Steeds meer energiemaatschappijen bieden dynamische energiecontracten aan, met een stroomprijs die per uur en gasprijs die per dag kan veranderen. Hoe gunstig dat is, hangt af van jouw situatie, maar ook van de ontwikkelingen op de markt. Wil je optimaal profiteren, dan is het raadzaam om je stroomverbruik zo veel mogelijk te sturen, zodat je profiteert van de goedkope uren.

Nederland telt zo’n zeven miljoen huishoudens. Ongeveer 65% heeft een variabel contract, zo’n 30% een vast contract en 5% een dynamisch contract. De dynamische contracten zijn relatief nieuw, maar winnen aan populariteit. Er komt ook steeds meer aandacht voor, nu ook grote energiemaatschappijen met zulke contracten komen, zoals Eneco en Vandebron.

Vanaf 2025 moeten volgens de nieuwe energiewet waarschijnlijk alle energiemaatschappijen zo’n contract aanbieden. Kenmerkend voor een dynamisch contract is dat de prijzen voor stroom en gas de marktprijzen volgen. Dit brengt wel wat onzekerheid met zich mee.

Door de dalende energieprijzen waren dynamische contracten het afgelopen jaar erg gunstig. Maar je kunt ook voor (negatieve) verrassingen komen te staan als bijvoorbeeld gasprijzen straks stijgen door een extra koude winter of bij problemen op de wereldmarkt.

Wil je optimaal profiteren, dan is het belangrijk om de tarieven in de gaten te houden. Draai bijvoorbeeld een wasje bij een lage stroomprijs, zet de vaatwasser aan en hang de auto aan de laadpaal. Met een goede planning kun je veel geld besparen. Het wordt eenvoudiger als je dit kunt automatiseren. Daar geven we je dit artikel ook de nodige tips voor.

©snapshotfreddy - stock.adobe.com

Prijzen van elektriciteit veranderen onder andere door wind en zon ieder uur, daar kun je met een dynamisch energiecontract van profiteren.

1 Verschillen vast, variabel en dynamisch

Een vast contract heeft meestal een vaste looptijd van één, twee of drie jaar. Het contract bevat vaste tarieven gedurende de looptijd van het contract. Je betaalt vaak een vrij grote risico-opslag aan de energieleverancier, die immers het risico loopt om met duur ingekochte energie te blijven zitten.

Bij een variabel contract heb je met variabele tarieven te maken, die meestal twee keer per jaar en soms vaker wijzigen. Bij een dynamisch contract volgen de tarieven de marktprijs, soms ook spotprijs genoemd. Deze tarieven zijn openbaar en kun je zelf volgen. Het tarief voor stroom kan per uur en voor gas per dag veranderen. De leverancier rekent een kleine vaste opslag voor stroom en gas.

2 Inzicht tarieven

Elke dag worden rond 13:00 de stroomprijzen voor de komende 24 uur op de beurs bepaald. De meeste leveranciers houden je via een app op de hoogte van de tarieven. De app van Zonneplan toont bijvoorbeeld de werkelijke prijs gedurende de dag, inclusief heffingen en belastingen.

Dit tarief bestaat uit de marktprijs, de inkoopkosten van de leverancier (soms ook handling fee genoemd) en de energiebelasting. Daar wordt vervolgens nog 21% btw over berekend.

De inkoopkosten kunnen iets verschillen per leverancier. Op de website van Enever vergelijk je eenvoudig het huidige tarief van aanbieders van dynamische contracten. Er zijn ook apps van derden, zoals Slim Laden Service. Uiteraard zijn bij een dynamisch contract ook de gangbare vaste lasten van toepassing, in het bijzonder vastrecht voor gas/stroom en netbeheerkosten.

Deze app toont de prijs voor de komende uren voor je dynamisch contract.

Voor teruggeleverde stroom krijg je in de praktijk vaak een lagere prijs dan voor afgenomen stroom.

