aansluitingen voor aan/uit- en OpenTherm-regeling. De vorige Tado-thermostaten waren ook compatibel met Nefit EMS en Vaillant eBUS. Het verdwijnen van die veel minder gebruikte standaarden is wat ons betreft niet zo’n gemis.

©Jeroen Boer - ID.nl

Het installeren van de Tado behelst niet veel meer dan het verbinden van twee draadjes.

De installatie is relatief eenvoudig doordat de Tado zelf nog steeds werkt op drie AAA-batterijen. Hierdoor hoef je geen voedingsmodule bij de cv-ketel zelf te verbinden. Als je nu een traditionele (klok)thermostaat hebt die met twee draadjes met je cv-ketel verbonden is, kun je die waarschijnlijk eenvoudig vervangen door deze Tado X. In de app kun je tijdens de installatie in een wizard je huidige thermostaat kiezen waarna je instructies krijgt om de Tado aan te sluiten.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Tado Slimme Thermostaat X werkt op drie AAA-batterijen.

Modern draadloos protocol

De reden dat Tado X niet compatibel is met bestaande Tado-componenten zoals de bestaande slimme radiatorknoppen (die zijn er nu ook in een X-versie en daar lees je in een ander artikel meer over) is de overgang naar een nieuw draadloos protocol. Op voorgaande Tado-producten gebruikte Tado de 868MHz-band in combinatie met het 6LoWPAN-protocol. Het grote voordeel van 868 MHz zou moeten zijn dat deze frequentieband een groot bereik biedt waardoor knoppen zelfs in een groter huis een goede verbinding met de bridge moeten kunnen maken. In de praktijk bleek dat in sommige huizen (inclusief ons huis) tegen te vallen. Bij problemen moest je dan goed zoeken naar de optimale centrale plek om de bridge op te hangen om alle slimme radiatorknoppen in huis te bereiken. Dat was nog extra gecompliceerd doordat de bridge een bedrade netwerkaansluiting had. Helaas was het bij het oude Tado-systeem niet mogelijk om een tweede bridge of repeater te gebruiken om het signaal te versterken. Je was met een Tado-systeem dan soms ook langdurig aan het troubleshooten, iets dat Tado vermoedelijk ook wel wist. In de app zat zelfs een functie om op de Tado-componenten het woordje Hi te laten tonen om te controleren of al je knoppen binnen bereik van de bridge waren.

©Jeroen Boer - ID.nl

De nieuwe Bridge X maakt gebruik van Thread en is behoorlijk compact. Zelfs op dit compacte dubbele stopcontact voor een Y-doos kun je het tweede stopcontact nog gebruiken.

Bij Tado X heeft Tado deze verbindingsproblemen opgelost door een overstap naar de 2,4GHz-band op basis van het Thread-protocol (inclusief ondersteuning voor Matter). Dat protocol vormt een mesh-netwerk waardoor het nu mogelijk is om meerdere bridges toe te voegen. Ons huis blijft lastig voor draadloze signalen en ook bij dit nieuwe systeem verloor een van de nieuwe radiatorknoppen op de andere verdieping dan waar de bridge hangt soms even de verbinding. Misschien kunnen we een nieuw optimaal plekje vinden, maar er is nu dus een eenvoudigere oplossing. Tado stuurde ons naast de starterkit namelijk ook een extra bridge op (die kost 69,99 euro) en door die boven te hangen, is ook de verbinding daar perfect. Het aansluiten van de bridge is sowieso eenvoudiger geworden, want je verbindt hem nu via wifi met je netwerk (alleen 2,4 GHz) waardoor je sneller naar een goed plekje kunt zoeken. Een bridge heeft een energieverbruik van ongeveer 3 watt.

Je kunt de Tado Slimme Thermostaat X natuurlijk als losstaande thermostaat zonder slimme radiatorknoppen gebruiken. In dat geval zul je nooit last hebben van verbindingsproblemen omdat je de bridge dan simpelweg dicht bij de thermostaat kunt plaatsen.

Je kunt nu meerdere bridges aan je Tado-systeem koppelen om het bereik van het draadloze netwerk in je huis te vergroten.

Prima app

De hardware van Tado X is dus flink veranderd, maar dat geldt gelukkig niet voor de software. Tado X gebruikt dezelfde app die al beschikbaar was voor het vorige systeem en werkt op heel kleine details na (zoals de mogelijkheid om de knoppen Hi te laten zien) volledig identiek. In de basis is Tado een geavanceerde klokthermostaat en je kunt voor iedere dag van de week (per kamer als je meerder kamers hebt) een apart schema instellen waarin je aangeeft wat de temperatuur moet zijn op een bepaald tijdstip. Een schema kun je kopiëren van de ene naar de andere kamer, dus je hoeft niet voor iedere kamer opnieuw te beginnen.

Dat klokprogramma geldt als je volgens de app thuis bent. Voor afwezigheid kun je een afwezigheidstemperatuur instellen. Je kunt de temperatuur uiteraard ook handmatig instellen en aangeven hoe lang het klokprogramma genegeerd moeten worden. Dat negeren kan ook onbeperkt.

