Wil je een dakkapel bouwen, een boom in je tuin omhakken of kozijnen vervangen? Het kan zijn dat je daar toestemming voor nodig hebt van de gemeente. Sinds 1 januari 2024 zijn de regels die hiervoor gelden samengevoegd in één nieuwe wet: de Omgevingswet. Dit is wat je moet weten.

Ook interessant voor jou:Welke aanpassingen aan je eigen huis verhogen je woningwaarde?

 De Omgevingswet vervangt sinds 2024 tientallen verschillende wetten en regelingen met voorschriften over gebouwen, wegen, bodem, lucht, water, landschap, natuur en cultureel erfgoed. Het doel is om meer samenhang te brengen in de regels én om lokaal maatwerk makkelijker te maken. Ook zou er in de toekomst minder vaak een vergunning nodig moeten zijn en moet het voor burgers makkelijker worden om te achterhalen aan welke regels ze moeten voldoen. 

Minder vergunningen nodig

De Omgevingswet verandert de regels niet in één klap. Er geldt een overgangsperiode, waarin gemeenten de tijd krijgen om de regelgeving aan te passen. Oude bestemmingsplannen worden opgenomen in het ‘voorlopige omgevingsplan’ en gemeenten krijgen tot en met 2031 de tijd om een definitief omgevingsplan op te stellen. Iets wat nu niet mag in jouw gemeente, mag straks dus misschien wel of andersom.

Als je een bouwplan hebt of iets anders wilt veranderen aan je woonomgeving, moet dat passen binnen de Omgevingswet en het Omgevingsplan van de gemeente. Daarin staat wat je moet doen als je bouw-, sloop of veranderplannen hebt. Het kan zijn dat je een vergunning nodig hebt, maar het kan ook dat je alleen maar een melding moet doen bij de gemeente of dat je direct aan de slag kunt.

Dat klinkt alsof je er minder werk aan hebt, maar juich niet te vroeg. De Omgevingswet is namelijk heel uitgebreid. Er staan niet alleen regels in voor bouwen, maar bijvoorbeeld ook voor de hoeveelheid geluid die er op een bepaalde plek mag worden gemaakt en voor de stankoverlast. En als je plan een bedreiging vormt voor bepaalde dieren of planten, kan dat een vergunning in de weg staan. 

Hoe weet je of je een vergunning nodig hebt?

Het is altijd slim om de vergunningcheck in het Omgevingsloket te doen. Daar kun je met het beantwoorden van een aantal vragen controleren of er een vergunning of een melding nodig is voor je (bouw)project. Als je alle vragen hebt beantwoord, weet je of er een vergunningplicht, een meldingsplicht en/of een informatieplicht geldt. Het kan ook zijn dat je dit alles niet hoeft te doen en gewoon kunt beginnen. Na het doorlopen van de vergunningcheck kun je een actielijst downloaden, waarin staat wat je moet doen.

Voor veel relatief kleine aanpassingen had je vóór de invoering van de Omgevingswet geen vergunning nodig en in veel gevallen blijft dat ook zo. Dit zijn de regels voor enkele veel voorkomende ingrepen. 

Warmtepomp plaatsen

Voor het plaatsen van een luchtwarmtepomp heb je meestal geen vergunning nodig. Alleen voor heel grote installaties kan een vergunning nodig zijn. Groot is in dit geval hoger dan een meter en met een oppervlak van meer dan twee vierkante meter. Ook als je woont in een monument of beschermd stadsgezicht kan een vergunning nodig zijn. Let erop dat de warmtepomp voldoet aan de geluidsnormen.

Als je een bodemwarmtepomp wilt gaan installeren, moet je dit wel altijd melden bij het Omgevingsloket. Je moet dan een paar vragen beantwoorden om te zien of je een vergunning nodig hebt. Zo niet, dan hoef je alleen maar te melden en informatie te geven. Dit moet je minimaal vier weken voordat je met de aanleg begint doen. 

©Александр Марченко

Boom omhakken

Een boom die op je eigen grond staat, mag je niet zomaar omhakken, vellen of rooien. Hiervoor kan een vergunning nodig zijn. Dat was al zo voordat de Omgevingswet in werking trad en dat blijft zo. Maar er zijn ook situaties waarin je geen vergunning nodig hebt. Dat ligt eraan hoe dik, hoe hoog en hoe oud de boom is. Gemeenten hanteren hiervoor verschillende maatstaven. Verder zijn het soort boom en de dieren die erin leven van belang. In het Omgevingsloket kun je controleren of je een vergunning nodig hebt.

Kozijnen vervangen

Als je iets verandert aan de voorgevel, is in veel gevallen een vergunning nodig. Daarbij is het belangrijk of hierdoor het aanzicht van de gevel vanaf de straatkant verandert. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als je kozijnen wilt vervangen door kozijnen die er heel anders uitzien. Aan de achtergevel mag je meestal wel zelf iets veranderen zonder vergunning, net als aan bijgebouwen. Als je woont in een monument, is meestal wel een vergunning nodig. 

©slavun

Serre of mantelzorgwoning bouwen

Als je gaat bouwen, kun je te maken krijgen met twee soorten vergunningen: een vergunning voor het technische deel van het bouwen en een vergunning voor het ruimtelijke deel van het bouwen. Het technische deel gaat over de eisen bouwkwaliteit, zoals de constructie-eisen. Het ruimtelijke deel gaat over de gevolgen voor de omgeving. Denk daarbij aan eisen aan de bouwhoogte, het bebouwde oppervlak en het uiterlijk van het bouwwerk.

Een aanbouw aan je woning die niet hoger is dan de eerste woonlaag en waarop je geen balkon of dakterras maakt, is doorgaans vergunningvrij voor het technische deel. Je moet je wel houden aan de regels in het Besluit bouwwerken leefomgeving. Een vergunning voor het ruimtelijke deel kan nodig zijn als je aan de voorkant of zijkant van je huis wilt uitbouwen of als je bijvoorbeeld een groot deel van je achtertuin wilt bebouwen. Je kunt je plannen in de vergunningcheck van het Omgevingsloket invullen om te onderzoeken of je een vergunning nodig hebt of een melding moet doen. 

Dakkapel plaatsen

Ook bij een dakkapel krijg je te maken met technische eisen en met ruimtelijke eisen. Het plaatsen van een dakkapel aan de achterkant van je woning is voor beide onderdelen meestal vergunningvrij, tenzij je woont in een monument. Je moet je hiervoor wel houden aan bepaalde maximale afmetingen. Zo mag de dakkapel gemeten vanaf de voet niet hoger zijn dan 1,75 meter. Ook moet er rondom de dakkapel een halve meter of meer dak overblijven. Het dak van de dakkapel moet altijd plat zijn. En ook bij dakkapellen moet je je houden aan de regels in het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Wil je aan de voorkant een dakkapel plaatsen, dan kan de gemeente bepalen dat er wel een vergunning nodig is. Gemeenten mogen zelf weten of ze bepaalde dakkapellen vergunningvrij toestaan.

Uitbreiden met een dakkapel? Dat is echt werk waar je een specialist voor inschakelt. Lees je goed in en vergelijk aannemers en offertes.

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