3 Terugleveren en salderen

Heb je zonnepanelen, dan is een dynamisch contract niet altijd gunstig, al zijn er veel haken en ogen (zie kader ‘Wel of niet gunstig bij zonnepanelen?’). Bij een dynamisch contract betaal je feitelijk voor afgenomen stroom de marktprijs die in dat uur geldt, plus de inkoopvergoeding. Voor terugleveren ontvang je datzelfde bedrag. Voorts betaal je op jaarbasis over het positieve netto verbruik nog energiebelasting.

Hoe dit administratief wordt afgehandeld, verschilt per leverancier en levert vaak een flink dossier op. Het feit dat je voor opgewekte stroom een vergoeding krijgt die gelijk is aan het tarief wat je zou betalen als je die stroom op dat moment zou afnemen, is vaak niet zo gunstig. Op zonnige middagen zijn die uurtarieven namelijk vaak het laagst en krijg je dus relatief weinig voor de opgewekte stroom.

Bij een vast of variabel energiecontract wordt aan het einde van het contractjaar de opgewekte stroom weggestreept tegen je energieverbruik, het zogenoemde salderen. Je kunt daardoor feitelijk in de zomer een buffer opbouwen met opgewekte stroom en die in de winter ‘gratis’ gebruiken.

©tl6781 - stock.adobe.com

De verrekening van zelfopgewekte stroom via zonnepanelen werkt anders bij een dynamisch energiecontract.

4 Grote verschillen

De stroomprijs kan op een dag flink variëren. Zo zagen we in september een tarief van 0,63 euro per kWh tussen 19:00 en 20:00. Dat is meestal ook één van de duurste uren: veel Nederlanders komen thuis, gaan de auto opladen en eten koken. Later op de avond daalde het tarief naar zo’n 0,30 euro per kWh. Het scheelt dan ruim 0,30 euro als je het startmoment van de vaatwasser (die per beurt ongeveer 1 kWh verbruikt) een paar uur uitstelt. Dat kun je eventueel automatiseren, zoals je vanaf paragraaf 5 leest.

Bij veel groene stroom, door zon en wind, dalen de stroomprijzen af en toe tot (ver) onder nul. Begin juli 2023 kregen mensen bijvoorbeeld enkele uren achter elkaar 0,43 euro per kWh terug! Je elektrische auto opladen, levert dan zomaar zo’n twintig euro op. Een nadeel is dat je óók voor teruggeleverde stroom moet betalen. Hierdoor kiezen mensen er soms voor de zonnepanelen uit te schakelen. Als de stroomprijs maar een beetje negatief is heeft het zeker nog zin om terug te leveren. Extra opwekken betekent dat je over een groter deel van de gebruikte stroom de belastingen terugkrijgt.

Aan het begin van de avond zie je vrijwel altijd een piek in de tarieven. 

©paulynn - stock.adobe.com

Door een elektrische auto op het juiste moment op te laden kun je een hoop geld besparen.

5 Kosten in Home Assistant?

Om optimaal te profiteren van een dynamisch energiecontract is het belangrijk om je verbruik zo veel mogelijk te sturen naar de goedkope uurtjes. Ook als je zonnepanelen hebt, is de stroomprijs de belangrijkste factor. Soms krijg je immers een goede prijs bij terugleveren, terwijl je dezelfde stroom op een ander moment tegen een (veel) lager bedrag kunt afnemen.

In automatiseringen kun je rekening met de stroomprijs houden. Laat bijvoorbeeld een warmwaterboiler op een gunstig moment opwarmen. Er bestaan diverse integraties voor Home Assistant. Tibber heeft een officiële integratie, die ook inzicht in de maandelijkse kosten geeft. Heb je een Tibber Pulse, een kleine dongel voor in de slimme meter, dan krijg je tevens inzicht in je realtimeverbruik. Helaas werkt deze integratie alleen voor klanten van deze energieleverancier.