Naast de app kun je ook inloggen via de website. Die biedt een vergelijkbare interface als de app. Mogelijk vind je webinterface prettig om in eerste instantie het klokprogramma in te stellen.

Tado heeft een gebruiksvriendelijke app waar je de thermostaat mee bedient en programmeert.

Auto-Assist

Een mogelijkheid waar Tado om bekend staat, is geofencing – wat door Tado Auto-Assist wordt genoemd. Dankzij je smartphone weet het systeem of je thuis of onderweg naar huis bent en kan het systeem op basis daarvan automatisch de verwarming in- of uitschakelen. Daarnaast kan Auto-Assist ook de verwarming in een kamer automatisch uitschakelen als een open raam gedetecteerd wordt (dit werkt aan de hand van een plotselinge temperatuurdaling). Op dat moment kan de verwarming een bepaalde tijd uitgeschakeld worden om energie te besparen.

Onder de naam Auto-Assist biedt Tado geofencing en energiebesparing.

Abonnement voor alle functionaliteit

Om deze mogelijkheden volledig automatisch te kunnen gebruiken heb je een Auto-Assist-abonnement nodig dat 3,99 euro per maand of 29,99 euro per jaar kost. Dat abonnement was bij oudere V2- en V3-varianten niet nodig en werd geïntroduceerd bij de Tado V3+ die al een aantal jaar op de markt is. Als je een gebruiker van een ouder Tado V2- of V3-systeem bent waarbij je Auto-Assist zonder abonnement gebruikt, moet je bij een overstap naar Tado X toch gaan betalen omdat die functionaliteit aan de oude bridge was gekoppeld. Voor gebruikers van een V3+-systeem verandert er niks, die hadden al een abonnement voor Auto-Assist nodig. Voor nieuwe gebruikers maakt het helemaal niet uit: alle Tado systemen die je nu nieuw kunt kopen (de oudere V3+ en deze nieuwe X) vereisen een abonnement voor Auto-Assist.

Overigens krijg je ook zonder te betalen een vorm van geofencing en open-raamdetectie, alleen werkt dit dan niet automatisch. In plaats daarvan geeft de app je een melding als er een verandering gedetecteerd wordt en wordt als je op die melding klikt de app geopend. Vervolgens moet je zelf de verwarming uit- of inschakelen.

Daarnaast voegt het abonnement nog twee kleinere mogelijkheden toe in de vorm van Care & Protect dat de status van je cv-ketel monitort en je waarschuwt bij mogelijke storingen én uitgebreidere data laten zien over je energieverbruik. Ook zonder te betalen krijg je echter al gegevens te zien rondom je verbruik en in veel gevallen kun je je gasverbruik ook via een slimme meter monitoren. Je kunt het abonnement een week lang gratis uitproberen om te zien of het voor jou wat toevoegt.

Zonder abonnement krijg je een pop-up op het moment dat je niet thuis bent waarna je zelf op de knop drukt om over te schakelen naar de afwezigheidsmodus.

Conclusie

De voorgaande Tado Slimme Thermostaat was al een prettige basis voor je verwarmingssysteem en dat is met de nieuwe Tado Slimme Thermostaat X alleen maar beter geworden. De verbetering zit hem wel vooral in het achterliggende protocol waar je alleen iets van merkt als je de slimme thermostaat ook combineert met slimme radiatorknoppen. Maak je zo'n combinatie niet, dan merk je in de praktijk weinig verschil met een oudere variant. Dat komt doordat je een slimme thermostaat vooral vanuit de app gebruikt en die app is precies hetzelfde gebleven. Dat is geen minpunt, want Tado had zijn zaakjes al uitstekend voor elkaar. De app zit helder in elkaar, laat zich snel programmeren en valt op door de handige geofencing-mogelijkheid. Om die helemaal automatisch te gebruiken heb je wel een abonnement nodig, maar ook zonder abonnement waarschuwt de app je netjes op het moment dat je niet meer thuis bent. De verwarming onnodig laten branden hoeft dus nooit meer. Wil je een slimme thermostaat aanschaffen, dan is de Tado Slimme Thermostaat X kortom een prima keuze, zeker als je van plan bent om het systeem uit te breiden met slimme radiatorknoppen.


