Na een aantal jaar heeft iedere pc merkbaar last van slijtage. De systeemkast wordt erg heet, de harde schijf blijft maar ratelen en programma’s starten tergend langzaam op. Tijd om je handen uit de mouwen te steken! Met de tips in dit artikel heb je nooit meer last van een trage pc.

Tip 01: Afstoffen

Bij systemen die al een tijdje meegaan, is het zinvol om de boel eens grondig af te stoffen, en dan hebben we het over de binnenkant van de systeemkast. Als ventilators en koelgaten zijn dichtgeslibd, dan loopt de temperatuur binnen de behuizing behoorlijk op. Het gevolg is dat diverse hardware-onderdelen niet meer maximaal kunnen presteren, zoals de videokaart en processor. De behuizing van een desktop-pc maak je eenvoudig open door bijvoorbeeld twee schroefjes los te maken. Bij een laptop kun je soms de achterkant losmaken, waarna je makkelijk bij de ventilators kunt komen. Probeer anders in elk geval de ventilatiegaten schoon te maken.

©PXimport

Veilig werken

©PXimport

Tip 02: Extra geheugen

Windows 10 leent zich uitstekend voor multitasking, bijvoorbeeld door gebruik van de virtuele bureaubladen. Misschien gebruik je hierdoor vergeleken met eerdere Windows-versies meer programma’s tegelijkertijd. Om een prettig draaiend systeem te hebben, moet het systeem voldoende geheugen hebben. Wij raden minimaal 8 GB aan. Hiermee kun je de wat zwaardere toepassingen gelijktijdig gebruiken. Wil je alleen surfen of werk je veel in de cloud, dan kun je in principe wel af met 4 GB.

Je controleert eenvoudig of er bij jouw systeem sprake is van geheugentekort. Open alle programma’s die je normaliter tegelijkertijd gebruikt, bijvoorbeeld een fotobewerker, muziekdienst, chatclient, tekstverwerker, e-mailprogramma en browser met meerdere tabbladen. Zodra alles is opgestart, druk je op de sneltoets Ctrl+Shift+Esc voor het openen van de tool Taakbeheer. Navigeer naar het tabblad Prestaties en klik op Geheugen. Je ziet precies hoeveel geheugencapaciteit er nog beschikbaar is. Wanneer zo’n tachtig procent van het geheugen is gereserveerd, loont het de moeite om extra geheugen bij te plaatsen. Bezoek de website www.geheugen.com om uit te zoeken welke ram-modules er compatibel zijn met jouw pc. Ook bij sommige laptops kun je het geheugen overigens uitbreiden.

©PXimport

Tip 03: Geheugen monteren

De montage is eenvoudig gepiept, want je hoeft de ram-modules alleen maar in een vrij geheugenslot te klikken. Het besturingssysteem herkent het nieuwe geheugen automatisch. Let voor de aanschaf wel even op hoeveel ram en welk geheugentype het moederbord van een desktop-pc of laptop ondersteunt. Naast de capaciteit speelt ook de snelheid van het werkgeheugen een belangrijke rol. Deze eigenschap staat in de specificaties aangegeven in megahertz (MHz). Hoe hoger de waarde hiervan is, hoe sneller het werkgeheugen presteert, maar je computer moet hier wel compatibel mee zijn.

©PXimport

Tip 04: Hogere kloksnelheid

Taakbeheer kun je ook gebruiken om andere zaken te controleren. Als je dit hulpprogramma nogmaals opent, maar nu naar Prestaties / Processor navigeert, zie je hoeveel procent van de beschikbare rekenkracht er momenteel in gebruik is. Bij een hoog percentage is het zinvol om je processor te overklokken, mits jouw cpu deze functie ondersteunt. Vanwege een hogere klokfrequentie presteert het systeem dan sneller, omdat er binnen dezelfde tijd meer berekeningen mogelijk zijn. De chipfabrikanten Intel en AMD voeren bij de productie van veel processors een ruime veiligheidsmarge in, waardoor je best een wat hogere klokfrequentie kunt instellen.

