Soms is het handig om je pc of laptop te bedienen vanaf een andere computer. In dit artikel laten we zien hoe je die pc kunt bedienen vanaf Windows 10, bijvoorbeeld met Remote Desktop, VNC en TeamViewer.

In dit artikel leggen we je uit hoe je op afstand een andere computer kunt bedienen, ongeacht de Windows-versie of zelfs als deze Ubuntu of OS X draait. Dat gaan we doen met behulp van een aantal programma's, zoals Microsofts eigen Remote Desktop, maar ook VNC en TeamViewer. Daarnaast laten we je zien hoe je zelfs vanaf je smartphone en tablet gebruik kunt maken van je pc. Lees ook: Zo log je thuis in met TeamViewer.

Windows Extern bureaublad

01 Extern Bureaublad instellen

Als een Pro-editie van Windows gebruikt op de computer die je wilt gaan overnemen, is de ingebouwde oplossing Microsoft Extern Bureaublad (Remote Desktop) fijn en eenvoudig te gebruiken. Wel is het dan alleen mogelijk verbinding te maken met deze pc binnen je lokale netwerk. Je zet Extern Bureaublad als volgt op (deels afhankelijk van je besturingssysteem).

Voor Windows 7 klik je op Start, rechtsklik je op Computer en kies je Eigenschappen. Vervolgens klik je links op Instellingen voor externe verbindingen. Vink de laatste optie genaamd Alleen verbindingen toestaan met computers waarop Extern bureaublad met netwerkniveauverificatie wordt uitgevoerd (veiliger) aan, om ervoor te zorgen dat je kunt inloggen. Je eigen gebruikersaccount krijgt standaard dan toegang. Wil je dat ook andere gebruikers zich op afstand kunnen aanmelden, dan klik je op Gebruikers selecteren en daarna op Toevoegen. Typ hier de gebruikersnaam van de gebruiker, of typ Iedereen om alle gebruikers toegang te geven. Klik op OK en daarna nogmaals op OK om de wijzigingen op te slaan. Op Windows 8.1 zijn de stappen grotendeels hetzelfde. Voordat we verder kunnen, is het nodig de naam van de computer op te slaan. Hiermee weet je Windows 10-systeem straks met welke pc het verbinding moet maken. Je vindt de computernaam door weer via het startmenu de eigenschappen van Computer op te vragen. In dit venster met systeeminformatie, staat ongeveer midden in beeld de Computernaam.

Extern Bureaublad per Windows-editie

Helaas is Extern Bureaublad niet beschikbaar voor elke Windows-editie. Het is mogelijk alleen verbinding te maken met een pc als deze tenminste een Pro-editie van Windows draait, dus Windows 7 Professional, Windows 8.1 Professional of Windows 10 Pro. Met de Home-edities is het wel mogelijk om verbinding te maken met een pc die op een Pro-editie draait, maar het is dus niet mogelijk om op een pc met een Windows Home-editie op afstand je aan te melden. Daarvoor kun je beter aan de slag met TeamViewer op Windows.

02 Aanmelden

Om nu verbinding te maken met de computer waarop je Extern Bureaublad hebt ingeschakeld, zorg je ervoor dat deze computer aan staat. Vervolgens ga je op je Windows 10-systeem naar Start en open je het programma Verbinding met extern bureaublad. Bij Computernaam vul je de naam in die je zojuist gevonden hebt op je andere systeem. Klik op Verbinden. Windows vraagt nu om je referenties, oftewel je gebruikersnaam en wachtwoord. Klik op Ander account gebruiken en vul de inloggegevens in. Vink de optie Mijn referenties onthouden aan om deze niet steeds te hoeven invullen en klik op OK. Er verschijnt nu een waarschuwing, deze kun je negeren, vink even Mij niet meer vragen voor verbindingen met deze computer aan en klik op Ja. Er wordt verbinding gemaakt en het bureaublad van de andere computer verschijnt. Om de sessie te sluiten, klik je bovenaan in de blauwe balk op het kruisje.

