Ruim 600.000 huishoudens leven in energiearmoede
In Nederland hadden afgelopen jaar ruim 600.000 huishoudens moeite om maandelijks de energierekening te betalen. Energiearmoede is een groot probleem dat nog steeds hoog op de agenda staat en bovendien ook invloed heeft op de energietransitie.
In 2022 leefden ruim 600.000 huishoudens in Nederland in energiearmoede. Dat zijn groepen die hoge energiekosten hebben, doorgaans wonen in huizen die niet goed geïsoleerd zijn en moeite hebben om de gas- en elektriciteitsrekening te betalen. Daarnaast heeft deze groep vaak ook een laag inkomen.
TNO maakte een analyse op basis van CBS-cijfers gecombineerd met de hoge energieprijzen in 2022, de getroffen compensatiemaatregelen en de gerealiseerde energiebesparing in dat jaar. De analyse toont aan dat de financiële compensatie de stijging van energiearmoede wel sterk heeft geremd. Zonder deze financiële ondersteuning was het aantal energiearme huishoudens ten opzichte van 2020 verdubbeld tot bijna één miljoen huishoudens.
Gezondheidsrisico's
De kwaliteit van leven in huis heeft een grote invloed op de gezondheid van bewoners, vooral bij kinderen onder de 18 jaar. Als bijvoorbeeld de verwarming laag of helemaal uit staat en de woning niet goed is geïsoleerd, kan er bijvoorbeeld vocht en schimmel ontstaan. Die combinatie kan vervolgens leiden tot longproblemen zoals astma. Die gezondheidsklachten kunnen - in combinatie met betalingsachterstanden voor de energierekening - op hun beurt weer zorgen voor mentale problemen zoals depressie.
Interactieve kaart met gemeenten TNO heeft op een interactieve kaart een overzicht gemaakt van de gemeenten in Nederland en de mate van energiearmoede in die gemeenten. Opvallend is dat energiearmoede in de gemeenten in het noorden van Nederland het hoogst is. De interactieve kaart biedt de mogelijkheid om de cijfers van 2022 te vergelijken met die van 2020.
Effect op energietransitie
Het succes van de energietransitie, waarbij afgestapt moet worden van fossiele brandstoffen en gassen, hangt voor een groot deel af van het draagvlak in de samenleving. De energietransitie is niet eenvoudig en brengt bovendien ook flink wat kosten met zich mee, zowel voor de overheid als voor huishoudens. Denk bijvoorbeeld aan het (laten) plaatsen van zonnepanelen: linksom of rechtsom moeten die panelen ergens van betaald worden. Nu is er voor eigenaren van koopwoningen wel subsidie beschikbaar, maar niet iedereen komt daar voor in aanmerking.
©Gerd - stock.adobe.com
Zonnepanelen voor huurders
Wie in een huurwoning woont, kan soms via de verhuurder zonnepanelen laten installeren, waarbij de huurder dan per maand een extra bedrag bovenop de huurprijs betaalt voor de zonnepanelen. Maar dat extra geld moet dan wel makkelijk te missen zijn - en in tijden dat andere tarieven en prijzen alleen maar hoger lijken te worden, is dat vaak niet zo. Een andere optie is het leasen van zonnepanelen, waarbij je - afhankelijk van de aanbieder en het aantal daadwerkelijke panelen - zo tussen de 10 en 40 euro per maand kwijt bent.
🌞 Meer lezen? Kijk dan in ons Dossier Zonnepanelen.
Wanneer is er sprake van energiearmoede? Volgens de definitie van onderzoeksbureau TNO is er sprake van energiearmoede als huishoudens een laag inkomen hebben in combinatie met hoge energielasten en/of een woning die slecht geïsoleerd is.
Extra investeringen
De energietransitie vereist dus extra investeringen. Wordt een woonwijk van het gas gehaald, dan moet iedereen elektrisch gaan koken. Wie betaalt dan bijvoorbeeld in zo'n geval voor een nieuw elektrisch kooktoestel? Is dat de bewoner of betaalt de gemeente of overheid daaraan mee? Dat zijn vraagstukken die nog niet zijn opgelost. Het gevaar is dat de kosten voor die transitie niet gelijk worden verdeeld over de verschillende groepen, heeft TNO becijferd in een whitepaper.
Wat kun je nú doen?
We benadrukken het nog maar eventjes: je kunt nu ook al veel zelf doen om energie te besparen en maatregelen te nemen tegen bijvoorbeeld een matig-geïsoleerd huis of slechte ventilatie. Als je een beetje handig bent, dan kun je bijvoorbeeld je woning ook zelf isoleren, waardoor je de kosten van een installateur bespaart. Ook kun je extra stappen zetten doen om je huis beter te ventileren. Bekijk ook eens of het loont je huis elektrisch te verwarmen in plaats van met gas, want ook hier zou je - afhankelijk van jouw situatie - geld kunnen besparen. Ook loont het om eens te kijken naar de mogelijkheden dat een slim huis biedt om energiezuiniger met je apparaten om te gaan.
Ook veel gemeenten bieden hulp om je huis energiezuig(er) te maken. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om gratis extra producten aan te vragen die je helpen energie te besparen, zoals led-lampen of radiatorfolie.
Meer video's van ID.nl zien? Abonneer je dan op ons YouTube-kanaal!
