Staan uw zelfgemaakte video's al tijden te verstoffen op uw computer? Dat is natuurlijk zonde! Met behulp van Premiere Elements 9 kunt u er zelf iets leuks mee maken. U kiest de leukste fragmenten uit om te bewerken en brandt ze vervolgens op een dvd. We geven 18 tips waarmee u direct aan de slag kunt!

Premiere Elements 10

Inmiddels is Premiere Elements 10 uit! Helaas was de Nederlandstalige versie op het moment van schrijven nog niet beschikbaar. Om die reden is dit artikel nog gebaseerd op versie 9. Adobe heeft echter weinig aan de gebruikersinterface veranderd, waardoor u probleemloos alle tips uit dit artikel gebruikt bij aanschaf van de nieuwste editie. Met versie 10 is het mogelijk om vanuit de bewerker video's op Facebook te delen. Verder is het aantal opties om kleuren te bewerken uitgebreid en slaat u bewerkte video's in het AVCHD-formaat op.

1. Systeemeisen

Premiere Elements is één van de bekendste programma´s om video's mee te bewerken. De ontwikkelaars van Adobe proberen de software zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken, zodat een grote doelgroep ermee overweg kan. Als u de juiste gereedschappen gebruikt, krijgen uw video's haast een professioneel niveau. De grafische mogelijkheden van dit programma zijn namelijk zeer groot. Hierdoor stelt Premiere Elements wel vrij hoge eisen aan uw systeem. U hebt een computer nodig die beschikt over minimaal een 2GHz-processor met SSE2-ondersteuning en 2 GB werkgeheugen. Zeker als u met HD-video's (AVCHD en blu-ray) wilt werken, is een snelle pc vereist die minimaal over een dualcore-processor beschikt. Verder hebt u een behoorlijke videokaart nodig en moet u voldoende lege ruimte op uw harde schijf hebben voor het opslaan van de programmabestanden en de bewerkte video's.

2. Video's importeren

Als de software op uw pc is geïnstalleerd, gaat u eerst videobestanden importeren. Dat doet u in de Organizer. Dit onderdeel geldt als een centrale verzamelplaats voor uw video's en foto's. Overigens hebt u alleen wat aan uw foto's als u ook Photoshop Elements op uw pc hebt geïnstalleerd. Open via het menu Start Adobe Premiere Elements 9 en kies in het beginvenster voor Indelen. De Organizer verschijnt nu op het scherm. Wanneer u het programma voor de eerste keer gebruikt, selecteert u de videobestanden met een wizard. Als de zelfgemaakte video's op uw pc staan, kiest u in het keuzemenu voor Uit bestanden en mappen. Klik daarna op Volgende. Zoek de map op waar uw video's in zijn opgeslagen en klik op de knop Media ophalen. U kunt ook video's rechtstreeks van een aangesloten camera of kaartlezer importeren. Kies in dat geval het apparaat waarvan u de bestanden ophaalt en geef achter Locatie aan in welke map u het materiaal wilt bewaren. Bevestig vervolgens met Media ophalen. Als u Premiere Elements al vaker hebt gebruikt, verschijnt er geen wizard. Ga in dat geval naar Bestand / Foto's en video's ophalen en kies de gewenste importeermethode.

©PXimport

Voordat u met Premiere Elements aan de slag gaat, moet u eerst alle video's importeren in de Organizer.

