Wil je een dakkapel bouwen, een boom in je tuin omhakken of kozijnen vervangen? Het kan zijn dat je daar toestemming voor nodig hebt van de gemeente. Sinds 1 januari 2024 zijn de regels die hiervoor gelden samengevoegd in één nieuwe wet: de Omgevingswet. Dit is wat je moet weten.

Ook interessant voor jou: Welke aanpassingen aan je eigen huis verhogen je woningwaarde?

 De Omgevingswet vervangt sinds 2024 tientallen verschillende wetten en regelingen met voorschriften over gebouwen, wegen, bodem, lucht, water, landschap, natuur en cultureel erfgoed. Het doel is om meer samenhang te brengen in de regels én om lokaal maatwerk makkelijker te maken. Ook zou er in de toekomst minder vaak een vergunning nodig moeten zijn en moet het voor burgers makkelijker worden om te achterhalen aan welke regels ze moeten voldoen. 

Minder vergunningen nodig

De Omgevingswet verandert de regels niet in één klap. Er geldt een overgangsperiode, waarin gemeenten de tijd krijgen om de regelgeving aan te passen. Oude bestemmingsplannen worden opgenomen in het ‘voorlopige omgevingsplan’ en gemeenten krijgen tot en met 2031 de tijd om een definitief omgevingsplan op te stellen. Iets wat nu niet mag in jouw gemeente, mag straks dus misschien wel of andersom.

Als je een bouwplan hebt of iets anders wilt veranderen aan je woonomgeving, moet dat passen binnen de Omgevingswet en het Omgevingsplan van de gemeente. Daarin staat wat je moet doen als je bouw-, sloop of veranderplannen hebt. Het kan zijn dat je een vergunning nodig hebt, maar het kan ook dat je alleen maar een melding moet doen bij de gemeente of dat je direct aan de slag kunt.

Dat klinkt alsof je er minder werk aan hebt, maar juich niet te vroeg. De Omgevingswet is namelijk heel uitgebreid. Er staan niet alleen regels in voor bouwen, maar bijvoorbeeld ook voor de hoeveelheid geluid die er op een bepaalde plek mag worden gemaakt en voor de stankoverlast. En als je plan een bedreiging vormt voor bepaalde dieren of planten, kan dat een vergunning in de weg staan. 

Hoe weet je of je een vergunning nodig hebt?

Het is altijd slim om de vergunningcheck in het Omgevingsloket te doen. Daar kun je met het beantwoorden van een aantal vragen controleren of er een vergunning of een melding nodig is voor je (bouw)project. Als je alle vragen hebt beantwoord, weet je of er een vergunningplicht, een meldingsplicht en/of een informatieplicht geldt. Het kan ook zijn dat je dit alles niet hoeft te doen en gewoon kunt beginnen. Na het doorlopen van de vergunningcheck kun je een actielijst downloaden, waarin staat wat je moet doen.

Voor veel relatief kleine aanpassingen had je vóór de invoering van de Omgevingswet geen vergunning nodig en in veel gevallen blijft dat ook zo. Dit zijn de regels voor enkele veel voorkomende ingrepen. 

Warmtepomp plaatsen

Voor het plaatsen van een luchtwarmtepomp heb je meestal geen vergunning nodig. Alleen voor heel grote installaties kan een vergunning nodig zijn. Groot is in dit geval hoger dan een meter en met een oppervlak van meer dan twee vierkante meter. Ook als je woont in een monument of beschermd stadsgezicht kan een vergunning nodig zijn. Let erop dat de warmtepomp voldoet aan de geluidsnormen.

Als je een bodemwarmtepomp wilt gaan installeren, moet je dit wel altijd melden bij het Omgevingsloket. Je moet dan een paar vragen beantwoorden om te zien of je een vergunning nodig hebt. Zo niet, dan hoef je alleen maar te melden en informatie te geven. Dit moet je minimaal vier weken voordat je met de aanleg begint doen. 

©Александр Марченко

Boom omhakken

Een boom die op je eigen grond staat, mag je niet zomaar omhakken, vellen of rooien. Hiervoor kan een vergunning nodig zijn. Dat was al zo voordat de Omgevingswet in werking trad en dat blijft zo. Maar er zijn ook situaties waarin je geen vergunning nodig hebt. Dat ligt eraan hoe dik, hoe hoog en hoe oud de boom is. Gemeenten hanteren hiervoor verschillende maatstaven. Verder zijn het soort boom en de dieren die erin leven van belang. In het Omgevingsloket kun je controleren of je een vergunning nodig hebt.