Er zijn ook universele integraties, zoals Nord Pool en ENTSO-E. Deze tonen de huidige prijs en de prijs per uur van de dag. Daar kun je dan een mooie grafiek mee maken. In de volgende paragraaf laten we dat zien voor de ENTSO-E-integratie. De sensors kun je gebruiken in automatiseringen om de goedkope uren te benutten. De genoemde integraties kun je installeren via HACS (zie kader ‘Home Assistant Community Store’). Een handmatige installatie kan eventueel ook, maar is wat complexer.

Via diverse integraties importeer je de dynamische prijzen in Home Assistant.

Ook interessant: Meten is weten: zo beperk je je energieverbruik

Voor de iets gevorderde gebruiker is HACS een walhalla van extra uitbreidingen.

6 ENTSO-E

Als voorbeeld gebruiken we de ENTSO-E-integratie. Deze haalt prijzen op bij het Transparancy Platform. Op die website bekijk je de kale marktprijzen per land per uur.

Om de prijzen te kunnen gebruiken in Home Assistant moet je een account aanmaken en vervolgens een gratis API-sleutel genereren, ook wel token genoemd. De instructies vind je op de GitHub-pagina van de integratie. De activatie duurt doorgaans niet meer dan een werkdag. Na acceptatie kun je een token maken.

Log daarvoor in en ga naar My Account Settings. Onder Web Api Security Token kies je Generate a new token. In een venster kun je deze token eenmalig aflezen. Maak hiervan een notitie. Als je de token verliest, kun je later overigens altijd een nieuwe token genereren.

Het Transparancy Platform toont de beursprijs voor stroom per uur van de dag.

7 Integratie toevoegen

Je kunt nu de integratie toevoegen. Open daarvoor HACS en zoek naar ENTSO-e. Download de integratie en herstart Home Assistant onder Ontwikkelhulpmiddelen op het eerste tabblad. Ga vervolgens naar Instellingen / Apparaten & diensten, klik op Integratie toevoegen, zoek naar de integratie en voeg deze toe. Vul bij Name een naam in, bijvoorbeeld Dynamische prijzen. Bij Your API Key vul je de hiervoor gegenereerde token in. Bij Area kies je voor Netherlands. Zet een vinkje bij I want to set VAT, template and calculation method (next step). Klik dan op Verzenden.

Je kunt nu extra details opgeven om tot het exacte tarief voor jouw leverancier te komen. Dat is nodig omdat de extra kosten per leverancier verschillen. Het handigste is om hiervoor een template te gebruiken die je invult in het veld Price Modifyer Template. Ook de btw kun je via dat template berekenen. Vul daarom bij VAT tariff de waarde 0 in. We gebruiken voor Zonneplan het volgende template:

Je kunt in het venster nog kiezen wanneer sensors bijgewerkt moeten worden. Hier kiezen we rotation, zodat de sensors per kalenderdag (rond middernacht) worden geüpdatet.

Zoals je ziet, worden in het template eerst enkele variabelen ingesteld. Met extra kosten worden de inkoopkosten van de energieleverancier bedoeld. Zonneplan noemt dit de handling fee en rekent 0,01653 euro exclusief btw. De energiebelasting is een vast bedrag van 0,12599 euro. Over het uiteindelijke bedrag wordt nog 21% btw berekend. Heb je een andere energieleverancier? Dan hoef je alleen de extra kosten (hier 0.01653) aan te passen voor bijvoorbeeld Tibber (0.018), ANWB Energie (0.0175) of Frank Energie (0.022).

We voegen de ENTSO-E-integratie toe via HACS.

8 Sensors raadplegen

Nadat je de integratie hebt toegevoegd, kun je de sensors verkennen via Ontwikkelhulpmiddelen / Statussen. Gebruik bij het zoeken de naam die je eerder had ingevuld, in ons voorbeeld Dynamische prijzen. Je ziet dat een van de sensors via attributen de prijs per uur laat zien. Er zijn ook sensors die aangeven wat het hoogste en laagste tarief is vandaag, en andere sensors die het tijdstip aangeven voor die hoogste en laagste prijs.

De integratie biedt diverse praktische sensors.

