ID.nl logo
Heb jij een dynamisch energiecontract? Zo maak je de uurprijzen visueel
Huis

Heb jij een dynamisch energiecontract? Zo maak je de uurprijzen visueel

Een relatief nieuw fenomeen in de energiewereld is het dynamische contract, waarbij de uurtarieven een dag van tevoren worden vastgesteld. Je mist de zekerheid, maar je kunt flink besparen door je verbruik slim te timen. Daarvoor is actuele prijsinformatie cruciaal. Een ESP32-microcontroller toont op een compact lcd-schermpje de prijzen per uur voor de hele dag, welke aanbieder je ook hebt.

In dit artikel leren we je hoe je met een printplaatje, een controller en een lcd-schermpje de dynamische energietarieven visueel kunt maken, zodat je bewust met je energie om kunt gaan. Dit heb je ervoor nodig:

Gereedschap: soldeerbout, soldeertin, kleine zijkniptang, micro-usb-kabel of usb-c-kabel

Als je bij dagelijkse routines zoals het aanzetten van de vaatwasser, de wasmachine of de droger al op de klok kijkt, doe je dat waarschijnlijk alleen om te weten hoe laat de klus geklaard is. Maar met een dynamisch energiecontract bepaalt het uur ook de prijs ervan. Afhankelijk van het moment waarop je een apparaat aanzet, kost het je dus meer of minder. Ook voor bezitters van een elektrische auto kan het kiezen van het juiste moment van opladen aanzienlijk schelen in de kosten.

In dit artikel maken we een mini-dashboard met een lcd-schermpje van 1,8 inch dat de uurtarieven van het huidige en het volgende etmaal laat zien in een heldere grafiek. Zo’n compact schermpje helpt om het project zelf energiezuinig te houden, net als de ESP32-microcontroller. Die module werkt zonder besturingssysteem en voert alleen vooraf gedefinieerde instructies uit, die zijn vastgelegd in een programma. Dat is geschreven in de taal C++ en is behoorlijk uitgebreid. Het goede nieuws is dat je alleen de naam en het wachtwoord van je draadloze netwerk hoeft in te vullen en een API-sleutel.

We bespreken eerst de software en dan het bouwproces. Er is zowel een versie voor het tonen van de stroomprijs én de actuele gasprijs, en een versie die alleen de stroomprijs laat zien. Aangezien de meeste mensen dezelfde aanbieder hebben voor stroom en gas, gaan we in onderstaande beschrijving uit van de versie met gasprijs. Voor de uitvoering en werking maakt dat verder geen verschil.

Voorbereiding

Zoals gezegd hoef je niet zelf te programmeren: dat werk hebben we al voor je gedaan. Je hoeft alleen maar dit zip-bestand te downloaden met daarin het programma en een aangepast bestand voor de juiste aansturing van het beeldscherm. Pak het zip-bestand alvast uit, de bestanden heb je straks nodig.

We gaan ervan uit dat je Arduino IDE hebt geïnstalleerd en dat de module wordt herkend. Doorloop anders eerst de stappen uit de volgende paragraaf ‘Arduino IDE installeren’.

Ter voorbereiding op het uploaden van de software zijn er nog twee zogenoemde bibliotheken nodig voor de IDE. Deze uitbreidingen nemen je een hoop werk uit handen bij in dit geval de aansturing van het beeldscherm en het verwerken van de data.

Start Arduino IDE en klik op Hulpmiddelen / Bibliotheken beheren en zoek naar tft_espi. Selecteer TFT_eSPI door Bodmer en kies Installeren. Herhaal deze stappen, maar zoek nu naar arduinojson en installeer ArduinoJson door Benoit Blanchon. Sluit Arduino IDE af.

De bibliotheken TFT_eSPI en ArduinoJSon maken het aansturen van het beeldscherm en het verwerken van de data een stuk eenvoudiger.

Arduino IDE installeren

Voor Windows en macOS zijn stuurprogramma’s nodig voor de communicatie met de module via usb. Die moet je downloaden en installeren.

Het uploaden van je code naar de module gebeurt straks met Arduino IDE. Download deze. Op het moment van schrijven is 2.1.0 de nieuwste versie, maar ook op de oudere versie 1.8 werkt het. De exacte versie is dus niet van belang. Geef de Windows-firewall toestemming als daarom gevraagd wordt.

Als de installatie is voltooid, start je het programma en via File / Preferences kun je achter Language de taal op Dutch (Nederlands) instellen. Dat is optioneel, maar in de volgende stappen gaan we uit van de Nederlandse benamingen.

Open Bestand / Voorkeuren en in het veld Bijkomende Borden Beheerder URL’s zet je de volgende url: https://raw.githubusercontent.com/espressif/arduino-esp32/gh-pages/package_esp32_index.json

Klik op OK ter bevestiging. Ga naar Hulpmiddelen / Bord / Borden Beheerder en zoek naar esp32. Klik op de knop Installeren bij ESP32 door Espressif Systems en de driver voor de module wordt geïnstalleerd. Open Hulpmiddelen / Bord / esp32 / ESP32 Dev Module om de module te selecteren. Sluit de module aan via de micro-usb-kabel of usb-c-kabel en selecteer bij Hulpmiddelen / Poort de beschikbare com-poort. Trek ten slotte de usb-kabel uit de pc.

De informatie voor de module staat in een JSON-bestand, waarvan je hier de url invult.

Nog niet eerder met Arduino gewerkt?

