Zo'n 40 procent van ons nationaal energieverbruik gaat op aan de verwarming. Van die energie gaat er helaas heel wat verloren via het dak, de muren, de ramen en deuren en de vloer. Met een energiescan kun je deze warmteverliezen opsporen en vaak komen daarbij enkele zwakke punten aan het licht om aan te pakken.

Er zijn enkele verschillende soorten energiescans en eigenlijk zijn die complementair. Het resultaat van de snelle en goedkope warmtebeeldscan wordt duidelijker door een blowerdoortest om uiteindelijk door middel van een rooktest zelfs alle kleine tochtlekken in kaart te brengen. Wat zijn die energietests? Wanneer zijn ze zinvol en wat kosten ze? 

Thermografie 

Een professional die warmtescans uitvoert, heet een thermograaf. Zelfs bij nieuwbouw kan een thermografische foto zinvol zijn, omdat op die manier warmtelekken aan het licht komen. Op de scan zie je bijvoorbeeld de koudebruggen en de plaatsen waar de isolatie in de spouw of achter een raambalk ontbreekt. Ook de kieren waar warmte ontsnapt worden duidelijk, of de plaatsen waar de isolatie nat en uitgezakt is. Er zijn twee soorten thermografische scans. Eerst is er de snelle scan (tussen de 100 en 150 euro) — soms door de gemeente gratis aangeboden — die levert een interessante eerste indruk. Met een uitgebreide warmterapportage krijg je een meer gedetailleerd beeld van warmtelekken.

Blauw of rood 

De scan wordt uitgevoerd met behulp van een warmtebeeldcamera die infraroodstraling vastlegt. Bepaalde bedrijven voeren zo’n gevel- en dak-scan uit met behulp van een drone die uitgerust is met een thermografische camera. In de camera zit technologie, de microbolometer, die gevoelig is aan infrarode straling. Terwijl de thermograaf de camera over elk oppervlak beweegt, produceert de camera een warmtebeeld aan de hand van kleuren. Het resultaat is een infraroodfoto. De koude zones komen blauw in beeld en de warme zones herken je aan de rode kleur. 

©fotoflash - stock.adobe.com

Aan de hand van de kleur zie je waar de warmte naar buiten gaat.  

Ervaring en vakkennis

Een warmtescan laat je best in de winter uitvoeren als het gebouw wordt verwarmd. Kies een bewolkte, droge dag. Het verschil tussen buiten- en binnentemperatuur moet voldoende groot zijn, minstens 10 graden, anders is het energieverlies niet duidelijk. 

Het ziet er eenvoudig uit, maar het uitvoeren in het interpreteren van zo’n infraroodscan is vakwerk. Je moet bijvoorbeeld rekening houden met de gebruikte materialen. Het warmtebeeld van een bakstenen muur ziet er bijvoorbeeld anders uit dan dat van een aluminium oppervlak aan dezelfde temperatuur. Om deze informatie te vertalen naar bruikbare maatregelen, is ervaring en bouwkundige kennis nodig. 

Voordelen

Zo’n thermografische inspectie heeft meerdere voordelen. Deze inspectiemethode is niet destructief. Er is geen schade, want er worden geen gaten gehakt in de muur of het plafond. De warmtebeeldcamera moet alleen maar toegang te hebben tot het betreffende oppervlak. Zo’n inspectie wordt ook snel uitgevoerd. Het duurt meestal slechts enkele uren. Bovendien hoeft de koper of de verkoper niet eens aanwezig te zijn bij de inspectie. Bij een nieuwbouw wordt de aannemer soms vooraf op de hoogte gebracht dat er bij de oplevering zo’n test zal volgen als kwaliteitscontrole. Hierdoor zal hij tijdens de uitvoering ongetwijfeld meer aandacht besteden aan de isolatieafwerking. Met thermische beeldvorming komen soms ook kleine waterlekken aan het licht die je in het beginstadium nog niet opmerkt. Op die manier kun je ingrijpen, voordat er echt schade door ontstaat. 

Blowerdoortest

Naast de warmtescan kun je ook een blowerdoortest laten uitvoeren. Men noemt deze test ook wel luchtdichtheidsmeting, luchtdichtheidstest, pressurisatieproef, doorfantest of opblaas-proef. In de normen van het Bouwbesluit spreekt men officieel over de ‘luchtdoorlatendheidsmeting’. Met deze test spoort men luchtlekken op. Reken tussen de 300 en 400 euro omdat hier ook meer voorbereiding nodig is. 

Door middel van een ventilator creëert men een drukverschil.  (Foto: https://blowerdoortesttwente.nl)

Drukverschil 

Hierbij plaatst men in de opening van de buitendeur een frame met zeildoek waarin een speciale ventilator zit. Deze ventilator is aangesloten op een luchtdrukmeter die zowel de luchtdruk van de ventilator als de luchtdruk in de ruimte meet. Deze luchtdrukmeter is aangesloten op een laptop waar een computerprogramma het drukverlies registreert. Tijdens de meting wordt de ruimte in onderdruk of overdruk gezet. De lucht wordt dus naar binnen of buiten gezogen. Het drukverschil waarmee men werkt, bedraagt zo’n 50 pascal. Dit komt overeen met een wind van 5 beaufort (29-38 km/uur). Aan de hand van die drukverschillen berekent men het lekdebiet en spoort men de luchtlekken op. 