Lees zeker ook dit artikel: Heb jij een dynamisch energiecontract? Zo maak je de uurprijzen visueel

9 Weergeven in grafiek

Wil je de dynamische elektriciteitsprijzen op je dashboard weergeven in een grafiek, dan raden we aan ApexChart Graph Card te gebruiken. Je kunt deze uitbreiding eenvoudig toevoegen via HACS, via het onderdeel Frontend. Bij het bewerken van je dashboard kies je de optie Kaart toevoegen gevolgd door Handmatig. Je kunt nu de YAML-code voor de kaart invullen. Dat ziet er voor deze kaart uit zoals in het volgende voorbeeld. Let er op dat je achter entity: de juiste naam van de sensor invult.

De code kun je downloaden van deze pagina en daarna vanuit een programma als Kladblok overnemen.

Wil je de prijzen van morgen in een grafiek, voeg dan een extra grafiek toe met dezelfde YAML-code, maar maak dan onder span: de volgende aanpassing. Pas uiteraard ook de titel aan.

De code kun je downloaden van deze pagina en daarna vanuit een programma als Kladblok overnemen.

De ApexChart Graph Card is overigens een mooie toevoeging aan elke installatie van Home Assistant. Je kunt hier met wat oefening zeer geavanceerde grafieken mee maken.

Via de ApexChart Graph Card tonen we de uurtarieven voor stroom voor vandaag.

Een warmtepomp is een slimme keuze voor wie duurzaam en voordelig wil verwarmen. Met het nieuwe Xtore-systeem van Intergas is het nu mogelijk om nog een stap verder te gaan. Dit warmwatervat fungeert als energiebuffer voor je woning en biedt verschillende voordelen.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Intergas

Een warmtepomp is een slimme keuze voor wie duurzaam en voordelig wil verwarmen. Met het nieuwe Xtore-systeem van Intergas is het nu mogelijk om nog een stap verder te gaan. Dit warmwatervat fungeert als energiebuffer voor je woning en biedt verschillende voordelen.

Wat is een Xtore-warmwatervat?

De Xtore is een compacte warmwatervat met een slim verwarmingselement. Door dit element stroomt verwarmd water uit het cv-systeem. Dat heeft één doel: koud tapwater voorverwarmen voordat het naar de cv-ketel gaat. Het resultaat? De cv-ketel hoeft het water nauwelijks of zelfs helemaal niet meer te verwarmen.

Anders dan een gewone warmtepomp

Een gewone warmtepomp werkt samen met de cv-ketel om een huis of appartement te verwarmen. Samen verwarmen ze het water in de radiatoren. Het water dat uit de kraan of douche komt, wordt normaal gesproken alleen door de cv-ketel verwarmd. Deze opstelling bespaart al flink op de gasrekening. Met een Xtore-warmwatervat kan de Xtend-warmtepomp echter ook het kraanwater verwarmen. Hierdoor hoeft de cv-ketel minder vaak bij te springen, wat zorgt voor extra gasbesparing.

©Intergas

Beter rendement uit je warmtepomp

De Xtore verhoogt het rendement van de warmtepomp. Het systeem zorgt ervoor dat de warmtepomp zijn verwarmingscapaciteit optimaal kan benutten, zowel voor het cv-water als voor het kraanwater. Wie zonnepanelen heeft, profiteert bovendien nog eens extra. De overtollige stroom van zonnepanelen kan worden gebruikt om de warmtepomp aan te drijven en het water verder op te warmen. Deze stroom hoeft dan niet te worden teruggeleverd aan het net, waardoor je geen last hebt van de terugleverkosten die veel energieleveranciers tegenwoordig rekenen. Met het einde van de salderingsregeling per 01-2027 is het een goede investering om overtollig opgewekte energie met een hoog rendement om te zetten in warmwater.

Warmte bewaren voor later

Net als andere warmwatervaten werkt de Xtore als energiebuffer. De warmtepomp kan zijn opgewekte warmte tijdelijk opslaan in het water. Dit warme water kan later worden gebruikt. Dankzij hoogwaardige materialen en goede isolatie blijft het water lang op temperatuur. Zo kun je slim inspelen op momenten dat de energieprijzen hoog zijn. En op dagen dat de stroom goedkoop is, de temperatuur hoog is of de zon veel schijnt, sla je voordelig energie op voor later gebruik.

