ID.nl logo
Zekerheid & gemak

RSS: doe het zelf!

Rss is in opkomst. Op steeds meer sites kom je deze handige headlines tegen. Dankzij dit handige protocol houd je makkelijk greep op de enorme hoeveelheid informatie nieuws die dagelijks verschijnt. In deze praktische workshop gaan we zelf met rss aan de slag en vertellen we u precies hoe u rss-feeds kunt integreren op uw site.

Elke grote website, van de Volkskrant tot Tweakers.net, stelt tegenwoordig een nieuwsfeed beschikbaar. Zo'n feed is niets anders dan een xml-bestand met een vaste structuur. U kunt een dergelijk bestand inlezen in een rss-reader of integreren in een webpagina. Het makkelijke van een rss-feed is dat deze alleen tekst bevat en dat u de opmaak, het lettertype en de kleuren helemaal naar eigen wens kunt aanpassen. Een rss-feed kan de bestandsextensie *.rss, *.xml of *.rdf hebben, maar de werking is in alle gevallen hetzelfde. Rss-feeds maken Het maken van een eigen rss-feed is makkelijker dan u denkt. Hoewel het xml-bestand er op het eerste gezicht ingewikkeld uitziet, is de opbouw verrassend simpel. De meeste weblogtools en contentmanagementsystemen bevatten een module waarmee dit mogelijk is. U kunt het echter ook handmatig doen, met een eenvoudige teksteditor als bijvoorbeeld Notepad. Het handmatig bijwerken van uw rss-feed is afhankelijk van de omvang van uw website en de frequentie waarmee de inhoud wordt aangepast. Bij grote websites is het verstandiger om gebruikt te maken van een tool die de rss-feed automatisch bijwerkt wanneer er nieuwe artikelen en nieuwsberichten op de website verschijnen. Ook dat kan, maar u hebt er wel kennis van php, asp of Perl voor nodig. We leggen beide mogelijkheden uit en gebruiken daarbij de rss-feed van PCMweb als voorbeeld. Op www.pcmweb.nl/rss/index.jsp vindt u het actuele rss-bestand. Handmatig Met de zelfbouwoplossing hebt u in een paar regels code een eigen rss-feed gemaakt. Het xml-bestand begint met de volgende code: <?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?> Deze eerste regels spreken voor zich: we geven aan welke xml- en rss-versie we gaan gebruiken. Er zijn maar liefst negen verschillende rss-versies, maar we hebben hier gekozen voor 0.91, omdat deze het meest wordt gebruikt. In het kader leest u welke andere versies van de rss-specificatie er zijn. Onder het rss-element staat het channel-element, waarvan er in elk rss-0.91-document slechts één aanwezig mag zijn. Een channel is een soort container voor verschillende artikelen. Deze artikelen worden later als item-element gespecificeerd. De volgende regels geven informatie over de rss-feed zelf. In deze code vindt u onder andere de titel van de rss-feed, een link naar de homepage, de taal en eventueel een logo. Met het image-element geeft u aan waar de afbeelding te vinden is en welke afmetingen deze heeft. Copyright (c) VNU Business Publications, 2004 http://www.pcmweb.nl/ nl Personal Computer Magazine redactie@pcmweb.nl Wed, 17 Nov 2004 08:47:39 GMT

http://www.pcmweb.nl/ http://www.pcmweb.nl/media/pcm_rss.gif 40 78 Personal Computer Magazine Hierna volgen de artikelen, die allemaal volgens hetzelfde patroon zijn opgebouwd: eerst een titel, dan een korte tekst (de zogenaamde teaser) en een link naar het volledige artikel. In rss 0.91 kunt u maximaal 15 artikelen in de lijst opnemen: http://www.pcmweb.nl/nieuws.jsp?id=403921 Microsoft-topman Bill Gates heeft toegegeven dat hij in het verleden wel eens Linux op zijn laptop heeft geïnstalleerd. 