Kozijnen vervangen

Als je iets verandert aan de voorgevel, is in veel gevallen een vergunning nodig. Daarbij is het belangrijk of hierdoor het aanzicht van de gevel vanaf de straatkant verandert. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als je kozijnen wilt vervangen door kozijnen die er heel anders uitzien. Aan de achtergevel mag je meestal wel zelf iets veranderen zonder vergunning, net als aan bijgebouwen. Als je woont in een monument, is meestal wel een vergunning nodig. 

©slavun

Serre of mantelzorgwoning bouwen

Als je gaat bouwen, kun je te maken krijgen met twee soorten vergunningen: een vergunning voor het technische deel van het bouwen en een vergunning voor het ruimtelijke deel van het bouwen. Het technische deel gaat over de eisen bouwkwaliteit, zoals de constructie-eisen. Het ruimtelijke deel gaat over de gevolgen voor de omgeving. Denk daarbij aan eisen aan de bouwhoogte, het bebouwde oppervlak en het uiterlijk van het bouwwerk.

Een aanbouw aan je woning die niet hoger is dan de eerste woonlaag en waarop je geen balkon of dakterras maakt, is doorgaans vergunningvrij voor het technische deel. Je moet je wel houden aan de regels in het Besluit bouwwerken leefomgeving. Een vergunning voor het ruimtelijke deel kan nodig zijn als je aan de voorkant of zijkant van je huis wilt uitbouwen of als je bijvoorbeeld een groot deel van je achtertuin wilt bebouwen. Je kunt je plannen in de vergunningcheck van het Omgevingsloket invullen om te onderzoeken of je een vergunning nodig hebt of een melding moet doen. 

Dakkapel plaatsen

Ook bij een dakkapel krijg je te maken met technische eisen en met ruimtelijke eisen. Het plaatsen van een dakkapel aan de achterkant van je woning is voor beide onderdelen meestal vergunningvrij, tenzij je woont in een monument. Je moet je hiervoor wel houden aan bepaalde maximale afmetingen. Zo mag de dakkapel gemeten vanaf de voet niet hoger zijn dan 1,75 meter. Ook moet er rondom de dakkapel een halve meter of meer dak overblijven. Het dak van de dakkapel moet altijd plat zijn. En ook bij dakkapellen moet je je houden aan de regels in het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Wil je aan de voorkant een dakkapel plaatsen, dan kan de gemeente bepalen dat er wel een vergunning nodig is. Gemeenten mogen zelf weten of ze bepaalde dakkapellen vergunningvrij toestaan.

Uitbreiden met een dakkapel? Dat is echt werk waar je een specialist voor inschakelt. Lees je goed in en vergelijk aannemers en offertes.

Iedereen gebruikt het gewone Startmenu van Windows 11. Je vindt er apps, instellingen, aanbevelingen en tegels. Overzichtelijk, maar je moet soms flink doorklikken voordat je eindelijk bent waar je zijn wilt. Kan dat niet handiger? Zeker: er bestaat ook een tweede Startmenu: een stuk eenvoudiger en vooral sneller. Waar je het vindt en hoe je het gebruikt, lees je in dit artikel.

Lees ook: Laptop met Windows 11? Zo doe je langer met de accu

Gewone Startmenu versus verborgen Startmenu

Het gewone Startmenu van Windows 11 is het startpunt voor de meeste gebruikers. Hier vind je je apps, recente bestanden, een zoekbalk en knoppen voor instellingen en afsluiten. Het menu is visueel ingericht, met tegels en iconen, en richt zich vooral op dagelijks gebruik.

©ID.nl

Het reguliere Startmenu is overzichtelijk, maar je moet nog wel doorklikken wanneer je op zoek bent naar Instellingen.

Het verborgen Startmenu ziet er heel anders uit. Geen tegels of visuele opsmuk, maar een compacte lijst met systeemfuncties. Denk aan apparaatbeheer, taakbeheer, netwerkverbindingen en terminal. Dit menu is vooral bedoeld voor wie snel iets wil aanpassen, controleren of oplossen.

Zo open je het verborgen Startmenu

De makkelijkste manier is simpelweg met de rechtermuisknop op de Startknop klikken (onderaan je scherm, links). Meteen verschijnt een menu met een lijst vol snelkoppelingen. Geen wachttijd, geen vertraging: het menu reageert direct.