3. Tags toevoegen

Zeker bij grote videocollecties is het slim om tags toe te wijzen. Een tag is eigenlijk een trefwoord dat u aan video's koppelt. Hierdoor vindt u gemakkelijk video's terug die over een bepaald onderwerp gaan. Tijdens de montage van een film is dat ideaal. Hoe weet u anders namelijk op welke video dat mooie familie- of vakantiemoment staat? Hoewel de bestanden op datum zijn gerangschikt, is het in de praktijk lastig om dergelijke momenten terug te vinden. Een goede voorbereiding is daarom belangrijk. Rechtsonder ziet u het kader Trefwoordtags staan. Klik op het groene plusteken en kies Nieuwe trefwoordtag. Bedenk een naam en beslis onder welke categorie u de tag wilt toevoegen, bijvoorbeeld Plaatsen of Mensen. Bevestig met OK. Op deze manier voegt u net zoveel trefwoordtags toe als u wilt. U koppelt ze vervolgens eenvoudig aan video's. Klik op een trefwoordtag en houd de muisknop ingedrukt. Sleep de tag naar de betreffende video en laat de muisknop los. Weet u niet meer wie of wat er op de video staat? Dubbelklik op de miniatuurweergave om het bestand af te spelen.

©PXimport

Gebruik tags om uw video's snel terug te vinden.

4. Videobewerker openen

Nu alle losse videobestanden netjes zijn geordend, maakt u hier een vloeiende film van. Hiervoor opent u vanuit de Organizer de videobewerker van Premiere Elements. Selecteer alle bestanden die u wilt monteren. U regelt dat door met de muisknop ingedrukt een vierkant om de miniaturen te trekken. U kunt ook de Ctrl-toets ingedrukt houden en de juiste bestanden één voor één aanklikken. Klik op Bewerken en Bewerken met Premiere Elements. Er verschijnt nu de melding dat de bestanden aan het einde van de tijdlijn worden ingevoegd. Bevestig met OK. Geef het project een logische naam en selecteer de map waarin u het wilt opslaan. Naar eigen inzicht verandert u de Projectinstellingen, die de resolutie en de beeldverhouding van de videobestanden bepalen. Als u niet weet wat u hier moet kiezen, controleert u even met welke resolutie en beeldverhouding uw videocamera filmt. Zorg er verder voor dat u een PAL-televisiestandaard selecteert. De kans is overigens groot dat het programma automatisch al de goede instellingen heeft vastgelegd. Klik twee keer op OK en wacht tot de bewerker is geladen. Wees overigens niet bang dat Premiere Elements uw originele bestanden aanpast. Bewerkingen slaat het programma namelijk op in een eigen map.

©PXimport

Vanuit de Organizer kunt u de bewerker van Premiere Elements openen.

5. Gebruikersinterface

Om goed met het programma te kunnen werken, is het belangrijk om te weten hoe de interface in elkaar zit. De bewerker bestaat uit meerdere deelvensters. Rechtsboven staan de onbewerkte videobestanden die u zojuist in de Organizer hebt geselecteerd. Via de tabbladen spreekt u verschillende gereedschappen aan. Zo maakt u onder meer dvd-menu's en voegt u thema's toe. Daar hoeft u nu nog niet aan te denken, want eerst gebruikt u alleen het tabblad Indelen. Linksboven bevindt zich het voorvertoningsvenster. Bewerkingen die u hebt toegepast, zijn hierin direct te bekijken. Onderaan ziet u de Scènelijn staan. Hiermee bepaalt u grotendeels hoe de uiteindelijke film er uit komt te zien. U plakt in dit deelvenster alle leuke fragmenten aan elkaar en voegt er passende soundtracks aan toe.

©PXimport

De bewerker van Premiere Elements bestaat uit drie deelvensters.

6. Video's rangschikken

In de Scènelijn bepaalt u welke videobestanden in aanmerking komen voor de montage. Premiere Elements heeft de zojuist toegevoegde video's standaard aan het deelvenster toegevoegd. U verandert de volgorde door ze naar de gewenste plek te slepen. Ongewenste bestanden verwijdert u gemakkelijk uit de Scènelijn. Klik op een miniatuur en druk op de toets Delete. Overigens zijn de oorspronkelijke videobestanden aan de rechterkant gewoon nog bereikbaar. U voegt video's aan de montage toe door ze naar de Scènelijn te slepen.

©PXimport

Voeg de video's toe die u wilt monteren.