Een starterskit vind je bij Bol.com

Enkele aanpassingen

Ga naar het eerder uitgepakte zip-bestand en kopieer het bestand User_Setup.h naar de map Documenten\Arduino\libraries\TFT_eSPI, waarbij je het gelijknamige bestand overschrijft. Ga weer naar het uitgepakte zip-bestand en dubbelklik op Enever_grafisch_gas.ino (dat staat in een submap met dezelfde naam). Heb je geen aardgas of neem je dat niet af van jouw stroomaanbieder, gebruik dan in plaats daarvan het bestand Enever_grafisch.ino.

Arduino IDE start nu met het programma, waarbinnen je nog maar enkele instellingen hoeft aan te passen om het te laten werken. De eerste twee noodzakelijke aanpassingen zijn zoals gezegd de naam en het wachtwoord van je wifi-netwerk, en de derde is de API-sleutel van de informatiebron Enever (zie volgende paragraaf).

Voor de juiste aansturing van het beeldscherm is een kleine aanpassing nodig, die al is doorgevoerd in ons meegeleverde bestand.

Gratis API-sleutel

Ga naar www.enever.nl/prijzenfeeds en voer bij Token aanmaken je e-mailadres in. Je ontvangt een mailtje met daarin de tekenreeks die je in de code invoert op de plek waar API-SLEUTEL staat. Nu staat alles klaar en is het tijd om te controleren of alles tot nu toe is gelukt. Klik daarvoor op de ronde knop met het vinkje, links bovenaan in Arduino IDE.

Vindt het programma geen fouten, dan kun je de usb-kabel met de module op de pc aansluiten. Check nog even in Hulpmiddelen / Poort of de module daadwerkelijk is verbonden en open met Ctrl+Shift+M de seriële monitor. Klik links bovenaan op de ronde knop met het pijltje naar rechts om de software te uploaden. Aan het einde van de procedure wordt de module gereset en start de seriële monitor.

Als het goed is gegaan, zie je hoe de module eerst verbinding maakt met het draadloze netwerk en daarna met de website van Enever. Tot slot komt prijsinformatie en de huidige tijd voorbij. Als dat zo is, is het uploaden geslaagd!

Als je dit in de seriële monitor te zien krijgt, is het programmeren geslaagd.

Appje bij de laagste prijs

Eventueel kun je ervoor kiezen om een appje te ontvangen wanneer de stroomtarieven het laatste punt van de dag bereiken. WhatsApp zelf heeft daarvoor helaas geen API, maar de dienst CallMeBot biedt daarvoor een eenvoudige, gratis oplossing. Voeg om te beginnen het telefoonnummer +34644418720 toe aan je contactpersonen en geef het een naam naar keuze. Stuur een appje met de letterlijke tekst I allow callmebot to send me messages naar de zojuist aangemaakte contactpersoon en wacht totdat je een bericht terug krijgt. In dat bericht staat de API-sleutel, die je samen met je telefoonnummer invult in de Arduino-IDE. Verander tot slot achter bool WhatsApp de waarde false in true en klik weer links bovenaan op de ronde knop met het pijltje naar rechts om de software te uploaden. Daarmee zit het softwaregedeelte erop! Koppel de usb-kabel los van de pc en de module, en sluit Arduino IDE.

Uiteraard kun je de code aanpassen als je bijvoorbeeld ‘s nachts geen berichten wilt ontvangen. Misschien wil je zelfs een koppeling maken met slimme apparaten die je automatisch in- of uitschakelt. De mogelijkheden zijn vrijwel onbegrensd!

Ontvang automatisch een appje als de prijs het laagst is.

Wat is een dynamisch energiecontract? Bij het afsluiten van een vast of variabel energiecontract geldt doorgaans een vaste prijs per kilowattuur (kWh). Gedurende de contractperiode betaal je dit bedrag voor elke verbruikte kWh. Het lijkt een veilige keuze omdat er geen onverwachte prijswijzigingen plaatsvinden, maar dit betekent ook dat je mogelijk meer betaalt dan noodzakelijk.

Energiemaatschappijen zijn vaak tussenpersonen: zij kopen elektriciteit in bij diverse producenten, variërend van kolencentrales tot windmolenparken, en leveren deze elektriciteit vervolgens aan jou. Hoewel je een vaste prijs per kWh betaalt, koopt de energieleverancier deze stroom tegen wisselende prijzen in op een Europese beurs.

Deze inkoopprijs is afhankelijk van vraag en aanbod. Midden op de dag en 's nachts is de inkoopprijs meestal laag. Op piekmomenten, bijvoorbeeld aan het begin van de avond, is de inkoopprijs van stroom aanzienlijk hoger. Er zijn momenten waarop de inkoopprijs hoger is dan de prijs die je als consument betaalt, maar overwegend is de prijs lager. Aanbieders hanteren een veiligheidsmarge om winst te garanderen, zelfs wanneer de elektriciteitsprijs stijgt. Tegelijkertijd wordt hun marge groter als de inkoopprijs daalt. Vanwege die marge zul je over het algemeen meer betalen voor elektriciteit dan nodig zou zijn, al zijn hiervoor geen garanties te geven!

Bij dynamische energiecontracten wordt het tarief bepaald op de zogenoemde spotmarkt, waar de prijzen dagelijks fluctueren. Aan energieleveranciers van dynamische energietarieven betaal je de prijs die is gebaseerd op wat zij zelf ook op de markt betalen.

Assembleren

Ondanks het geringe aantal componenten, kan de assemblage best een uitdaging zijn. In dit voorbeeld gebruiken we namelijk beide kanten van de printplaat, zodat de uiteindelijke schakeling zo compact mogelijk blijft. Houd je het liever iets eenvoudiger en is wat meer volume geen probleem, dan kun je ook kiezen voor een grotere printplaat waarop alles naast elkaar komt te staan. Het printplaatje in dit voorbeeld heeft uitsluitend losse eilandjes, zodat alle componenten willekeurig zijn te plaatsen.

