Deel 1: de theorie. Een website bouwen of een multimediapresentatie maken? Dat doet u eenvoudig met xml. Xml groeit langzamerhand uit tot een standaardformaat van allerlei documenten, en bedrijven zien het als een prachtige oplossing voor gegevensoverdracht. Maar: hoe werkt het precies en waarom is het zo handig? Deze maand: de theorie

"Om goed te kunnen begrijpen hoe xml werkt, leggen we nog even kort uit hoe het ook weer zat met de lingua franca van alle webpagina's: html (hypertext markup language). Open voor een voorbeeld een willekeurige webpagina in uw browser en roep via het menu Beeld de broncode van die pagina op. Waarschijnlijk belandt u nu middenin een reeks labels (markup tags). De oorspronkelijke bedoeling van html was om via zulke tags de logische structuur van het webdocument aan te geven. Voorbeelden van zulke tags zijn

(alinea),

(een titel van niveau 3) en(een lijst-item). Al snel kwamen er tal van tags bij die vooral voor een mooiere lay-out moesten zorgen: (cursieve tekst), (het lettertype) of (een lichtkrant, herkend door Microsoft-browsers). Stel nu dat u het recept van uw favoriete streekgerecht in een webpagina wilt gieten, dan zou (een stukje van) de html-broncode er als volgt uit kunnen zien:Overmeerse kneutelsDeegbollen gekookt in water (4 ps.)1000 gramzelfrijzende bloem2eieren200 gramrozijnen1,5 kopjesprankelend waterMeng alle ingrediënten goed door elkaar, tot er een soort brooddeeg ontstaat.
Schep hier deegbollen van en leg die 7 minuten in kokend, licht gezouten water.
Dien warm op en overgiet met gecondenseerde zoete melk.***htmlcss.tif Html + css Css Dergelijke html-code heeft echter enkele typische tekortkomingen. Wilt u bijvoorbeeld de lay-out van deze pagina ingrijpend verfraaien, dan wordt de broncode door al die extra tags meteen een stuk onoverzichtelijker. En wilt u achteraf de lay-out van al uw receptenpagina's wijzigen, dan vergt dat een aanpassing van elke pagina afzonderlijk. Dit is natuurlijk niet erg praktisch en daarom werd css (cascading style sheets) in het leven geroepen. Met css is het namelijk mogelijk om de lay-outgegevens te scheiden van de eigenlijke inhoud van het document; stopt u dus alle stijlinformatie in een apart bestand én roept u dit bestand vanuit uw webpagina's op, dan hoeft u alleen dit ene bestand te wijzigen om meteen een andere lay-out voor uw complete site te krijgen. Zo zou u deze volgende verwijzing in uw html-bestand kunnen opnemen: . Vervolgens kunt u in de juiste map (in ons voorbeeld: stijlen) het bestand receptenstijl.css creëren en daarin vastleggen hoe bijvoorbeeld een-tag er precies moet uitzien: H1" { "color: red; background-color: yellow; " "font-family: Arial, Helvetica; " "} ***xml.tif Xml geeft structuur aan uw inhoud Xml Ookal is css een elegante oplossing voor stijlfreaks, het geeft de pagina inhoudelijk niet per se een duidelijker opbouw. Stel dat een uitgeverij dergelijke pagina's binnenkrijgt om er een kookboek mee samen te stellen, dan is het nog heel veel werk om hieruit alle informatie correct te distilleren. Met xml - dat staat voor eXtensible markup language - is dit wel mogelijk, namelijk door specifieke markup tags te gebruiken die nauwkeurig de aard van de informatie aangeven. Als voorbeeld: <?xml version=”1.0”?> Overmeerse kneutels Deegbollen gekookt in water 4 1000 gram zelfrijzende bloem Meng alle ingredienten goed door elkaar, tot u U begrijpt dat het voor die uitgeverij met behulp van een xml-parser ('ontrafelaar') al een stuk makkelijker is om hieruit de nodige informatie te halen. Immers, de typische onderdelen van een recept (zoals titel, omschrijving, aantal personen, hoeveelheden) hebt u precies benoemd in de vorm van tags. Het feit dat u dus zélf tags kunt toevoegen verklaart de x in xml (extensible betekent uitbreidbaar). Maar u moet nóg twee horden nemen: stijl enerzijds en definities en schema's anderszijds. ***xmlcss.tif Xml en css: een stijloefening. ***xmlxsl.tif Xml en xsl: een krachtig duo. Stijl Probeert u het xml-bestand maar in uw (xml-compatibele) browser te openen. Die kan weliswaar overweg met uw xml-code, maar die doet er weinig meer mee dan de onderliggende boomstructuur van uw code interpreteren en weergeven (zie afbeelding). De root is in dit geval , die op zijn beurt bestaat uit de elementen , , , . Uw browser heeft dus nog een mechanisme nodig waarmee hij de xml-code in de gewenste lay-out kan gieten. Dat kan op verschillende manieren; u kunt bijvoorbeeld vanuit deze xml-pagina naar een css-bestand refereren. Vanuit dat bestand bepaalt u dan voor elk element het gewenste uiterlijk. Neemt u deze verwijzing bovenaan in uw xml-code op: <?xml-stylesheet href=”stijlen/recept.css” type=”text/css”?