Ventileren is ontzettend belangrijk, maar is een balansventilatiesysteem met warmteterugwinning de juiste oplossing? In dit artikel bespreken we de belangrijkste voor- en nadelen van dit type ventilatiesysteem, waardoor je beter kunt beslissen of het systeem geschikt (en noodzakelijk) is voor jouw situatie.

Balansventilatie is een systeem dat evenveel schone lucht toevoert als dat het vuile lucht afvoert. De ventilatie in huis is daardoor in evenwicht, oftewel in balans. De meeste balansventilatiesystemen beschikken over warmteterugwinning (WTW). Dit houdt in dat de verse binnenkomende lucht automatisch wordt verwarmd door de warmte van de oude lucht die naar buiten wordt geblazen. De twee luchtstromen worden door verschillende buizen verplaatst en komen dus niet met elkaar in aanraking. De buitenlucht wordt opgewarmd door middel van een warmtewisselaar in de ventilatie-unit. 

Dit zijn de voordelen van balansventilatie met WTW

Een balansventilatiesysteem met warmteterugwinning biedt diverse voordelen ten opzichte van een systeem zonder WTW. Het belangrijkste verschil zit hem in het vermogen om de warmte uit de afgevoerde lucht te hergebruiken om de binnenkomende verse lucht op te warmen. Hierdoor blaas je verwarmde lucht je huis in, waardoor je kunt besparen op je energierekening. Je hoeft immers minder te stoken om de temperatuur in huis op orde te houden. Bij een ventilatiesysteem zonder warmteterugwinning ontbreekt dit voordeel. 

Daarnaast heeft een balansventilatiesysteem met warmteterugwinning een positieve invloed op je wooncomfort en de luchtkwaliteit in huis. Je bespaart niet alleen op je energierekening, maar profiteert ook van een gelijkmatige temperatuur in je huis. Van koude trek heb je daardoor minder tot geen last. Bovendien is het met een dergelijk ventilatiesysteem niet nodig om de ramen en deuren te openen, omdat het systeem voor voldoende frisse lucht in huis zorgt. Dit vermindert niet alleen de temperatuurswisselingen in huis, maar zorgt er ook voor dat je minder last hebt van geluiden en geurtjes van buiten. De verse buitenlucht wordt immers gefilterd voordat het je woning binnenkomt. 

Balansventilatiesystemen kunnen ook vraaggestuurd werken, waardoor ze nog efficiënter werken. Je plaatst dan in diverse kamers van de woning sensoren die CO₂ en/of vocht meten. Goede plekken voor deze sensoren zijn in de hoofdslaapkamer, in de badkamer en in de woonkamer en/of keuken. Het ventilatiesysteem gaat harder werken naarmate er meer CO₂ of vocht wordt waargenomen door de sensoren. Zo zorg je ervoor dat je alleen extra ventileert wanneer dit nodig is. In de praktijk gaat het systeem in de avonduren vaak op een hogere stand, bijvoorbeeld tijdens het koken of zodra je op bed ligt. 

Ook interessant: Dit zijn de verschillen tussen een centraal en decentraal ventilatiesysteem

©Andrey Popov

Zijn er ook nadelen van balansventilatie met warmteterugwinning?

Voordelen zijn er in overvloede, maar al dat moois komt ook met enkele kanttekeningen. Zo is de aanschaf van een balansventilatiesysteem met WTW doorgaans een stuk duurder dan een eenvoudig ventilatiesysteem zonder warmteterugwinning. Daar komt bij dat het plaatsen van een centraal ventilatiesysteem in bestaande woningen niet zonder slag of stoot gaat. Er moeten buizen worden aangebracht in doorgaans alle belangrijke ruimtes van je woning, waardoor er flink geboord moet worden in de muren en plafonds. Het installeren van een balansventilatiesysteem met warmteterugwinning is dus een stuk complexer dan dat van een eenvoudig ventilatiesysteem. Het is dan ook aan te raden om dergelijke ventilatie alleen te plaatsen als je toch al van plan bent om je woning grondig te verbouwen. 

Al die buizen in je woning brengen mogelijk nog een groot nadeel met zich mee. Het verplaatsen van de lucht gaat namelijk gepaard met het nodige lawaai. Lang niet iedereen heeft hier (evenveel) last van, maar het is zeker een aspect om rekening mee te houden bij het kiezen voor een dergelijk ventilatiesysteem. Het is namelijk niet de bedoeling om het systeem in de avonduren uit te schakelen. Dan verliest het namelijk zijn functie.

Hoewel een balansventilatiesysteem met WTW energie bespaart door de verse binnenkomende lucht te verwarmen dankzij de vervuilde uitgaande lucht, gebruikt het apparaat zelf ook elektriciteit. De algehele energiebesparing ligt in de praktijk echter wel hoger dan wat het systeem zelf gebruikt. Daarnaast is het noodzakelijk om eens in de zoveel maanden de filters te vervangen en heeft het systeem zo nu en dan onderhoud nodig. Ook al zijn dit geen torenhoge kosten, ze tellen wel mee. 

Verder is het goed om te weten dat een balansventilatiesysteem met WTW vooral handig (en zelfs belangrijk) is als je woning goed geïsoleerd is. Bij een slecht geïsoleerde woning gaat immers nog veel warmte verloren, waardoor de effecten van het balansventilatiesysteem met warmteterugwinning praktisch teniet worden gedaan. Tegelijkertijd is ventileren cruciaal als je in een goed geïsoleerd huis woont. Dit komt doordat er weinig tot geen gaten en kieren (meer) zijn die voor natuurlijke ventilatie zorgen. Goede ventilatie is niet alleen belangrijk voor je gezondheid, maar ook voor het voorkomen van vochtproblemen in je woning. 

Lees ook: Hier moet je op letten bij het plaatsen van een centraal ventilatiesysteem

Nú frisse lucht nodig? 👇

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.