In deze workshop laten we zien hoe de installatie en configuratie van Let’s Encrypt werkt in combinatie met de populaire webserver Ubuntu. We kiezen voor een recentere versie van Apache met http/2-ondersteuning.

Hier laten we zien hoe je een certificaat kunt installeren voor een eenvoudige website die draait onder Apache. Als besturingssysteem gebruiken we een minimale installatie van Ubuntu 16.04 LTS (Xenial Xerus). Verder gaan we in deze workshop uit van Apache als webserver. We beginnen met een versie installatie, maar als je Apache al hebt draaien kun je de stappen aanpassen voor je eigen situatie.

We profiteren graag van de extra snelheid van http/2 bij het serveren van pagina’s via https. Hiervoor is minimaal Apache 2.4.17 nodig. Hoewel Ubuntu daaraan voldoet bevat het niet de voor http/2 vereiste mod_http2-module, die nog als experimenteel te boek staat. Er is wel een mogelijkheid om die module toe te voegen, maar gezien enkele kwetsbaarheden is het verstandig om een recentere versie van Apache 2.4.x te installeren, bij voorkeur 2.4.25 of hoger. Die bevat ook meteen de mod_http2-module. Dat is waar we deze workshop dan ook mee beginnen.

Nieuwste versie Apache

Log voor onderstaande stappen in als root, bijvoorbeeld via ssh met Putty. Controleer met

apache2 welke versie van Apache eventueel reeds is geïnstalleerd en welke versies beschikbaar zijn via de huidige bronnen. Om over de laatste versie van Apache te beschikken voegen we een veelgebruikte bron toe, ook wel repository genoemd, van een derde partij. Hiervoor zijn enkele tools nodig die je installeert met

Voeg daarna de repository toe met

Druk op enter op door te gaan en werk bij met

Een

laat zien dat je nu een recentere versie is. Je kunt nu Apache installeren of, als het al eerder is geïnstalleerd, updaten met

Met

zie je welke versie is geïnstalleerd. Momenteel is 2.4.25 beschikbaar. Vervolg met

om eventuele aanvullende pakketten bij te werken.

Virtual host aanmaken

Apache maakt na de installatie een standaard virtual host aan in de map /var/www/html. Die pagina zie je als je het ip-adres van de server opent in een browser. De configuratie van deze virtual host vind je in 000-default.conf in de map /etc/apache2/sites-available. Daar vind je ook default-ssl.conf voor de ssl-configuratie. Die twee bestanden kun je eventueel als basis voor andere virtual hosts gebruiken, als je meer dan één website wilt activeren.

Je zou voor een https-website zelfs andere content kunnen laten zien dan voor de http-versie door via DocumentRoot naar een andere map te verwijzen. Belangrijk voor die virtual hosts maar ook voor de aanvraag van certificaten is dat je de domeinnaam in dat configuratiebestand zet als ServerName samen met eventuele aliassen. In deze workshop gebruiken we domein.nl als basisdomein en www.domein.nl als alias. Geef dit in 000-default.conf aan met

met in de regel daaronder

of eventueel

om meteen alle subdomeinen af te vangen.

Http2-module activeren

Om de http2-module met Apache te gebruiken moet je deze eerst activeren met

Activeer ook ssl met

en activeer de virtual host met

. Hiermee wordt een symlink aangemaakt in de map /etc/apache2/sites-enabled naar het bestand /etc/apache2/sites-available/default-ssl.conf zodat deze in de actieve Apache-configuratie wordt opgenomen. Herstart daarna Apache met

om de nieuwe configuratie actief te maken. Test de ssl-verbinding door https://ipadres in de browser te openen. Je krijgt een waarschuwing omdat het self-signed certificaat niet wordt vertrouwd. Zoals je in default-ssl.conf kunt zien gaat het om het certificaat /etc/ssl/certs/ssl-cert-snakeoil.pem. Wil je meer inzicht dan kun je in Chrome met Ctrl+Shift+I naar Hulpprogramma’s voor ontwikkelaars. Het tabblad Security geeft details over het bewuste certificaat. Om van de waarschuwing af te komen gaan we het certificaat vervangen door een certificaat van Let’s Encrypt.

Certbot installeren en certificaat aanvragen

Voor het ophalen van het certificaat heb je een acme-client op je server nodig. Wij kiezen Certbot. De ontwikkelaars houden voor Ubuntu een speciale repository bij met de laatste versie. Het is verstandig die te gebruiken omdat de tool nog actief wordt ontwikkeld. Met

voeg je deze repository toe. Druk op enter om door te gaan en werk bij met

Installeer vervolgens Certbot met

De tool kan voor Apache automatisch een certificaat aanvragen én installeren. We willen dat het certificaat zowel voor het basisdomein domein.nl als voor www.domein.nl geldig is en moeten ze daarom beide opgeven. Dat kan met

Begin altijd met het basisdomein, in dit geval domein.nl, gevolgd door alle subdomeinen, met een limiet van 100. Een wildcard zoals je bij sommige duurdere certificaten zien is helaas niet mogelijk bij Let’s Encrypt, je zult dus alle namen op moeten geven. Certbot vraagt vervolgens om je e-mailadres en een paar privacyvoorkeuren.

Als laatste kun je kiezen of je toegang via zowel http als https wilt toestaan of dat http-verzoeken moeten worden omgeleid naar https. We kiezen de eerste optie. In de volgende workshop laten we zien hoe je die tweede optie handmatig activeert zodat je er meer controle over hebt.

Het nieuwe certificaat is direct actief. De bestanden die bij het certificaat horen vind je in de map /etc/letsencrypt/live/domein.nl. Je kunt het proberen door je website via https te bezoeken. De configuratie voor de https-website is opgenomen in /etc/apache2/sites-available/000-default-le-ssl.conf. Je ziet dat Let’s Encrypt de algemene ssl-configuratie in /etc/letsencrypt/options-ssl-apache.conf zet. Die wordt met alle virtual hosts gedeeld, wat wel zo handig is als je enkele aanpassingen wilt maken.

©PXimport

Http/2 aanzetten

We moeten, in 000-default-le-ssl.conf, alleen nog expliciet http/2 aanzetten voor deze website. Daarvoor voeg je de regel Protocols h2 http/1.1 toe. Het bestand ziet er dan als volgt uit. Herstart Apache na de aanpassing.

Je kunt http/2 overigens ook met een globale instelling direct voor iedere site actief maken, maar omdat het nog vrij nieuw is is het verstandig dit per virtual host te doen. Op bijvoorbeeld

kun je controleren of http/2 werkt, of je kunt de headers onderzoeken met de hulpprogramma’s van Chrome en Firefox. Hoewel je http/2 ook voor de http-versie kunt aanzetten heeft dat weinig zin, omdat browsers het protocol alleen voor https-verkeer ondersteunen. Een mooi extraatje van http/2 is de push-mogelijkheid waarmee je bestanden, zoals stylesheets of fonts, kunt voorladen.

In een volgende workshop gaan we een en ander verder testen én optimaliseren.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.