In navolging van hun 720 euro kostende RTX 3080 brengt Nvidia hun nieuwe mid-range videokaart uit, de GeForce RTX 3070. Het zou dé videokaart van dit moment moeten zijn voor iedereen die maximaal zo’n 5 a 6 honderd euro wil uitgeven, en vooral: iedereen die een snelle, hoge resolutie (1440p) gaming monitor heeft. Of dat daadwerkelijk het geval is lees je in onze Nvidia GeForce RTX 3070 review.

Een kaart zonder concurrentie

Eigenlijk is de RTX 3070 een inkoppertje voor Nvidia, want ze hebben vooralsnog geen enkele vorm van concurrentie in deze prijsklasse of erboven. Dat maakt het testen van de nieuwe Geforce RTX 3070 vooral een interne strijd waarin Nvidia kan laten zien hoe veel sneller hun nieuwe kaart is dan die van de vorige generatie. En het zal niemand verbazen dat ze ten opzichte van hun 20-serie kaarten uit 2018 en 2019 een flinke stap hebben gemaakt. Afhankelijk van het spel en de settings is de RTX 3070 zo’n 25 a 30% sneller dan de RTX 2070 SUPER, en die stond al bekend als een uitstekende gaming kaart voor 1440p monitoren. Met de RTX 3070 kan je alle games op 1440p spelen op hoge settings, en veelal op hoge refreshrates.

En dat is fijn, en in de wetenschap dat er vooralsnog geen concurrent voor bestaat, is dat praktisch ook direct de conclusie: valt deze kaart binnen je budget, en wil je gamen op zo’n 1440p monitor, idealiter met hoge (144Hz+) refresh rate, dan is dit de kaart voor jou. Oudere kaarten in de categorie 350 euro of hoger zijn eigenlijk niet langer te verantwoorden gezien het enorme prestatieverschil met de RTX 3070, en één stap sneller kost je direct minimaal 200 euro meer.

©PXimport

Net te kort voor 4K, overkill voor 1080p

Wil je toch meer, of op 4K resolutie gamen, dan is die duurdere RTX 3080 wel de logischere keuze. Zeker op de 4K resolutie komt die kaart beter uit de verf, gemiddeld is de RTX 3080 30% sneller op 4K gaming dan de RTX 3070, en die extra prestaties komen goed van pas, want niet alle spelen halen de soepele 60 FPS op 4K resolutie met hoge settings op een RTX 3070.

Speel je nog games op een traditionele 1080p monitor, zeker als het een 60Hz model betreft, dan levert de RTX 3070 weliswaar uitstekende prestaties, maar is hij eigenlijk iets te krachtig. Voor die doelgroep raden we aan even te wachten op de aanstaande RTX 3060 Ti, die op die resolutie ook prima zal werken, voor een lagere prijs. Op dit moment een RTX 20-serie kaart kopen is niet iets wat we willen aanraden. Vooralsnog is het óf de RTX 3070, of wachten op wat nieuwers in een lager segment.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Nieuwe features

Met een nieuwe generatie videokaarten volgen ook wat nieuwe features. Zo brengt Nvidia Reflex uit, een techniek om de latency van je game te verlagen. Dat wil dus zeggen dat ze niet alleen hogere framerates willen pushen, maar dat elk beeld daadwerkelijk sneller op je beeld verschijnt. Dit is iets wat we echter pas op een later tijdstip zelf kunnen testen en verifiëren.

Broadcast is een feature waar je wel direct gebruik van kan maken. Met deze tool is het mogelijk om achtergrondgeluiden uit je microfoon weg te filteren. Dit werkt eveneens uitstekend, en is handig als je in jouw communicatie te maken hebt met vervelend achtergrondgeluid. OF je nu aan het game streamen bent of simpelweg je zakelijke zoom meeting aan het houden bent, met de Broadcast feature kan je dit filter eenvoudig toepassen. Dezelfde tool brengt ook extra features naar je webcam, zo kan hij de achtergrond verwijderen alsof je een green screen hebt, of je kan de achtergrond simpelweg iets verzachten voor een rustiger cq minder rommelig beeld.

Ook is Nvidia de eerste die HDMI 2.1 toevoegt aan hun videokaarten, daarmee is het mogelijk om gebruik te maken van de 120Hz feature op 4K OLED TVs, bijvoorbeeld die van LG. Die ondersteunen tevens Nvidia’s G-Sync, wat gamen op die televisies erg interessant maakt.

©PXimport

Praktische tips

Mocht je een RTX 3070 overwegen, hou er dan rekening mee dat deze kaart ca. 220 Watt verbruikt. Gecombineerd met een mid-range systeem benader je dan de 350 Watt totaal verbruik tijdens gamen, gecombineerd met een high-end systeem de 500 Watt. Een degelijke 650 Watt voeding zoals Nvidia zelf aanraadt is dan ook zeker aan te bevelen. Voor een stevige RTX 3070 gebaseerde game PC.

