Een rookkanaal voor de houtkachel of haard, doe het meteen goed!
Je hebt ergens een houtkachel op de kop getikt die de blikvanger wordt in de woonkamer. Alleen moet je nog het rookkanaal monteren. Dit lijkt een simpel klusje, maar toch is het goed om op enkele belangrijke dingen te letten. En wat moet je precies kopen?
Een rookkanaal aansluiten op een haard of houtkachel lijkt een eenvoudig karwei. Toch worden hierbij veel vergissingen gemaakt met vervelende of zelfs erg gevaarlijke gevolgen. Op de manier uit dit artikel doe je het goed.
Bedrieglijk eenvoudig
We willen je niet afschrikken, maar juist omdat het er zo bedrieglijk eenvoudig uitziet, willen we toch beginnen met een waarschuwing voordat je fluitend naar de bouwmarkt rijdt. De risico’s van een slecht geïnstalleerd rookkanaal zijn niet min. Ze variëren van erg vervelend tot ronduit levensgevaarlijk. Je zou niet de eerste zijn die de kachelpijpen omgekeerd in elkaar zet, waardoor er na enkele maanden creosoot (vloeibare roetaanslag) in de kamer vloeit en de ruimte stinkt als een haringrokerij in de Balkan.
Bij een ondeskundig geïnstalleerd rookafvoerkanaal is het ook mogelijk dat er onvoldoende trek is, waardoor je slecht of zelfs niet kunt stoken. Een onnauwkeurige installatie kan de oorzaak zijn van schade aan je woning. Het dak kan bijvoorbeeld beginnen te lekken. Bovendien breng je jezelf en je familie in gevaar. In de winter gaat in een derde van de noodoproepen bij de Nederlandse brandweer over een schouwbrand en overlijden er 5 tot 10 mensen aan koolmonoxidevergiftiging …
©www.schiedel.com/nl
Een verzorgd aangesloten houtkachel is de eyecatcher van de kamer.
Langs binnen of langs buiten?
De eerste beslissing die je neemt, betreft de manier hoe het rookkanaal naar buiten gaat? Kies je een afvoer die verticaal binnendoor naar het dak gaat, of gaat de afvoer meteen horizontaal door de muur en wordt die dan via de buitenkant naar het dak geleid. In een bestaande schoorsteen kiest men vaak voor een flexibel roestvrijstalen rookkanaal, met de gedachte meteen van alle problemen van af te zijn. Maar in sommige gevallen is het niet zeker dat een flexibel rookgaskanaal de optimale oplossing is. En wie het rookkanaal buitenom aanlegt, sluit evenmin alle mogelijke risico’s uit. Je moet daarbij bijvoorbeeld aandacht hebben voor de geveldoorvoer en de ophangbeugels.
©www.schiedel.com/nl
Ga je voor een verticale oplossing binnen of gaat de rookafvoer meteen naar buiten?
Het materiaal
In de volksmond noemt met de buis die rechtstreeks op de kachel is aangesloten de kachelpijp. Vaak loopt de kachelpijp vanaf de kachel naar het plafond. Alles wat op de kachelpijp wordt aangesloten en wat naar het dak gaat, wordt rookkanaal genoemd. Een kwaliteitskachelpijp wordt gemaakt van dikwandig staal. Dat materiaal gaat erg lang mee. De goedkopere uitvoering is gemaakt van blauw gegloeid materiaal. Die moet je regelmatig vervangen en die is bijvoorbeeld geschikt voor een buitenkachel. Vaak gaat deze uitvoering slechts één stookseizoen mee. Gegalvaniseerde pijpen zijn beter roestbestendig en meer geschikt voor langdurig gebruik. Roestvrijstalen (rvs) kachelpijpen staan bekend om hun hoge weerstand tegen corossie en temperatuurschommelingen. Op het vlak van opbouw onderscheiden we vier types.
Maak je haard aan met goede kwaliteit haardhout
Sla je hout in het groot in, dat is ook nog eens voordeligerDe enkelwandige kachelpijp
Vaak installeert men een enkelwandige kachelbuis op het eerste stuk tussen de kachel en de overgang naar de volgende ruimte. Het rookkanaal bestaat dan uit één laag staal en er is dus geen extra laag isolatiemateriaal in verwerkt. Hierdoor geeft de verbranding meer warmte af in de ruimte waar de kachel zich bevindt, want je profiteert dan ook van de warmte van de rookgassen.
Het enkelwandige kanaal is iets slanker en heeft geen zichtbare bevestigingsbanden. Meestal heeft deze kachelpijp dezelfde kleur als de kachel. Met een enkelwandige kachelbuis ga je nooit door een verdieping of buitenmuur. Ook voor een buitenhaard in de tuin is een enkelwandige kachelpijp prima.
©www.schiedel.com/nl
De enkelwandige kachelpijp geeft de warmte van de afvoergassen af in de ruimte.
Dubbelwandige kachelpijp
Een dubbelwandige kachelpijp zorgt ervoor dat de rookgassen veilig naar buiten worden geleid, terwijl het contact met brandbaar materiaal wordt geminimaliseerd. Je hoeft dus niet bang te zijn dat het dubbelwandige rookkanaal te warm wordt en brand zou veroorzaken. Tussen de buiten- en de binnenwand zit isolatie, namelijk onbrandbare keramische wol.
Zo’n dubbelwandige kachelpijp gebruik je na een dubbelwandige geveldoorvoer of een dubbelwandige dakdoorvoer. Deze constructie zorgt bovendien voor een efficiënte temperatuurregeling, waardoor de buitenste wand koeler blijft en het risico op brandgevaar vermindert. Dankzij de isolatie blijft de hogere temperatuur binnenin behouden en dat zorgt voor een meer efficiënte afvoer van rookgassen. De dubbelwandige pijp is energiezuiniger en veiliger.
© www.schiedel.com/nl
De dubbelwandige kachelpijp is voorzien van onbrandbare isolatie.
Concentrische kachelpijpen
Voor pelletkachels bestaan er ook concentrische kachelpijpen. Het rookkanaal bestaat uit een dubbel kanaalsysteem waarbij er een kleinere pijp in de grote pijp zit. De afvoergassen worden via de kleine pijp van binnen naar buiten afgevoerd. Andersom wordt de verse lucht via de grote pijp van buiten naar binnen gezogen. Op die manier is er een gesloten systeem dat de warmte goed vasthoudt. De kachel werkt efficiënter en veiliger, want er wordt geen zuurstof uit de kamer aangezogen en de schadelijke gassen komen niet in de kamer.
© www.schiedel.com/nl
De concentrische kachelpijp combineert twee kanalen.
Flexibele dubbelwandige rvs kachelpijp
Bij een schoorsteenrenovatie is de dubbelwandige flexibele kachelpijp voor houtkachels populair. Deze oplossing doet dienst als een luchtdichte vervanging van het oorspronkelijke rookkanaal. Dit systeem bestaat uit roestvrij staal en heeft een hoogwaardige isolatie zonder warmtebruggen. Het systeem is schoorsteenbrandbestendig.
© www.schiedel.com/nl
De flexibele dubbelwandige rvs kachelpijp wordt vaak gebruikt bij renovatie.
Aandachtspunten bij het plaatsen
Plaats de schoorsteenpijp zo verticaal mogelijk. Als je door muren of scheidingswanden gaat, gebruik dan bochten van 45°. Vermijd dus horizontale stromen en bochten van 90°.
Zorg dat de schoorsteenpijp minstens 3 meter lang is om te voorkomen dat verbrandingsgassen zich binnenin ophopen.
Zorg voor voldoende ruimte tussen de leidingen en nabijgelegen obstakels zoals takken van bomen.
De buitenuitlaat steekt minstens één meter boven het hoogste deel van het dak uit. Belangrijk is de hoogte van de schoorsteen, want je wilt rookhinder voorkomen en een goede trek verkrijgen. Bovendien moet deze uitlaat voorzien zijn van een beschermdop.
Gebruik speciale schoorsteenkit om de voegen en naden af te dichten. Vuurvaste silicone is een sterk materiaal dat erg geschikt is.
Plaats de rookkanalen in de juiste richting. Je moet een kachelpijp afwaterend monteren. Dat wil zeggen met de smalle kant naar beneden. Wanneer een kachelpijp afkoelt, kan er condens ontstaan in dit kanaal en dit kan veel roet en teer op zijn weg naar beneden meenemen. Het is de bedoeling dat deze condens in de kachel terechtkomt. Wanneer je ze verkeerd om zou monteren, zul je merken dat de condens met roet (creosoot) langs de buitenkant van de kachelpijp naar beneden druipt. Dat is smerig en het stinkt enorm.
Omdat een kachelpijp afwaterend gemonteerd moet worden, moet ook de pijp in de kacheluitlaat vallen.
De maten die op de kachelpijp staan aangegeven zijn altijd de binnenmaten. Bij een dikwandige kachelpijp van 150 mm is de binnenmaat dus 150 mm.
🔥Leestip: Alternatieven voor de gashaard: gezelligheid zónder aardgas
De spie-kant, dat is de smalle kant van de kachelpijp, moet altijd in de richting van de kachel wijzen.
Door het dak
Bijna ieder rookkanaal moet op een bepaald punt door het dak, behalve als het gaat om een vrijstaande opstelling. Dat betekent dat je daar altijd een dubbelwandige overgang gebruikt. Deze verbinding kun je maken met behulp van een dubbelwandig aansluitstuk of een dubbelwandig verloopstuk. Om helemaal zeker te zijn dat het rookkanaal afgestemd is op jouw bouwsituatie, win je het best advies in iemand die zijn vak kent. Voor elke type woning en voor elk dak zijn er verschillende opties.