©PXimport

Risico overklokken

Tip 05: Stresstest

Heb je de processor ingesteld op een hogere klokfrequentie? Door middel van een stresstest stel je het systeem continu bloot aan een maximale belasting. Op die manier achterhaal je eenvoudig of de verhoogde kloksnelheid nadelige gevolgen heeft voor de stabiliteit van het systeem. Je doet hiervoor een beroep op Prime95. Selecteer in dit programma de instellingen Just Stress Testing en In-place large FFTs om de stresstest uit te voeren. Laat het programma vervolgens een paar uur draaien. Valt het systeem niet uit? In dat geval blijft de computer bij een hoge belasting stabiel en is het overklokken geslaagd!

©PXimport

Tip 06: Snellere processor

Is overklokken niet mogelijk of blijft het gewenste effect achterwege? Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om een snellere processor in te bouwen. Het loont bijvoorbeeld de moeite om een relatief trage Intel Core i3-processor te vervangen voor een Core i7-exemplaar. Het aanschaffen van een cpu is vaak wel een prijzige aangelegenheid, want dit is doorgaans het duurste onderdeel van de pc. Bovendien ben je voor de keuze afhankelijk van de beschikbare socket op het moederbord. Controleer daarom de specificaties van het moederbord om te zien welk type socket jouw pc accepteert.

©PXimport

Tip 07: Hardwareversnelling

Sommige videokaarten helpen de processor een handje door bepaalde rekentaken over te nemen. Gunstig, want de processor houdt hierdoor meer rekenkracht over voor andere zaken. Een voorwaarde is wel dat de gebruikte software hardwareversnelling door de videokaart ondersteunt. De bekende fabrikant Nvidia produceert GeForce-kaarten met ondersteuning voor CUDA.

Zware applicaties die overweg kunnen met deze programmeeromgeving lopen hierdoor een stuk vlotter op je pc. Onder meer Adobe Premiere Elements Pro, AutoCad en sommige games ondersteunen deze technologie. AMD’s videokaarten doen een beroep op de programmeercode OpenCL om zware rekentaken uit te voeren. Als je de processor wilt ontlasten, kun je dus overwegen om een videokaart met ondersteuning voor hardwareversnelling in te bouwen.

©PXimport

Tip 08: Turbostand

Bepaalde processors van Intel en AMD overklokken zichzelf automatisch als het systeem daarom vraagt. Wanneer je bijvoorbeeld veel programma’s tegelijkertijd hebt openstaan of een mooie game speelt, schakelt het rekencentrum vanzelf een tandje bij. Intel noemt deze technologie Turbo Boost, terwijl AMD de naam Turbo CORE gebruikt. Als je computer een geschikte processor aan boord heeft, controleer je in het bios van de pc of de turbostand is ingeschakeld. Tijdens het opstartproces van het systeem druk je op een bepaalde sneltoets om het bios te openen, bijvoorbeeld F2 of Delete (de exacte toets vind je in je handleiding of door online op het typenummer van je pc te zoeken). Vervolgens controleer je bij de instellingen van de processor (cpu) of de turbostand actief is.

©PXimport

Tip 09: Ssd inbouwen

Dit hebben we al een stuk vaker geschreven in Tips & Trucs, maar we kunnen het in dit artikel zeker niet laten ontbreken. Een zeer aan te raden upgrade om je pc aanzienlijk te versnellen, is door je harde schijf te vervangen door een ssd. In tegenstelling tot een klassieke harde schijf, bevat een ssd geen roterende onderdelen. Hierdoor heeft dit opslagtype minder tijd nodig om data te vinden. Wanneer je alle systeembestanden van het besturingssysteem op een ssd bewaart, zal de computer aanzienlijk sneller opstarten. Lijkt dat je wel wat? Schaf dan een ssd met voldoende opslagcapaciteit aan. Per gigabyte kost een ssd wel een stuk meer dan een traditionele harde schijf.