▼ Volgende artikel
Review JBL Flip 7 – Kleine speaker speelt luider dan ooit
© JBL
Huis

Review JBL Flip 7 – Kleine speaker speelt luider dan ooit

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Fantastisch
Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook voor buiten in de tuin of het strand heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn mooie upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

Plus- en minpunten
  • Goede accuduur
  • Speelt loeihard voor zo'n klein ding
  • IP68-label
  • Veel kleurkeuzes
  • Auracast
  • Op wat afstand geplaatst krachtige kamervuller
  • Relatief hoge prijs
  • Niet de lichtste speaker
  • Lus en karabijnhaak geen grote vernieuwing

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

▼ Volgende artikel
Bedien je slimme apparaten met een zelfgebouwd touchscreen
© InfiniteFlow - stock.adobe.com
Huis

Bedien je slimme apparaten met een zelfgebouwd touchscreen

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

In dit artikel laten we zien hoe je een touchscreen-interface bouwt voor Home Assistant met ESPHome en LVGL:

  • Installeer ESPHome en configureer een ESP32-microcontroller voor je project
  • Sluit een touchscreen aan en stel de juiste GPIO-pinnen en drivers in
  • Gebruik LVGL-widgets voor een interactieve interface
  • Integreer je touchscreen met Home Assistant voor directe bediening van je slimme apparaten

Lees ook: 5 fouten die je niet moet maken in je smarthome

Code downloaden

In dit artikel staat een voorbeeld van wat YAML-code. Omdat YAML erg gevoelig is voor foute spaties, kun je die code beter downloaden en daarna bekijken of kopiëren. In het bestand espcode.txt staan alle regels voorbeeldcode zoals ze in dit artikel aan bod komen. Maar je vindt ook een uitgewerkt voorbeeld in het bestand cyd-demo.yaml. Beide bestanden zijn hier te downloaden.

Uitgewerkt voorbeeld

Het meest uitgewerkte voorbeeld voor de demo met LVGL vind je op deze GitHub-pagina van auteur Gertjan Groen. In de code die je kunt downloaden (ook in het losse bestand cyd-demo.yaml) hebben we ook de RGB-led op de achterzijde toegevoegd, die je bijvoorbeeld als statusmelding kunt gebruiken. Verder is een timer toegevoegd om de backlight te regelen, zodat deze bij inactiviteit wordt uitgeschakeld. Tot slot laten we zien hoe je de GPIO-pinnen kunt gebruiken via de I2C-bus. Op de GitHub-pagina vind je nog meer handige informatie.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

Grafische interfaces met widgets

LVGL staat voor Light and Versatile Graphics Library. Het is een opensource-bibliotheek die sinds 2016 bestaat. Je kunt ermee werken binnen ESPHome, Arduino, Tasmota en openHASP. Het laatste project is zelfs specifiek bedoeld voor microcontrollerfirmware met LVG.

De bibliotheek is heel licht, waardoor het soepel en snel kan werken op apparaten met beperkte capaciteit, bijvoorbeeld met een microcontroller. Bovendien kan LVGL flexibel met verschillende lay-outs, schermformaten en invoermethodes werken. Naast touchscreens kun je ook bijvoorbeeld muis, toetsenbord, losse knoppen en draaiknoppen toevoegen.

Via meer dan dertig widgets kun je een grafische gebruikersinterface opbouwen. Het uiterlijk is via thema’s en stijlen eenvoudig aan te passen. Bovendien kun je met animaties werken.

LVGL wordt gebruikt in slimme apparaten zoals thermostaten, smartwatches en keukenapparatuur, en zelfs in touchscreens voor industriële omgevingen. Op de website vind je enkele interactieve demo’s voor bekende toepassingen, waarbij de gebruikersinterface in de browser wordt getoond.

Met LVGL kun je via widgets een gebruikersinterface bouwen.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

Raspberry Pi Pico W

De Raspberry Pi Pico is een voordelige en flexibele serie ontwikkelbordjes rondom de RP2040-microcontroller. De eerste versie verscheen in januari 2021. De Pico W is vanwege de wifi-connectiviteit een interessante optie voor ESPHome. Recent werd de Pico 2 W aangekondigd die op meerdere fronten is verbeterd. Dat model is op het moment van schrijven echter nog niet geschikt voor ESPHome.

De Raspberry Pi Pico W is ook bruikbaar in Home Assistant.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

Toepassingen voor een touchscreen

Er zijn veel leuke toepassingen voor een touchscreen. Zo kun je bijvoorbeeld een soort weerstation maken, dat je voorziet van actuele informatie van Home Assistant. Ook kun je live de opbrengst van je zonnepanelen laten zien of het verbruik in huis. Je zou een schermpje voor Music Assistant kunnen maken met bijvoorbeeld de weergave van het nummer en volumeregeling (zie ook: Met Music Assistant ben jij de baas over jouw muziekcollectie). Tot slot kun je een scherm gebruiken voor statusmeldingen of loggegevens.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

lvgl:
  buffer_size: 25%

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

Cookbook voor ESPHome en LVGL

We houden het hier redelijk eenvoudig, maar je kunt natuurlijk veel geavanceerdere gebruikersinterfaces maken. Zo is bijvoorbeeld een geneste structuur mogelijk, kun je op verschillende manieren een grid maken, en met pagina’s individuele schermen of secties in je gebruikersinterface maken. Daarbij kan elke pagina zijn eigen widgets hebben. ESPHome geeft op zijn website in een ‘cookbook’ nog wat praktische voorbeelden voor het werken met LVGL, ook in combinatie met Home Assistant.

De website van ESPHome heeft veel voorbeelden voor het werken met LVGL.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.