Gebruik je liever het toetsenbord? Druk dan op Windows-toets + X. Deze sneltoets werkt overal in Windows, zelfs midden in een programma. Handig op een laptop, zeker als je geen muis bij de hand hebt.

Werk je op een touchscreen? Tik dan op de Startknop en houd die een paar seconden vast. Zodra Windows dit herkent als een 'lang tikken', verschijnt het menu automatisch.

Hoe je het ook opent, de inhoud is altijd gelijk. Het menu komt standaard naast de Startknop in beeld, dus je hoeft nooit te zoeken.

💡Door de Donkere Modus in te stellen (via Instellingen -> Persoonlijke instellingen -> Kleuren) krijgt het tweede Startmenu een donkere achtergrond. Dat zorgt ervoor dat het onderscheid met eventueel geopende programmavensters wat groter wordt.

Wat vind je in dit tweede Startmenu?

Alles wat je anders via Instellingen of het Configuratiescherm moet opzoeken, staat hier bij elkaar. In plaats van losse snelkoppelingen of visuele tegels, toont dit menu een strakke lijst.

Zo kom je met één klik bij Apparaatbeheer, Schijfbeheer, Taakbeheer, Netwerkinstellingen of PowerShell. Handig als je iets wilt aanpassen, controleren of snel een probleem moet oplossen.

Microsoft heeft de functies logisch gegroepeerd. De bovenste opties gaan over apps en energiebeheer, daaronder volgen tools voor systeembeheer en netwerkverbindingen. Verder naar beneden vind je opdrachten voor afsluiten of afmelden. Je herkent ze aan hun vertrouwde namen, wat zoeken overbodig maakt. Een voorbeeld: als je software wilt verwijderen, hoef je niet naar Instellingen > Apps > Geïnstalleerde apps. Je kiest gewoon 'Geïnstalleerde Apps' uit het menu en je bent er meteen.

©ID.nl

Via het tweede Startmenu heb je meteen toegang tot allerlei systeemtools waarvoor je anders zou moeten zoeken in Instellingen of in het Configuratiescherm.

Waarom het tweede Startmenu zo handig is

Hoewel de systeemtools die je via het tweede Startmenu kunt bereiken voor veel mensen Windows-onderdelen zijn die ze niet zo vaak zullen gebruiken, is het toch handig dt je ze direct 'onder de knop' hebt zitten. Stel: je hebt wifi-problemen. In plaats van drie keer klikken door Instellingen kun je direct 'Netwerkverbindingen' openen. Of je wilt zien of een usb-stick goed wordt herkend. Dan hoef je alleen maar te klikken op 'Apparaatbeheer'. Voor wie vaker met systeeminstellingen werkt, is dit menu eigenlijk helemaal onmisbaar. Je hoeft geen sneltoetsen te onthouden of eindeloos door menu's te klikken. Alles wat je vaak gebruikt zit binnen handbereik. En ook als je het niet dagelijks gebruikt, is het handig om te weten dat het er is. Het scheelt je hoe dan ook veel tijd en zoekwerk.

Ook fijn: het menu ziet er op elke Windows 11-pc hetzelfde uit. Of je nu thuis werkt, op kantoor zit of iemand anders helpt: je weet precies waar je moet zijn.

Dus?

Het verborgen Startmenu is een van de meest praktische onderdelen van Windows 11. Het geeft je directe toegang tot systeemfuncties en tools waarvoor je anders moet doorklikken en waar je naar moet zoeken. Het is geen vervanger van het gewone menu, maar een aanvulling voor wie meer uit z'n systeem wil halen. Of je nu snel iets wilt aanpassen, een probleem onderzoekt of gewoon minder wilt klikken: het tweede Startmenu maakt het net een stuk makkelijker!

⬇️Scrol omlaag en bekijk welke onderdelen je in het tweede Startmenu vindt en wat je ermee kunt

Van buiten oogt hij misschien smetteloos, maar vanbinnen kan je wasdroger behoorlijk smerig zijn. Warmte, vocht en pluis vormen namelijk de perfecte broedplek voor bacteriën en schimmels. En dat ruik je. Bovendien werkt een vervuilde droger minder goed én verbruikt hij meer energie. Tijd om in actie te komen: met dit 8-stappenplan houd je jouw wasdroger schoon, fris en in topconditie!

Waarom is schoonmaken belangrijk?

Een wasdroger draait op hoge temperaturen en heeft continu te maken met vocht. Ideale omstandigheden voor ongewenste gasten zoals schimmels en bacteriën. Tel daar opgehoopte pluisjes en resten wasmiddel bij op, en je snapt waarom je wasdroger soms muf ruikt of er langer over doet dan normaal. Regelmatig schoonmaken voorkomt vieze luchtjes, verlengt de levensduur én maakt je droger zuiniger.

Een schone droger in 8 simpele stappen

1. Stekker eruit

Voordat je iets doet, trek je de stekker uit het stopcontact. Veiligheid voorop!

2. Pluizenfilters legen

Open het klepje onderin en haal de filters eruit. Meestal zijn dat er twee: een pluizenfilter en een condensfilter. Spoel ze af onder de kraan en laat ze goed drogen voordat je ze terugplaatst.

3. Condensor schoonmaken

Achter een apart klepje aan de voor- of achterkant zit de condensor. Haal stof en pluis voorzichtig weg met een vochtige doek. Vergeet ook de randjes en het klepje zelf niet.

4. Afvoerslang controleren

Koppel de slang los (als jouw droger die heeft) en check of er geen verstopping in zit. Spoel hem goed door en maak de binnen- en buitenkant schoon. Zet hem daarna weer stevig terug.

5. Binnenkant afnemen

Gebruik een zachte, vochtige doek om de binnenzijde van de trommel schoon te maken. Voor hardnekkige vlekken kun je een beetje allesreiniger gebruiken. Vergeet ook de rubber rand niet.

6. Buiten schoon, net als binnen

Neem de buitenkant van de machine af met een vochtige doek. Gebruik wat allesreiniger voor de zijkanten en voorkant, maar houd het bedieningspaneel liever droog of gebruik een licht vochtige doek.

7. Deurtje open laten

Laat na het schoonmaken de deur een tijdje openstaan. Zo kan de binnenkant goed drogen en voorkom je dat er schimmel ontstaat.

8. Lege droogbeurt draaien

Tot slot: draai een heet droogprogramma zonder was erin. Hiermee droog je de laatste vochtresten en geef je eventuele bacteriën geen kans.

©Shi

Hoe vaak moeten onderdelen worden gereinigd?

Niet alle onderdelen hoeven even vaak gereinigd te worden. Dit schema geeft een indicatie:

Merk je toch geurtjes op of neemt de droogprestatie van je wasdroger af? Voer dan een extra schoonmaakbeurt uit.

Schoonmaaktips voor specifieke onderdelen

Voor sommige onderdelen van je wasdroger zijn speciale schoonmaaktips. We zetten ze voor je op een rijtje.

©detry26

Schoonmaakmiddelen: wat gebruik je wel (en liever niet)?

Voor het grondig reinigen van je droger zijn er speciale producten op de markt. Denk aan schoonmaakmiddelen die vet, kalk en vuil aanpakken zonder onderdelen aan te tasten. Let altijd goed op of het middel geschikt is voor jouw type droger.

Ook populair zijn reinigingstabletten of -strips die je in de trommel legt voordat je een schoonmaakprogramma start. Die lossen nare geurtjes en aanslag op, maar gebruik ze niet te vaak. Overmatig gebruik kan het rubber en de binnenkant aantasten.

Liever een natuurlijk alternatief? Meng dan 5 eetlepels citroenzuur met een liter warm water en giet het in de wasmiddellade. Laat vervolgens een heet programma draaien. Goed voor je droger én het milieu.

Veelgestelde vragen over drogers schoonmaken

Kan ik een stoomreiniger gebruiken?

Nee. De hitte en vocht van een stoomreiniger kunnen onderdelen beschadigen. Gebruik altijd een microvezeldoekje met wat sop.

Wat te doen bij zwarte schimmel?

Reinig grondig de rubberen rand, filters en afvoerslang. Gebruik eventueel azijn als nabehandeling en draai daarna een heet programma. Herhaal dat regelmatig.

Waarom ruikt mijn schone was muf na het drogen?

Waarschijnlijk is je droger toe aan een schoonmaakbeurt. Begin bij het filter en de condensor en werk alles stap voor stap af. Vergeet ook de afvoerslang en het draaien van een heet leeg programma niet. Als dat allemaal niet helpt en de droger is al wat ouder, is het misschien tijd om uit te kijken naar een nieuw exemplaar.