De NAS-netwerkschijven van Synology zijn geroemd vanwege het DSM-besturingssysteem, dat erg aantrekkelijk oogt. Met handige apps geeft u het apparaat nog meer functionaliteit. Zo is een Synology-NAS in te zetten als camerabeveiligingscentrum, compleet met bewegingsmelder. Dit systeem werkt met bijna elke netwerkcamera. In deze workshop laten we u zien hoe u dit beveiligingscentrum instelt.

1. Camerabewaking

Er zijn veel praktische toepassingen voor de inzet van camerabewaking te bedenken, bijvoorbeeld om een ruimte te bewaken of een (vakantie)huis in de gaten te houden. In dit artikel bouwen we dit systeem op uit twee elementen: een Synology-NAS en een netwerkcamera. Als camera gebruiken we een D-Link DCS-942L, maar in principe is bijna elke (al dan niet draadloze) netwerkcamera inzetbaar. We behandelen het complete stappenplan: van camera-installatie en het installeren van een Synology-NAS tot het opnemen en terugkijken van videobeelden.

©PXimport

2. Synology NAS DS112j

Synology gebruikt voor zijn NAS'en altijd hetzelfde besturingssysteem: DSM. Dit artikel is dus zowel geschikt voor gebruikers van een nieuwe Synology-NAS als voor wie een apparaat van dit merk in huis heeft van een paar jaar oud. We gebruiken voor dit artikel een Synology NAS DS112j als voorbeeld, omdat dit instapmodel het goedkoopst is en alle nodige functies biedt om een ruimte te bewaken en muziek en films te delen en te downloaden. De DS112j biedt ruimte aan één harde schijf.

©PXimport

3. Ondersteuning

Door een Synology-NAS te voorzien van de gratis app Surveillance Station, tovert u de netwerkschijf om in een camerabeveiliger. Kijk op de ondersteuningswebsite van Synology voor een overzicht van de ondersteunde camera's. Staat uw camera niet in de lijst? Dan is het waarschijnlijk toch mogelijk om de camera samen te laten werken met Surveillance Station. Gebruik Google en zoek op Surveillance Station, gevolgd door uw merk en type camera. Usb-webcams worden helaas niet ondersteund. U kunt wel een usb-camera gebruiken die is aangesloten op een pc of notebook, zie stap 17 voor meer informatie.

©PXimport

4. D-Link DCS-942L

Het verschil tussen een usb-webcam en netwerk(IP-)camera is dat u een IP-camera zonder computer kunt gebruiken. Hij wordt bedraad of draadloos verbonden met uw thuisnetwerk en werkt, eenmaal ingesteld, zelfstandig. De D-Link DCS-942L die we in dit artikel gebruiken kost zo'n 130 euro. U kunt ook een ander merk of model netwerkcamera gebruiken. Synology ondersteunt een ruim aanbod camera's: van betaalbare instapmodellen tot peperdure professionele camera's. We houden in dit artikel de speciale merkgebonden functies van de D-Link DCS-942L buiten beschouwing.

©PXimport

5. Surveillance Station

Voor Synology-NAS'en is de app Surveillance Station beschikbaar. Hiermee kunt u met een IP-camera opnamen maken of live meekijken. Dit kan met enige technische kennis ook via internet en via een app voor Android/iOS-apparaten. Surveillance Station is veel meer dan een harddiskrecorder, zo kunt u bewegingsgebieden instellen om een opname te starten of zendt u waarschuwingen via mail. De gratis versie van Surveillance Station biedt ondersteuning voor één netwerkcamera. Als u meerdere camera's wilt gebruiken, kunt u een licentie aanschaffen.

©PXimport

6. Aansluiten en installatie

De installatieprocedure van netwerkcamera's wijkt onderling dusdanig af dat we hier geen instructie kunnen geven. Het belangrijkste advies: niet zelf nadenken, maar de handleiding volgen! Meestal wordt u met de installatie-cd stap voor stap door het installatieproces geleid. Draadloze camera's sluit u vaak eerst bedraad aan, waarna u hem draadloos kunt instellen. Voor een draadloze netwerkcamera is een draadloos toegangspunt (access point of wireless router) met WPS prettig. Hiermee koppelt u de camera met één druk op de knop aan het draadloze thuisnetwerk.

©PXimport

7. Goed onthouden

Afhankelijk van het type en merk netwerkcamera, wordt er software meegeleverd om bijvoorbeeld opnamen te maken via de computer. Omdat we de Synology NAS gaan inzetten als opnameapparaat, hoeft u de extra software niet per se te installeren. Tijdens de installatie is het belangrijk om drie gegevens te noteren: het IP-adres van de camera, de gebruikersnaam en het wachtwoord. Deze gegevens zijn mogelijk nodig om de camera te koppelen aan Surveillance Station. De informatie wordt gaandeweg het installatieproces getoond of u kunt het ergens tijdens de procedure ingeven.

©PXimport

8. Schijf inbouwen

De Synology DS112j biedt plaats aan één harde schijf. In andere modellen kunt u twee of meer schijven plaatsen. Om de schijf in te bouwen, hebt u een schroevendraaier nodig en een SATA-schijf met een capaciteit naar keuze. Omdat de NAS vaak aan staat en de schijven met camerabewaking minder vaak 'in slaap' vallen, is het energiebesparende karakter van eco/green-schijven geen overbodige luxe. Er wordt altijd een instructie/handleiding meegeleverd voor het geval u minder bedreven bent in het knutselen met hardware.

©PXimport

9. Synology aansluiten

Om de Synology-NAS aan de praat te krijgen, hebt u drie dingen nodig: de installatie-cd, de stroomkabel en een netwerkkabel. Verbind de netwerkkabel met uw thuisnetwerk en sluit vervolgens de stroomstekker of voeding aan. Schakel de NAS in met de aan/uit-knop. Het apparaat start op en geeft waarschijnlijk een harde piep omdat het nog niet is ingesteld. Plaats nu de installatie-cd en start Synology Assistant. Als u een oudere Synology-NAS hebt is het verstandig om de meest recente versie van Synology Assistant te downloaden via de website van de fabrikant.

©PXimport

10. Start Synology Assistant

Synology Assistant zorgt voor de installatie van uw Synology-NAS, zoals het koppelen van schijfletters aan de gedeelde netwerkruimte en het aanroepen van de beheermodule. Bij de eerste start wordt de NAS geïnitialiseerd. Tijdens dit proces wordt gevraagd om een .pat-bestand. Dit bestand vindt u in de map DSM op uw installatie-cd. Daarna kunt u een naam voor uw NAS opgeven. Wij laten de standaardnaam DiskStation ongewijzigd in dit voorbeeld. Om de instellingen van de NAS straks aan te kunnen passen, dient u een wachtwoord op te geven. De bijbehorende gebruikersnaam is Admin.

©PXimport

11. Beheer Synology

Start Synology Assistant opnieuw. De Synology-NAS wordt gevonden in het overzicht. De naam verschijnt bij Servernaam (DiskStation). De status is als het goed is veranderd van Niet geïnstalleerd naar Gbereed. Net als de meeste netwerkapparatuur wordt ook de Synology-NAS volledig beheerd via uw webbrowser (webbased admin). U hoeft het IP-adres niet te weten, want de beheermodule is direct op te starten vanuit Synology Assistant. Klik uw Synology NAS aan en kies Verbinden. Uw webbrowser toont de beheermodule en vraagt om een gebruikersnaam en wachtwoord.

©PXimport

12. DSM bijwerken

Als u uw Synology-netwerkschijf uit de doos haalt, is het besturingssysteem DSM al verouderd. Via de beheermodule kunt u de meest recente DSM-versie binnenhalen en installeren. Open de beheermodule en klik op de startknop. Kies Configuratiescherm / DSM bijwerken. Download de meest recente versie, het binnenhalen kan enige tijd in beslag nemen, waarna u de laatste versie kunt installeren. Laat gedurende het gehele proces uw browser open. Als het niet lukt om DSM op deze manier bij te werken, kunt u het downloaden via de website van de fabrikant.

©PXimport

Synology DSM

Synology heeft de besturingssoftware voor al zijn NAS'en gestandaardiseerd. De software heet DSM (DiskStation Manager) en kan worden uitgebreid met apps. De standaardisatie heeft voor u als voordeel dat u dit artikel kunt volgen met alle Synology-modellen die geschikt zijn voor DSM 4.0. De interface van Synology doet denken aan die van Windows. U ziet een bureaublad in beeld, de startknop vindt u linksboven in beeld. U kunt snelkoppelingen op het bureaublad maken door applicaties vanaf het startmenu naar het bureaublad te slepen. Meer informatie over de mogelijkheden die DSM biedt, vindt u op de website van Synology.

©PXimport

13. Surveillance installeren

De bewakings-app Surveillance Station is standaard niet aanwezig, u moet hem dus nog installeren. Klik in de webinterface van Synology op de startknop en kies Package center. Er zijn nu twee tabbladen: Geïnstalleerd en Beschikbaar. Als Surveillance Station niet wordt getoond in het tabblad Geïnstalleerd, klikt u op Beschikbaar en kiest u bij Surveillance Station voor Installeren. Na de installatie vindt u Surveillance Station in het tabblad Geïnstalleerd. Klik onder Surveillance Station op Uitvoeren. De Surveillance Station-app is vanaf nu bereikbaar door op de startknop te klikken.

©PXimport

14. Nieuwe gebruiker maken

In stap 10 hebt u een beheerder gemaakt, maar om toegang tot de gedeelde bronnen op uw NAS te krijgen is het goed om een gebruiker aan te maken. Open de beheermodule en ga via de startknop naar Configuratiescherm / Gebruiker. Klik op Maken om een nieuwe gebruiker met een wachtwoord aan te maken. Volg de wizard. Hierbij wordt gevraagd tot welke 'bronnen' uw gebruiker toegang heeft. De optie lezen & schrijven zorgt voor volledige toegang. De stap Rechten toewijzen - toepassingen is belangrijk. Zorg voor een vinkje bij Toestaan / Surveillance Station.