'Maar ik heb nooit ingelogd', aldus een verontwaardigde Gates. Aan het einde sluit u het xml-bestand met de volgende code af: Dat is alles! U slaat de code op als tekstbestand met extensie *.xml en zet het bestand op een webserver of in de map bij uw provider, waar de bestanden van uw website staan. Of uw rss-feed ook aan de specificaties voldoet, kunt u controleren met Feed Validator (www.feedvalidator.org). Wilt u liever een andere rss-versie gebruiken, dan volgt u dezelfde stappen aan de hand van de specificaties van RSS 1.0 en 2.0 (zie het kader Handige links). Halfautomatisch Wanneer uw website eenmaal een bepaalde omvang heeft bereikt, is een handmatige oplossing niet zinvol meer. Als webmaster van een grote site zou u de hele dag bezig moeten zijn met het bijwerken van de rss-feed. Gelukkig bestaan er betere oplossingen. Een halfautomatische oplossing biedt de website www.webdevtips.com. Daar kunt u in een paar stappen een rss-feed in elkaar klikken. Deze oplossing is vooral geschikt voor mensen die geen xml-ervaring hebben en niet in de code willen duiken. Het resultaat plakt u in een tekstbestand, dat u op de webserver plaatst. Toch komen hier nog wat handmatige werkzaamheden bij kijken, terwijl u het maken van de rss-feeds misschien liever automatisch op de achtergrond wilt laten verlopen, zodat u er geen omkijken meer naar hebt. Ook dat is mogelijk, maar dan moet u wel met php, asp of Perl aan de slag. Automatisch Een geautomatiseerde oplossing is ook mogelijk. Als voorbeeld bespreken we Feed Creator (http://freshmeat.net/projects/feedcreator/), dat vroeger bekendstond als RSSCreator. Dit is een flexibel configureerbaar php-script, dat onder andere rss 0.91, 1.0 en 2.0 en ATOM 0.3 ondersteunt. Feed Creator leest gegevens uit een MySQL-database en genereert op grond daarvan een rss-feed. Bij veel websites zijn de gegevens al in een dergelijke database aanwezig. Het script valt onder de GNU General Public License en is dus vrij te gebruiken en aan te passen. Het gebruik van het tool is heel eenvoudig: in een paar minuten hebt u het script aangepast aan uw behoeften. U download het en opent vervolgens het bestand feedcreator.class.php in een teksteditor als Notepad. Vervolgens voert u de gegevens van uw MySQL-database in en klaar bent u. Mocht er toch iets niet duidelijk zijn, dan kunt u terugvallen op de uitstekende (Engelstalige) documentatie. In het kader 'Scripts voor feeds' vindt u nog meer tools voor het genereren van rss-feeds. Nieuwsportal maken Wilt u liever zelf geen nieuwtjes schrijven, dan kunt u toch zorgen dat uw website altijd actuele nieuwtjes heeft. U integreert gewoon een bestaande rss-feed in uw website. Zo heeft uw website altijd iets te melden, zonder er zelf veel voor te hoeven doen. Hebt u de smaak eenmaal te pakken, dan kunt u zelfs een uitgebreid nieuwsportal maken, waar bezoekers in één oogopslag de headlines van de grote Nederlandse dagbladen, de beste computerbladen of de leukste weblogs kunnen zien. Er zijn verschillende mogelijkheden om dit te realiseren. Met behulp van een scripttaal als php kunt u zorgen dat de xml-bestanden op uw website worden getoond. Eenvoudiger is het echter om een kant-en-klaar hulpmiddel te gebruiken, zoals Zfeeder (http://zvonnews.sourceforge.net). Ook dit is een php-script, dat u echter gemakkelijk kunt aanpassen. Voorwaarde om het tool te kunnen gebruiken is wel dat uw hostingaanbieder php versie 4.2.0 of hoger beschikbaar stelt. De installatie is eenvoudig. Na het downloaden kopieert u de complete map Newsfeeds naar uw webserver. Voor de submap Cache moet u schrijfrechten activeren (chmod 777), net als voor het script config.php en de submap Categories. In het kader Zfeeder leest u hoe u het script admin.php aanpast aan uw wensen. Het aanmaken en wissen van categorieën vraagt nog wel wat aandacht, want op dat punt helpt het admin-script u niet veel verder. U kunt dit handmatig doen door in de submap Categories het bestand emty.opml te zoeken. Dit bestand vormt de basis voor nieuwe categorieën: kopieer en hernoem het bestand om een nieuwe categorie aan te maken. U kunt een categorie verwijderen door het bijbehorende opml-bestand te wissen. Hebt u deze voorbereidingen getroffen, dan kunt u op internet rss-feeds verzamelen en een eigen nieuwsportal samenstellen. Voor de layout kunt u gebruikmaken van verschillende templates, die u in de betreffende submap vindt. Het gaat hierbij om eenvoudige html-bestanden waarin de variabele gegevens worden ingelezen. Wanneer u een nieuw template wilt maken of een bestaand template wilt bewerken, kunt u daarvoor de volgende elementen gebruiken: {chanlogo} channel-logo {chanlink} channel-link {chandesc} channel-beschrijving {chantitle} channel-titel {feedurl} url van de nieuwsfeed {moreurl} url die naar alle nieuws van deze feed verwijst {lasupdated} datum laatste update {scripturl} url van het Zfeeder-script {category} naam van de categorie {link} nieuwslink {pubdate} publicatiedatum {title} titel nieuwsbericht {description} beschrijving van het nieuwsbericht {id} channel/nieuws-id Voor het weergeven van nieuwsfeeds met templates zorgt het script zfeeder.php. Bij het aanroepen daarvan krijgt u alle nieuwsfeeds uit de standaardcategorie. Deze standaardcategorie stelt u in via de optie Config in het administratietool. U kunt ook parameters toevoegen om de weergave aan te passen aan uw wensen. Dit zijn de parameters die u kunt gebruiken: · zftemplate – naam van de template; · zfposition – lijst van kommagescheiden nummers, die naar afzonderlijke nieuwsfeeds in een categoriebestand verwijzen; · zfmore – toon al het nieuws van het aangegeven feednummer; · zfcategorie – toon alleen het nieuws uit een bepaalde categorie. Aanroep Http://voorbeeld.nl/newsfeeds/zfeeder.php?zftemplate=bliksemflits&zfposition=3,5,1 vindt u toont met behulp van het zelfgemaakte template Bliksemflits de posities 3, 5 en 1 uit de standaardcategorie. Om de berichten te tonen in een bestaande webpagina kunt u een div-, frame- of iframe-constructie gebruiken. Wap-versie De nieuwste versie van Zfeeder biedt nog iets extra's. U kunt de verzamelde nieuwsfeeds namelijk niet alleen in een html-bestand tonen, maar ook op een wap-telefoon of een ander mobiel apparaat dat wap-bestanden kan tonen, zoals een Palm of pocket-pc. Hiervoor hebt u het script wap.php en het wap-voorbeeld demo_wap.wml nodig. De benodigde templates vindt u in de submap Templates (ze hebben het voorvoegsel wap_). Met behulp van een wap-emulator kunt u zien hoe uw nieuwsportal eruit komt te zien. Scripts voor feeds Wie de rss-feed niet handmatig wil bijwerken, kan gebruikmaken van verschillende tools. In de meeste gevallen gaat het om php-scripts, die u naar wens kunt aanpassen. Op www.phpfreakz.nl en www.hotscripts.com vindt u nog meer handige scripts. Perl · Workshop voor het omzetten van html-bestanden naar rss-feeds: www.perl.com/pub/a/2001/11/15/creatingrss.html Php · Jazarsoft RSS Builder: www.jazarsoft.com/product.php?pid=0090040053 · Orangebox RSS Generator: http://orangebox.netscripter.net · Feed Creator: http://freshmeat.net/projects/feedcreator/ · RSS parser: http://www.phpfreakz.nl/library.php?sid=15169 Versie wirwar Er bestaan meerdere versies van het rss-formaat. Welke moet u hebben? Oorspronkelijk is het rss-formaat ontwikkeld door internetpionier Netscape. Doel was de nieuwtjes van het internetportaal Mynetscape.com beschikbaar te stellen aan gebruikers van de Netscape-browser. De gebruikte versie RSS 0.90 ondersteunde maximaal 15 berichten met elk een titel, korte beschrijving en link naar het volledige artikel. Userland ontwikkelde het formaat verder, met als doel de techniek in haar weblogsoftware te integreren. Hieruit ontstond later versie 2.0 van het rss-formaat, waarin het onder andere mogelijk is om commentaar bij elk bericht op te nemen. Intussen werd ook RSS 1.0 gedefinieerd, dat zich heeft gebaseerd op de W3C-standaard RDF. Volgens syndic8.com, een website met een zeer uitgebreid overzicht van beschikbare rss-feeds, gebruikt een derde van de websites versie 0.91 van het rss-formaat. Dit is ook de meest veilige keuze, omdat vrijwel alle rss-readers deze versie ondersteunen. Volgens de website www.diveintomark.org zijn er nu negen verschillende rss-versies, die niet onderling uitwisselbaar zijn. Een vergelijking vindt u op deze webpagina: http://diveintomark.org/archives/2004/02/04/incompatible-rss. Terwijl rss-feeds nog in opkomst zijn, dient de opvolger zich alweer aan: Atom. Daarbij gaat het eveneens om een xml-standaard, waarmee platform-onafhankelijk informatie kan worden uitgewisseld. Atom verenigt de voordelen van de verschillende rss-formaten en vult ze aan met nieuwe elementen die vooral bedoeld zijn voor weblogs. Atom is momenteel nog in de ontwikkeling en wordt nog door weinig tools ondersteund. Handige links Informatie over Atom: www.atomenabled.org Feed Validator: www.feedvalidator.org Userland RSS Central: http://rss.userland.com Specificatie RSS 0.91: http://my.netscape.com/publish/formats/rss-spec-0.91.html Specificatie RSS 1.0: http://web.resource.org Specificatie RSS 2.0: http://blogs.law.harvard.edu/tech/rss W3C – Resource Description Framework (RDF): www.w3.org Web Dev Tips – RSS Headliner: www.webdevtips.com/webdevtips/codegen/rss.shtml Handleiding voor het maken van een nieuwsfeed in RSS 1.0: www.oreillynet.com/pub/a/network/2000/08/25/magazine/rss_tut.html Zfeeder Met Zfeeder kunt u heel gemakkelijk zorgen dat nieuwsfeeds van anderen op uw website worden getoond. U kunt de weergave van de berichten met behulp van templates definiëren. Stap 1. Open het script admin.php in de map Zfeeder. Voor het kiezen van de verschillende functies maakt u gebruik van het horizontale of verticale menu. Stap 2. Kies de optie Add new, om een nieuwe rss-feed aan uw webpagina toe te voegen. U kunt een domeinnaam invoeren en de autodetect-functie van Zfeeder gebruiken om de exacte url te vinden. Lukt dit niet, dan kunt u ook handmatig het volledige pad naar de nieuwsfeed invullen. Stap 3. Is de vorige stap succesvol verlopen, dan ziet u op de volgende pagina alle relevante informatie over de gekozen nieuwsfeed. In het veld Showed news kunt u het aantal berichten aangeven, dat moet worden getoond. Via het pulldownmenu Category wijst u de feed aan een rubriek toe. Met de knop Add to subscription list gaat u verder. Stap 4. Klik voor het aanpassen van de lijst op de menuoptie Subscriptions in het hoofdmenu. Bovenin kunt u opnieuw de categorie uitkiezen. U hebt de mogelijkheid om uw newsfeederlijst aan te passen. Voor het wissen van een item klikt u de checkbox in de eerste kolom en vervolgens op de knop Delete selected onderaan de lijst. U kunt ook de volgorde waarin de feeds op de pagina verschijnen wijzigen. Stap 5. De menuoptie Config biedt drie mogelijkheden om globale parameters te definiëren. U kunt een admin-wachtwoord invoeren, de standaardcategorie, de naam van het cachebestand aangeven en een template uitkiezen. Stap 6. Een eenvoudige manier om complete lijsten te integreren is het importeren van zogenaamde opml-bestanden. Het gaat daarbij om een soort favorietenlijst voor rss-feeds. U kunt ze vinden via uw rss-reader of rss-portalsites, bijvoorbeeld http://www.w3os.nl/logos/opml/. Het opml-bestand kan op een server of op een lokale pc staan. Kies in het hoofdmenu voor Import feed list en vul het adres van het opml-bestand in. Stap 7. Om uw nieuwsportal te testen roept u het script zfeeder.php aan. U kunt deze opdracht met parameters uitbreiden, bijvoorbeeld door een specifieke categorie aan te geven. Let op: auteursrecht Technisch gezien is het samenvoegen van een aantal nieuwsfeeds tot een indrukwekkend nieuwsportaal niet ingewikkeld. Houd echter wel rekening met auteursrechten en aarzel niet om bij twijfel navraag te doen bij de eigenaar. Niet elke aanbieder van rss-feeds staat toe dat u zomaar nieuws overneemt en op uw eigen website aanbiedt. De meeste aanbieders staan toe dat u de nieuwtjes gebruikt op niet-commerciële websites, op voorwaarde dat u de bron vermeldt. Op het web Op PCMweb vindt u alle url's uit dit artikel nogmaals op een rij. Meer weten over rss? Lees dan het artikel op pagina xx. Hier leest u meer het dagelijkse gebruik van rss-feeds. Zo bespreken we onder andere de bekendste lezers en vertellen we u hoe u de feeds kunt vinden én bewaren.

▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus