ID.nl logo
Minimaliseer je stroomverbruik thuis als je op vakantie gaat: zo doe je dat!
© Kaspars Grinvalds
Energie

Minimaliseer je stroomverbruik thuis als je op vakantie gaat: zo doe je dat!

Jij vertrekt enkele weken naar het buitenland, maar je woning neemt geen vakantie. Uiteraard daalt het energieverbruik in je huis tijdens je afwezigheid aanzienlijk. Toch zijn veel mensen zich niet bewust van wat alle toestellen in rustmodus verbruiken. Dankzij onze tips kun je jezelf onder de parasol op een extra cocktail trakteren doordat je thuis geld uitspaart.

In het kort… Terwijl je van een vakantie geniet, kun je ervoor zorgen dat het energieverbruik thuis minimaal is. Volg deze praktische tips en ontdek welke apparaten je wel en niet kunt uitschakelen voor een zo laag mogelijk verbruik tijdens je afwezigheid.

Lees ook: Besparen op warm water, het kan eenvoudig met deze tips

Zet alle apparaten uit

Het sluipverbruik van een doorsneegezin loopt snel op tot tientallen euro’s per jaar. Dat is het verbruik van toestellen die in de stand-bystand staan. In een gemiddelde woning staan er tussen de 15 en 50 apparaten in waakstand, goed voor een constant verbruik van 100 watt. in veertien dagen tijd kost je dat 5 tot 10 euro. Zet dus voor je vertrekt alle apparaten echt uit en trek ook alle opladers uit het stopcontact.

Het uitschakelen van een modem of decoder hoef je niet dagelijks te doen, dat loont niet en het heropstarten is tijdrovend. Maar als je een lange tijd van huis weg bent, is dit wel interessant. Je computer, de radio, je televisie, het koffiezetapparaat… Trek alle stekkers uit het stopcontact om sluipverbruik of lekkende elektriciteit tegen te gaan.

Al hebben deze toestellen tegenwoordig een laag stroomverbruik, elk nutteloos verbruik is een overbodige kostenpost(je). Bovendien voorkom je dat elektrische huishoudtoestellen bij een eventuele blikseminslag of stroompanne schade oplopen. De meeste moderne apparaten beschikken over een ingebouwd geheugen, zodat de programma’s en klokstanden niet verloren gaan, als je de stroom eraf haalt.  

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Gun de koelkast ook vakantie

Wist je dat je koelkast een van de grootste energievreters is in huis? Koop in de week voor je vertrek alleen voedsel dat je in die periode gaat gebruiken. Op die manier voorkom je dat je met restjes blijft zitten of een hoop moet weggooien.

Lees ook: 8 slimme manieren om voedselverspilling tegen te gaan

Als het kan, schakel je de koelkast zelfs het best uit en laat je de deur openstaan om muffe geurtjes te vermijden. Maak hem natuurlijk wel eerst schoon! Is het uitschakelen van de koelkast geen optie, vul deze dan met lege plastic flessen en dozen zodat ze goed vol zit. Op die manier heeft de koelkast minder energie nodig om te koelen.  

©prostooleh - stock.adobe.com

Ontdooi en reinig de diepvries

Het is altijd een goed idee om de diepvriezer regelmatig te ontdooien en schoon te maken. 3 millimeter ijs verhoogt het verbruik al met 30 procent. Wellicht vind je nog enkele verpakkingen met eten die je voor dat je op reis vertrekt kunt klaarmaken. Als je de stroom van de diepvries uitschakelt, moet je ook de diepvriesdeur openlaten om geurtjes en schimmel te voorkomen.  

Ook onderweg lekker koel eten en drinken?

Vergeet je (elektrische) koelbox dan niet!