7. Tags selecteren

Hebt u nogal veel bestanden die u in de film wilt verwerken? Als u in tip 3 tags hebt toegevoegd, filtert u gemakkelijk video's die over hetzelfde onderwerp gaan. Hierdoor houdt u beter overzicht. Klik rechtsboven op Tag selecteren en zet een vinkje voor de gewenste tag, waarna de bijbehorende video's worden weergegeven. U herhaalt deze handeling wanneer u video's met verschillende tags wilt gebruiken.

©PXimport

Dankzij tags filtert u alleen de relevante video's uit uw collectie.

8. Inkorten

Minder interessante delen laat u het beste weg uit video's, zodat de uiteindelijke film niet te langdradig wordt voor het publiek. Voordat u met de montage begint, is het daarom slim om op te schrijven welke fragmenten u in de film wilt verwerken. Noteer daarbij ook het begin- en eindpunt. Selecteer in de Scènelijn een video die u wilt inkorten. Klik op de knop Afspelen om ter plekke te bepalen welke delen u wilt weglaten. In de tijdbalk onder het voorvertoningsvenster ziet u aan het begin en einde schuine grepen staan. Als u het beginpunt van de video wilt opschuiven, gebruikt u hiervoor de greep aan de linkerkant. Sleep die naar rechts totdat het punt is bereikt waar u de video wilt starten. Het fragment dat komt te vervallen, wordt rood weergegeven. Zodra u de muisknop loslaat, kort het programma de video direct in. Niet tevreden over het resultaat? Klik rechtsboven op Ongedaan maken en probeer het opnieuw. De greep aan de rechterkant gebruikt u om het eindpunt te vervroegen. Het is handig dat de software het eerste frame van de volgende video ook weergeeft, zodat u in het voorvertoningsvenster direct ziet of het eindpunt goed aansluit bij de volgende scène.

©PXimport

Gebruik de grepen in de tijdbalk om het begin- en eindpunt van een video te veranderen.

9. Splitsen

U splitst een video gemakkelijk in meerdere delen. Dat is bijvoorbeeld handig als u het middelste gedeelte niet voor de film wilt gebruiken. Klik in de tijdbalk onder het voorvertoningsvenster op de schuifregelaar en sleep hem naar het juiste punt van de video. Gebruik de knoppen Stap terug en Stap naar voren om nauwkeurig het juiste frame te bepalen. Overigens kunt u hiervoor ook de pijltjes op uw toetsenbord gebruiken. Wanneer u zeker weet dat u het goede moment te pakken hebt, klikt u rechts op Clip splitsen. Dit is de knop met het kleine schaartje. Merk op dat er een video in de Scènelijn bij is gekomen. Via de grepen in de tijdbalk verwijdert u het ongewenste moment uit de video door het begin- of eindpunt te wijzigen.

©PXimport

Om een fragment uit het midden van een video te wissen, splitst u het bestand eerst in twee delen.

10. Schalen

Is er aan de zijkant van het beeld voortdurend een hinderlijk voorwerp te zien? Zoom dan in, zodat bepaalde delen buiten beeld blijven. Selecteer in de Scènelijn de juiste video. Klik daarna boven de Scènelijn op de knop Eigenschappen. Vouw het onderdeel Beweging uit door op het minipijltje te klikken en beweeg de schuifknop onder Schalen. U zoomt nu in of uit. De beeldverhoudingen blijven intact, zodat onderwerpen in de film geen onrealistische vorm krijgen. Als u hier evengoed van af wilt wijken, haalt u het vinkje weg voor Uniforme schaal. Wijzig nu via de betreffende schuifknoppen de Schaalhoogte en Schaalbreedte. Houd er rekening mee dat de videokwaliteit verslechtert naarmate u verder inzoomt.

©PXimport

Ook in video's kunt u croppen!

©PXimport

Boven de Scènelijn bevindt zich een kleine knoppenbalk. Hier klikt u op Eigenschappen als u de video wilt schalen.

