Een slimme meter zorgt niet alleen dat je geen meterstanden meer hoeft door te geven, je kunt ook zelf via een verbruiksmanager direct inzicht krijgen in je verbruik. Meten is weten en de eerste stap naar het besparen van energie. We leggen uit welke mogelijkheden er zijn om je actuele en historische verbruik in kaart te brengen.

De meteropnemer mag op zoek naar een nieuwe baan: dankzij de slimme meter wordt je energieverbruik automatisch op afstand uitgelezen door de netbeheerder. Veel energieleveranciers zullen je aan de hand daarvan maandelijks een overzicht sturen met je verbruik en de gemaakte kosten voor die periode. Handig, maar die gegevens zijn niet heel actueel, en de overzichten vaak beperkt. Daarom loont het om zelf het energieverbruik te volgen. Dat kan door je slimme meter – via een apparaatje of kabel – te koppelen aan een schermpje of app. We noemen zulke schermpjes of apps ook wel energieverbruiksmanager. Wil je niets aansluiten, dan zou je ook op een dienst kunnen vertrouwen die je meter uitleest. Die hebben wel de nodige beperkingen (zie kader).

Via bijvoorbeeld SlimmemeterPortal.nl kun je inzicht krijgen in je verbruik.

Mogelijkheden energieverbruiksmanagers

Een energieverbruiksmanager die aan de slimme meter is gekoppeld laat op elk moment (ofwel ‘real-time’) zien hoeveel gas en elektriciteit je verbruikt of hoeveel elektriciteit je teruglevert. Hierdoor zie je óók wat de invloed van besparende maatregelen is. Ga bijvoorbeeld actief op zoek naar de grootste stroomverbruikers door apparaten aan en uit te zetten. Ook heb je, als je alle verbruikers in huis uit zet, een indicatie van het sluimerverbruik. Dit kan je misschien op het spoor van bijvoorbeeld een oude koelkast brengen die aan vervanging toe is. Daarnaast geven energieverbruiksmanagers je vaak heel uitgebreide historische overzichten. De verbruiksmanagers die we in dit artikel noemen zijn niet gebonden aan een bepaalde energieleverancier. Wel kunnen ze eisen stellen aan je slimme meter. Deze moet veelal aan een bepaalde dsmr-versie voldoen. Dat is een afkorting van Dutch Smart Meter Requirements. Er bestaan verschillende versies, zoals dsmr 3, 4 en 5. De versie die jouw slimme meter ondersteunt hangt af van de fabrikant en het model. Controleer voordat je een energieverbruiksmanager aanschaft of jouw slimme meter wordt ondersteund.

©lev dolgachov

Je ziet dankzij een verbruiksmeter direct het effect van besparende maatregelen.

Meestal kun je via een app volgen wat je zonnepanelen opwekken aan elektriciteit.

Zelfbouw: P1 monitor

P1 monitor is software voor de Raspberry Pi, een bekende en flexibel inzetbare minicomputer. Geholpen door een slimme meter-kabel, verkrijgbaar voor ongeveer vijftien euro, kan deze software je slimme meter uitlezen. Door in te loggen via een browser zie je vervolgens heel mooie en opvallend uitgebreide overzichten met je actuele en historische verbruik. Door netjes de kosten voor elektriciteit en gas op te geven, en enkele gerelateerde tarieven zoals het vastrecht, kan de app je ook precies vertellen welke kosten je hebt gemaakt. En als je het leuk vindt, kun je het systeem zelfs uitbreiden om ook je waterverbruik bij te houden. P1 monitor kan bovendien in sommige situaties de opgewekte stroom van je zonnepanelen registreren en dit zichtbaar maken in grafieken. Dat is niet gebruikelijk voor energieverbruiksmanagers. Een slimme meter geeft die gegevens namelijk niet (zie kader). Het gaat met makkelijkst als je een omvormer van het merk SolarEdge gebruikt.

Een nadeel van P1 monitor is dat de eenmalige kosten wat hoger zijn. Zo heb je naast de Raspberry Pi en slimme meter-kabel ook een geheugenkaart, voeding en behuizing nodig. Bij elkaar kost het je zo’n 80 euro. Daar komt bij dat de levertijd van de Raspberry Pi op dit moment niet heel goed is vanwege wereldwijde chiptekorten. Er zijn verder geen bijkomende kosten voor het gebruik van P1 monitor. En die Pi houdt zijn waarde: die zou je later altijd voor andere leuke projecten kunnen gebruiken, al is het niet ieders hobby. Het installeren is niet lastig maar vraagt wel even wat aandacht. Als je de uitdaging aan gaat kun je hier lezen hoe je dit installeert en gebruikt.

P1 monitor is software voor de Raspberry Pi met uitgebreide meetgegevens.

Meetstekkers

Er zijn allerlei meetstekkers verkrijgbaar die eigenlijk allemaal volgens hetzelfde principe werken. Je plugt ze rechtstreeks in de P1-poort van je slimme meter. Daarnaast sluit je ze aan op je netwerk via een netwerkkabel of een draadloze verbinding (wifi). Vervolgens kun je een app of website gebruiken om de gegevens te raadplegen of – in enkele gevallen – een apart schermpje. Op het schermpje zie je altijd direct, op een centrale plek in huis, wat je verbruikt. Het bekendste voorbeeld is de Toon, die ook je thermostaat kan aansturen. Daarom hang je deze in principe op de plek van je oude thermostaat. Om alle functies te gebruiken heb je wel een abonnement nodig. Behalve via een app, website of schermpje, kun je de meeste meetstekkers overigens óók nog uitlezen met software voor thuisautomatisering (zie kader). Let erop dat enkele energieleveranciers meetstekkers exclusief aan eigen klanten leveren. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Pure Energie Meter van Pure Energie. De Toon kun je wél gebruiken als je geen stroom en gas afneemt van Eneco, al mis je dan wel je persoonlijke tarieven. De meeste meetstekkers zijn universeel, waaronder de HomeWizard Wi-Fi P1 Meter, EnergyFlip, Youless, EARN-E en plugwise Smile P1. Enkele zullen we hieronder wat uitgebreider bespreken.

Home Assistant kan ook mooie grafieken met je energieverbruik maken.

HomeWizard Wi-Fi P1 Meter

De Wi-Fi P1 Meter (rond de 35 euro) van HomeWizard is een goedkope én één van de meest gebruiksvriendelijke opties om zelf je slimme meter uit te lezen. Zie het als een soort slimme meter-dongel. Je klikt deze in de P1-poort van de slimme meter en stelt hem in enkele stappen in via de app. Daarna zie je met de app het stroomverbruik, je teruggeleverde stroom als je zonnepanelen hebt en ook het gasverbruik. Je ziet naast het actuele verbruik ook het historische verbruik tot een jaar terug, of nog langer als je een aanvullende dienst afsluit. Handig is dat je dit systeem ook kunt uitbreiden met bijvoorbeeld slimme stekkers om het verbruik van individuele apparaten te meten. In een apart artikel lees je meer over de installatie en het gebruik van de Wi-Fi P1 Meter en de genoemde uitbreiding.

De Wi-Fi P1 Meter leest eenvoudig verbruiksgegevens uit via de slimme meter.

Koop de HomeWizard Wi-Fi P1 Meter via Bol.com

EARN-E

De EARN-E is een meetstekker die je net als het apparaatje van HomeWizard in combinatie met een app kunt gebruiken voor inzicht in je verbruik. Tevens kun je inloggen op het desktopportaal met een browser. Naast de eenmalige aanschafprijs (29,95 euro) heb je ook een abonnement nodig van 1 euro per maand. Voor eigenaren van zonnepanelen is het EARN-E Solarpakket waarschijnlijk interessanter. De abonnementskosten van deze variant zijn wel iets hoger (2,50 euro per maand). De Solar-variant kun je koppelen met verschillende omvormers van zonnepaneelinstallaties. Op dit moment worden zowel SolarEdge als Enphase ondersteund. De koppeling met SMA en GoodWe wordt nog ontwikkeld. Deze koppeling gebeurt softwarematig waardoor er niets hoeft te worden geïnstalleerd. De belangrijkste toegevoegde waarde is natuurlijk dat je hiermee óók de opwek kunt zien van je zonnepanelen in hetzelfde overzicht. Binnenkort levert EARN-E een optioneel schermpje als extra uitbreiding op bovenstaande pakketten om je verbruik mee te kunnen volgen.

De EARN-E kan voor sommige systemen ook de opwek van zonnepanelen uitlezen.

EnergyFlip

De EnergyFlip is een energieverbruiksmanager die wat beter bekend is onder de oude naam Huisbaasje. Het is volgens het bedrijf zelf de meest gebruikte onafhankelijke verbruiksmanager in Nederland. Het idee is nog hetzelfde: via een meetstekker, de EnergyFlip (99 euro), kun je de verbruiksgegevens van de slimme meter verzamelen, waarna je deze met een app kunt raadplegen. Het bedrijf biedt een uitbreidingsset (55 euro) aan om ook de opgewekte stroom van je zonnepanelen zichtbaar te maken door dit te meten. Het voordeel is dat het in tegenstelling tot softwarematige oplossingen met alle installaties van zonnepanelen werkt. Een nadeel is dat je de installatie nu niet zelf kunt afhandelen, hier is een installateur voor nodig. Het is dus verstandig je vooraf goed in te lezen of door het bedrijf te laten adviseren.

De Energyflip geeft inzicht in je energieverbruik.

Met een splitter kunnen meerdere systemen de P1-poort van je meter uitlezen.

Voordat je een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser aanschaft, is één ding belangrijk: de juiste maten weten. Een paar millimeter kan het verschil maken tussen een strakke keuken of een dure miskoop. Hoe meet je de nis precies op? Hoeveel ventilatieruimte is nodig? En waar moet je rekening mee houden bij aansluitingen?

Ook interessant: Een inbouwkoelkast kopen: waar moet je op letten?

Bij het kiezen van inbouwapparatuur voor je keuken is precisie alles. Een afwijking van slechts een paar centimeter kan ervoor zorgen dat je nieuwe koelkast, oven, of vaatwasser onmogelijk in de daarvoor bestemde ruimte past. Of het nu gaat om een inbouwkoelkast, een espressomachine of een diepe oven: een haastig genomen maat is zelden een goed idee. Laten we daarom stap voor stap kijken hoe je dit voorkomt, zodat je straks geen verrassingen tegenkomt tijdens de installatie.

Algemene meetprincipes 

Voordat je begint met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik een precieze rolmaat en een digitale schuifmaat voor de beste resultaten. Meet niet alleen de buitenkant van je keukenkasten, maar focus op de binnenafmetingen van de nis: breedte, hoogte en diepte. Houd daarnaast rekening met de benodigde ventilatieruimte, meestal 2 tot 5 centimeter aan de achter- en zijkanten. Check ook waar stopcontacten, wateraansluitingen en doorvoeren voor kabels zitten. Deze details zijn minstens zo belangrijk als de afmetingen zelf.

©Andrey Sinenkiy

Hier let je op bij een:

Inbouwkoelkast of -vriezer 

Bij koelkasten en vriezers is de nishoogte een cruciale maat, die per model sterk kan verschillen. Veelvoorkomende hoogtes zijn 88, 140 en 178 centimeter, maar er zijn uitzonderingen. Let ook goed op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme heeft doorgaans 1 tot 2 centimeter extra ruimte in de breedte nodig. Voor de diepte geldt dat 55 centimeter meestal volstaat, al kan dat oplopen tot 60 centimeter bij modellen met een ventilator aan de achterzijde.

Inbouwoven en -magnetron 

Hoewel deze toestellen op het eerste gezicht standaard lijken, kunnen de afmetingen verschillen. De nisbreedte is meestal 56 centimeter, terwijl de voorzijde van het toestel vaak 59,5 centimeter breed is. Dit zorgt ervoor dat het front mooi aansluit op de keukenkast. De hoogte is een belangrijk aandachtspunt: compacte ovens beginnen bij 45 centimeter, terwijl standaardmodellen 60 centimeter nodig hebben. Bij magnetrons is het slim om rekening te houden met bedieningspanelen die kunnen uitsteken en extra ruimte bovenin vragen.

Inbouwvaatwasser 

Bij vaatwassers draait het vooral om de hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 centimeter, maar dankzij verstelbare poten heb je hier wel wat 'bewegingsruimte'. Minstens zo belangrijk is de plinthoogte: meet van de vloer tot de onderkant van de kast en niet alleen de zichtbare plint. Vergeet ook de waterslang niet—reken op zo'n 5 centimeter extra diepte om voldoende ruimte te houden voor de aansluiting.

Inbouw-espressomachine 

Espressomachines zijn compact, maar nauwkeurig meten blijft belangrijk. De standaardbreedte ligt meestal rond de 56 centimeter, maar de diepte kan variëren. Afhankelijk van het model neemt het waterreservoir aan de achterkant 40 tot 55 centimeter in beslag. Let ook op de kleppen: bij een machine die naar voren opent, is extra ruimte nodig om koffiebonen of cups eenvoudig te vervangen.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Voorkom deze veelgemaakte fouten 

Een veelvoorkomend probleem is dat apparatuur nét niet past, ondanks zorgvuldig meten. Dit komt vaak doordat ventilatieruimte of aansluitingen over het hoofd worden gezien. Een handige tip: plak een stuk tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het toestel komt en markeer daarop de positie van stekkers en leidingen. Controleer ook of de nis waterpas is, vooral bij koelkasten met schuiflades. Een scheve ondergrond kan voor problemen zorgen, dus stel de keukenkast indien nodig bij voordat je gaat installeren.

Bij renovaties spelen vaak afwijkende maten een rol. Oudere keukens kunnen dikkere kastwanden of ongewone nisdieptes hebben. Meet daarom niet alleen de huidige situatie, maar vergelijk deze met de afmetingen van het nieuwe toestel. Twijfel je? Overweeg dan advies van een keukenexpert, zeker bij complexe combinaties zoals een oven met een ingebouwde magnetron.

En dit moet je echt altijd als laatste doen...

Het klinkt als een open deur, maar het blijft de beste garantie op succes: meet alles minimaal twee keer. Schrijf de maten op en leg ze naast de technische specificaties van het apparaat. Let daarbij op details als verstelbare poten, een uitklapbaar bedieningspaneel of deuruitsparing. Zo voorkom je dat je keukenproject verandert in een puzzel met ontbrekende stukken. Want uiteindelijk draait het erom dat alles naadloos samenvalt – letterlijk én figuurlijk.

Het heeft even geduurd, maar de winter is eindelijk (zo goed als) voorbij. De zomertijd is ingegaan, 's morgens vroeg hoor je de vogels weer en de zon zien we ook steeds vaker. Tijd dus om lekker veel buiten te zijn om je tuin helemaal zomerklaar te maken. Dit zijn de tuinklusjes die je in april allemaal kunt doen.

📆Handig: onze tuinkluskalender voor heel het jaar rond

Planten afharden

Planten die je in de afgelopen maanden binnen hebt gehouden, kun je nu langzaam laten wennen aan de lagere buitentemperaturen. Begin in de tweede helft van april door ze overdag buiten te zetten en 's avonds weer naar binnen te halen, bijvoorbeeld in de schuur of garage. Hoewel de lente begonnen is, kunnen de nachten nog koud zijn, zeker omdat de IJsheiligen nog niet voorbij zijn. Sommige nachten kan het zelfs nog vriezen. Geef kuipplanten een meststof met langdurige werking, zodat ze voldoende voeding hebben voor de komende maanden. Bescherm eenjarige planten, jonge gewassen en bloesembomen tegen nachtvorst met een vliesdoek.

Rozen, bodembedekkers en zomerbollen planten

Heb je nog geen rozen of heesters geplant? Dan is dit het moment om dat alsnog te doen, zodat ze deze zomer in volle bloei staan. Is het lekker weer in april? Op zonnige dagen kun je ook heiligenbloem of lavendel in de grond zetten. Zorg er wel voor dat je eerst onkruid verwijdert en de bodem losmaakt.

Wil je borderplanten aanplanten? Begin dan met bodembedekkers. Dit is bovendien een ideaal moment om de beplanting een voedingsboost te geven met mest. Heb je in maart eenjarige, tweejarige of vaste planten binnen gezaaid? Dan kun je ze nu voorzichtig verpotten. Nog niet gezaaid? Dat kan nog steeds.

Vanaf half april is het ook een goed moment om zomerbollen te planten. Denk aan lelies, dahlia's, siergember, canna's en gladiolen. Bloembollen die meerdere jaren in de grond blijven, geef je extra voeding met organische mest en een laagje compost. Wil je direct meer kleur in de tuin? Zet dan bakken en potten vol met bloeiende planten. Die zijn nu volop verkrijgbaar bij tuincentra.

©Alexander Raths

Heggen en klimplanten

Haal de heggenschaar maar tevoorschijn, want dit is het moment om hagen zoals taxus, conifeer, liguster en leylandii te snoeien. Zo houd je ze in vorm en voorkom je dat ze te breed uitgroeien. Geef de hagen meteen een speciale haagmeststof en leg een laag bodembedekking, houtsnippers of mulch rondom de wortels. Dit helpt de grond vocht vast te houden in de zomer en verbetert de bodemstructuur. Bovendien remt het de groei van onkruid.

Dunne en dode takken in heesters kun je nu ook verwijderen. De hoofdtakken mag je flink terugsnoeien om de struik voller te laten groeien. Dit geldt ook voor winterjasmijn en forsythia, die na de bloei een snoeibeurt kunnen gebruiken. Winterbloeiende heide knip je eenvoudig terug met een heggenschaar. Vergeet niet om klimplanten, zoals clematis, goed vast te zetten. Het kan deze maand namelijk nog flink waaien.

Meeldauw voorkomen en bestrijden

Meeldauw is een plantenziekte die wordt veroorzaakt door een schimmel. Vooral bij warm en droog weer, in combinatie met vochtige nachten door dauw, kan deze ziekte zich snel verspreiden. De schimmel laat een wit, poederachtig laagje achter op de bladeren. Dit is niet alleen lelijk, maar ook schadelijk. De schimmel dringt diep door in het plantenweefsel en onttrekt voedingsstoffen, waardoor de plant minder goed groeit. Rozen, ridderspoor, kamperfoelie, begonia's, aardbeien, tomaten, komkommers, courgette en druiven zijn extra gevoelig voor meeldauw.

Om meeldauw te voorkomen is het belangrijk om bij droog weer extra water te geven en ervoor te zorgen dat er voldoende ruimte tussen de planten blijft. Aangetaste bladeren kun je het beste meteen wegknippen en in de vuilnisbak gooien, zodat de schimmel zich niet verder verspreidt. Gooi ze niet op de composthoop! Daarnaast is het verstandig om meeldauwgevoelige planten niet te plaatsen op plekken waar eerder meeldauw heeft gezeten. Mocht een plant toch helemaal onder deze schimmel zitten, dan is een bestrijdingsmiddel de beste oplossing.

©cocci65

Het gazon: maaien, bijzaaien en bemesten

Controleer of het gazon zieke of kale plekken heeft. Wil je die direct aanpakken? Steek de aangetaste plek dan in een vierkante vorm uit en leg er een nieuw, op maat gesneden grasmat in. Opnieuw inzaaien is natuurlijk ook een optie. Vanaf nu kun je het gras weer maandelijks maaien. Lang gras langs de randen werk je bij met een grastrimmer of kantenknipper, zodat het gazon er weer strak uitziet.

Bemesting is belangrijk voor een gezond gazon. Dit doe je in de periode van maart tot en met september minstens drie keer. Heb je in maart nog niet bemest? Dan is het nu de hoogste tijd. Sluit daarnaast de buitenkraan weer aan, zodat de sproeiers in de tuin klaar zijn voor gebruik.

Lees ook: Grasmaaien: fluitje van een cent met deze tips