Een verbouwing veroorzaakt bijna altijd overlast voor de buren. Als je een goede verstandhouding met elkaar hebt, hoeft dat geen probleem te zijn. Zeker niet als je de buren bij je plannen betrekt en aandacht voor hun wensen hebt. Dit is wat je in elk geval kunt doen.

Je buren hebben er meestal niets over te zeggen als je je huis wilt verbouwen. Maar als je onaangekondigd op een vroege zaterdagochtend met een elektrische breekhamer je badkamer begint te slopen, dan kun je een geïrriteerde reactie verwachten. Ga je een aanbouw plaatsen in de tuin die aan de tuin van de buren grenst, dan zullen ze dat ook graag van tevoren willen weten. Het helpt als je vooraf en tijdens de verbouwing in contact blijft en probeert rekening te houden met hun wensen.

©Iren Miller

1. Vooraf informeren

Heb je plannen voor een verbouwing? Betrek dan op tijd je buren erbij. Ben je flexibel in de periode waarin je gaat verbouwen, dan kun je in de planning misschien rekening houden met de agenda van je buren. Als de verbouwing precies binnen hun vakantie valt, is dat voor beide partijen prettig. Maar als de verbouwing net rond de uitgerekende bevallingsdatum van de buurvrouw valt, kun je vermoedelijk op weinig enthousiasme rekenen.

Heeft je verbouwing consequenties voor je buren, bijvoorbeeld omdat je naast hun tuin gaat bouwen? Bespreek de plannen dan ook inhoudelijk. Laat zien hoe hoog en hoe groot je bouwwerk wordt, wat het betekent voor de beplanting en voor de lichtval in hun tuin. Als je geen vergunning voor je bouwwerk nodig hebt, mag je het zonder meer bouwen. De buren hoeven hiervoor geen toestemming te geven. Maar voor een goede verstandhouding is het wel belangrijk om naar hun eventuele zorgen en bezwaren te luisteren, en daar zo mogelijk rekening mee te houden. Als je buren tegen het bouwwerk aan moeten kijken, kan het redelijk zijn om bij de keuze van het materiaal rekening te houden met hun wensen.

2. Planning delen

Heb je een planning gemaakt voor je verbouwing? Je buren vinden het vast fijn om deze planning te krijgen: op papier, via mail of via WhatsApp. Zo weten ze hoelang de verbouwing ongeveer gaat duren en op welke tijdstippen er wordt gewerkt. 

3. Laat een nulmeting doen

Bij een grote verbouwing bestaat er een kans op schade aan het huis of de tuin van de buren. Daarom is het verstandig om vóór de verbouwing de stand van zaken in kaart te brengen. Maak foto’s van de situatie op dat moment. Dan kan eventuele schade die al aanwezig was niet als een gevolg van de verbouwing worden gezien.

Een aannemer kan ook een officiële nulmeting doen. Hij neemt dan heel nauwkeurig de staat van de woning van de buren op. Hij zet deze gegevens in een zogenoemd bouwexploit. Vraag de buren dit document te ondertekenen, dan kan er later geen onenigheid over ontstaan.

©EKH-Pictures - stock.adobe.com

4. Lawaaitijden afstemmen

Bij een verbouwing komt bijna altijd hak- en breekwerk kijken, en dat klinkt behoorlijk door in aangrenzende huizen. Als je hiervoor een aannemer inschakelt, zullen de werkzaamheden op werkdagen al vroeg in de ochtend beginnen. Ga je zelf aan de slag, dan kun je misschien iets flexibeler zijn in je werktijden. Maar ook al kun je geluidsoverlast niet altijd tegengaan, je kunt je buren wel laten weten wanneer ze lawaai kunnen verwachten en om begrip vragen. Misschien kunnen zij dan zelf ook hun plannen aanpassen.

5. Informeren over het plaatsen van een steiger of ladder

Is er echt geen andere mogelijkheid om jouw verbouwing te realiseren dan via het erf van de buren, dan moeten je buren je toegang geven tot hun terrein. Je kunt hier dan een ladder neerzetten of een steiger bouwen. Het is wel belangrijk dat je je buren hier ruim op tijd over informeert. Je kunt dat mondeling doen, maar het kan ook verstandig zijn om er een mail over te sturen. Geef daarin ook aan hoelang je denkt dat er vanaf hun erf moet worden gewerkt. 

6. Schade voorkomen

Schade aan de tuin of het huis van de buren probeer je natuurlijk te voorkomen. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar het kan best lastig zijn, bijvoorbeeld als je tegen de erfgrens gaat bouwen of als er wordt gewerkt op een steiger die in hun tuin staat. Mocht er toch schade ontstaan, bijvoorbeeld aan tuintegels of tuinmeubels, dan moet je die vergoeden. Een aannemer is daar als het goed is voor verzekerd.

©Thomas Stockhausen

7. Afval netjes verzamelen

Een verbouwing geeft altijd rommel, zeker als er ook moet worden gesloopt. Zorg voor een goede verzamelplaats van het afval. Laat indien nodig een container plaatsen. Voor kleine hoeveelheden bouwafval kun je een bulky huren bij de bouwmarkt. Dat is een kleine afvalcontainer. Of koop bouwafvalzakken van een kubieke meter. Is de container of afvalzak vol, laat deze dan afvoeren zodat het afval zich niet naast de container ophoopt. Zorg in elk geval dat er geen afval op de stoep of openbare parkeerplaatsen rondslingert. Geeft de verbouwing erg veel stof? Dan is het wel zo netjes om een auto- of glazenwasbeurt aan omwonenden aan te bieden.

8. Updates geven

Duurt de verbouwing langer dan een week of lopen de werkzaamheden uit? Vertel je buren dan tussentijds hoe het gaat en wat er eventueel tegenzit. Maak duidelijk wat er nog moet gebeuren en wat je buren nog kunnen verwachten. Vraag of ze veel overlast ervaren en luister naar hun ervaringen. Laat merken dat je hun begrip waardeert. 

©contrastwerkstatt

9. Af en toe een aardigheidje brengen

Hebben je buren het zwaar te verduren met jouw verbouwing? Het is een leuk gebaar om hen te bedanken voor hun begrip met een aardigheidje. Breng bijvoorbeeld een bosje bloemen of iets lekkers langs. Of geef een bon voor een lunch of een avondje uit, als je iets groter wilt uitpakken.

10. De buren fêteren als het klaar is

‌Is de serre klaar en afgewerkt? Of is de woonkamer voorzien van een nieuwe keuken, vloerverwarming en een gietvloer? Dan willen de buren vast graag zien hoe het is geworden. Nodig hen uit voor een bezichtiging en een kop koffie met wat lekkers of een borrel. Hebben de buren erg veel moeten doorstaan tijdens de verbouwing, bijvoorbeeld omdat er een steiger tegen hun huis heeft gestaan en/of omdat ze veel last hebben gehad van het lawaai? Dan kun je je dank ook uitdrukken met een iets grotere traktatie, zoals een etentje bij jou thuis of een dinerbon.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!