Soms is het handig om je pc of laptop te bedienen vanaf een andere computer. In dit artikel laten we zien hoe je die pc kunt bedienen vanaf Windows 10, bijvoorbeeld met Remote Desktop, VNC en TeamViewer.

In dit artikel leggen we je uit hoe je op afstand een andere computer kunt bedienen, ongeacht de Windows-versie of zelfs als deze Ubuntu of OS X draait. Dat gaan we doen met behulp van een aantal programma's, zoals Microsofts eigen Remote Desktop, maar ook VNC en TeamViewer. Daarnaast laten we je zien hoe je zelfs vanaf je smartphone en tablet gebruik kunt maken van je pc. Lees ook: Zo log je thuis in met TeamViewer.

Windows Extern bureaublad

01 Extern Bureaublad instellen

Als een Pro-editie van Windows gebruikt op de computer die je wilt gaan overnemen, is de ingebouwde oplossing Microsoft Extern Bureaublad (Remote Desktop) fijn en eenvoudig te gebruiken. Wel is het dan alleen mogelijk verbinding te maken met deze pc binnen je lokale netwerk. Je zet Extern Bureaublad als volgt op (deels afhankelijk van je besturingssysteem).

Voor Windows 7 klik je op Start, rechtsklik je op Computer en kies je Eigenschappen. Vervolgens klik je links op Instellingen voor externe verbindingen. Vink de laatste optie genaamd Alleen verbindingen toestaan met computers waarop Extern bureaublad met netwerkniveauverificatie wordt uitgevoerd (veiliger) aan, om ervoor te zorgen dat je kunt inloggen. Je eigen gebruikersaccount krijgt standaard dan toegang. Wil je dat ook andere gebruikers zich op afstand kunnen aanmelden, dan klik je op Gebruikers selecteren en daarna op Toevoegen. Typ hier de gebruikersnaam van de gebruiker, of typ Iedereen om alle gebruikers toegang te geven. Klik op OK en daarna nogmaals op OK om de wijzigingen op te slaan. Op Windows 8.1 zijn de stappen grotendeels hetzelfde. Voordat we verder kunnen, is het nodig de naam van de computer op te slaan. Hiermee weet je Windows 10-systeem straks met welke pc het verbinding moet maken. Je vindt de computernaam door weer via het startmenu de eigenschappen van Computer op te vragen. In dit venster met systeeminformatie, staat ongeveer midden in beeld de Computernaam.

Extern Bureaublad per Windows-editie

Helaas is Extern Bureaublad niet beschikbaar voor elke Windows-editie. Het is mogelijk alleen verbinding te maken met een pc als deze tenminste een Pro-editie van Windows draait, dus Windows 7 Professional, Windows 8.1 Professional of Windows 10 Pro. Met de Home-edities is het wel mogelijk om verbinding te maken met een pc die op een Pro-editie draait, maar het is dus niet mogelijk om op een pc met een Windows Home-editie op afstand je aan te melden. Daarvoor kun je beter aan de slag met TeamViewer op Windows.

02 Aanmelden

Om nu verbinding te maken met de computer waarop je Extern Bureaublad hebt ingeschakeld, zorg je ervoor dat deze computer aan staat. Vervolgens ga je op je Windows 10-systeem naar Start en open je het programma Verbinding met extern bureaublad. Bij Computernaam vul je de naam in die je zojuist gevonden hebt op je andere systeem. Klik op Verbinden. Windows vraagt nu om je referenties, oftewel je gebruikersnaam en wachtwoord. Klik op Ander account gebruiken en vul de inloggegevens in. Vink de optie Mijn referenties onthouden aan om deze niet steeds te hoeven invullen en klik op OK. Er verschijnt nu een waarschuwing, deze kun je negeren, vink even Mij niet meer vragen voor verbindingen met deze computer aan en klik op Ja. Er wordt verbinding gemaakt en het bureaublad van de andere computer verschijnt. Om de sessie te sluiten, klik je bovenaan in de blauwe balk op het kruisje.

©PXimport

02 Je kunt met Extern bureaublad eenvoudig verbinding maken met alleen de naam van de computer.

03 Optimale instellingen

Als je de kwaliteit van de verbinding wilt instellen, klik je op Opties weergeven voordat je je aanmeldt. Vervolgens ga je naar het tabblad Gebruikerservaring om de kwaliteit en de prestaties in te stellen. Standaard probeert Windows zelf de optimale ervaring te bepalen, maar je kunt daar vanaf wijken. Klik op Automatisch de verbindingskwaliteit detecteren en kies voor bijvoorbeeld LAN (10 Mbps of sneller) wat al snel het geval zal zijn op een lokaal netwerk met een goede kwaliteit router. Heb je juist wat problemen met je verbinding, dan kun je ook een minder hoge snelheid uit de lijst selecteren.

04 Toegang vanaf mobiel

Om de computer waarop je Extern bureaublad hebt ingeschakeld te kunnen benaderen via een smartphone of tablet, ga je aan de slag met de mobiele apps. Je hebt als eerste het IP-adres nodig van de computer. Het lukte ons niet om te verbinden met alleen de pc-naam. Het IP-adres van de pc waarop je wilt inloggen, vind je door Opdrachtprompt te openen en het commando ipconfig in te vullen. Vervolgens staat in de lijst het IPv4-adres. Voor Android vind je je de officiële app van Microsoft hier en voor iOS kun je deze hier downloaden.

05 Apps gebruiken

Nadat je de app geïnstalleerd hebt, klik je op het plusje rechtsboven en kies je voor Pc of server toevoegen (Desktop op Android). Voer nu het IP-adres van de pc in. Je kunt eventueel bij Gebruikersnaam tikken om alvast de gebruikersnaam en wachtwoord toe te voegen. Heb je dat eenmaal gedaan, dan tik je op Opslaan (Save). Tik nu op de pc met het IP-adres om de verbinding te starten. Vul eventueel de gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op Gereed. Er verschijnt een melding over het certificaat. Zet de schakelaar om bij Niet meer vragen om verbinding met deze computer (Don't ask me again for connections to this computer) en tik op Accepteren (Connect). Het bureaublad verschijnt nu. Met je vinger beweeg je de muis, een tik is een klik, een tik met twee vingers is gelijk aan een klik met de rechtermuisknop.

©PXimport

05 In de app vul je bij Pc-naam het IP-adres in, bij Gebruikersnaam je inloggegevens en daarna tik je op Opslaan.

TeamViewer

06 TeamViewer installeren

TeamViewer heeft als voordeel dat het ook werkt voor OS X en Linux en niet alleen op Windows. Bovendien is TeamViewer beter geschikt voor als je vanaf buiten je netwerk verbinding wilt leggen met een pc. Je downloadt TeamViewer vanaf de website. Klik op de groene knop genaamd Volledige versie - Het is gratis! en voer het gedownloade bestand uit. De eerste keer installeren we TeamViewer op Windows 10 op de pc vanaf waar we de andere computers gaan bedienen. Klik hier op Installeren bovenaan bij de radioknoppen, kies hoe TeamViewer gebruikt wordt en klik daarna op Accepteren - Voltooien. Klik rechts op Registreren en vul je naam, gebruikersnaam en wachtwoord in. Na de installatie opent TeamViewer zich direct. Er verschijnt een welkomstscherm dat je even door kunt lezen, waarna je op Sluiten kunt klikken. Registreren zorgt ervoor dat je eenvoudiger toegang hebt tot je eigen pc's. Klik op Volgende. Vul een herkenbare computernaam in en voer een wachtwoord in dat je moet opgeven om verbinding te kunnen maken met dit apparaat. Klik op Volgende / Voltooien.

07 TeamViewer opzetten

Op de pc waarmee je verbinding wilt maken, download je opnieuw TeamViewer vanaf www.teamviewer.com. In dit geval maken wij verbinding met OS X, dus downloaden we de software voor dit besturingssysteem. Open het dmg-bestand en start de installatie. Klik op Ga door en daarna nogmaals, gevolgd door Akkoord en Installeer. Voer je wachtwoord in om door te gaan. De opstartwizard verschijnt. Klik op Doorgaan. Voer een wachtwoord in om de computer mee te beschermen voor TeamViewer en klik opnieuw op Doorgaan / Voltooien. TeamViewer opent zich nu. Vul rechts je gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op Aanmelden. Om te verbinden, klik je links op Apparaat aan een account toewijzen en daarna op Toewijzen. Klik daarna op Eenvoudige toegang verlenen. Om te verbinden, open je TeamViewer op Windows 10 en klik je op de pc waarmee je wilt verbinden bij Mijn computers.

©PXimport

07 Links zie je bij Uw ID en Wachtwoord gegevens die je kunt gebruiken om zonder account in te loggen. Houd deze gegevens geheim.

08 TeamViewer-tips

Tijdens je TeamViewer-sessie bevindt zich bovenaan in de balk een aantal opties om de software mee te bedienen en het gebruik ervan eenvoudiger te maken. Bij Acties heb je de mogelijkheid om het systeem op afstand te vergrendelen en om de toetscombinatie Ctrl+Alt+Delete uit te voeren op de computer op afstand. Dat werkt ook voor OS X, waar dan het venster verschijnt om programma's geforceerd te stoppen. Bij Beeld kun je de kwaliteit en snelheid aanpassen. Kies voor Snelheid optimaliseren of Kwaliteit optimaliseren, afhankelijk van wat je het belangrijkste vindt.

Bij Bestanden en extra's kun je bestanden uitwisselen tussen de pc's. Kies daarvoor voor Bestandsoverdracht openen. In het venster dat zich nu opent, zie je links de lokale computer en rechts de pc op afstand. Het is mogelijk bestanden van de ene naar de andere pc te slepen. Het is verder mogelijk om verbinding te maken vanaf iOS en Android, door de apps op je mobiele apparaat binnen te halen uit de betreffende app-store. Als je eenmaal bent aangemeld, gaat verbinden op dezelfde manier als vanaf de computer.

©PXimport

08 Bovenin bevindt zich een aantal handige knoppen om bestanden en tekst uit te wisselen tussen de pc's.

VNC

09 VNC configureren op Ubuntu

Hoewel TeamViewer ook werkt voor Linux, is VNC toch meer de standaard voor Linux-systemen. Het is altijd al aanwezig op Ubuntu-systemen, zodat je zo'n systeem gemakkelijk beschikbaar maakt om vanaf andere computers te bereiken. VNC is opensource, wat gebruikers van Linux fijn zullen vinden. Wij gebruiken voor deze uitleg Ubuntu 15.10, de recentste versie van Ubuntu, maar de stappen zouden ook moeten werken met versie 14.04. In Ubuntu klik in de Unity-balk links op de Ubuntu-knop (de bovenste knop) en open je het programma Werkomgeving delen door daarop te zoeken. Open het programma en vink de optie aan Andere gebruikers toestaan uw bureaublad te bekijken. Laat de overige opties zoals ze zijn, behalve de optie U dient toestemming te geven voordat toegang wordt verleend, die je uit kunt vinken. Klik op Sluiten, want er is hier nu genoeg geconfigureerd.

©PXimport

09 Zorg ervoor dat de instellingen met dit venster in Ubuntu overeenkomen.

10 VNC voor Windows

Om VNC geschikt te maken voor Windows, moet je nog wat kleine dingetjes doen. Als eerste moet je het IP-adres van de Ubuntu-machine weten. Dit kun je vinden door rechtsboven in de menubalk van Ubuntu te kiezen voor het internetpictogram, dat zich naast het geluid bevindt. Klik erop en kies voor Verbindingsinformatie. In het venster dat zich nu opent, zie je bij de tekst IP-adres het IP-adres dat je straks nodig hebt om verbinding te maken. Het is nu nodig om een terminal te openen, dat doe je door weer op de Ubuntu-knop te klikken en te zoeken op Terminalvenster en op Enter te drukken.

Voer het volgende commando in: sudo apt-get install dconf-tools. Druk op J als gevraagd wordt om de installatie voort te zetten en daarna op Enter. Na de installatie voer je het commando dconf-editor in en druk je op Enter. Er opent zich een nieuw venster, enigszins vergelijkbaar met de register-editor op Windows. Blader naar de volgende sleutel: org / gnome / desktop / remote-access. Klik rechts bij require-encryption op het selectievakje zodat dit niet langer ingeschakeld is. Sluit het venster daarna om de wijzigingen direct actief te maken.

©PXimport

10 Zorg ervoor dat require-encryption niet is aangevinkt, anders kun je geen verbinding maken vanaf Windows.

11 Aan de slag met VNC

Om vanaf Windows verbinding te maken met Ubuntu, download je het programma TightVNC hier. Klik op Installer for Windows (64-bit) (of natuurlijk 32-bit indien Windows in 32 bit geïnstalleerd is). Voer het gedownloade bestand uit en klik op Next, ga akkoord met de licentievoorwaarden en klik op Next. Kies nu voor Custom en selecteer op het volgende scherm de optie TightVNC Server. Klik op de harde schijf met het pijltje ernaast en kies voor Entire feature will be unavailable. Klik daarna op Next / Next /Install. De standaardinstellingen zijn verder prima in orde. Tot slot kun je op Finish klikken.

Open TightVNC Viewer en vul bij Remote Host het IP-adres van je Ubuntu-pc in dat je in de vorige stap hebt gevonden. Klik daarna op Connect om de verbinding op te zetten. Eenmaal verbonden, bevinden zich bovenin een aantal knoppen. Hiermee kun je bijvoorbeeld de sessie opslaan om later eenvoudig opnieuw verbinding te maken. Met de knop ernaast kun je de verbindingsopties configureren, waarbij het bijvoorbeeld mogelijk is om de kwaliteit in te stellen, door Set custom compression level aan te vinken en de slider naar best te verplaatsen voor een optimale kwaliteit. Het is bovendien mogelijk om een 'Ctrl+Alt+Delete-opdracht' naar de machine sturen, door op de knop naast de Windows 98-vlag te klikken.

©PXimport

11 Met de knoppen bovenaan kun je de instellingen aanpassen.

12 Extern bureaublad en Ubuntu

Er is nog een andere manier om vanaf Windows contact te leggen met een computer waarop Ubuntu draait. Je kunt namelijk verbinding leggen via de standaard Windows-mogelijkheid Extern bureaublad. Echter werkt Unity, de standaarddesktopomgeving van Ubuntu, daar niet mee. Als je dus graag Extern bureaublad in Windows wilt gebruiken, is het nodig iets anders te installeren in Ubuntu dan Unity, bijvoorbeeld xfce4. Je kunt xfce4 en xrdp, de software nodig voor Extern bureaublad, in één keer installeren door het commando sudo apt-get install xfce4 xrdp in een terminal in te voeren. Druk op J als daarom gevraagd wordt en daarna op Enter. Voer achteraf het commando echo xfce4-session >~/.xsession nog even uit om ervoor te zorgen dat xfce4 wordt gebruikt door Extern bureaublad.

Herstart xrdp daarna door sudo service xrdp restart in te typen, op Enter te drukken en je wachtwoord van Ubuntu in te vullen. Nu kun je op Windows het programma Verbinding maken met Extern bureaublad openen. Vul daar het IP-adres van je Ubuntu-machine in en klik op Verbinden. Klik op Mij niet meer vragen voor verbinding met deze computer en kies voor Ja. Vul je gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op OK. Bij ons werd daarna nog een keer om het wachtwoord gevraagd. Kies daarna voor Default config in Xfce4 en je bent verbonden met de Ubuntu-pc op afstand.

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké. 

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.