> dan kunt u bijvoorbeeld het element als volgt stileren in dat css-bestand: materie { font size: 14 pt; font weight: bold; color: green; background-color: lime; } Css heeft echter met enkele beperkingen te maken. Zo kunt u hiermee niet de elementen uit het brondocument in een andere volgorde afbeelden, u kunt er ook geen tekst of afbeeldingen aan toevoegen, u kunt geen criteria bepalen op grond waarvan bepaalde elementen al dan niet getoond worden en u kunt er geen berekeningen mee laten uitvoeren. Anders gezegd: de structuur van het xml-document kan het beste niet té ver uit de buurt van de uiteindelijke vormgeving liggen die u (als auteur) beoogt. Dit kan wél met het krachtige xsl(t) (extensible stylesheet language transformations). Zo'n extern xsl-bestand roept u vanuit het xml-document op dezelfde wijze op als een css-bestand: <?xml-stylesheet href=”stijlen/recept.xsl” type=”text/xsl”?>. Het voert te ver om de mogelijkheden van deze taal gedetailleerd te bespreken, maar hiermee krijgt u wellicht toch al een aardig idee:U merkt dat zo'n xsl-bestand al een beetje op een heuse programmeertaal begint te lijken. Zo hebben we hier bijvoorbeeld een soort van lus opgenomen (for-each) die het hele xml-document afspeurt naar het -element. Binnen zo'n xsl-bestand kunt u verder ook de (x)html-tags van allerlei eigenschappen voorzien (in ons voorbeeld: h1, h2 en u). Definities en schema's U bent nu al een flinke stap verder: de uitgeverij kan probleemloos de structuurelementen uit uw xml-documenten halen én er eventueel snel de gewenste lay-out op toepassen. Het xml-document noemen we in dit geval 'well formed'. Maar wat als verschillende personen hun favoriete streekgerechten doorsturen naar die uitgeverij? Dat hoeft natuurlijk geen probleem te zijn, zolang iedereen gebruikmaakt van precies dezelfde xml-boomstructuur met identieke elementen. De uitgeverij doet er dan ook goed aan om een schemadocument (soort syntax-sjabloon) op te stellen dat de inhoudelijke structuur van de xml-documenten precies vastlegt. Dit document kan de uitgeverij dan (online) ter beschikking stellen. Iedereen die streekgerechten doorstuurt, hoeft dan slechts in zijn xml-document naar dat schemadocument te verwijzen. Zo'n document is dus al iets meer gestandaardiseerd en noemen we 'valid' (versus well formed). Aanvankelijk nam zo'n schemadocument de vorm van een dtd aan (document type definition). Het volstaat in zo'n geval de volgende regel in uw xml-document op te nemen: <?xml version:”1.0”?> . Een geschikt dtd-document zou er voor de uitgeverij dan ongeveer als volgt kunnen uitzien. materie CDATA #REQUIRED> Veeleisende xml-gebruikers botsten echter al snel op enkele storende beperkingen van het dtd-formaat, waardoor het intussen wat uit de gratie is geraakt. Zo kunt u niet aangeven dat 'hoev' (hoeveelheid) hier geen negatief getal mag bevatten, of dat dit alleen geaccepteerd wordt als ook 'materie' aanwezig is. Er staan gelukkig wel al enkele waardige opvolgers van dtd klaar en het lijkt er vooralsnog op dat (W3C) xml schema (definition language) - afgekort als xsd - het pleit wint. Volgende maand deel 2: xml in de praktijk ***Kader Op Het Web Op PCMweb.nl vindt u verschillende voorbeelden van de hier besproken html- en xml-codes. Wilt u zich in verdiepen in xsd, dan vindt u een uitgebreide cursus op www.w3schools.com/schema. Op dezelfde site kunt u ook terecht voor een overzichtelijke xml-gids (www.w3schools.com/xml) en een solide basis voor verder onderzoek vindt u op www.w3.org/xml.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.