Extra voordelen

De Xtore biedt nog meer voordelen. Er is altijd warm water beschikbaar en de cv-ketel gaat langer mee omdat deze minder intensief hoeft te werken. De ketel kan op een lagere temperatuur draaien, wat toekomstige slijtage vermindert.

Het systeem is ook praktisch in gebruik. De tank past zowel op de grond als aan de muur en is door zijn compacte formaat makkelijk te plaatsen. Intergas biedt twee formaten: 40 en 80 liter.

©Intergas

Voor wie is het interessant?

De Xtore-warmwatervat is geschikt voor mensen met een Xtend-warmtepomp die extra gas willen besparen, maar nog niet zonder cv-ketel kunnen. Dit kan verschillende redenen hebben, zowel praktisch als financieel. Voor de beste werking en de hoogste besparing adviseren we om de Xtore en Xtend te combineren met een cv-ketel van Intergas. In combinatie met een ander merk cv-ketel is OpenTherm vereist, cv-ketels met een aan/uit signaal behoren niet tot de mogelijkheden. De tank is ook een slimme oplossing voor woningen met weinig ruimte voor grote boilers. Daarnaast is het een praktische keuze voor wie meer rendement wil halen uit een bestaande Xtend-installatie. Voor meer informatie kun je terecht bij de deskundigen van Intergas.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbare koffiemachine? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

De'Longhi Dinamica ECAM350.15.B

Met deze volautomatische koffiemachine van het Italiaanse kwaliteitsmerk De'Longhi kun je kiezen tussen vier warme dranken. De Dinamica ECAM350.15.B bevat hiervoor een gebruiksvriendelijk bedieningspaneel met aanraakknoppen. Tik op het pictogram van koffie, espresso, lungo of warm water en geniet luttele seconden later van het warme drankje. Je stelt hierbij de koffiesterkte, temperatuur en hoeveelheid in. Gunstig is dat je twee kopjes tegelijk kunt zetten. Doe je altijd melk in de koffie? Gebruik hiervoor dan het handige stoompijpje.

De koffie-uitloop is in hoogte verstelbaar, zodat je desgewenst een hoge mok of bescheiden thermofles kunt plaatsen. Ondanks het slanke ontwerp doe je maximaal 300 gram bonen in het reservoir. De watertank heeft een capaciteit van 1,8 liter waardoor je behoorlijk wat kopjes kunt vullen. Deze espressomachine vereist weinig onderhoud. Haal periodiek de zetgroep uit het apparaat en spoel die af onder de kraan. Daarnaast is er een ontkalkingsprogramma beschikbaar. Benieuwd naar ervaringen van andere gebruikers? Op Kieskeurig.nl staan bijna vijfhonderd consumentenreviews!

Philips 2200 EP2224/10

Met de prijsvriendelijke Philips 2200 EP2224/10 kun je alle kanten op. Het duidelijke bedieningspaneel spreekt voor zich. Tik op Espresso, Coffee of Hot Water om het overeenkomstige drankje te bereiden. Druk je tweemaal op het pictogram, dan vul je twee kopjes tegelijk. Bovendien zet je via Steam de stoompijp aan het werk. Met het toevoegen van melkschuim creëer je zo een lekkere cappuccino of latte macchiato. Je kiest bij elk drankje tussen drie koffiesterktes en past eventueel de hoeveelheid aan.

Naast 275 gram bonen kun je ook gemalen koffie in het apparaat kwijt. Er is hiervoor een apart vakje beschikbaar. Zoals we inmiddels van de betere Philips-koffiemachines gewend zijn, heeft ook dit exemplaar een zogeheten AquaClean-filter. Dat bevindt zich in de watertank. Dankzij dit hulpstuk hoef je het apparaat pas na zo'n vijfduizend kopjes te ontkalken. Overigens is dit klusje een fluitje van een cent, want de 2200 EP2224/10 bevat hiervoor een automatisch programma. Volgens het bekende elektronicamerk gaan de duurzame keramische molens minimaal twintigduizend kopjes mee.