©PXimport

15. Opslag koppelen

De schijfruimte op uw Synology-NAS is in Windows beschikbaar via Start / Computer / Netwerk. Door op uw NAS te klikken, krijgt u een overzicht van de gedeelde bronnen en mappen. Door de gedeelde mappen te koppelen aan schijfletters, krijgt u sneller toegang. Voer Synology Assistant uit en kies Mapstation. Synology Assistant vraagt om een gebruikersnaam en wachtwoord. Daarbij gaat het om de gebruiker die u bij de vorige stap hebt aangemaakt. Volg de wizard om de schijfletterkoppeling te voltooien. U vindt de gedeelde bronnen u in de verkenner.

©PXimport

16. Camera toevoegen

Open Surveillance Station en klik op Cameralijst / Toevoegen / Camera toevoegen. Kies voor Snelle installatie. Klik achter IP-adres op het vergrootglas. Als u geluk hebt, wordt uw camera automatisch gevonden. Anders moet u de instellingen handmatig aanpassen. Geef een eigen naam aan de camera. Bij IP-adres vult u het adres van de netwerkcamera in. Selecteer achter Merk uw cameramodel en geef de gebruikersnaam en het wachtwoord op. Klik op Camera testen. Als het goed is, verschijnt nu rechts een voorbeeldweergave en is de basisinstallatie voltooid. Bevestig met Voltooien.

©PXimport

17. Notebook als IP-camera gebruiken

De Synology-NAS ondersteunt zoals eerder gezegd geen usb-camera's. Via een omweg is het toch mogelijk om een usb-camera te gebruiken door gebruik te maken van een programma op de pc dat een webcam aanbiedt als IP-camera. Het nut is dus wat beperkt, maar het kan handig zijn om een notebook met ingebouwde webcam (tijdelijk) te gebruiken als IP-camera. Op uw pc of notebook installeert u een extra programma dat het beeld van uw webcam aanbiedt als stream. U kunt deze stream vervolgens toevoegen aan Synology Surveillance Station.

©PXimport

18. Yawcam

Wij gebruiken de software Yawcam om het beeld van onze webcam aan te bieden als stream. U kunt het bestand downloaden van de website van Yawcam. Installeer het programma en voer het uit. Klik in het menu op Settings / Device / Change to en selecteer uw webcam. In het voorbeeldvenster ziet u nu het livebeeld van uw camera. Klik vervolgens op Settings / Edit Settings en klik in de linkerkolom op Stream. Verander het Stream type naar MJPEG en klik op OK. Klik in het hoofdvenster van Yawcam op de knop Enable naast Stream.

©PXimport

19. Yawcam beveiligen

Standaard is de stream van Yawcam toegankelijk voor iedereen in het netwerk die uw IP-ades en de poort waarop Yawcam uitzendt weet. U kunt daarom een wachtwoord toevoegen aan de stream die Yawcam uitzendt. Klik in het menu op Settings / Edit Settings. Klik in de linkerkolom op Password en vink de optie Use Password on stream output aan. Klik op Add en voer een gebruikersnaam en wachtwoord in. Herhaal het wachtwoord in het veld Confirm password en klik Add. Uw stream is nu beveiligd met een gebruikersnaam en wachtwoord.

©PXimport

20. Stream bij Synology

Nu Yawcam is ingesteld, moeten we de camera toevoegen aan Surveillance Station. Klik in de linkerkolom op Cameralijst en klik op Toevoegen / Camera toevoegen. Klik in de wizard op Volgende, kies Snelle installatie en klik op Volgende. Vul een naam in voor uw videobron, bijvoorbeeld Webcam. Vul het IP-adres van uw pc of laptop in. Vul bij Poort 8081 in. Bij Merk kiest u Door de gebruiker gedefinieerd. Tik in het veld Bronpad de tekst /video.mjpg en vul eventueel de gebruikersnaam en het wachtwoord in als u dat in stap 19 hebt ingesteld in Yawcam. Klik op Voltooien.

©PXimport

21. Opnameschema

Er zijn meerdere manieren om opnamen te maken met Surveillance Station. De belangrijkste schema's zijn 'continu opnemen' en 'opname met bewegingsdetectie'. Die laatste heeft onze voorkeur, dit scheelt schijfruimte. Open de cameralijst, klik uw camera aan en kies Bewerken / Camera bewerken / Opnameschema. Selecteer Opname met bewegingsdetectie en pas het tijdschema aan. Als u dit voor de hele week wilt (24 uur per dag), klikt u met de muis op het eerste vakje linksboven in beeld en sleept u de selectie naar het laatste vakje rechtsonder. Bevestig met OK.

