Ga je je huis isoleren, dan is het belangrijk naden en kieren te dichten om warmteverlies tegen te gaan. Maar zo raak je wel een deel van de natuurlijke ventilatie kwijt – terwijl ventilatie juist zo belangrijk is voor een gezond binnenklimaat. Raamroosters zijn een slimme oplossing: die laten verse lucht binnen, zonder dat dat veel energie kost.

Lees ook: Een goed ventilatiesysteem is belangrijk voor je gezondheid

Om het binnenshuis gezond te houden, moet er het hele jaar door, dag en nacht, verse lucht binnenkomen en vervuilde lucht naar buiten gaan. In 60 procent van de Nederlandse huizen komt de verse lucht binnen via roosters in de woonkamer en in de slaapkamers. In de rest van de huizen komt de schone lucht binnen via klepraampjes of door naden en kieren. De natuurlijke trek zorgt dat de vervuilde en vochtige lucht naar buiten gaat. 

Zelfregelend

De keuze om wel of geen raamroosters te laten plaatsen maak je niet alleen als je plannen hebt voor een nieuwbouwproject. Ook als je ramen of kozijnen vervangt, kun je ventilatieroosters in de nieuwe ramen of kozijnen laten plaatsen. Op die manier kun je veilig ventileren als je niet thuis bent en hoef je geen raam open of halfopen te laten staan, wat trouwens niet inbraakveilig is. Ga in ieder geval voor roosters die reageren op de winddruk; dat zijn de zogenaamde zelfregelende roosters. Een goed raamrooster heeft twee kleppen die het debiet van binnenkomende en uitgaande lucht regelen. Aan de binnenkant zit een regelbare klep die de gebruiker bedient en in het rooster zelf zit nog een zelfregelende klep. Die laatste werkt mechanisch en zorgt dat het ventilatievolume gelijk blijft wanneer de windkracht toeneemt. Heb je last van hooikoorts, kies dan een rooster dat voorzien is van een pollenfilter.

Bijna onzichtbaar weggewerkt

Raamroosters worden afgestemd op de kleur van de raamprofielen zodat ze niet opvallen. Bovendien zijn de huidige uitvoeringen bijna onzichtbaar, omdat ze discreet en stijlvol zijn ingewerkt. Sommige uitvoeringen zitten zelfs grotendeels of helemaal verborgen achter het metselwerk. 

©www.renson.eu

Nadelen van raamroosters

Raamroosters hebben eigenlijk maar twee nadelen en die kun je heel eenvoudig oplossen door het rooster op dat moment te sluiten. In de winter kun je een koude luchtstroom voelen. En ondanks de geluidsdemping kun je in bepaalde situaties toch een beetje geluidsoverlast gewaar worden. 

Misverstanden over raamroosters

Verder bestaan er nog wat mythes over raamroosterventilatie. Hieronder zetten we de meest voorkomende misverstanden op een rij en leggen we uit waarom het misverstanden zijn.

❌ Raamroosters zorgen voor tocht

Men vergelijkt zo’n rooster vaak met een openstaand raam, maar die vergelijking gaat niet op. Door een openstaand raam van 1m bij 1,25m passeert op een windstille dag 5.000 m³ lucht per uur. Bij een rooster is dat slechts 50 m³ per uur. Met dergelijke beperkte hoeveelheden lucht zal de woning echt niet snel afkoelen. Bovendien hebben de moderne raamroosters een interne zelfregelende klep die zorgt dat zelfs bij een sterke wind steeds hetzelfde volume binnenkomt. Alleen wanneer het ontzettend hard waait en buiten koud is, kun je via de ventilatieroosters tocht voelen. 

❌ Raamroosters laten lawaai van buiten door

Dat is slechts in beperkte mate waar. En er bestaan akoestisch dempende raamroosters. Die hebben een soort geluidsdemper, een isolatie die geluid tegenhoudt. Dit type is bedoeld voor als je langs een drukke weg woont. 

❌ Insecten komen via de roosters binnen

Alle raamrooster zijn voorzien van een insectenwering. 

❌ Raamroosters zijn duur

Reken op 150 euro per lopende meter. Voor een volledige woning valt deze investering best mee. Trouwens, je hoeft niet in alle ramen raamroosters te plaatsen. Meestal zijn de woonkamer en de slaapkamers voorzien van deze ventilatie. 

❌ Raamroosters laten water door

Raamroosters moeten voldoen aan wettelijke normen en eisen met betrekking tot waterdichtheid. En die zijn behoorlijk streng. Een openstaand raam of een kiepraam of valraam kan deze garantie nooit bieden. 

❌ Raamroosters zijn niet mooi

Er zijn veel verschillende types op de markt. Er zijn er die je boven een raam kunt plaatsen zodat het rooster achter het metselwerk verscholen zit. Heb je rolluiken? Er zijn zelfs raamroosters die je in de rolluikkast kunt plaatsen. Bovendien zijn ze in alle kleuren verkrijgbaar.  

©www.renson.eu

Plaatsing

Het aanbod is overweldigend groot. Laat je in je keuze bijstaan door een specialist, want er bestaan ventilatieroosters voor gewone woningen en speciale roosters voor hoogbouw. Ook in de plaatsing zijn er verschillende mogelijkheden. Als men spreekt over plaatsing op het glas dan wordt het rooster rechtstreeks op het glas gemonteerd. Aan de onderkant zit een goot waarin het glas past. Wordt het rooster in de sponning van het kozijn gemonteerd, dan heeft men het over kalfplaatsing. Als bevestigingsmiddel gebruikt men dan glaslatten. Bij plaatsing op het kozijn wordt het rooster rechtstreeks op het kozijn geschroefd. Dan is er ook nog de compacte kalfplaatsing waarbij het rooster van binnenuit in het kozijn wordt gemonteerd tussen de stijl en dorpel. Op onderstaande afbeelding zie je alle vier mogelijkheden dat nog eens duidelijk geïllustreerd.

©www.duco.eu

Bediening

De eenvoudigste manier om de binnenklep te bedienen is via een klein hendeltje. Is het rooster erg hoog geplaatst dan kun je ook de bediening met de koord of stang bestellen. Er is ook centrale elektronische bediening die je kunt koppelen aan een domotica-systeem of aan een vraaggestuurd ventilatiesysteem C. 

©www.duco.eu

Vraaggestuurd ventilatiesysteem C+ of D+

Het neusje van de zalm zijn zelfregelende raamventilatieroosters in combinatie met een ventilatiesysteem C+. C+ staat voor een natuurlijke aanvoer van verse lucht, maar een mechanische afvoer. Dit systeem werkt vraaggestuurd. Een voorbeeld is de Healthbox 3, een individueel ventilatiesysteem voor woningen en appartementen dat de hele dag door met sensoren de luchtkwaliteit op CO₂, vochtigheid en geur meet. Zolang de luchtkwaliteit goed is, wordt het ventilatieniveau niet verhoogd. Wanneer bepaalde waardes in het rood gaan, grijpt het ventilatiesysteem in. De ventilator voert dan meer vervuilde binnenlucht af en via de raamroosters wordt die binnenlucht vervangen door verse buitenlucht. Is de luchtkwaliteit opnieuw goed, dan schakelt de ventilatie automatisch terug naar zijn normaal debiet. Op die manier ventileer je altijd voldoende, maar nooit te veel.

Via de raamroosters komt de verse lucht dus binnen en kun je zelfs de lente of een regenbui ruiken. Wil je liever niet de geurtjes van buiten naar binnen halen, dan ben je beter af met een D+systeem, dat de lucht ook nog filtert. 

©www.renson.eu

Ventilatierooster met zonnewering

Een ander bijzonder ventilatierooster is de DucoTwin 120 ZR AK(+), omdat bij type zowel natuurlijke ventilatie en zonnewering aan de buitenkant in één systeem zitten. Van buiten is dit rooster onzichtbaar, omdat het achter de gevelsteen wordt geplaatst. Bovendien is dit rooster voorzien van akoestisch dempingsmateriaal waardoor het geschikt is voor projecten met lichte of zware geluidsbelasting. In het systeem zit een screen dat ook kan dienstdoen als hor.  

©www.duco.eu

Onderhoud

Het onderhoud van raamventilatieroosters is vrij eenvoudig. Doe dit jaarlijks. Je kunt het stof uit de roosters verwijderen met een stofzuiger en er daarna de roosters nog een keertje afnemen met een sopje. Houd de scharniertjes van de roosters in de gaten. Wanneer de roosters niet meer zo gemakkelijk dicht gaan, kun je de scharniertjes smeren met siliconenspray. Siliconenspray beschermt en smeert kunststof, metaal en rubber en beschermt tegen vuil, roest en vocht. 

Lees ook: Wondermiddel: ook hier kun je WD-40 voor gebruiken!

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.