Omdat een ssd meestal hetzelfde formaat heeft als een 2,5inch-schijf, kun je dit opslagtype in bijna iedere computer kwijt. Vaak is er wel een (soms meegeleverde) houder of beugel nodig, zeker als je in je pc een 3,5inch-slot hebt. Pc’s met een msata- of m.2-aansluiting kunnen ook de kleinere varianten van een ssd herbergen. Na de bevestiging sluit je twee sata-kabels aan op het moederbord en de voeding. Tot slot is het nodig om de gegevens van je C-schijf van de harde schijf te verplaatsen naar je nieuwe ssd. Dit doe je het eenvoudigst door je schijf te klonen. Je vindt hier een cursus over dit onderwerp.

©PXimport

Tip 10: Grafische kaart

Bij doorsnee pc’s is er een grafische chip in de processor ingebouwd. Aan de hand van complexe berekeningen stuurt dit onderdeel beeld naar de monitor. Voor eenvoudige pc-taken is dit voldoende, bijvoorbeeld voor het kijken van films en surfen in een browser. Moderne games stellen hoge eisen aan de videokaart wanneer je in de hoogste resolutie zonder haperingen wilt spelen. In dat geval is het beter om een losse grafische kaart (ook wel dedicated genoemd) aan te schaffen. Een aparte grafische kaart is in staat om berekeningen sneller uit te voeren en beelden op de monitor vlotter te verversen. Ook voor liefhebbers van foto- en videobewerking is de aanschaf van een losse grafische kaart het overwegen waard. Bepaalde videokaarten nemen zelfs rekentaken van de processor over, mits de gebruikte software deze functie ondersteunt. Het inbouwen van een videokaart is in een desktop-pc een simpel karweitje. Stop de insteekkaart in een vrij pci-express-x16-slot van het moederbord en maak zo nodig het borgschroefje vast. Bij een laptop is het niet mogelijk om een losse grafische kaart bij te plaatsen.

©PXimport

Tip 11: Extra fan

Als je besluit om de klokfrequentie van de processor op te voeren of een sneller exemplaar in te bouwen, stijgt mogelijk de temperatuur binnen de systeemkast met enkele graden. Ook extra ram-modules en een dedicated grafische kaart geven warmte af. Aangezien een hogere temperatuur een nadelig effect heeft op de systeemprestaties, is het slim om de warmteafvoer te optimaliseren. Je kunt dus overwegen om een extra ventilator in de behuizing te plaatsen. Een gemiddeld moederbord heeft hiervoor meerdere aansluitingen beschikbaar.

©PXimport

Tip 12: Meer vermogen

Bij het upgraden van een pc zien veel mensen de voeding over het hoofd. Zeker wanneer het systeem over snellere componenten beschikt, is het energieverbruik vaak hoger. Dit onderdeel moet dus krachtig genoeg zijn om alle onderdelen de benodigde energie te leveren. Mogelijk heb je dus na een aantal uitbreidingen/vernieuwingen een exemplaar met meer vermogen nodig. De grootste stroomverbruikers zijn de processor en videokaart. Indien je één van deze of zelfs beide onderdelen hebt vervangen, is het slim om de specificaties van de huidige voeding te controleren. Hulp nodig? Op de website van fabrikant Cooler Master vind je een handige calculator die berekent hoeveel watt het voedingsblok minimaal moet leveren voor optimale systeemprestaties. Je vindt de tool hier.

©PXimport

Tip 13: Netwerkadapter

Als je een pijlsnel thuisnetwerk ambieert, leg je een gigabit-netwerk aan. Dat is vooral een meerwaarde wanneer bijvoorbeeld meerdere computers binnen het netwerk regelmatig zware filmbestanden streamen. Alle hedendaagse pc’s hebben hiervoor een gigabit-adapter aan boord. Is jouw systeem al iets ouder en nog uitgerust met een 100Mbit-netwerkadapter? Vervang dit onderdeel dan voor een gigabit-netwerkkaart en sluit het component aan op een vrij pci-slot van het moederbord.

©PXimport

Tip 14: Upgradekit

Vind je het lastig om de juiste onderdelen voor je pc bij elkaar te sprokkelen en eigenhandig te vervangen? Overweeg dan de aanschaf van een zogeheten upgradekit. Veel (online) computerwinkels bieden namelijk kant-en-klare pakketten aan om de hardware van een pc te vervangen. Zo’n pakket bestaat meestal uit een moederbord, processor met cpu-koeler en ram-modules. Een groot voordeel van een upgradekit is dat je zelf geen rekening meer hoeft te houden met de onderlinge compatibiliteit van de onderdelen.

Ook is het fijn dat in veel gevallen alles al is voorgemonteerd. Je hoeft het moederbord alleen nog maar te bevestigen aan de zijwand van de systeemkast. Hiervoor gebruik je afstandsbusjes, want het moederbord mag nooit direct in aanraking komen met de behuizing. Zorg voor een juiste montage, zodat alle poorten via de achterzijde van de pc goed bereikbaar zijn en de kleine stekkertjes van de behuizing op correcte wijze zijn aangesloten op de printplaat. Let bij het uitzoeken van een upgradekit goed op of er voldoende pci-express-slots vrij zijn voor de onderdelen die jij wilt plaatsen, zoals insteekkaarten, zoals een grafische kaart, geluidskaart en/of tv-tuner.

©PXimport

Nog niet zo heel lang geleden was een elektrische deken vooral iets voor omaatjes. Maar sinds de gasprijzen eind 2021 enorm opliepen, hebben we allemaal de warmtekussen en -dekens omarmd. Welk deel van je lichaam je ook wilt verwarmen: het aanbod is enorm. Tijd voor een uitgebreide test dus. Zaten we er warmpjes bij?

Het van oorsprong Duitse bedrijf Beurer richt zich vooral op producten die te maken hebben met beauty, medical en wellbeing. Dat loopt van haardrogers tot weegschalen en bloeddrukmeters. Maar van oorsprong – en we hebben het dan over 1919(!) – hield Beurer zich bezig met de productie van warmtekussens. Het is dan ook niet vreemd dat het bedrijf een aanzienlijk aantal warmteproducten in het assortiment heeft. Voor deze test probeerden we vier producten uit: een verzwaarde warmtemat (HK 145), een oplaadbaar warmtekussen (Heaty HK 77), een voetenwarmer met massagefunctie (FWM 45) en tot slot een elektrische bovendeken (HD 82 Stockholm). 

Voor gerichte warmte: HK 145 Cosy Weight Green Planet

We beginnen met de HK 145. Hoewel de HK 145 Cosy Weight door Beurer zelf als verwarmingskussen wordt aangeduid, zouden wij het toch eerder een warmtemat noemen. Dat komt door de langwerpige vorm (60x30 centimeter) en de geringe dikte (iets minder dan 9 centimeter). Heel geschikt dus om op specifieke delen van je lichaam te leggen – denk aan een stijve schouder of pijnlijke knieën. Ook als je bijvoorbeeld menstruatiekrampen hebt, kan de HK 145 helpen.

Bij het uit de doos halen viel meteen het gewicht van de mat op: ongeveer anderhalve kilo. Door de vulling van glaskralen is hij een stuk zwaarder dan traditionele warmtekussens. Wie wel eens onder een verzwaringsdeken heeft geslapen, weet hoe rustgevend dat werkt. Bovendien zorgen de kralen ervoor dat de warmte langer wordt afgegeven. Fijn is dat de mat gemaakt is van superzachte materiaal (100% gerecycled – de HK 145 maakt deel uit van de duurzame Green Planet-lijn).

©AK | ID.nl

De werking is heel simpel: stekker in het stopcontact en de gewenste stand kiezen. In totaal zijn er zes warmtestanden. Omdat wij enorme koukleumen zijn, vonden we de hoogste stand het lekkerst, maar dat is een persoonlijk iets. We hebben het kussen eerst uitgeprobeerd op onze de buik. Dat voelde door het verzwarende effect vooral heel ontspannend. Daarna was onze schouder aan de beurt (de combinatie een zekere leeftijd + 40 uur per week achter de laptop zitten is daar niet al te best voor). De warmte werkte snel en gericht: na een minuut of vijftien voelde de schouder duidelijk soepeler. Langer doorgaan was minder prettig, vooral door het gewicht en de harde rand van de mat, die in onze nek begon te drukken.

Om mee te knuffelen: HK 77 Heaty warmtekussen

Zeg je cosy warmte, dan zeg je al snel: warmtekussen. Maar dan wel eentje die in je interieur past. Dat hebben ze bij Beurer goed begrepen: het HK 77 Heaty kussen is verkrijgbaar met een corduroy hoes (in crème, oudroze, blauwgroen) of een velvet hoes (in taupe, roze. blauw). De hoes is wasbaar.

Net als bij de andere producten in deze test wordt ook de Heaty (wij probeerden de velvetblauwe versie) geleverd met een handleiding met een duidelijke schematische tekening waarop alle onderdelen en functies staan uitgelegd. Het enige wat we in de handleiding niet helemaal duidelijk vonden, was of je de accu kunt opladen terwijl hij nog in het zakje van het binnenkussen zat, of dat je hem eerst moet verwijderen. Voor de veiligheid hebben wij hem eruit gehaald. Het opladen zelf wijst zich vanzelf. Drie witte ledjes op het bedieningspaneel (het bruine label aan de buitenzijde) geven de voortgang van het opladen aan. Is de accu helemaal opgeladen, dan regel je via de drukknop op het paneel de hoogte van de warmte. Als het kussen aan staat, zie je zowel de ingestelde temperatuur-indicator als de ledjes van het batterijniveau.

©AK | ID.nl

Om met die warmte te beginnen: we kunnen niet anders concluderen dan dat het ultiem comfort is, snuggelen met een warm kussen. Wij als koukleumen opteerden natuurlijk voor de hoogste stand, maar ook na terugschakelen naar een lagere stand gaf het kussen nog steeds behaaglijke warmte af.

Wel vonden we dat de accu redelijk snel leegliep.Na ongeveer een uur op de hoogste warmtestand waren al twee van de drie witte ledlampjes uit. Volgens Beurer heeft de accu een maximale gebruiksduur van vier uur, maar dat geldt alleen voor de laagste stand. Op de hoogste stand haal je dus waarschijnlijk nét het einde van een romantische kerstfilm niet.

Warmte en ontspanning voor je voeten: FWM 45 voetenwarmer

Wie vaak koude voeten heeft, heeft niets aan een warmtekussen. Speciaal voor die mensen is er de FWM 45: een voetenwarmer met een teddyvoering, die twee verschillende warmtestanden heeft én twee verschillende massagestanden. Je kunt zowel de warmte als de massage afzonderlijk of tegelijkertijd gebruiken. Variatie genoeg dus.

Op een thuiswerkdag waarop het buiten behoorlijk koud was hebben wij de voetenzak onder het bureau gezet. Stekker in het stopcontact, even laten opwarmen en voeten erin. Aanvankelijk hielden we daarbij onze sokken aan. Dat voelde oké, maar echt warm: nee. Met blote voeten ging dat wat beter, hoewel het van ons nog wel wat warmer had gemogen. Jammer is dat de warmte alleen van een verwarmingselement aan de onderkant komt en dat de bovenkant niet elastisch sluit, waardoor er een opening blijft waardoor koude lucht naar binnen glipt. Kleine tip: vouw de teddyvoering uit in plaats van die over de zak te laten hangen, zodat je onderbenen beter bedekt zijn. Doen, wat ons betreft.

©AK | ID.nl

Bijzonder aan deze voetenwarmer (geschikt voor voeten tot en met maat 47) is dat er een massagefunctie op zit. Je kunt daarbij kiezen uit twee standen: rustgevend en verkwikkend. De rustgevende modus (stand 1) doet precies wat hij belooft. Je voelt de trilling in je voeten en kuiten. Het is niet hinderlijk en vooral ontspannend. We kunnen ons voorstellen dat dit een prettige stand is bij het tv-kijken na een dag hard werken. Tv-kijken terwijl de verkwikkende modus (stand 2) aan staat, zouden we zelf niet zo snel doen. Het masseren gaat in deze stand namelijk een stuk harder (en maakt ook wat meer geluid). Voelt het vervelend? Nee, dat niet. Maar het voelt ook niet heel lekker – je bent je vooral heel de tijd bewust van het getril onder je voeten. Wij vonden het lastig om ons tijdens deze stand te focussen op ons werk.

Om nooit meer onderuit te kruipen: HD 82 Stockholm warmtedeken

Reviewen is soms hard werken, maar soms is het een feestje. Het uitproberen van de HD 82 warmtedeken was zo'n feestje. Dankzij zijn afmetingen (130x180 centimeter) kun je er helemaal in wegkruipen. Op de handig verlichte bedieningseenheid kun je kiezen uit zes warmtestanden, waarbij koukleumen zoals wij ook bij een lagere stand dan de hoogste nog heerlijk warm blijven.

©AK | ID.nl

De deken is heel zacht (fleece) en ziet er luxueus uit. Geen deken die je na gebruik opbergt omdat hij lelijk staat in je interieur, maar echt een deken om standaard op de bank te hebben liggen. Een fijn idee daarbij is dat er een veiligheidssysteem is ingebouwd: bij een storing schakelt de deken automatisch uit. Ook wanneer hij drie uur heeft aangestaan, schakelt hij automatisch uit. Dat voorkomt dat je hem zelf vergeet uit te zetten. Scheelt weer op je energierekening! Niet veel, want een gemiddelde warmtedeken verbruikt ongeveer 100 watt per uur. Na drie uur is dat dus ongeveer 0,3 kWh. Bij een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,28 euro per kWh (niveau november 2025; bron: ANWB) kom je uit op net iets meer dan 9 cent. Dat is veel goedkoper dan drie uur de kachel aan… 

FRITZ! heeft de Mesh Set 1700 uitgebracht, een nieuwe wifi 7-oplossing die je gewoon in het stopcontact prikt. De compacte set bestaat uit kleine repeaters die samen één groot draadloos netwerk vormen, bedoeld om in elke hoek van het huis snel en stabiel internet te bieden.

De set draait om de vernieuwde FRITZ!Repeater 1200 AX, nu uitgerust met wifi 7 en goed voor snelheden tot 3.600 Mbit/s op de 2,4- en 5GHz-banden – een toename van ongeveer 600 Mbit/s ten opzichte van het vorige model. Dankzij multigigabit-wifi kunnen meer apparaten tegelijk verbonden zijn zonder dat de snelheid merkbaar daalt. De nieuwe wifi 7-functie Multi-Link Operation maakt het mogelijk om data gelijktijdig via beide frequentiebanden te versturen, wat de stabiliteit verder verbetert. Voor vaste apparaten is er bovendien een gigabitpoort aanwezig.

Omdat de repeaters direct in het stopcontact worden gestoken, nemen ze nauwelijks ruimte in en zijn ze eenvoudig te installeren. Gebruikers kunnen kiezen voor een set met twee of drie repeaters, afhankelijk van de grootte van de woning. De FRITZ!Mesh Set 1700 werkt het best samen met een FRITZ!Box, maar kan ook worden gekoppeld aan routers van andere merken. In dat geval fungeert de eerste repeater als centrale wifi-regelaar.

Goed om te weten: alle FRITZ!Box-routers en repeaters worden in Europa geproduceerd, krijgen vijf jaar garantie krijgen en ontvangen gratis beveiligings- en functie-updates.

Beschikbaarheid

De FRITZ!Mesh Set 1700 is per direct verkrijgbaar als set van twee of drie repeaters. De afzonderlijke repeater is ook los te koop onder de naam FRITZ!Repeater 1700.