Begin met de ESP32-module, die je niet strak tegen de printplaat monteert waardoor je de pinnen niet op maat hoeft af te knippen. Bijkomend voordeel van het ‘hoog op z’n poten’ zetten is een betere warmteafvoer. De module zit aan de kant zonder koperen eilandjes, wat straks de onderkant van de schakeling zal worden. Ook het (optionele) klemschroefblok komt aan deze kant, naast de module. Negeer de zwarte header op de foto, die diende slechts voor testdoeleinden.

De onderkant van de printplaat, met alleen de ESP32-module en het klemschroefblok.

Solderen

We beginnen met het solderen. Weet je nog niet goed hoe je het best kunt solderen, lees dan dit artikel voor een opfriscursus.

Plaats op de andere kant van de printplaat de header, beide leds en de weerstand. Op de afbeelding zijn nog twee weerstanden te zien, maar een van de twee is tijdens het maakproces overbodig geworden. Nu kun je beginnen met solderen, waarbij je ook hier de pootjes van de componenten zo min mogelijk laat uitsteken aan de andere kant van de printplaat.

Duw de pootjes van de module niet helemaal door de printplaat heen, zodat je kunt solderen zonder ze af te knippen.

Aan de slag met solderen?

Bij Bol.com vind je alles wat je nodig hebt

Verbind tot slot de componenten met soepel montagedraad met elkaar, zoals aangegeven in onderstaand schema. In het schema staan soms meerdere namen voor een en dezelfde aansluiting, omdat niet elke fabrikant dezelfde termen hanteert. Let op: waar in het schema 'GPIO' staat, wordt dat bij sommige modules 'IO' genoemd. Bij de meeste modules staat 'D' voor de nummers.

Hier het aansluitschema, waarbij de opgedrukte pinnummering is aangehouden.

Strip met een kleine zijkniptang enkele millimeters van de draad en vertin het blanke uiteinde voordat je de pinnen van de componenten ermee met elkaar verbindt. Omdat niet elke module dezelfde lay-out heeft en de pinnummers bij verschillende fabrikanten kunnen afwijken, is het handiger om te werken met de witte opdruk aan de bovenkant van de modules. De cijfers in het schema zijn dus NIET de fysieke pinnummers! Het is even een precisiewerkje, het zijn uiteindelijk slechts vijftien verbindingen. De usb-kabel (in het schema aangegeven met usb+ en usb-) mag je nog heel even achterwege laten.

Het met draad verbinden van de aansluitingen vergt nauwkeurig werken.

Bijna klaar

Verbind als laatste de drukknop via twee iets langere draden met de ESP32-module. Daarmee toont het scherm gedurende een minuut de prijzen van de volgende dag als die binnen zijn. Nadat je klaar bent en alles zorgvuldig hebt gecontroleerd, kun je de pinnen van het tft-schermpje voorzichtig in de header duwen.

Start Arduino IDE, sluit de ESP32-module weer aan op je pc en open je met Ctrl+Shift+M de seriële monitor om te kunnen zien wat er gebeurt. Als het goed is, maakt de module nu weer verbinding met Enever. Zodra de gegevens binnen zijn, toont het schermpje een grafiek met de prijzen per uur. De laagste prijzen worden in groen weergegeven en de hoogste in rood. Is de prijs op dit moment het laagst of juist het hoogst, dan brandt respectievelijk de groene of de rode led.

Zie je ook na enige tijd niets op het scherm, koppel de schakeling dan los van de pc en kijk nogmaals alle verbindingen heel goed na.

Alle informatie wordt keurig getoond, dus dit werkt.

Aansluiten

Afhankelijk van de fabrikant van het beeldscherm kan het zijn dat je nog wat moet aanpassen om het beeld goed uit te lijnen. Door in het bestand User_Setup.h in de map Documenten\Arduino\libraries\TFT_eSPI vanaf regel 100 de dubbele schuine strepen weg te halen voor een van de regels, kun je kijken welke instelling geschikt is voor jouw schermpje. Let erop dat je dan juist dubbele schuine strepen toevoegt bij het model dat je niet gebruikt. Na elke aanpassing moet je de code opnieuw compileren en uploaden naar de ESP32-module.

Werkt alles naar tevredenheid, dan kun je de module loskoppelen van je pc. Gebruik voor het aansluiten van de module op de usb-lader een usb-kabel die je niet voor het uploaden van de code gebruikt. Laat de A-stekker (de grote platte) intact en knip de andere stekker van de kabel af. Strip de plus- en de min-aders (meestal rood en zwart) en vertin ze. Sluit ze aan op het schroefklemblok, let daarbij goed op de polariteit! Sluit de module aan op de usb-lader en controleer of de leds op de module zelf branden. Haal direct de usb-stekker uit de lader als dat niet het geval is.

Afhankelijk van de bereikbaarheid van de websites en de tijdserver zou je nu binnen enkele tientallen seconden de grafiek moeten zien, waarna je het eindresultaat in een fraaie behuizing kunt inbouwen.

Aan de randen is te zien dat de uitlijning nog niet goed is. Gelukkig is dit eenvoudig aan te passen in de code.

Inbouwen

Voor het inbouwen zijn er diverse mogelijkheden. Het eenvoudigst is een kant-en-klare behuizing, die je kunt kopen bij Conrad of elke andere leverancier van elektronicaproducten. Uitdaging daarbij is de zichtbaarheid van het beeldscherm, waarvoor je bij een niet-transparante behuizing een uitsparing zult moeten maken.