Melitta Purista F230-104

De Melitta Purista F230-104 ontving afgelopen zomer het Beste Koop-predicaat van de Consumentenbond. Je maakt hiermee een koffie of espresso en je vult bovendien net zo makkelijk twee kopjes tegelijk. Een nuttige optie is dat je jouw ideale koffiesterkte en de gewenste hoeveelheid in het geheugen kunt opslaan. Druk vervolgens op het hartje om je favoriete kopje te bereiden. Uiteraard pas je de koffiesterkte en maalgraad eventueel handmatig aan. Kies hierbij tussen respectievelijk drie en vijf standen. Het reservoir heeft plek voor zo'n 125 gram bonen, terwijl de tank goed is voor 1,2 liter water.

In tegenstelling tot de meeste andere koffiemachines maakt de Purista F230-104 niet zoveel geluid. Het apparaat beschikt volgens het Duitse merk over een fluisterstil maalwerk. Kortom, je maakt 's ochtends geen andere gezinsleden wakker. Veel mensen zien op tegen het onderhoud van een espressomachine, maar dat valt met dit exemplaar erg mee. Start met de servicetoets het automatische reinigings- en ontkalkingsprogramma. Voor het schoonmaken van de binnenzijde heeft de Purista F230-104 een uitneembare zetgroep.

Lees ook: Zo houd je je espressomachine in topvorm

Krups Nespresso Essenza Mini XN1108

Voor kleine huishoudens en reislustige mensen komt de goedkope Krups Nespresso Essenza Mini XN1108 uitstekend van pas. Je kunt kiezen tussen de kleuren zwart, grijs en wit. Dankzij de bescheiden omvang en het lage gewicht van 2,3 kilo neem je dit Nespresso-apparaat makkelijk mee naar een vakantieadres. Je bereidt zo nodig meerdere kopjes achter elkaar, want de watertank heeft een inhoud van 0,6 liter. Heb je 's ochtends zo snel mogelijk behoefte aan koffie? De Nespresso Essenza Mini XN1108 warmt zeer snel op, zodat je binnen een halve minuut jouw eerste slok neemt.

Houd er rekening mee dat je voor het bereiden van koffie zogeheten cups nodig hebt. Het apparaat heeft geen maalwerk en is om die reden erg stil. In de verpakking zitten alvast wat cups met verschillende smaken. Ten opzichte van traditionele 'bonenmachines' vereist dit model nauwelijks onderhoud. Lees hier ervaringen van consumenten die dit product al hebben gekocht. Zij beoordelen de espressomachine met een gemiddelde score van een 8,8.

Krups Sensation EA910B

Met een gemiddelde beoordeling van een 8,7 valt deze uitgebreide koffiemachine van Krups bij tientallen Kieskeurig.nl-bezoekers in de smaak. Tik op Ristretto, Espresso, Long Coffee, Hot Water of Filter Coffee om snel een lekker drankje te bereiden. Wanneer je liever van een lekkere cappuccino of latte macchiato wilt genieten, voeg je met het stoompijpje aan de rechterkant eenvoudig melk toe. Je past de sterkte en hoeveelheid eigenhandig aan. Een nuttige functie is dat je in het geheugen twee gebruikersprofielen met favoriete instellingen kunt opslaan.

Net als andere koffiemachines met verse bonen vereist de Sensation EA910B regelmatig onderhoud. Gelukkig kost dat nauwelijks moeite. Doe een speciale tablet in het apparaat en start vervolgens het geautomatiseerde reinigingsprogramma. Na even wachten is de espressomachine weer helemaal schoon. De fabrikant claimt dat je dit proces maar driemaal per jaar hoeft uit te voeren. Tot slot is de riante watertank van twee liter een pluspunt.