©PXimport

02 Je kunt met Extern bureaublad eenvoudig verbinding maken met alleen de naam van de computer.

03 Optimale instellingen

Als je de kwaliteit van de verbinding wilt instellen, klik je op Opties weergeven voordat je je aanmeldt. Vervolgens ga je naar het tabblad Gebruikerservaring om de kwaliteit en de prestaties in te stellen. Standaard probeert Windows zelf de optimale ervaring te bepalen, maar je kunt daar vanaf wijken. Klik op Automatisch de verbindingskwaliteit detecteren en kies voor bijvoorbeeld LAN (10 Mbps of sneller) wat al snel het geval zal zijn op een lokaal netwerk met een goede kwaliteit router. Heb je juist wat problemen met je verbinding, dan kun je ook een minder hoge snelheid uit de lijst selecteren.

04 Toegang vanaf mobiel

Om de computer waarop je Extern bureaublad hebt ingeschakeld te kunnen benaderen via een smartphone of tablet, ga je aan de slag met de mobiele apps. Je hebt als eerste het IP-adres nodig van de computer. Het lukte ons niet om te verbinden met alleen de pc-naam. Het IP-adres van de pc waarop je wilt inloggen, vind je door Opdrachtprompt te openen en het commando ipconfig in te vullen. Vervolgens staat in de lijst het IPv4-adres. Voor Android vind je je de officiële app van Microsoft hier en voor iOS kun je deze hier downloaden.

05 Apps gebruiken

Nadat je de app geïnstalleerd hebt, klik je op het plusje rechtsboven en kies je voor Pc of server toevoegen (Desktop op Android). Voer nu het IP-adres van de pc in. Je kunt eventueel bij Gebruikersnaam tikken om alvast de gebruikersnaam en wachtwoord toe te voegen. Heb je dat eenmaal gedaan, dan tik je op Opslaan (Save). Tik nu op de pc met het IP-adres om de verbinding te starten. Vul eventueel de gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op Gereed. Er verschijnt een melding over het certificaat. Zet de schakelaar om bij Niet meer vragen om verbinding met deze computer (Don't ask me again for connections to this computer) en tik op Accepteren (Connect). Het bureaublad verschijnt nu. Met je vinger beweeg je de muis, een tik is een klik, een tik met twee vingers is gelijk aan een klik met de rechtermuisknop.

©PXimport

05 In de app vul je bij Pc-naam het IP-adres in, bij Gebruikersnaam je inloggegevens en daarna tik je op Opslaan.

TeamViewer

06 TeamViewer installeren

TeamViewer heeft als voordeel dat het ook werkt voor OS X en Linux en niet alleen op Windows. Bovendien is TeamViewer beter geschikt voor als je vanaf buiten je netwerk verbinding wilt leggen met een pc. Je downloadt TeamViewer vanaf de website. Klik op de groene knop genaamd Volledige versie - Het is gratis! en voer het gedownloade bestand uit. De eerste keer installeren we TeamViewer op Windows 10 op de pc vanaf waar we de andere computers gaan bedienen. Klik hier op Installeren bovenaan bij de radioknoppen, kies hoe TeamViewer gebruikt wordt en klik daarna op Accepteren - Voltooien. Klik rechts op Registreren en vul je naam, gebruikersnaam en wachtwoord in. Na de installatie opent TeamViewer zich direct. Er verschijnt een welkomstscherm dat je even door kunt lezen, waarna je op Sluiten kunt klikken. Registreren zorgt ervoor dat je eenvoudiger toegang hebt tot je eigen pc's. Klik op Volgende. Vul een herkenbare computernaam in en voer een wachtwoord in dat je moet opgeven om verbinding te kunnen maken met dit apparaat. Klik op Volgende / Voltooien.