11. Positie bepalen

Als u inzoomt, vallen er voorwerpen buiten het beeldkader. U bepaalt zelf welke voorwerpen dit zijn, door de positie te wijzigen. Achter Positie ziet u twee waarden staan. Klik op de eerste waarde en houd de muisknop ingedrukt. Beweeg de muis naar links of naar rechts. Het beeldkader verschuift nu in de breedte. Laat de muisknop los zodra de gewenste positie is bereikt. Met de tweede waarde verschuift u op dezelfde manier het beeldkader in de hoogte. Bevestig ten slotte met Gereed.

12. Roteren

Wanneer u tijdens het filmen de camera per ongeluk in gekantelde positie houdt, moet u het beeld in Premiere Elements roteren. Selecteer de betreffende video in de Scènelijn en klik op de knop Eigenschappen. Via het minipijltje voor Beweging vouwt u de bijbehorende instellingen open. Gebruik de opties Links roteren en Rechts roteren om het beeld te kantelen. Het is ook mogelijk om het beeldkader slechts een fractie te roteren. Dat is bijvoorbeeld zinvol als u een horizonlijn recht wilt trekken. Het is soms namelijk lastig om de videocamera helemaal recht te houden. Gelukkig is het gemakkelijk om een correctie door te voeren. Klik achter Rotatie op de waarde en houd de muisknop ingedrukt. Beweeg de cursor naar links of rechts en laat de muisknop los. Om zwarte balken te vermijden, is het verstandig om de schaal aan te passen (zie tip 10). Klik ten slotte op Gereed.

©PXimport

Door het beeldkader te roteren, voorkomt u een scheve horizonlijn.

13. Overgangen

Als u veel losse fragmenten aan elkaar plakt, bestaat het risico dat de film wat rommelig overkomt. Gebruik daarom overgangen om een nieuw fragment rustig in te leiden. In Premiere Elements kan dat op talloze manieren. Klik achtereenvolgens op Bewerken en Overgangen. U ziet nu tientallen miniaturen staan. Door op een miniatuur te klikken, achterhaalt u om wat voor beweging het gaat. U kunt bijvoorbeeld de volgende scène uitvouwen of omslaan als bladzijde. U past een overgang toe door een miniatuur naar de Scènelijn te slepen. Mik hierbij precies op de rechthoek tussen twee video's en laat de muisknop vervolgens los.

©PXimport

Gebruik overgangen om rust in de film te krijgen.

14. Muziek toevoegen

Een leuk achtergrondmuziekje doet het altijd goed. Audiobestanden moet u eerst inladen in Premiere Elements. Klik rechtsboven op Indelen en Media ophalen. Gebruik de optie Bestanden en mappen om liedjes op uw harde schijf te selecteren. Het programma ondersteunt onder meer mp3- en wmv-bestanden. Zodra u de nummers hebt geselecteerd, klikt u op Openen. Sleep een liedje naar het onderdeel Soundtrack in de Scènelijn. Op die manier voegt u meerdere audiobestanden aan de Scènelijn toe. Net als video- kunt u ook audiofragmenten inkorten en splitsen. Klik op een liedje en gebruik vervolgens de juiste gereedschappen in de tijdbalk onder het voorvertoningsvenster.

©PXimport

U kunt via Premiere Elements achtergrondmuziek toevoegen aan een film.

15. Audio afstellen

Bij het gebruik van achtergrondmuziek bestaat het risico dat het geluid van de film niet meer hoorbaar is. Gelukkig kunt u naar eigen inzicht de audio mixen, waarbij u het volumeniveau nauwkeurig afstelt. Klik in de knoppenbalk boven de Scènelijn op Audiogereedschappen. Kies vervolgens voor Audiomix. Er verschijnt een nieuw dialoogvenster. Tijdens het afspelen van een video past u hiermee het volumeniveau aan van de achtergrondmuziek en het geluid dat met de videocamera is opgenomen. Speel een video af in het voorvertoningsvenster. Bij de onderdelen Audio 1 en Soundtrack gebruikt u de schuifknop. Beweeg de knop omlaag en omhoog om het volume respectievelijk zachter of harder te zetten. Als u klaar bent, klikt u rechtsboven op het kruisje. De software bewaart automatisch de gewijzigde instellingen.