Mocht je een 3D-printer hebben, dan kun je gebruikmaken van de printerbestanden die we voor je hebben klaargezet. Het is dan het handigst om eerst de behuizing te printen en daarna de onderdelen op de printplaat te solderen, zodat je alles precies op maat kunt maken.

Ook zonder eigen 3D-printer kun je de print voor twee à drie tientjes laten maken en bezorgen bij een van de vele aanbieders zoals 3DLabs of 3D Print Portaal.

Een fraaie behuizing maakt het natuurlijk helemaal af! Met dank aan Arjen de Nobel voor het 3D-ontwerp.

Over het programma

Zoals gezegd is het niet noodzakelijk om ook maar iets te weten over de werking van de code om deze te gebruiken. Toch is het leuk een leerzaam om je er wel in te verdiepen, al is het maar om de werking af te kunnen stemmen op jouw specifieke wensen. In plaats van een appje te ontvangen als de stroomprijs op z’n laagst is, zou je er ook voor kunnen kiezen om je domoticasysteem aan te sturen, zodat bijvoorbeeld de elektrische auto wordt opgeladen of de wasmachine start. Op regels 336 t/m 345 staat bijvoorbeeld al code klaar die je eenvoudig kunt aanpassen voor het uitvoeren van een of meer acties als de stroomprijs negatief is.

Het programma begint met het laden van een aantal bibliotheken, te herkennen aan de instructie include. Dankzij deze externe programma’s hoef je je niet bezig te houden met netwerkprotocollen en seriële communicatie met het beeldscherm. Het bestand WiFiClientSecure.h verzorgt zowel de communicatie met het draadloze netwerk, als de verbinding met de te raadplegen websites. Het bestand ArduinoJson.h haalt precies de gewenste data uit een verzameling gegevens en time.h synchroniseert de tijd en datum van de module periodiek met die van een NTP-server. Het bestand TFT_eSPI.h tot slot stuurt het beeldschermpje aan.

Dan volgt de declaratie van een indrukwekkend aantal constanten en variabelen. De constanten blijven, zoals de naam al suggereert, onveranderd. De variabelen kunnen tijdens het draaien van het programma andere waarden krijgen. 

Functies

In het programma staan diverse functies, waarbij het te ver gaat om ze allemaal te bespreken. We beperken ons daarom tot de interessantste.

De functie getData() is van het type bool, wat betekent dat deze na het uitvoeren ervan de waarde waar of onwaar teruggeeft. Je kunt op die manier zien of de functie van begin tot eind correct is doorlopen, of dat deze voortijdig is afgebroken. Deze functie haalt achtereenvolgens data op van de website van Enever, controleert deze en filtert de gewenste gegevens eruit. Die worden vervolgens opgeslagen voor gebruik door andere programmaonderdelen.

Het bepalen van de goedkoopste en duurste stroom gebeurt binnen de functie minmax(). Ook worden alle bedragen omgezet in centen, de leds aangestuurd en bepaald of er een WhatsApp-bericht uit mag.

Bijna alles wat op het scherm te zien is, komt uit de functie drawGraph. De belangrijkste instructies zijn drawString() en fillRect(), respectievelijk voor het tonen van tekst en rechthoeken. De tekst is er voor de bovenste regel en de schalen op de X- en Y-as en de rechthoeken zijn de basis voor de grafieken.

Binnen loop() worden om middernacht de variabelen klaargezet voor een nieuwe dag met nieuwe gegevens. Een minuut later haalt de functie de nieuwe stroomprijzen op en om een over zeven de gasprijs van die dag, met een herkansing na acht en negen uur. Na vier uur ‘s middags volgen de prijzen van de volgende dag.

Als het ophalen van de gegevens om wat voor reden dan ook niet lukt, volgt elke vijf minuten een nieuwe poging, bepaald door de constante interval aan het begin van het programma. De eerste keer dat de module wordt aangezet, probeert deze functie alle gegevens op te halen. ‘s Ochtends en ‘s avonds wordt ledcWrite() uitgevoerd, die het scherm dimt in de avond en nacht.

De functie getData() haalt de gegevens op die de basis vormen van het programma.

Bouwen en besparen

Door stroomverbruikers niet lukraak in- en uit te schakelen, valt substantieel te besparen. Gebruik de grootste energievreters waar dat mogelijk is vooral tijdens de voordeligste uren. Hopelijk lukt het je om dit al met al best uitdagende project werkend te krijgen en er uiteindelijk daadwerkelijk je voordeel mee te doen. Dat niet alleen leuk en leerzaam, maar vooral goed voor je portemonnee. Daarbij kan natuurlijk ook nooit kwaad om bewust(er) met energieverbruik om te gaan.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
AI-agents: zo laat je slimme digitale assistenten zelfstandig taken uitvoeren
© Anwar - stock.adobe.com
Huis

AI-agents: zo laat je slimme digitale assistenten zelfstandig taken uitvoeren

We vinden het intussen al bijna normaal dat generatieve AI-modellen leuke tekeningen kunnen maken en teksten kunnen schrijven. Maar de AI-evolutie staat niet stil: er verschijnen steeds krachtigere AI-agents op die zelfstandig ook diverse taken kunnen aanpakken. Hoe je ze zelf gebruikt of bouwt, lees je in dit artikel.

In het kort

We leggen uit wat AI-agents precies zijn, hoe ze werken en waarin ze verschillen van gewone AI-assistenten. Je ziet voorbeelden van praktische agents die reizen plannen, data analyseren of documenten samenvatten. We bekijken toegankelijke platforms zoals Manus en AgentGPT, maar ook verzamelingen van kant-en-klare agents en tools om zelf een agent te bouwen. Tot slot krijg je inzicht in de voordelen, valkuilen en toekomstige ontwikkelingen van deze technologie.

Lees ook: Chat je met een mens of een AI-bot? 9 manieren om het te testen

Het begrip 'AI-agent' komt misschien wat verwarrend over omdat 'agent' vaak met ordehandhaving of spionage wordt geassocieerd, maar hier betekent het iets heel anders. In de informatica verwijst de term naar een entiteit die namens iemand anders handelt, afgeleid van het Latijnse agere (handelen). Je kunt het vergelijken met een reisagent die taken uitvoert in opdracht van zijn klant.

Een agent is hier een systeem dat autonoom handelt, vaak in opdracht van een gebruiker, om bepaalde en soms complexe taken uit te voeren. Zo zou je een robotstofzuiger een fysieke agent kunnen noemen: hij ziet obstakels, beslist waar hij rijdt en voert deze actie uit. Een e-mailbot is een virtuele agent: hij leest je mails, classificeert ze en beantwoordt bepaalde mails automatisch.

Een AI-agent gaat nog een stap verder en gebruikt kunstmatige intelligentie om beslissingen te nemen – iets wat sommige robotstofzuigers of e-mailbots inmiddels trouwens ook wel doen. Hiervoor gebruikt men ook wel de term 'agentic AI'.

©iRobot

Een robotstofzuiger kun je een fysieke agent noemen.

Werking

Voordat we een paar voorbeelden van een AI-agent bekijken en ook zelf samenstellen, leggen we kort uit hoe zo'n agent werkt. In een eerste fase neemt de agent zijn omgeving waar. Dat kan via visuele input van afbeeldingen of camera's, geluidsdata van een microfoon of spraakopname, numerieke data uit logs of sensors, of via tekst zoals prompts, mail- of chatberichten.

De agent probeert vervolgens deze ruwe invoer te interpreteren. Bij tekst bijvoorbeeld gebeurt dit doorgaans met een groot taalmodel (Large Language Model, kortweg LLM), een deep-learning-systeem dat natuurlijke taal begrijpt en genereert, zoals ChatGPT, Claude of Gemini. Dankzij zo'n LLM kan de agent doelen begrijpen en indien nodig ook opsplitsen in subtaken. Als een taak beperkt blijft tot tekstgeneratie, zoals het beantwoorden van een bericht, volstaat het LLM. Maar vaak zijn er ook externe tools nodig (zogeheten tool calling) om aanvullende of realtime gegevens op te halen of (sub)taken uit te voeren, bijvoorbeeld via API's, zoals voor weerinformatie, databases of andere AI-modellen.

Met een efficiënt geheugensysteem kan de agent tijdens het uitvoeren van taken de resultaten bijhouden, feedback verwerken en daaruit nieuwe subtaken afleiden. Hij kan deze informatie ook bewaren, wat ook bij latere interacties voor meer consistentie zorgt.

Voor- en nadelen

Geoptimaliseerde AI-agents bieden duidelijke voordelen. Ze verhogen vaak de productiviteit doordat ze repetitieve en tijdrovende taken kunnen overnemen. Daarnaast verwerken ze in korte tijd enorme hoeveelheden data en kunnen ze meerdere (sub)taken tegelijk uitvoeren. AI-agents leveren doorgaans nauwkeurige en consistente resultaten en zijn goed schaalbaar. Mits goed geïntegreerd in de workflow, kunnen ze dus flink wat tijd en kosten besparen.

Tegelijk zijn er wel wat dingen waar je op moet letten. AI-agents zijn namelijk vaak afhankelijk van grote hoeveelheden data, waaronder soms privacygevoelige of bedrijfsinformatie. Houd bijvoorbeeld in een bedrijfscontext dus rekening met richtlijnen als de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). En omdat veel agents werken met LLM's die getraind zijn op grote hoeveelheden tekst waarin ook vooroordelen en stereotypen voorkomen, kunnen zulke vertekeningen onbewust doorsijpelen in de resultaten en leiden tot discriminerende uitkomsten. Tot slot vraagt het ontwikkelen en trainen van zulke (bedrijfs)systemen de nodige tijd en rekenkracht.

Voor je het goed beseft, kunnen AI-agents ook privacygevoelige data verwerken en is de AVG van kracht.

Van assistent tot agent

Agentic AI is momenteel een actueel onderwerp, waardoor producenten hun AI-oplossingen soms als AI-agents presenteren, terwijl het om eenvoudige(re) AI-assistenten gaat. Dit geldt bijvoorbeeld voor de browserextensie HARPA AI. Na installatie kun je via een knop taken laten uitvoeren op basis van de actuele webpagina en eventueel geüploade afbeeldingen of pdf's. Denk aan uitleg geven, vragen beantwoorden, de pagina samenvatten of herschrijven, data uitlichten en meer.

Handig, maar het is geen autonome agent. HARPA AI voert namelijk alleen taken uit die jij expliciet opgeeft, zonder zelf subdoelen te stellen of complexe workflows te volgen. Er is evenmin sprake van zelfevaluatie of contextopbouw over meerdere stappen. HARPA AI biedt ook een browser-functie (bijvoorbeeld via de opdrachtprompt met een API-sleutel) die enige automatisering en externe aansturing mogelijk maakt, maar dat maakt het nog geen volwaardige AI-agent.

Het onderscheid tussen beide begrippen is evenwel niet altijd duidelijk, vooral niet wanneer de operaties voornamelijk in een 'black box' worden uitgevoerd.