Draai de centrale watertoevoer dicht

Je loopt geen enkel risico meer op waterlekken als je de hoofdwaterkraan van de woning dichtdraait. In Nederland is het lekverlies gemiddeld 6 procent omdat de leidingen jonger zijn dan in het buitenland. Mocht er iemand de planten water komen geven tijdens je afwezigheid, dan kun je de waterkraan beter openlaten. Vergeet ook niet alle leidingen goed door te spoelen als je weer terug bent, om legionella te voorkomen.

De thermostaat mag in vakantiemodus

In de zomer zal de thermostaat niet aanslaan, tenzij er echt frisse zomerdagen aankomen. Omdat je er niet bent, heb je daar niets aan. Zonde van de warmte en nutteloze energie. Schakel de verwarming dus naar zomermodus om te vermijden dat je toch energie verbruikt en draai de thermostatische kranen volledig open. Als je ze dichtdraait, loop je het risico dat de kranen vast komen te zitten en geen warm water meer doorlaten wanneer het koud wordt.  

Warmwaterproductie uit

Het verwarmen van water is verantwoordelijk voor 14 tot 25 procent van het energieverbruik in huis. En een flink deel van de kosten voor de waterverwarming is te wijten aan stand-byverliezen. De boiler voor sanitair warm water mag gerust uitgeschakeld worden. Heb je zo’n kleine elektrische close-in-boiler of Quooker in de keuken onder de gootsteen, dan mag ook daar de stekker eruit. Op die manier voorkom je dat de boiler regelmatig aanslaat om het water op temperatuur te houden. Sommige boilers zijn voorzien van een vakantie-instelling, gebruik die.  

Airconditioning en ventilatie zijn de uitzondering

Schakel je airco bij afwezigheid niet helemaal uit. Je loopt het risico dat de buitenunit beschadigd raakt als die geen spanning krijgt. Ook de mechanische ventilatie laat je het best aanstaan in de laagste stand. Dat houdt het huis fris.  

Slimme lampen en gordijnen

Stuur enkele lampen met een timer of via een app aan om te zorgen dat inbrekers je huis links laten liggen. Je kunt natuurlijk ook de buren vragen om de zonwering of rolluiken regelmatig in een andere stand te zetten. Het verbruikt wat energie, maar veiligheid boven. Om te voorkomen dat het erg warm wordt, kun je best de gordijnen en luiken sluiten. Vraag aan een buur om ze regelmatig open en dicht te doen.  

De verwarming uitschakelen? Dat hangt ervan af

Het lijkt logisch om de verwarming tijden de vakantie uit te schakelen, maar toch is dit niet altijd waar. Wanneer de temperatuur binnen te sterk afkoelt, vraagt het meer energie om alles weer op te warmen dan hetgeen je bespaart door de verwarming uit te schakelen. Dezelfde redenering gaat op voor de warmwaterproductie.

Daarom is de volledige uitschakeling van verwarming en warm water alleen de moeite waard als je een langere tijd met vakantie gaat. Doe dit niet als je bijvoorbeeld op weekendtrip gaat. Bovendien is de vraag of je tijdens de vakantie moet verwarmen ook afhankelijk van het seizoen. In de winter is verwarming noodzakelijk. Bij een lage buitentemperatuur schakel je de verwarming nooit uit. Idealiter laat je de kamertemperatuur niet onder de 15 graden zakken, zelfs niet als je op vakantie bent. Als het binnen te koel is, kan er ook schimmel ontstaan.  

©guteksk7 - stock.adobe.com

Verwarmingsketel in vakantiemodus

In plaats van de ketel uit te schakelen, zet je hem beter in de vakantiemodus of stel je de thermostaat in op het minimum. De verwarmingsketel uitschakelen tijdens de vakantie is nooit aan te raden, behalve als je nog een oud model hebt met een waakvlam op gas.

Bepaalde modellen thermostaten kun je zelfs zo instellen dat de verwarming opnieuw aanslaat een dag voordat je thuiskomt. Bovendien zijn sommige ketels zo geprogrammeerd dat ze na enkele dagen van inactiviteit de circulatiepomp enkele minuten met koud water laten draaien. Dit verbruikt nauwelijks elektriciteit en geen gas of stookolie.