©PXimport

22. Bewegingsdetectie (1)

Sommige netwerkcamera's hebben een ingebouwde bewegingsmelder, andere camera's doen aan softwarematige bewegingsdetectie. Als geen van deze opties aanwezig is, kunt u de bewegingsdetectie ook aan Surveillance Station overlaten. Open de instellingen van de camera (zie stap 21) en ga naar Geavanceerd / Opname met bewegingsdetectie. Kies hier voor Bewegingsdetectie door de camera of Bewegingsdetectie door Surveillance Station. Een 'beste' instelling is er niet, het is afhankelijk van uw netwerkcamera. Experimenteer met beide instellingen.

©PXimport

23. Bewegingsdetectie (2)

Als u de functie Bewegingsdetectie door Surveillance Station hebt gekozen, kunt u een gebied instellen in het camerabeeld waarin de detectie moet plaatsvinden. Roep de cameralijst op, klik de netwerkcamera aan en kies Geavanceerd / Bewegingsdetectie. Klik op Detectiegebied om een of meerdere plekken in het beeld te markeren. Als u de camera bijvoorbeeld in een ruimte hebt hangen en alleen de deur in de gaten wilt houden, kunt u de deur arceren. Op deze manier kunt u bijvoorbeeld de opname starten wanneer iemand binnenkomt.

©PXimport

Interface Surveillance Station

De interface van Synology Surveillance Station is verdeeld in drie belangrijke gedeeltes: Liveweergave, Tijdlijn en Beheer. Via het onderdeel Liveweergave kunt u live het beeld van uw beveiligingscamera bekijken. Eerdere opnamen kijkt u terug via het onderdeel Tijdlijn. Synology Surveillance Station opent standaard in het gedeelte Beheer, waar u de instellingen aanpast en camera's toevoegt.

©PXimport

24. Schijfruimte

Het maakt niet uit hoe groot de schijf in uw Synology-NAS is: ooit loopt u tegen de grenzen van de opslagcapaciteit aan. In dit geval wordt de bewaking niet gestopt, maar verwijdert Surveillance Station de oudste opnamen. Deze instelling vindt u in Surveillance Station bij de geavanceerde opties van de camera, onder Rotatie instellingen van archief. De standaardinstelling is 'overschrijven bij gebruik aan schijfruimte' of zoals Surveillance Station dit noemt: Oude archieven verwijderen wanneer plaats-/tijdslimiet is bereikt. Laat deze instelling bij voorkeur onaangeroerd.

©PXimport

25. Opnamen terugkijken

De opnamen zijn eenvoudig terug te kijken in Surveillance Station, via Gebeurtenis / Gebeurtenissenlijst. Hier vindt u een overzicht met opnametijden/data. Dubbelklik op een gebeurtenis om deze terug te zien. In het menu kunt u opnamen handmatig verwijderen. Met Download haalt u een opgenomen filmpje binnen als bestand. Voor smartphones is de app DS cam beschikbaar (iOS en Android). De lijst met gebeurtenissen is handig als overzicht voor het geval u naar een opname zoekt. U kunt dit ook doen via een kalender met opnamemomenten. Gebruik hiervoor het tabblad Tijdlijn.

©PXimport

26. Toegang van buitenaf

Surveillance Station kunt u ook oproepen via internet met een webbrowser of de smartphone-app. Een waarschuwing vooraf: het kan lastig worden voor beginners. Om het aan de praat te krijgen, moet u een aantal aanpassingen doen aan uw modem (en/of router) en Synology-NAS. Omdat hiervoor technische kennis vereist is en elk modem andere instellingen heeft, is hier geen helaas kant-en-klaar stappenplan voor te geven. Als basis hebt u het IP-adres nodig van uw internetverbinding (het externe IP-adres). Dit adres is op te vragen via de website www.whatismyipaddress.com.

©PXimport

27. Vast IP-adres instellen

Uw NAS krijgt van uw modem (of router) een IP-adres toegewezen via DHCP. Dit is het interne IP-adres. Omdat er een 'doorschakeling' nodig is vanaf het externe naar het interne IP-adres van de Synology-NAS, is het belangrijk de NAS een vast IP-adres te geven. Open vanaf de beheermodule van de Synology Configuratiescherm / Netwerk / Netwerkinterface en kies Handmatige configuratie gebruiken. Standaard wordt de netwerkinformatie ingevuld die de NAS ontvangen heeft via DHCP. Als u niet al te veel netwerkapparatuur hebt, kunt u deze gegevens aanhouden.

©PXimport

28. Frustratie

Portmapping- en routerinstellingen kunnen veel ergernis opwekken wanneer ze niet werken. Het is mogelijk dat uw internetaanbieder bepaalde poorten blokkeert of dat de firewall van uw modem/router (en/of NAS) roet in het eten gooit. Op portforward.com vindt u informatie over het doorsturen van poorten. U kunt zoeken op uw model modem of router en software/apparaat. U krijgt een specifieke beschrijving voor uw situatie. Portforward.com biedt tevens een programma (ca. 25 euro) dat alle populaire modems/routers ondersteunt en de instellingen voor u doorvoert.

©PXimport

29. Portmapping handmatig

Met een beetje geluk, kunt u uw router/modem instellen vanaf de NAS. Open op de NAS Configuratiescherm / Router configuratie / Router instellen. Waarschijnlijk moet u handmatig aan de slag. De door te schakelen poort voor Surveillance Station is TCP poort 5000. Open de beheermodule van uw modem (of router) en zoek naar iets dat lijkt op portmapping, applications of toepassingen. Schakel hierbij het verkeer van buitenaf door naar het interne IP-adres van uw NAS: poort 5000, protocol TCP. Bij sommige modems/routers moet u poort 5000 openzetten in de firewall.

©PXimport

30. Bereikbaarheid testen

Benader Surveillance Station vanaf een andere internetverbinding om de bereikbaarheid te testen. Surf naar http://[extern-ip-adres]:5000. Als het goed is kunt u nu dezelfde handelingen uitvoeren als op uw eigen netwerk. Met de app DS cam kunt u Surveillance Station bereiken via het externe IP-adres en logininformatie. Mocht u het geheel niet werkend krijgen, raadpleeg dan de website van Synology. Technische informatie over het bereikbaar maken van de Synology-NAS via internet. Algemene informatie over de app voor iOS en Android via de website van Synology.

©PXimport

Extra apps

Naast de camerabeveiliger Surveillance Station kunt u veel meer leuke extra's installeren in DSM:

Logitech Media Server Deze mediaserver bedient Logitech-muziekapparatuur, zoals de Squeezebox.

iTunes Server Deze app maakt uw media beschikbaar voor de iTunes-programma's op alle computers in uw thuisnetwerk.

Media Server Deze app deelt films, muziek en foto's met apparatuur in uw thuisnetwerk. DLNA- en UPnP-compatibele apparatuur wordt ondersteund. De media wordt streaming verstuurd. Dit houdt in dat als u via Media Server bijvoorbeeld een film kijkt op uw tv-mediastreamer, de film direct wordt afgespeeld, in plaats van eerst volledig te worden gedownload.

Download Station Met dit programma haalt u films en andere media eenvoudig binnen via bittorrent of usenet (nzb's). De app werkt geheel zelfstandig en tovert uw Synology-NAS om in een 'downloaddoos'.

Antivirus Essential Dit beveiligingsprogramma controleert de bestanden die u op uw NAS bewaart op virussen en andere ellende.

©PXimport

Apps installeren

Extra apps zijn eenvoudig te installeren via de beheermodule van uw NAS (zie stap 13). Een volledig overzicht van de apps en mogelijkheden hiervan vindt u op http://ct.link.ctw.nl/app. De geïnstalleerde apps dient u apart te updaten. Uw apparaat zoekt wel naar de meest recente versie, maar installeert deze niet automatisch. Open Package Center en kijk in het tabblad Geïnstalleerd voor een overzicht van de reeds geïnstalleerde apps.

De jaarlijkse herfstupdate van Windows 11 verschijnt dit keer in de vorm van versie 25H2, maar ontzettend veel nieuwigheden hoef je niet te verwachten.Het besturingssysteem krijgt een aantal slimme verbeteringen, nieuwe AI-functies en kleine, maar praktische aanpassingen die het dagelijks gebruik van Windows 11 soepeler moeten maken. Wat merk je daar als Windows 11-gebruiker van? En werkt dat ook allemaal op je eigen computer?

De nieuwe functionaliteiten in de Windows 11 25H2-update zijn misschien niet voor iedereen direct te zien of te vinden. Dit jaar zijn er sowieso meer nieuwe AI-functies in Windows 11 verschenen, maar ze zitten aardig verstopt. Verder communiceert Microsoft de nieuwe functies ook nergens in Windows 11 zelf, waardoor je dus weinig terugvindt tenzij je goed zoekt. Veel opties waren overigens al geïnstalleerd met eerdere Windows 11-updates, maar zijn pas met deze 25H2-update ook echt geactiveerd.

Windows Verkenner met AI-functies

Een van de opvallendste toevoegingen is de integratie van AI-acties in Verkenner. Windows kan nu contextueel meedenken over wat je met geselecteerde bestanden wilt doen. Als je bijvoorbeeld een afbeelding selecteert en met rechts klikt, zie je bijvoorbeeld de mogelijkheid om het bestand direct naar CoPilot te versturen. Er is een optie Ask Copilot bijgekomen, dat overigens ook zo is genoemd in de Nederlandstalige versie van Windows 11.

Deze optie was er al in de vorige Windows 11-release, maar staat nu in het hoofdcontextmenu. Eenmaal geopend in Copilot kan het bestand worden gebruikt om er acties op uit te voeren. Zo kun je bijvoorbeeld een geselecteerde afbeelding door Copilot laten aanpassen, teksten uit afbeeldingen extraheren of samenvattingen maken van Office-documenten.

Geselecteerde afbeeldingen kun je nu direct vanuit het contextmenu linksom of rechtsom draaien, een makkelijke functie als je vanuit een map met foto's snel aan de hand van de preview afbeeldingen snel wil kunnen aanpassen zonder dat je ze hoeft te openen in een fotobewerkingstool.

Er moeten ook meer opties in het contextmenu verschijnen, zoals het direct verwijderen van achtergronden uit afbeeldingen en foto's zonder deze te openen, maar die zijn alleen maar zichtbaar op Copilot+-computers, die een speciale AI-processor hebben. Heb je nog een 'gewone' computer, dan krijg je veel van de AI-functies niet eens te zien.

Meer overzicht in Instellingen

Het Instellingenscherm van Windows 11 is verre van overzichtelijk, want er zijn eigenlijk gewoon teveel instellingen, waardoor het soms lastig is om hetgeen terug te vinden wat je zoekt. Het hoofdscherm is nu zodanig gewijzigd dat je als eerste je laatsgebruikte instellingen terugziet. Ook zie je op het hoofscherm zaken als de audio- en bluetoothinstellingen. Iets overzichtelijker dus.

Windows Copilot verder geïntegreerd

De AI-assistent Copilot wordt in 25H2 dieper in Windows geïntegreerd. Waar Copilot eerder vooral werkte als een zwevend venster, kun je hem nu ook oproepen via Ctrl + Win + C of door op het Copilot-icoon in de taakbalk te klikken. De assistent kan systeeminstellingen aanpassen, zoals Bluetooth aan- of uitzetten, de helderheid regelen of zelfs een schermopname starten.

Copilot herkent bovendien beter wat er op het scherm gebeurt. Open je bijvoorbeeld een Word-document, dan stelt Copilot voor om de tekst samen te vatten of er een samenvatting van te maken in een nieuw document. Dit maakt de functie praktischer en minder afhankelijk van cloudcommando’s.

Meer standaard-apps te verwijderen

Nieuw in 25H2 is dat je nu nog meer standaard-apps van Microsoft kunt verwijderen, zodat je je systeem kunt opschonen door applicaties die je nooit gebruikt, compleet van het systeem te verwijderen. Ga je nu naar Apps in het Instellingen-scherm, dan zul je zien dat je - door op de drie puntjes te klikken - nu ook bijvoorbeeld Mail en Agenda, 3D-viewer, Kaarten kunt verwijderen. Het verwijderen van programma's als Paint en Edge was al langer mogelijk.

Verbeteringen in toegankelijkheid en spraakbediening

De update breidt stemtoegang verder uit. Je kunt nu volledig in het Nederlands opdrachten geven zoals “Open Verkenner” of “Scroll naar beneden”. De functie werkt ook op het aanmeldscherm, waardoor je met spraak kunt inloggen of je wachtwoord kunt dicteren. Daarnaast krijgt Live-ondertiteling ondersteuning voor meer talen en kun je de weergave aanpassen – handig voor doven en slechthorenden, of bij buitenlandse video’s zonder ondertitels.

Kleine aanpassingen in het kort

AI in instellingen: Click to Do

Nieuw in 25H2 is ook Click to Do, een AI-onderdeel in het onderdeel Instellingen dat proactieve suggesties doet. Het systeem leert je gewoontes kennen en biedt knoppen aan zoals “Schakel energiebesparing in” of “Verbind met extern scherm”. Deze acties kun je met één klik uitvoeren zonder door menu’s te hoeven bladeren.

Tot slot

De update van Windows 11 25H2 draait vooral om verfijning. Microsoft heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in AI en productiviteit, en met deze update komt dat eindelijk samen in een stabiel, afgerond pakket. De AI-functionaliteiten zullen bij lange na niet voor iedereen - of beter gezegd iedere computer - beschikbaar komen. De meeste AI-functies zijn namelijk bedoeld voor de nieuwere Copilot+-computers, die een speciale, aparte AI-processor hebben.

Even niets te doen? Train dan spelenderwijs je brein! De appstores van Google en Apple zitten namelijk vol met kortdurende hersenkrakers. Of je nu graag stoeit met cijfers, woorden of puzzels; er is voor ieder wat wils. Sommige spelletjes klinken je wellicht bekend in de oren, zoals Lingo en De Slimste Mens. Start met behulp van deze vijftien apps een heuse workout voor je brein.

1: Kruiswoord Denksport

Wie graag kruiswoordpuzzels maakt, vermaakt zich ongetwijfeld uren met deze app. Nadat je de introductie hebt doorgenomen, open je vanuit het hoofdvenster de eerste puzzel. Tik op een vakje en lees een korte beschrijving. Als je het bijbehorende woord weet, typ je de juiste letters in de hokjes. Wellicht loop je op den duur vast. Geef dan niet meteen op, want je vraagt via het lampje zo nodig om een hulpletter. Je kunt de bewuste kruiswoordpuzzel ook even 'wegleggen', waarna je op een later moment weer verdergaat.

iOS

Android

2: Sudoku.com

Je vindt in de appstores een heleboel sudoku-apps, maar Sudoku.com is een aanrader. Hiermee heb je toegang tot duizenden puzzels op verschillende niveaus. Je bepaalt zelf op welke moeilijkheidsgraad je speelt. Tik op een vakje en wijs vervolgens het juiste cijfer aan. Houd er rekening mee dat ieder getal maar één keer in een rij, kolom en blokje mag voorkomen. Kom je er even niet uit, dan vraag je via het lampje om een aanwijzing. Maak niet te veel fouten, want bij drie verkeerde antwoorden stopt het spel. De gratis versie van Sudoku.com telt behoorlijk wat reclame.

iOS

Android

3: Pink

Het doel van Pink is eenvoudig. Maak het scherm volledig roze. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, want de app bevat vijftig uitdagende logicapuzzels. Hierbij neemt de moeilijkheidsgraad geleidelijk toe. Je dient bijvoorbeeld bepaalde objecten naar de goede plek te vegen of figuren in de juiste volgorde aan te tikken. De oplossing is in elk level weer anders. Vind je dit spel leuk? Probeer dan ook Purple, Orange, Red, Green, Blue, Black en Yellow eens uit. Al deze apps komen uit de koker van de gerenommeerde Belgische ontwikkelaar Bart Bonte.

iOS

Android

4: MAX Geheugentrainer

Als je weleens MAX Geheugentrainer op televisie hebt gezien, kent de gelijknamige app weinig verrassingen. Speel veertien spelletjes, verdeeld over de categorieën Geheugen, Rekenen, Concentratie en Taal. Een leuke oefening is bijvoorbeeld het welbekende Boodschappenspel. Selecteer een moeilijkheidsgraad en probeer de getoonde producten te onthouden. Weet jij ze na vijf minuten wachten nog? Noteer ze in de app! Overige vermakelijke spellen zijn Zoekplaatje, Wegwijs en Letterwirwar. Een groot pluspunt is dat MAX Geheugentrainer nergens advertenties toont. Dat is bij veel andere spelapps wel anders.

iOS

Android

5: NeuroNation

NeuroNation telt tientallen wetenschappelijk onderbouwde oefeningen voor je brein. Train daarmee je geheugen, concentratie en reactiesnelheid. De app begint met een intake en enkele oefeningen. Zo dien je onder meer stippen in de juiste volgorde aan te tikken en bewegende figuren met elkaar te matchen. Na afloop verschijnt er een trainingsplan. Doe op basis daarvan gerichte oefeningen om je brein te onderhouden of zelfs te verbeteren. Je kunt de scores met leeftijdsgenoten vergelijken. De voertaal is Nederlands, waardoor je alle oefeningen makkelijk begrijpt. De volledige versie van deze app vereist een betaald abonnement.

iOS

Android

6: Words of Wonders: Crossword

Met een paar letters kun je meestal verschillende woorden bedenken. Dat is precies wat je in Words of Wonders: Crossword gaat doen. Je ontvangt in ieder level drie, vier, vijf of zes letters. Aan jou de taak om daarmee zoveel mogelijk Nederlandse termen te verzinnen. Je regelt dat door de letters via veegbewegingen met elkaar te verbinden. Een juiste volgorde is hierbij cruciaal. Correcte woorden verschijnen in de vakjes. Heb je in eerdere levels voldoende punten verdiend, dan kun je zo nodig om een hint vragen. Hoe verder je komt, hoe meer combinaties je kunt maken.

iOS

Android

7: De Slimste Mens

Deze app komt voort uit de populaire televisiequiz De Slimste Mens. Test hiermee je algemene kennis. Je speelt de van tv bekende rubrieken als Open Deur, 3-6-9, Ingelijst en natuurlijk de finaleronde tegen vrienden of onbekende spelers. Bij die laatste optie moet je wel wat geduld hebben, want je moet vaak op de beurt van je tegenstander wachten. Gelukkig start je eenvoudig meerdere potjes. Overigens speel je dit spel net zo makkelijk alleen. Een nieuwe optie is dat je het, op basis van stemherkenning, aan de keukentafel tegen bekenden kunt opnemen. Wel zo gezellig! Dat kan met maximaal vijf spelers. De Slimste Mens bevat geen reclame.

iOS

Android

8: Rummikub

Voor Rummikub-liefhebbers is deze app een walhalla. Kies eerst een speelnaam en selecteer de Nederlandse taal. Volg daarna de introductie, zodat je de werking van deze app leert kennen. Overigens is dat niet zo moeilijk: veeg gewoon de juiste getalstenen naar het speelveld. Fijn is dat je je stenen automatisch op reeksen kunt sorteren. Kies hierbij voor opeenvolgende getallen van dezelfde kleur of dezelfde getallen van verschillende kleuren. Je kunt zowel tegen willekeurige tegenstanders als bekenden spelen. Voor elke beurt krijg je dertig seconden de tijd.