Luchtlekken

Bij oude gebouwen is zo’n blowerdoortest niet zinvol, omdat er zoveel lekkage is dat de luchtdruk onvoldoende verhoogd of verlaagd kan worden om een behoorlijk resultaat te krijgen. Luchtlekken ontstaan op de plaatsen waar afvoerbuizen, balken of kabels gemonteerd zijn en vooral waar verschillende bouwelementen samenkomen, zoals het dak en de muur, of de muur een raamaansluiting.  

De laptop berekent lekdebiet.  (Foto: https://blowerdoortesttwente.nl)

Check zelf het energieverbruik van je apparaten en ontdek de sluipverbruikers!

Lees ook: Energie besparen: simpel en snel met deze (gratis) bespaartips!

Rookproef

Bij een blowerdoortest hoort ook een rooktest. Nadat het drukverschil is gecreëerd, vindt men door middel van onschadelijke, kunstmatige rook de oorzaken van tochtklachten, geluidsoverlast en vervelende geurtjes. De rooktest maakt luchtbewegingen zichtbaar. Je ziet letterlijk hoe de rook door de kieren naar buiten ontsnapt, zodat je die nauwkeurig kunt (laten) afdichten. Hoe sneller de rook verschijnt en hoe meer rook er komt, hoe groter de lekkage is. De meest voorkomende plaatsen waar je de rook ziet ontsnappen zijn de aansluitingen van ramen en deuren, maar ook ventilatiekanalen en kabeldoorvoeren zijn klassiekers. Nare geur is ook een irritant probleem. Maar waar komt die vieze geur vandaan? Soms gaat het om keukengeuren of sigarettenrook van de buren… Met zo’n test spoort men tegelijk de werkelijke oorzaken van ongewenste luchtjes in huis op. De kosten van een rooktest en het opsporen van tocht mag je op 400 euro rekenen. Alle bedrijven die dit doen, zullen een offerte op maat maken. 

Met behulp van onschadelijke rook worden de tochtlekkages zichtbaar. (foto: https://www.luchtdichtshop.nl)

Waar?

Hieronder een lijstje met bedrijven die deze tests uitvoeren. Deze lijst is niet volledig, maar geeft een goed uitgangspunt voor je zoektocht.

Nederland

België

Niet alles in huis is makkelijk te doen voor elke klusser. Vraag advies en offertes aan en vind de vakman die jou verder helpt!👇🏻

Lees ook: Hoe vind je een echte vakman?

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl:

Moet je regelmatig e-mail verzenden naar meerdere contacten, dan win je veel tijd door in Outlook met contactgroepen te werken. Hierdoor hoef je niet telkens de namen van de afzonderlijke ontvangers typen. Bovendien loop je op die manier nooit het risico dat je iemand per ongeluk vergeet.

Toevoegen aan contactpersonen

Met een e-mailgroep kun je bijvoorbeeld de volledige leesclub, de collega’s van de afdeling, of een vriendengroep bundelen. Zo’n mailgroep is ook superhandig voor wie regelmatig een nieuwsbrief verstuurt.

Zorg eerst dat de mensen die deel zullen uitmaken van de e-mailgroep in de lijst Contactpersonen van je mailprogramma staan. Dat kun je bijvoorbeeld doen door een e-mail te openen waarin het e-mailadres van deze persoon staat. Klik met de rechtermuisknop op dit e-mailadres. Hierdoor opent de fiche van deze persoon. Onder de naam van deze persoon klik je op de drie puntjes en dan selecteer je Toevoegen aan contactpersonen.

Voeg het e-mailadres toe aan de lijst met contactpersonen.

Groep samenstellen

Daarna kun je een groep maken. Klik op het pictogram Groepen in de linkerkolom van Outlook. Linksboven zie je de knop Nieuwe e-mail, maar als je op het pijltje daarnaast klikt, kun je Nieuwe groep selecteren. In de pop-up geef je deze groep een duidelijke naam. Bij Beschrijving vul je het doel van de groep in. De groepsleden zullen een e-mail ontvangen waarin dit aan hen wordt meegedeeld. Daarna klik je op de blauwe knop Maken. In de volgende stap kun je de leden van de groep toevoegen. Aan de linkerkant bij Groepen verschijnen alle groepen die je op die manier hebt aangemaakt. Om extra leden toe te voegen selecteer je eerst de groep en daarna klik je op Leden toevoegen. Dat kan door het e-mailadres in te typen.

Je kunt eindeloos veel leden aan een groep toevoegen.

E-mail sturen naar de groep

Om vanuit naar een groep in één keer een e-mail te versturen naar alle leden, selecteer je de betreffende groep aan de linkerkant en klik je rechtsboven op de knop E-mail verzenden. In het Aan-vak zal automatisch de naam van de groep verschijnen. Je kunt de muisaanwijzer boven de groepsnaam houden en even wachten; dan verschijnen de beschrijving van de groep en de namen van de leden.

Een groep verwijder je door met rechts op de naam van de mailgroep te klikken en te kiezen voor Verwijderen. Links in het menu onder Verwijderd staan alle verwijderde items. Hier kun je later de mailgroep nog uit terughalen.

Hou de muisaanwijzer boven de groepsnaam, dan verschijnen de details.