©PXimport

De audiomixer is een prettig hulpje om het volumeniveau van de achtergrondmuziek in te stellen.

16. Titels

Titels mogen in een mooi afgewerkte film niet ontbreken. U gebruikt ze om bijvoorbeeld een film of scène te introduceren of om uitleg over iets te geven. Klik linksboven op Bewerken en Titels. Bekijk de miniaturen van alle beschikbare sjablonen. Kies achter Filteren op een leuk thema, bijvoorbeeld Reizen of Huisdieren. Klik binnen een miniatuur op de knop Afspelen om een voorbeeldweergave te zien. Leuk is dat sommige sjablonen transparant zijn. Door de titel als een laag over de video te leggen, blijft ook nog een deel van de film zichtbaar. Kies een sjabloon uit en sleep de miniatuur naar het voorvertoningsvenster. Gebruik de opmaakopties om de tekst naar eigen wens aan te passen. Zo wijzigt u onder andere het lettertype, de tekengrootte en de kleur. Bevestig met Gereed. U kunt ook titels voor, tussen en achter video's plaatsen. In dat geval sleept u de miniatuur naar een rechthoek op de Scènelijn. Op die manier voorziet u de film eenvoudig van aftiteling.

©PXimport

Titels zijn geschikt om bijvoorbeeld iets in de film uit te leggen.

17. Dvd-menu

Voordat u het project op een lege dvd brandt, maakt u eerst een mooi menu. Hiermee kunt u snel een scène opzoeken en het geeft de film bovendien een professionele uitstraling. Klik rechtsboven op Schijfmenu's. Selecteer bij Filteren op een toepasselijk thema en sleep een menusjabloon naar het voorvertoningsvenster. Beantwoord de vraag of u automatisch menumarkeertekens wilt maken met Ja. Die tekens zijn nodig om vanuit het menu gemakkelijk naar hoofdstukken te navigeren. Geef aan onder welke voorwaarden u menumarkeertekens wilt toevoegen. Dat kan bijvoorbeeld na iedere tien minuten of bij elke scène. Klik op OK. U past het menu volledig naar eigen smaak aan. Bij de meeste menu's voegt u een foto of video toe. Daarnaast selecteert u een audiofragment, dat automatisch in het menu wordt afgespeeld. Vergeet niet om de hoofdstukken in de scènemenu's een eigen naam te geven, zodat u specifieke fragmenten van de film simpel kunt opzoeken. Klik op Voorvertoning voor een voorbeeldweergave van het menu en de film. Tevreden? Klik dan tot slot op Gereed.

©PXimport

Een mooi menu maakt uw film helemaal af!

18. Branden

U brandt de zelfgemaakte film op een dvd. Dit schijfje is afspeelbaar in alle dvd-spelers. Klik rechtsboven op Delen en kies daarna voor Schijf. Stop een lege dvd in uw computer en zorg ervoor dat bovenaan DVD is geselecteerd. Overigens is het ook mogelijk om binnen dit menu een blu-ray-schijfje te selecteren, mits u een geschikte brander hebt. Bedenk bij Naam schijf een logische titel. Kijk of het juiste schrijfstation is geselecteerd en klik ten slotte op de knop Branden. Houd er rekening mee dat het proces behoorlijk wat tijd in beslag neemt, omdat het programma de film eerst codeert naar een geschikt formaat. Er zijn nog meer mogelijkheden om uw film te exporteren. Zo publiceert u het op YouTube en zet u het over naar een smartphone of mp4-speler. Klik rechtsboven op Delen om alle opties te bekijken.

©PXimport

U brandt het resultaat op een dvd of blu-ray-schijf.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.