In navolging van hun 720 euro kostende RTX 3080 brengt Nvidia hun nieuwe mid-range videokaart uit, de GeForce RTX 3070. Het zou dé videokaart van dit moment moeten zijn voor iedereen die maximaal zo’n 5 a 6 honderd euro wil uitgeven, en vooral: iedereen die een snelle, hoge resolutie (1440p) gaming monitor heeft. Of dat daadwerkelijk het geval is lees je in onze Nvidia GeForce RTX 3070 review.

Een kaart zonder concurrentie

Eigenlijk is de RTX 3070 een inkoppertje voor Nvidia, want ze hebben vooralsnog geen enkele vorm van concurrentie in deze prijsklasse of erboven. Dat maakt het testen van de nieuwe Geforce RTX 3070 vooral een interne strijd waarin Nvidia kan laten zien hoe veel sneller hun nieuwe kaart is dan die van de vorige generatie. En het zal niemand verbazen dat ze ten opzichte van hun 20-serie kaarten uit 2018 en 2019 een flinke stap hebben gemaakt. Afhankelijk van het spel en de settings is de RTX 3070 zo’n 25 a 30% sneller dan de RTX 2070 SUPER, en die stond al bekend als een uitstekende gaming kaart voor 1440p monitoren. Met de RTX 3070 kan je alle games op 1440p spelen op hoge settings, en veelal op hoge refreshrates.

En dat is fijn, en in de wetenschap dat er vooralsnog geen concurrent voor bestaat, is dat praktisch ook direct de conclusie: valt deze kaart binnen je budget, en wil je gamen op zo’n 1440p monitor, idealiter met hoge (144Hz+) refresh rate, dan is dit de kaart voor jou. Oudere kaarten in de categorie 350 euro of hoger zijn eigenlijk niet langer te verantwoorden gezien het enorme prestatieverschil met de RTX 3070, en één stap sneller kost je direct minimaal 200 euro meer.

©PXimport

Net te kort voor 4K, overkill voor 1080p

Wil je toch meer, of op 4K resolutie gamen, dan is die duurdere RTX 3080 wel de logischere keuze. Zeker op de 4K resolutie komt die kaart beter uit de verf, gemiddeld is de RTX 3080 30% sneller op 4K gaming dan de RTX 3070, en die extra prestaties komen goed van pas, want niet alle spelen halen de soepele 60 FPS op 4K resolutie met hoge settings op een RTX 3070.

Speel je nog games op een traditionele 1080p monitor, zeker als het een 60Hz model betreft, dan levert de RTX 3070 weliswaar uitstekende prestaties, maar is hij eigenlijk iets te krachtig. Voor die doelgroep raden we aan even te wachten op de aanstaande RTX 3060 Ti, die op die resolutie ook prima zal werken, voor een lagere prijs. Op dit moment een RTX 20-serie kaart kopen is niet iets wat we willen aanraden. Vooralsnog is het óf de RTX 3070, of wachten op wat nieuwers in een lager segment.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Nieuwe features

Met een nieuwe generatie videokaarten volgen ook wat nieuwe features. Zo brengt Nvidia Reflex uit, een techniek om de latency van je game te verlagen. Dat wil dus zeggen dat ze niet alleen hogere framerates willen pushen, maar dat elk beeld daadwerkelijk sneller op je beeld verschijnt. Dit is iets wat we echter pas op een later tijdstip zelf kunnen testen en verifiëren.

Broadcast is een feature waar je wel direct gebruik van kan maken. Met deze tool is het mogelijk om achtergrondgeluiden uit je microfoon weg te filteren. Dit werkt eveneens uitstekend, en is handig als je in jouw communicatie te maken hebt met vervelend achtergrondgeluid. OF je nu aan het game streamen bent of simpelweg je zakelijke zoom meeting aan het houden bent, met de Broadcast feature kan je dit filter eenvoudig toepassen. Dezelfde tool brengt ook extra features naar je webcam, zo kan hij de achtergrond verwijderen alsof je een green screen hebt, of je kan de achtergrond simpelweg iets verzachten voor een rustiger cq minder rommelig beeld.

Ook is Nvidia de eerste die HDMI 2.1 toevoegt aan hun videokaarten, daarmee is het mogelijk om gebruik te maken van de 120Hz feature op 4K OLED TVs, bijvoorbeeld die van LG. Die ondersteunen tevens Nvidia’s G-Sync, wat gamen op die televisies erg interessant maakt.

©PXimport

Praktische tips

Mocht je een RTX 3070 overwegen, hou er dan rekening mee dat deze kaart ca. 220 Watt verbruikt. Gecombineerd met een mid-range systeem benader je dan de 350 Watt totaal verbruik tijdens gamen, gecombineerd met een high-end systeem de 500 Watt. Een degelijke 650 Watt voeding zoals Nvidia zelf aanraadt is dan ook zeker aan te bevelen. Voor een stevige RTX 3070 gebaseerde game PC.

Tevens zullen er zoals altijd veel verschillende varianten uitkomen van deze RTX 3070-chip, bijvoorbeeld van fabrikanten zoals ASUS, MSI of Gigabyte. Daarover zullen we binnenkort een vergelijking publiceren, echter is de standaard Founders Edition uitvoering van Nvidia ook echt niet mis. Deze relatief compacte kaart die je direct bij Nvidia bestelt blijft goed koel, én is nagenoeg onhoorbaar tijdens het gamen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De toekomst

Nvidia is dominant op dit moment, maar toch hangt er verandering in de lucht, want AMD staat op het punt om voor het eerst in een flinke tijd weer high-end videokaarten uit te brengen, de Radeon RX 6000-serie, ook wel “Big Navi” genoemd naar hun Navi-architectuur. Op dit moment kunnen we de RTX 3070 enkel vergelijken met oudere kaarten of de duurdere RTX 3080, maar als je dus niet per sé haast hebt kan het raadzaam zijn nog even te wachten met je aanschaf. Naar verluid zullen deze nieuwe AMD-kaarten in november uitkomen, dus wie weet verandert het videokaart landschap op korte termijn weer.

Conclusie

Tot die tijd heeft Nvidia echter het rijk alleen, en hebben zij met ruime marge de beste 500 euro videokaart in handen: enorm snel op alle gaming monitoren tot en met 1440p resolutie en uitstekende ondersteunende features. Voor iedereen die niet kan of wil wachten op wat de toekomst brengt is dit dé mid-range videokaart van dit moment.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!