Manus

AI-agents kunnen dus goed bruikbaar zijn in bedrijfsomgevingen, maar ook daarbuiten kun je er je voordeel mee doen. Ga bijvoorbeeld naar www.manus.im (van Chinese origine) en klik op Use cases voor een reeks praktijkvoorbeelden, ingedeeld in rubrieken als Life, Data Analysis en Education. Zo kan deze algemene AI-agent je bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van een cursus of het plannen van een reis. Het voorbeeld Trip to Japan in april (in de rubriek Featured) laat dit duidelijk zien. Klik hierop om het volledige proces te kunnen volgen: links de uitvoer, rechts het scherm van de agent. Je kunt ook altijd klikken op Skip to results of Watch again.

Wil je Manus ook zelf proberen, dan kun je met een gratis proefversie met duizend credits aan de slag, na goedkeuring van je aanvraag (de betaalde versie start vanaf 19 dollar per maand, dat is ongeveer 20 euro inclusief btw). We merkten dat zo'n goedkeuring sneller verloopt via de mobiele Manus-app.

Voor de eindgebruiker is het hele proces vrij eenvoudig. Zoals bij een gewone AI-chatbot geef je eerst een uitgebreide prompt met je opdracht. Daarna gaat Manus aan de slag en zie je stap voor stap hoe de taak wordt aangepakt. Je kunt dit proces ook in realtime bijsturen met extra informatie of instructies. Is de hoofdtaak voltooid, dan krijg je een melding, tenzij je credits eerder op zijn of de agent vastloopt op bijvoorbeeld een niet-bereikbare webpagina.

Op onze vraag heeft Manus een veertiendaagse gezinsreis naar Namibië uitgewerkt.

AI-reis naar tevredenheid uitgewerkt?

🧳Dan hoef je zelf alleen nog maar je koffers te pakken!

AgentGPT

Ook met AgentGPT kun je op een toegankelijke manier toe, ook gratis, een AI-agent in je browser gebruiken. Het platform is een gebruiksvriendelijke webinterface (geïnspireerd op Auto-GPT), waarmee je een opdracht kunt lanceren voor een autonome agent die meerdere stappen zelf bedenkt en uitvoert.

Je hoeft enkel een naam voor je agent in te vullen en bij Doel een duidelijke opdracht te schrijven, zoals 'Plan een veertiendaagse rondreis met 4x4 in Namibië' of 'Voer een onderzoek uit naar de duurzaamste bouwmaterialen in Nederland'.

Controleer bij Tools of de benodigde functies zijn ingeschakeld: Image (voor AI-beelden), Search (voor online opzoekwerk), Code (voor scripting) en Connect Your Data. Deze laatste biedt via een account bij SID, een vorm van Retrieval Augmented Generation (RAG), waarbij eigen gegevens van bijvoorbeeld Google Drive of Gmail kunnen worden verwerkt en doorzocht.

Bevestig met de blauwe afspeelknop en de agent gaat meteen aan de slag. Je kunt de deeltaken volgen, pauzeren en via een prompt het proces bijsturen. De kans bestaat dat de agent niet alle stappen voltooit met een gratis account, maar via Summarize kun je wel alvast een tussentijds resultaat bekijken. Voor een uitgebreider abonnement betaal je 40 dollar per maand (ongeveer 43 euro inclusief btw). Bij Settings kun je eventueel ook een OpenAI API-sleutel invoeren als je er een hebt.

AgentGPT kan ook eigen data onderzoeken (hier Google Drive documenten via sid.ai)

Agent-bibliotheken

Op de webpagina van het hierboven vermelde AgentGPT kun je ook uit twintig sjablonen kiezen. Dit zijn kant-en-klare agenten, met prompts gericht op een bepaald taaktype, zoals rapportanalyse, reisplanning of marketing strategieën. Maar er bestaan intussen ook diensten met een bibliotheek AI-agents, zoals Agent.AI. Je kunt zoeken op naam of op tags, binnen categorieën zoals Social, Customer Service, Image en Lifestyle. Filter je op Image, dan krijg je agents zoals Logo Creator, Youtube Thumbnail Generator en MindmapGenerator.

We nemen even Mindmap Generator als voorbeeld. Klik hier op Goagent en geef een geschikte prompt, bijvoorbeeld een onderwerp voor je mindmap. Bevestig met Go en de agent gaat aan de slag. Daarna kies je tussen Fully automatic (waarbij je alles aan de agent overlaat) of Interactive (waarbij je stap voor stap het voorlopige ontwerp kunt aanpassen of uitbreiden).

Ook bij MindStudio vind je een ruime collectie AI-agents, verdeeld in rubrieken zoals Research, Analyze Content, For Creators, For Students en YouTube. Na aanmelding kun je ze vanaf het platform uitvoeren via de knop Run (Pro Agents enkel na betaling) of via een Chromium-browserextensie, zodat de agent direct met een specifieke webpagina kan werken.

Houd er rekening mee dat het onderscheid tussen een slimme AI-assistent en een autonome AI-agent ook hier niet altijd duidelijk is.

Op Agent.AI vind je veel agents (of minstens assistenten), waaronder deze eenvoudige mindmap-generator.

Agentic AI-browsers

We hebben geen glazen bol, maar we zijn ervan overtuigd dat agentic AI zich dit jaar sterk zal doorzetten. De vraag naar autonomere AI-systemen groeit, de technologische basis met modellen als GPT-4.x en Claude 4.x is al aanwezig en de tool-calling-functionaliteit breidt snel uit.

Die evolutie zal zich vermoedelijk ook voortzetten binnen browsers, zoals blijkt uit Opera Browser Operator. Deze AI-agent is netjes geïntegreerd in de Opera-browser en maakt het mogelijk om bijvoorbeeld producten te bestellen, een reis te plannen, tickets te boeken of studiemateriaal te verzamelen zonder dat je zelf iets hoeft te doen (wat overigens wel mogelijk blijft). Op het moment van schrijven is deze functie helaas nog een preview, maar mogelijk zit die functie al in Opera's ontwikkelaarseditie tegen de tijd dat je dit leest.

Een andere vroege ontwikkeling is Anchor Browser, voorlopig alleen beschikbaar als cloud-hosted platform. Na aanmelding krijg je toegang tot een interactieve omgeving waar je AI-gestuurde browserflows kunt opstellen en testen. Bovenaan kies je eerst een taakstructuur, zoals AI Form Filling of Web Research.

Zelf bouwen met MindStudio

Zowel Agent.AI als MindStudio laten je niet alleen bestaande agents gebruiken, maar bieden ook tools om zelf een AI-agent te bouwen. We laten kort zien hoe je dit aanpakt in MindStudio, bijvoorbeeld voor een agent die een webpagina, pdf of YouTube-video samenvat (bij deze laatste door zelf het bijbehorende transcript op te halen).

Ga naar https://app.mindstudio.ai en open links het onderdeel Build. Klik rechtsboven op Create New Agent en zorg dat het tabblad Automations actief is. Klik op het blauwe Start-blok; rechts verschijnen dan enkele configuratie-opties. Wil je de agent beschikbaar maken in de browserextensie van Agent.AI, klik dan bij Run Mode op het pijlknopje en kies Browser Extension. Er verschijnen nu data zoals url, metadata en pageContent, die beschikbaar komen voor de agent.

Klik rechts van het Start-blok op de knop met het plusje om een AI-module toe te voegen. Voor ons voorbeeld kies je Generate Text, een van de meest gebruikte modules. Andere opties zijn Generate Image, User Input, Scrape URL of je klikt op View All Blocks voor alle beschikbare modules. Na selectie van Generate Text zie je rechts bij ModelSettings dat standaard Claude 3.5 Haiku gebruikt wordt. Je kunt ook kiezen uit andere ondersteunde LLM's, waaronder enkele gratis modellen.

Bouw je eigen agent met AI-modules in MindStudio.

Verder uitwerken

Met de LLM geselecteerd kun je rechts nog extra instellingen aanpassen via parameters als Temperature (hoe lager, hoe voorspelbaarder het antwoord), Max Response Size (hoe lager, hoe beknopter het antwoord) en andere. Bovenaan staat het promptvenster waar je een duidelijke instructie voor de LLM geeft, bijvoorbeeld: 'Vertel me alles wat ik moet weten over deze webpagina.'

Om de inhoud van de webpagina door te geven, gebruik je de eerder vermelde variabele pageContent (je kunt deze variabele eerst kopiëren naar het klembord) die je onder je prompt met {{pageContent}} aanroept.

Klik linksboven op Untitled AI Agent en geef je agent een naam. Je kunt ook een korte omschrijving toevoegen en een pictogram kiezen. Klik vervolgens rechtsboven op Preview / Open Draft Agent. Je test je agent door een url in te vullen, op Load Site te klikken en daarna op Run Agent.

Wil je de agent publiceren (en aan de browserextensie koppelen via het knopje met de drie puntjes), dan heb je wel een Pro-versie nodig. Deze kost 12 dollar per maand (ongeveer 13 euro inclusief btw) voor onbeperkte agents, exclusief eventuele kosten voor API-calls van betaalde AI-modellen.

Je agent is klaar: nog snel even proefdraaien.

Automatische prompt

Je kunt ook een bestaande agent dupliceren en deze via Edit snel aanpassen voor een ander doel. Daarnaast is het mogelijk om de prompt automatisch te laten genereren. Klik hiervoor rechtsonder het promptvenster op het bijbehorende knopje en kies Generate. Typ bijvoorbeeld 'Vat deze webpagina uitgebreid en overzichtelijk samen' of 'Analyseer deze X-berichtreeks' en klik opnieuw op Generate. Even later verschijnt een veel uitgebreidere (standaard Engelstalige) prompt, waarbij de opdracht wordt opgesplitst in subtaken, zodat je agent gestructureerder te werk kan gaan. Vergeet ook hier niet de variabele {{pageContent}} toe te voegen.

Op vergelijkbare manier kun je nog veel andere agents maken. Experimenteer gerust met alle beschikbare opties en mogelijkheden.

Je kunt automatisch een uitgebreide prompt laten genereren voor je agent.

Grondig zoeken

Steeds meer generatieve AI-modellen bieden met wat vaak deepsearch wordt genoemd een geavanceerde zoekfunctie aan om diepgaande informatie van internet en andere bronnen op te halen en te analyseren. Daardoor kunnen ze ook meerdere redeneringsstappen uitvoeren en zo tot een nauwkeuriger en uitgebreider antwoord komen.

Zo'n functie vind je onder meer bij ChatGPT (Diepgaand onderzoeken), Gemini (Deep Research) en Grok (DeepSearch en de nog uitgebreidere DeeperSearch). Je kunt deze functies zien als een vorm van agentic AI, omdat ze autonoom complexe taken uitvoeren die normaal menselijke tussenkomst vragen. Afhankelijk van je opdracht (en andere parameters) kan het zoekwerk makkelijk tien minuten of langer duren. Met een gratis account is deze functionaliteit helaas wel beperkt bruikbaar, zeker bij ChatGPT. ChatGPT heeft overigens ook al Operator, een agent die een browser kan gebruiken, maar alleen nog beschikbaar is voor Pro-gebruikers in de VS.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 krachtige powerbanks voor lange reizen
© ([None] (Photographer) - [None]
Huis

Waar voor je geld: 5 krachtige powerbanks voor lange reizen

In onze rubriek Waar voor je geld helpen we je de slimste keuze te maken. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar inteessante producten voor een prima prijsje. Dit keer kijken we naar powerbanks met een flinke accucapaciteit die geschikt zijn voor lange(re) reizen en meerdere apparaten tegelijk kunnen opladen.

Met een losse powerbank kun je al je mobiele apparaten op- of bijladen als je onderweg bent en geen andere usb-laders in de buurt hebt. Gelukkig komt dat steeds minder vaak voor, want bijna iedere auto, de meeste moderne treinen en vliegtuigen en ook bussne hebben vaak al een usb-aansluiting bij de stoelen zitten. Toch kan het voor sommige reizen handig zijn om extra stroom mee te kunnen nemen. Wij vonden een aantal mooie modellen voor je.

Mophie Powerstation Pro

Deze oplader beschikt over een USB-C poort die tot 45 W kan leveren via Power Delivery en twee USB-A poorten voor overige apparatuur. In totaal heb je dus vier uitgangen tot je beschikking. De interne batterij heeft een capaciteit van 20.000 mAh. Hiermee kun je niet alleen je mobiele apparaten, maar ook je laptop een aanzienlijke gebruiksduurverlenging geven. De USB-C poort functioneert zowel als in- als uitgang, waardoor je de powerbank zelf ook weer vlot kunt opladen met een geschikte adapter. Die wordt zelf niet meegeleverd, maar wel de benodigde kabel.

Capaciteit: 20.000 mAh
Max vermogen: 45 W
Aantal apparaten: 3

Sandberg All-in-1 Laptop Powerbank 24000

De Sandberg All-in-1 Laptop Powerbank 24000 is een universele energiebron voor al je mobiele apparaten, zelfs je laptop of Macbook. Met zijn krachtige 24.000 mAh accu is er genoeg stroom om een smartphone meerdere keren op te laden of meerdere extra uren werk op de laptop. De powerbank is eenvoudig op te laden in enkele uren met de meegeleverde netadapter of een USB-C-lader. Met de DC-uitgang en 12 verschillende adapters in de verpakking, evenals een USB-snellaadpoort en twee USB-C-poorten, kunnen veel en verschillende soorten apparaten worden opgeladen op maximale snelheid. Als extra functie is er zelfs een ingebouwde draadloze snellader bovenop de powerbank.

Capaciteit: 24.000 mAh
Max vermogen: 84 W
Aantal apparaten: 5

Siltcon Powerbank 30.000 mAh

Deze powerbank valt op door de mogelijkheden. Naast verschillende usb-poorten voor het opladen van je smartphone, e-reader, draadloze oortjes of tablet is deze powerbank ook geschikt voor snelladen met 22,5 Watt, waardoor je telefoon binnen een uur weer helemaal vol is.. De accucapaciteit van 30.000 mAh is ruim voldoende om apparaten maar liefst zeven keer op te laden, maar uiteraard niet allemaal tegelijk. De powerbank werkt met alle Apple- en Android-toestellen en kan tot 5 apparaten tegelijk van stroom voorzien.

Capaciteit: 30.000 mAh
Max vermogen: 22,5 W
Aantal apparaten: 4

iMoshion Powerbank 30.000 mAh 22.5W

Als een zo hoog mogelijke capaciteit voor jou de belangrijkste factor is, dan kun je dit model overwegen. Deze powerbank heeft een interne batterij van maar liefst 30.000 mAh. Dit vertaalt zich naar de mogelijkheid om je apparaten gedurende een langere periode, bijvoorbeeld tijdens een lang weekend weg, van stroom te voorzien zonder de powerbank zelf te hoeven opladen. En extra handig: hij kan ook via zonne-energie worden opgeladen. Je hebt de beschikking over vier uitgangen: één USB-C poort en drie USB-A poorten. Dit maakt het een handige keuze als je nog veel apparaten hebt die de USB-A standaard gebruiken. De poorten ondersteunen verschillende snellaadprotocollen, waaronder Power Delivery en Quick Charge, met een maximaal gecombineerd vermogen van 22.5W. Een LED-display toont de exacte batterijstatus, zodat je altijd weet hoeveel energie er nog over is.

Capaciteit: 30.000 mAh
Max vermogen: 22,5 W
Aantal apparaten: 4

BlueBuilt Powerbank 20.000 mAh 45W

Deze powerbank is ontworpen als een allround oplaadoplossing voor moderne apparaten. Met een capaciteit van 20.000 mAh heb je voldoende stroom bij de hand om je dag door te komen. Het apparaat beschikt over een gebalanceerde set van vier poorten: twee USB-C poorten en twee USB-A poorten. Dit maakt het mogelijk om een brede variëteit aan apparaten gelijktijdig aan te sluiten. Beide USB-C poorten ondersteunen Power Delivery, waarbij één poort een vermogen tot 45W kan leveren. Dit is genoeg om naast je telefoon en tablet ook een kleinere laptop, zoals een MacBook Air, op te laden. De USB-A poorten zijn voorzien van Quick Charge, voor het versneld opladen van compatibele apparaten. De powerbank is uitgerust met een pass-through functie, wat inhoudt dat je de powerbank zelf kunt opladen terwijl deze tegelijkertijd andere apparaten van stroom voorziet.

Capaciteit: 20.000 mAh
Max vermogen: 45 W
Aantal apparaten: 4