07 TeamViewer opzetten

Op de pc waarmee je verbinding wilt maken, download je opnieuw TeamViewer vanaf www.teamviewer.com. In dit geval maken wij verbinding met OS X, dus downloaden we de software voor dit besturingssysteem. Open het dmg-bestand en start de installatie. Klik op Ga door en daarna nogmaals, gevolgd door Akkoord en Installeer. Voer je wachtwoord in om door te gaan. De opstartwizard verschijnt. Klik op Doorgaan. Voer een wachtwoord in om de computer mee te beschermen voor TeamViewer en klik opnieuw op Doorgaan / Voltooien. TeamViewer opent zich nu. Vul rechts je gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op Aanmelden. Om te verbinden, klik je links op Apparaat aan een account toewijzen en daarna op Toewijzen. Klik daarna op Eenvoudige toegang verlenen. Om te verbinden, open je TeamViewer op Windows 10 en klik je op de pc waarmee je wilt verbinden bij Mijn computers.

©PXimport

07 Links zie je bij Uw ID en Wachtwoord gegevens die je kunt gebruiken om zonder account in te loggen. Houd deze gegevens geheim.

08 TeamViewer-tips

Tijdens je TeamViewer-sessie bevindt zich bovenaan in de balk een aantal opties om de software mee te bedienen en het gebruik ervan eenvoudiger te maken. Bij Acties heb je de mogelijkheid om het systeem op afstand te vergrendelen en om de toetscombinatie Ctrl+Alt+Delete uit te voeren op de computer op afstand. Dat werkt ook voor OS X, waar dan het venster verschijnt om programma's geforceerd te stoppen. Bij Beeld kun je de kwaliteit en snelheid aanpassen. Kies voor Snelheid optimaliseren of Kwaliteit optimaliseren, afhankelijk van wat je het belangrijkste vindt.

Bij Bestanden en extra's kun je bestanden uitwisselen tussen de pc's. Kies daarvoor voor Bestandsoverdracht openen. In het venster dat zich nu opent, zie je links de lokale computer en rechts de pc op afstand. Het is mogelijk bestanden van de ene naar de andere pc te slepen. Het is verder mogelijk om verbinding te maken vanaf iOS en Android, door de apps op je mobiele apparaat binnen te halen uit de betreffende app-store. Als je eenmaal bent aangemeld, gaat verbinden op dezelfde manier als vanaf de computer.

©PXimport

08 Bovenin bevindt zich een aantal handige knoppen om bestanden en tekst uit te wisselen tussen de pc's.

VNC

09 VNC configureren op Ubuntu

Hoewel TeamViewer ook werkt voor Linux, is VNC toch meer de standaard voor Linux-systemen. Het is altijd al aanwezig op Ubuntu-systemen, zodat je zo'n systeem gemakkelijk beschikbaar maakt om vanaf andere computers te bereiken. VNC is opensource, wat gebruikers van Linux fijn zullen vinden. Wij gebruiken voor deze uitleg Ubuntu 15.10, de recentste versie van Ubuntu, maar de stappen zouden ook moeten werken met versie 14.04. In Ubuntu klik in de Unity-balk links op de Ubuntu-knop (de bovenste knop) en open je het programma Werkomgeving delen door daarop te zoeken. Open het programma en vink de optie aan Andere gebruikers toestaan uw bureaublad te bekijken. Laat de overige opties zoals ze zijn, behalve de optie U dient toestemming te geven voordat toegang wordt verleend, die je uit kunt vinken. Klik op Sluiten, want er is hier nu genoeg geconfigureerd.

©PXimport

09 Zorg ervoor dat de instellingen met dit venster in Ubuntu overeenkomen.

10 VNC voor Windows

Om VNC geschikt te maken voor Windows, moet je nog wat kleine dingetjes doen. Als eerste moet je het IP-adres van de Ubuntu-machine weten. Dit kun je vinden door rechtsboven in de menubalk van Ubuntu te kiezen voor het internetpictogram, dat zich naast het geluid bevindt. Klik erop en kies voor Verbindingsinformatie. In het venster dat zich nu opent, zie je bij de tekst IP-adres het IP-adres dat je straks nodig hebt om verbinding te maken. Het is nu nodig om een terminal te openen, dat doe je door weer op de Ubuntu-knop te klikken en te zoeken op Terminalvenster en op Enter te drukken.

Voer het volgende commando in: sudo apt-get install dconf-tools. Druk op J als gevraagd wordt om de installatie voort te zetten en daarna op Enter. Na de installatie voer je het commando dconf-editor in en druk je op Enter. Er opent zich een nieuw venster, enigszins vergelijkbaar met de register-editor op Windows. Blader naar de volgende sleutel: org / gnome / desktop / remote-access. Klik rechts bij require-encryption op het selectievakje zodat dit niet langer ingeschakeld is. Sluit het venster daarna om de wijzigingen direct actief te maken.

©PXimport

10 Zorg ervoor dat require-encryption niet is aangevinkt, anders kun je geen verbinding maken vanaf Windows.

11 Aan de slag met VNC

Om vanaf Windows verbinding te maken met Ubuntu, download je het programma TightVNC hier. Klik op Installer for Windows (64-bit) (of natuurlijk 32-bit indien Windows in 32 bit geïnstalleerd is). Voer het gedownloade bestand uit en klik op Next, ga akkoord met de licentievoorwaarden en klik op Next. Kies nu voor Custom en selecteer op het volgende scherm de optie TightVNC Server. Klik op de harde schijf met het pijltje ernaast en kies voor Entire feature will be unavailable. Klik daarna op Next / Next /Install. De standaardinstellingen zijn verder prima in orde. Tot slot kun je op Finish klikken.

Open TightVNC Viewer en vul bij Remote Host het IP-adres van je Ubuntu-pc in dat je in de vorige stap hebt gevonden. Klik daarna op Connect om de verbinding op te zetten. Eenmaal verbonden, bevinden zich bovenin een aantal knoppen. Hiermee kun je bijvoorbeeld de sessie opslaan om later eenvoudig opnieuw verbinding te maken. Met de knop ernaast kun je de verbindingsopties configureren, waarbij het bijvoorbeeld mogelijk is om de kwaliteit in te stellen, door Set custom compression level aan te vinken en de slider naar best te verplaatsen voor een optimale kwaliteit. Het is bovendien mogelijk om een 'Ctrl+Alt+Delete-opdracht' naar de machine sturen, door op de knop naast de Windows 98-vlag te klikken.

©PXimport

11 Met de knoppen bovenaan kun je de instellingen aanpassen.

12 Extern bureaublad en Ubuntu

Er is nog een andere manier om vanaf Windows contact te leggen met een computer waarop Ubuntu draait. Je kunt namelijk verbinding leggen via de standaard Windows-mogelijkheid Extern bureaublad. Echter werkt Unity, de standaarddesktopomgeving van Ubuntu, daar niet mee. Als je dus graag Extern bureaublad in Windows wilt gebruiken, is het nodig iets anders te installeren in Ubuntu dan Unity, bijvoorbeeld xfce4. Je kunt xfce4 en xrdp, de software nodig voor Extern bureaublad, in één keer installeren door het commando sudo apt-get install xfce4 xrdp in een terminal in te voeren. Druk op J als daarom gevraagd wordt en daarna op Enter. Voer achteraf het commando echo xfce4-session >~/.xsession nog even uit om ervoor te zorgen dat xfce4 wordt gebruikt door Extern bureaublad.

Herstart xrdp daarna door sudo service xrdp restart in te typen, op Enter te drukken en je wachtwoord van Ubuntu in te vullen. Nu kun je op Windows het programma Verbinding maken met Extern bureaublad openen. Vul daar het IP-adres van je Ubuntu-machine in en klik op Verbinden. Klik op Mij niet meer vragen voor verbinding met deze computer en kies voor Ja. Vul je gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op OK. Bij ons werd daarna nog een keer om het wachtwoord gevraagd. Kies daarna voor Default config in Xfce4 en je bent verbonden met de Ubuntu-pc op afstand.

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.