Met deze tips verlaag je je energieverbruik, en zoals wel vaker: alle beetjes helpen!

▼ Volgende artikel
Gamers, opgelet: de ROG Xbox Ally en Ally X komen in oktober!
© ASUS
Huis

Gamers, opgelet: de ROG Xbox Ally en Ally X komen in oktober!

ASUS Republic of Gamers (ROG) heeft op Gamescom 2025 in Keulen de ROG Xbox Ally en de krachtiger ROG Xbox Ally X onthuld. Beide handhelds liggen vanaf 16 oktober 2025 wereldwijd in de winkels. Bezoekers van de gamingbeurs kregen deze week de primeur om de nieuwe apparaten zelf uit te proberen.

Laten we beginnen met wat specs: de standaard ROG Xbox Ally draait op een AMD Ryzen Z2 A-processor met vier Zen 2-cores en acht RDNA 2-GPU-cores. In combinatie met 16 GB LPDDR5X-6400 RAM, een 512 GB SSD en een 60 Wh-batterij mikt dit model op solide prestaties voor onderweg. De Ally X gaat echter nog een stapje verder: deze versie krijgt de nieuwe AMD Ryzen AI Z2 Extreme met acht cores, zestien threads, 16 RDNA 3.5-GPU-cores en een geïntegreerde NPU. Daarbij hoort 24 GB sneller LPDDR5X-8000 werkgeheugen, een 1 TB SSD en een grotere 80 Wh-batterij voor langere speeltijd.

Xbox-ervaring in handheld-vorm

Bij het inschakelen start de Ally direct in een fullscreen Xbox-omgeving. Daarmee voelt het apparaat aan als een natuurlijke uitbreiding van de console, terwijl Windows 11 onderliggend toegang biedt tot je volledige pc-bibliotheek. Spelen kan via Game Pass, Steam en andere pc-stores, maar ook via cloudgaming of remote play vanaf een Xbox-console. Xbox heeft bovendien met gamestudio's samengewerkt om duizenden titels beter geschikt te maken voor handhelds. In de bibliotheek verschijnen nieuwe aanduidingen als Handheld Optimized en Mostly Compatible, zodat je meteen weet welke games vlekkeloos draaien.

©ASUS

Scherm, geluid en comfort

Zowel de Ally als de Ally X hebben een 7-inch Full-HD-scherm met 120 Hz verversingssnelheid, 500 nits helderheid en FreeSync Premium voor vloeiende beelden. Het scherm is beschermd met Gorilla Glass. De Ally X onderscheidt zich met dual Smart-Amp speakers, vibrerende triggers en subtiele RGB-verlichting rond de sticks voor extra feedback. Ook ergonomie kreeg de nodige aandacht: de vorm van de grepen is geïnspireerd op de Xbox-controller, met een gebalanceerd gewicht zodat langere speelsessies comfortabel blijven.

Prestaties en uitbreidbaarheid

Om te zorgen dat de hardware ook bij intensief gebruik koel blijft, introduceert de Ally X een zogenoemd Zero Gravity-koelsysteem dat in elke houding stabiel presteert. Beide modellen zijn bovendien eenvoudig uit te breiden dankzij een M.2-slot voor extra opslag. De connectiviteit verschilt wel enigszins: waar de standaard Ally beschikt over usb-c (3.2 Gen 2), microSD en wifi 6E, voegt de Ally X daar usb 4 met Thunderbolt-ondersteuning aan toe.

©ASUS

Slimme software en AI-functies

Nieuwe softwarefuncties moeten het gebruik verder stroomlijnen. Shaders worden al tijdens het downloaden voorgeladen, waardoor games sneller starten en minder energie verbruiken. Voor de Ally X zijn vanaf 2026 bovendien extra AI-mogelijkheden gepland, zoals Automatic Super Resolution voor hogere beeldkwaliteit en het automatisch vastleggen van hoogtepunten in korte videoclips.

▼ Volgende artikel
Inductie, keramisch of gas: welke pan past bij jouw kookplaat?
© Malkov Konstantin
Huis

Inductie, keramisch of gas: welke pan past bij jouw kookplaat?

Of je nu op gas, inductie of een keramische plaat kookt, het type kookplaat in je keuken bepaalt in grote mate welke pannen je kunt gebruiken. Daarbij draait het vooral om het materiaal van de pan. In dit artikel lees je wat je nodig hebt om zorgeloos en efficiënt te kunnen koken, wat er op jouw fornuis ook staat. Smakelijk alvast!

👨🏼‍🍳 In het kort:

• Gas, inductie of keramisch: zo werken deze kookplaten • Van koper tot roestvrijstaal: welke pan past bij welke kookplaat? • Onderhoudstips voor je kookplaat • Misvattingen ontkracht

Lees ook: Overstappen van gasfornuis naar inductieplaat: de voor- en nadelen

Hoe werkt jouw kookplaat eigenlijk?

Om te begrijpen welke pannen het best op jouw kookplaat werken, is het handig om eerst te weten hoe die kookplaten precies hun werk doen. Een gaskookplaat verwarmt je pan direct via een open vlam: simpel, doeltreffend en visueel controleerbaar. Bij inductie gebeurt dat heel anders: een spoel onder het kookoppervlak wekt een magnetisch veld op, waardoor alleen pannen met een magnetiseerbare bodem zelf warm worden. De plaat zelf blijft koel. Keramische kookplaten zitten daar qua techniek tussenin. Onder een glad glasoppervlak zit een elektrisch verwarmingselement dat de plaat en vervolgens de pan verwarmt.

Van koper tot RVS: welke pan werkt waarbij?

Pannen zijn er in allerlei materialen, en elk daarvan gedraagt zich anders op een kookplaat. Hieronder lees je wat je van de bekendste soorten kunt verwachten.

Roestvrijstaal (RVS)

RVS is een echte alleskunner. Deze pannen doen het goed op alle soorten kookplaten, zolang ze voor inductie wel een magnetische bodem hebben. RVS geleidt warmte iets minder goed dan bijvoorbeeld koper of gietijzer, maar met een goede, dikke bodem kun je er uitstekend mee uit de voeten, ook op inductie.

©tsarenko | Fototocam

Gietijzer

Gietijzeren pannen zijn zwaar, maar daar krijg je gelijkmatige warmteverdeling voor terug. Ze zijn prima geschikt voor gas en keramisch, en door hun magnetische eigenschappen ook voor inductie. Let wel op bij glas-keramische kookplaten: de wat ruwe of ongelijke bodem van gietijzer kan krassen veroorzaken en minder efficiënt verwarmen. Ook het onderhoud vraagt aandacht – afwassen doe je met warm water en keukenpapier, niet in de vaatwasser.

©kseyale

Check: geschikt voor inductie? Bij inductiekookplaten is het belangrijk dat de pan magnetisch is, anders zal deze niet werken. Dit kun je eenvoudig controleren door een magneet aan de onderkant van de pan te houden - als deze wordt aangetrokken, is de pan compatibel.

Lees ook: Zo kook je extra zuinig op een inductiekookplaat

Koper

Met koperen pannen kook je snel en nauwkeurig: koper geleidt warmte als de beste. Tegelijk zijn ze kwetsbaarder voor krassen en deuken, en ze vergen wat meer onderhoud om mooi te blijven. Niet geschikt voor de vaatwasser dus. Op gas en keramisch doen ze het prima, maar voor inductie heb je een speciale bodem nodig. Zonder die aanpassing werkt het simpelweg niet.

©fotofabrika

Aluminium

Aluminium is licht, betaalbaar en geleidt warmte goed. Het doet zijn werk uitstekend op gas en keramisch. Voor inductie moet aluminium speciaal bewerkt zijn – alleen dan werkt het magnetische veld. Aluminium krast en deukt snel, dus voorzichtigheid is geboden bij gebruik én schoonmaak.

Check: geschikt voor keramisch? Voor keramische kookplaten moet de bodem van de pan vlak en glad zijn om een goede warmteoverdracht te garanderen en krassen op de plaat te voorkomen.

Pannen met een dikke, goed geleidende bodem leveren doorgaans het beste resultaat, ongeacht het fornuis. Koper en gietijzer scoren hoog op warmteverdeling en -behoud, terwijl roestvrij staat en aluminium het juist moeten hebben van slimme combinaties en coatings. Denk bijvoorbeeld aan een antiaanbaklaag of een gelaagde bodem, die verschillende eigenschappen combineren voor betere prestaties.

Welke pan op welke kookplaat?

MateriaalGasInductieKeramisch
RVSJaJa*Ja
GietijzerJaJaJa
AluminiumJaNee**Ja
KoperJaNee**Ja

*= Mits voorzien van een ferromagnetische bodem ** = Alleen als ze een speciale inductie-geschikte bodem hebben

Nog even in het kort:

⚪ RVS pannen werken goed op alle kookplaten, maar kunnen door inductie sneller en gelijkmatiger verhit worden. ⚫ Gietijzer is minder geschikt voor inductie vanwege de oneffen bodem, maar werkt prima op gas en keramisch. 🟠 ⚪ Koper en aluminium geleiden goed, maar zijn gevoelig voor krassen en deuken.

Zo houd je je kookplaat en pannen in topvorm

Met een beetje aandacht gaan je kookplaat én pannen langer mee. Voor inductie is het cruciaal dat de bodem van je pan vlak en onbeschadigd is, anders kunnen er krassen op de plaat ontstaan. Keramische platen vragen om een zachte aanpak: gebruik geen schurende middelen of scherpe voorwerpen. Hardnekkige resten? Leg er wat vochtig keukenpapier op en laat het twintig minuten weken. Daarna kun je het vuil meestal met een nat doekje verwijderen. Voor echt aangekoekte plekken is een speciale keramische schraper een veilig alternatief.

Lees ook: Inductiekookplaat schoonmaken? Dit moet je wel doen en dit niet

©Maryna Pleshkun | zest_marina

Misverstanden de wereld uit: vier hardnekkige kookmythes

Er doen nogal wat verhalen de ronde over pannen en kookplaten. Tijd om de vier hardnekkigste misverstanden recht te zetten.

1. Overstappen betekent al je pannen vervangen

Niet per se. Veel pannen kun je gewoon blijven gebruiken, ook als je overstapt naar een andere kookplaat. Kijk goed naar het materiaal, de staat van de pan en of de bodem geschikt is voor je nieuwe kooktype. Je hoeft dus zeker niet halsoverkop een nieuwe pannenset te kopen.

2. Inductie is gevaarlijk

Sommige mensen maken zich zorgen over het magnetisme van inductieplaten. Dat is nergens voor nodig: het magnetische veld is zwak en werkt alleen als er een geschikte pan op staat. Voor de gebruiker is het volkomen veilig.

3. Keramische platen zijn breekbaar

Zolang je ze met zorg gebruikt en pannen met een gladde bodem kiest, gaan keramische kookplaten jarenlang mee zonder noemenswaardige schade. Het glas is stevig, maar vraagt wel om voorzichtig gebruik.

4. Elke pan werkt op elke kookplaat

Helaas, zo eenvoudig is het niet. Niet elk materiaal is compatibel met elk type kookplaat. De juiste pan kiezen begint bij weten wat voor kookplaat je hebt en wat voor bodem die pan nodig heeft.

Tot slot

Je weet nu waar je op moet letten als je een pan kiest voor jouw kookplaat. Niet ieder materiaal werkt overal even goed, maar met de juiste match zit je altijd goed. Tijd om de keuken in te duiken en je kookkunsten de vrije loop te laten. Veel plezier aan het fornuis!