Wil je een dakkapel bouwen, een boom in je tuin omhakken of kozijnen vervangen? Het kan zijn dat je daar toestemming voor nodig hebt van de gemeente. Sinds 1 januari 2024 zijn de regels die hiervoor gelden samengevoegd in één nieuwe wet: de Omgevingswet. Dit is wat je moet weten.

Ook interessant voor jou:Welke aanpassingen aan je eigen huis verhogen je woningwaarde?

 De Omgevingswet vervangt sinds 2024 tientallen verschillende wetten en regelingen met voorschriften over gebouwen, wegen, bodem, lucht, water, landschap, natuur en cultureel erfgoed. Het doel is om meer samenhang te brengen in de regels én om lokaal maatwerk makkelijker te maken. Ook zou er in de toekomst minder vaak een vergunning nodig moeten zijn en moet het voor burgers makkelijker worden om te achterhalen aan welke regels ze moeten voldoen. 

Minder vergunningen nodig

De Omgevingswet verandert de regels niet in één klap. Er geldt een overgangsperiode, waarin gemeenten de tijd krijgen om de regelgeving aan te passen. Oude bestemmingsplannen worden opgenomen in het ‘voorlopige omgevingsplan’ en gemeenten krijgen tot en met 2031 de tijd om een definitief omgevingsplan op te stellen. Iets wat nu niet mag in jouw gemeente, mag straks dus misschien wel of andersom.

Als je een bouwplan hebt of iets anders wilt veranderen aan je woonomgeving, moet dat passen binnen de Omgevingswet en het Omgevingsplan van de gemeente. Daarin staat wat je moet doen als je bouw-, sloop of veranderplannen hebt. Het kan zijn dat je een vergunning nodig hebt, maar het kan ook dat je alleen maar een melding moet doen bij de gemeente of dat je direct aan de slag kunt.

Dat klinkt alsof je er minder werk aan hebt, maar juich niet te vroeg. De Omgevingswet is namelijk heel uitgebreid. Er staan niet alleen regels in voor bouwen, maar bijvoorbeeld ook voor de hoeveelheid geluid die er op een bepaalde plek mag worden gemaakt en voor de stankoverlast. En als je plan een bedreiging vormt voor bepaalde dieren of planten, kan dat een vergunning in de weg staan. 

Hoe weet je of je een vergunning nodig hebt?

Het is altijd slim om de vergunningcheck in het Omgevingsloket te doen. Daar kun je met het beantwoorden van een aantal vragen controleren of er een vergunning of een melding nodig is voor je (bouw)project. Als je alle vragen hebt beantwoord, weet je of er een vergunningplicht, een meldingsplicht en/of een informatieplicht geldt. Het kan ook zijn dat je dit alles niet hoeft te doen en gewoon kunt beginnen. Na het doorlopen van de vergunningcheck kun je een actielijst downloaden, waarin staat wat je moet doen.

Voor veel relatief kleine aanpassingen had je vóór de invoering van de Omgevingswet geen vergunning nodig en in veel gevallen blijft dat ook zo. Dit zijn de regels voor enkele veel voorkomende ingrepen. 

Warmtepomp plaatsen

Voor het plaatsen van een luchtwarmtepomp heb je meestal geen vergunning nodig. Alleen voor heel grote installaties kan een vergunning nodig zijn. Groot is in dit geval hoger dan een meter en met een oppervlak van meer dan twee vierkante meter. Ook als je woont in een monument of beschermd stadsgezicht kan een vergunning nodig zijn. Let erop dat de warmtepomp voldoet aan de geluidsnormen.

Als je een bodemwarmtepomp wilt gaan installeren, moet je dit wel altijd melden bij het Omgevingsloket. Je moet dan een paar vragen beantwoorden om te zien of je een vergunning nodig hebt. Zo niet, dan hoef je alleen maar te melden en informatie te geven. Dit moet je minimaal vier weken voordat je met de aanleg begint doen. 

©Александр Марченко

Boom omhakken

Een boom die op je eigen grond staat, mag je niet zomaar omhakken, vellen of rooien. Hiervoor kan een vergunning nodig zijn. Dat was al zo voordat de Omgevingswet in werking trad en dat blijft zo. Maar er zijn ook situaties waarin je geen vergunning nodig hebt. Dat ligt eraan hoe dik, hoe hoog en hoe oud de boom is. Gemeenten hanteren hiervoor verschillende maatstaven. Verder zijn het soort boom en de dieren die erin leven van belang. In het Omgevingsloket kun je controleren of je een vergunning nodig hebt.

Kozijnen vervangen

Als je iets verandert aan de voorgevel, is in veel gevallen een vergunning nodig. Daarbij is het belangrijk of hierdoor het aanzicht van de gevel vanaf de straatkant verandert. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als je kozijnen wilt vervangen door kozijnen die er heel anders uitzien. Aan de achtergevel mag je meestal wel zelf iets veranderen zonder vergunning, net als aan bijgebouwen. Als je woont in een monument, is meestal wel een vergunning nodig. 

©slavun

Serre of mantelzorgwoning bouwen

Als je gaat bouwen, kun je te maken krijgen met twee soorten vergunningen: een vergunning voor het technische deel van het bouwen en een vergunning voor het ruimtelijke deel van het bouwen. Het technische deel gaat over de eisen bouwkwaliteit, zoals de constructie-eisen. Het ruimtelijke deel gaat over de gevolgen voor de omgeving. Denk daarbij aan eisen aan de bouwhoogte, het bebouwde oppervlak en het uiterlijk van het bouwwerk.

Een aanbouw aan je woning die niet hoger is dan de eerste woonlaag en waarop je geen balkon of dakterras maakt, is doorgaans vergunningvrij voor het technische deel. Je moet je wel houden aan de regels in het Besluit bouwwerken leefomgeving. Een vergunning voor het ruimtelijke deel kan nodig zijn als je aan de voorkant of zijkant van je huis wilt uitbouwen of als je bijvoorbeeld een groot deel van je achtertuin wilt bebouwen. Je kunt je plannen in de vergunningcheck van het Omgevingsloket invullen om te onderzoeken of je een vergunning nodig hebt of een melding moet doen. 

Dakkapel plaatsen

Ook bij een dakkapel krijg je te maken met technische eisen en met ruimtelijke eisen. Het plaatsen van een dakkapel aan de achterkant van je woning is voor beide onderdelen meestal vergunningvrij, tenzij je woont in een monument. Je moet je hiervoor wel houden aan bepaalde maximale afmetingen. Zo mag de dakkapel gemeten vanaf de voet niet hoger zijn dan 1,75 meter. Ook moet er rondom de dakkapel een halve meter of meer dak overblijven. Het dak van de dakkapel moet altijd plat zijn. En ook bij dakkapellen moet je je houden aan de regels in het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Wil je aan de voorkant een dakkapel plaatsen, dan kan de gemeente bepalen dat er wel een vergunning nodig is. Gemeenten mogen zelf weten of ze bepaalde dakkapellen vergunningvrij toestaan.

Uitbreiden met een dakkapel? Dat is echt werk waar je een specialist voor inschakelt. Lees je goed in en vergelijk aannemers en offertes.

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).