iOS

Android

9: Lumosity

Naar eigen zeggen heeft Lumosity ruim honderd miljoen gebruikers. Deze populaire Engelstalige hersentrainingsapp is ontwikkeld door neurowetenschappers en game-ontwerpers. De leuke minispellen zijn bedoeld om diverse aspecten van het brein te verbeteren, zoals je geheugen, denksnelheid en probleemoplossend vermogen. Bepaal tijdens de registratie aan welke onderdelen je wilt werken. Aan de hand van drie spelletjes kiest Lumosity een geschikt startpunt. Doe dagelijks enkele oefeningen. Voor onbeperkte toegang vereist deze app een betaald abonnement.

iOS

Android

10: Dammen - Online & Offline

Zoals de naam van deze app al prijsgeeft, kun je zowel online als offline dammen. Speel via internet tegen een vriend(in) of onbekende tegenstander. In de offline modus kun je het tegen de computer of een lokaal persoon opnemen. Je kiest bij een computergestuurde tegenstander tussen verschillende spelniveaus. De speelwijze is vrij simpel. Selecteer een houten schijf en tik op het vakje waarnaar je hem wilt verplaatsen. Uiteraard probeer je hierbij jouw tegenstander te slaan. Vind je al die advertenties maar niks? Die kun je tegen een bescheiden bedrag afkopen.

iOS

Android

11: Lingo Streaks

Waarschijnlijk kent vrijwel iedereen het spel Lingo wel van televisie. Probeer binnen vijf beurten een woord van vijf of zes letters te raden. Je krijgt daarbij wel wat hulp. Bij een groene markering staat de bewuste letter op de juiste positie. Kleurt er een hokje geel, dan dien je er een andere plek voor te zoeken. Neem de tijd om geschikte woorden te verzinnen, want er is geen tijdslimiet. Je kunt alleen of tegen een vriend spelen. Lingo Streaks heeft een overzichtelijke gebruikersomgeving en toont Nederlandstalige instructies. Betaal voor een advertentievrije weergave eenmalig 4,99 euro.

iOS

Android

12: Numito

Numito zit vol met wiskundige puzzels. Bij ieder level zie je bovenaan een of meer doelgetallen. Jouw taak is om daarbij een juiste berekening te formeren. Je kiest hiervoor tussen verschillende getallen. Veeg de cijferblokjes omhoog of omlaag, zodat ze op de juiste plek staan. Op soortgelijke wijze selecteer je ook de benodigde rekentekens, namelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Er zijn vaak meerdere oplossingen mogelijk! Aan de hand van hints helpt Numito je zo nodig een handje, al zijn die niet onbeperkt beschikbaar. De volledige versie van deze app kost enkele euro's.

iOS

Android

13: Easy Game

Los in Easy Game uiteenlopende logische puzzels op. Dat kan werkelijk van alles zijn. De levels hebben veelal een humoristisch tintje. Het lijken vaak eenvoudige vraagstukken, maar wellicht ligt er dan juist een valkuil op de loer. Je komt onder andere een legpuzzel, doolhof en rekensom tegen. Je doet eventueel een beroep op hints, maar wees daarmee wel zuinig want die zijn natuurlijk beperkt beschikbaar. Easy Game bevat opvallende reclame. Zo verschijnen er tussen de puzzels regelmatig commercials. Betaal een paar euro om alle reclame te verbergen.

iOS

Android

14: Peak

Als je een uitgebreide Nederlandstalige hersentrainer zoekt, ben je bij Peak aan het juiste adres. De ontwikkelaar werkt naar eigen zeggen nauw samen met wetenschappers en universiteiten. Geef aan welke eigenschappen je van het brein wilt trainen, zoals je geheugen, taalvaardigheid, probleemoplossend vermogen, concentratie en/of behendigheid. In de daaropvolgende training leer je alvast wat spellen kennen. Tik bijvoorbeeld in chronologische volgorde nummertegels aan of verzin zo veel mogelijk woorden. Voor onbeperkte toegang heb je een betaald account nodig. Een trainingssessie duurt ongeveer tien minuten per dag.

iOS

Android

15: Escape Time

Het doel van Escape Time is eenvoudig. Probeer uit een digitale escaperoom te ontsnappen. Dat is nog niet zo gemakkelijk, want iedere kamer heeft heel wat breinbrekers. Zo stuit je onder meer op logische puzzels, blokpuzzels, raadsels en andere minigames. Probeer aan de hand van deze spelletjes de benodigde codes te kraken. Wanneer je de oplossing onverhoopt niet ziet, word je gelukkig niet definitief opgesloten. Vraag dan gewoon via het lampje om een hint. Escape Time onderscheidt zich door een fraaie Nederlandstalige gebruikersomgeving.

iOS

Android