Tevens zullen er zoals altijd veel verschillende varianten uitkomen van deze RTX 3070-chip, bijvoorbeeld van fabrikanten zoals ASUS, MSI of Gigabyte. Daarover zullen we binnenkort een vergelijking publiceren, echter is de standaard Founders Edition uitvoering van Nvidia ook echt niet mis. Deze relatief compacte kaart die je direct bij Nvidia bestelt blijft goed koel, én is nagenoeg onhoorbaar tijdens het gamen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De toekomst

Nvidia is dominant op dit moment, maar toch hangt er verandering in de lucht, want AMD staat op het punt om voor het eerst in een flinke tijd weer high-end videokaarten uit te brengen, de Radeon RX 6000-serie, ook wel “Big Navi” genoemd naar hun Navi-architectuur. Op dit moment kunnen we de RTX 3070 enkel vergelijken met oudere kaarten of de duurdere RTX 3080, maar als je dus niet per sé haast hebt kan het raadzaam zijn nog even te wachten met je aanschaf. Naar verluid zullen deze nieuwe AMD-kaarten in november uitkomen, dus wie weet verandert het videokaart landschap op korte termijn weer.

Conclusie

Tot die tijd heeft Nvidia echter het rijk alleen, en hebben zij met ruime marge de beste 500 euro videokaart in handen: enorm snel op alle gaming monitoren tot en met 1440p resolutie en uitstekende ondersteunende features. Voor iedereen die niet kan of wil wachten op wat de toekomst brengt is dit dé mid-range videokaart van dit moment.

Als je alles uit je staafmixer wilt halen, moet je wel weten hoe je ermee om moet gaan. Met deze tips krijg je niet alleen de beste (lees: lekkerste) resultaten, maar gaat je staafmixer ook langer mee. Win-win! 

Lees ook: Dit kun je allemaal (nog meer) met een staafmixer

Tip 1: Ingrediënten voorsnijden

Hoewel staafmixers erg krachtig kunnen zijn, hebben ze ook relatief kleine mesjes. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een blender kan het voor een staafmixer daarom lastig zijn om grote stukken goed en gelijkmatig te verpulveren. Je kunt je staafmixer dus een handje helpen door je ingrediënten van tevoren in kleinere stukken te snijden. Hiermee verklein je de kans op klonten of stukjes in je soep of saus én raken de messen minder snel overbelast. 

Tip 2: Let op het vermogen

Het is altijd belangrijk om rekening te houden met het vermogen van je staafmixer, want dat bepaalt welke ingrediënten het apparaat kan pureren. Het pureren van harde ingrediënten zoals noten of ongekookte groenten met een staafmixer met een laag vermogen gaat hoogstwaarschijnlijk niet lukken. Of het lukt wel, maar met een overbelaste motor tot gevolg. Voor harde ingrediënten is vaak een vermogen van minstens 600 watt nodig. Wil je vaak en veel gaan pureren, kies dan voor een vermogen van minstens 1000 watt. Maar let ook op het toerental, oftewel het aantal rotaties per minuut (RPM). Een staafmixer kan namelijk een laag vermogen hebben, maar wél een toerental van minstens 10.000 RPM. Dan is hij alsnog krachtig genoeg om harde ingrediënten te pureren. 

©Khaletski Siarhei | goffkein.pro

Tip 3: Niet te lang pureren

Lang achter elkaar pureren is funest voor de messen en de motor van een staafmixer. Beter is om in pulsen te pureren, waarbij je de motor tussen het pureren door steeds een paar seconden laat rusten. Vooral bij dikkere mengsels, zoals notenpasta, smoothies en dikke soepen, is dit belangrijk. Het is afhankelijk van het vermogen van een staafmixer hoe lang hij achter elkaar kan pureren. Vaak staat dit aangegeven bij de specificaties. Heb je geen idee? Pureer zachte ingrediënten dan niet langer dan 1,5 minuut en harde ingrediënten niet langer dan 45 seconden. Maakt je staafmixer een raar geluid of wordt hij erg warm, stop dan meteen met pureren. Dit zijn signalen dat het apparaat overbelast is. 

Tip 4: De juiste snelheid

De meeste staafmixers hebben meerdere snelheidsstanden en dat is niet zonder reden. Zo heb je voor het fijn pureren van dikkere mengsels en harde ingrediënten vaak een hogere snelheid nodig dan voor lichte bereidingen. En de turbostand kan handig zijn om harde ingrediënten kort maar krachtig te verpulveren of om een extra gladde soep te maken. Soms wil je een combi van snelheden gebruiken. Je begint bijvoorbeeld met een lage snelheid om spatten in de keuken te voorkomen en bouwt vervolgens geleidelijk op naar een hogere snelheid voor een glad resultaat. 

Tip 5: Ronddraaiende beweging

Beweeg je je staafmixer tijdens het pureren altijd gewoon op en neer? Op zich niks mis mee, want pureren doet het apparaat toch wel. Maar wil je zeker weten dat je geen plekken overslaat, maak dan tijdens het op en neer gaan óók een cirkelvormige beweging. Want op een mayonaise met klontjes zit natuurlijk niemand te wachten. 

©VI Studio

Tip 6: Schoonmaken

Een staafmixer neemt je veel werk uit handen, maar daar moet je wel iets voor terugdoen. Een staafmixer die niet goed schoongemaakt wordt, zal sneller vastlopen door aangekoekte etensresten. De motor moet dan tijdens het pureren harder werken en zal waarschijnlijk sneller overbelast raken. Daarnaast is een vieze staafmixer natuurlijk niet zo hygiënisch. Wil je geen bacteriën en nare geurtjes in je verse soep, maak je staafmixer dan na elk gebruik goed schoon. Dat kost je nauwelijks moeite: laat het apparaat even draaien in een maatbeker met warm water en wat afwasmiddel of doe hem, als dat kan, in de vaatwasser.

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl: