Het lijkt wel of iedereen tegenwoordig heel eenvoudig muziek kan maken op de computer. Toch is er een aantal zaken waar u even goed over na moet denken, voordat u aan de slag gaat. Met de 11 tips uit dit artikel stomen we u klaar voor uw eerste wereldhit!

1. Noodzakelijke hardware

Om geluid uit uw computer te krijgen, hebt u maar weinig spullen nodig. Iedere computer heeft een audio-uitgang waarop een pc-luidsprekerset kan worden aangesloten. De kwaliteit van deze computerluidsprekers varieert nogal, maar gelukkig kunt u uw computer net zo eenvoudig aan de aux-ingang van uw hifi-systeem koppelen. Verder is het belangrijk dat u genoeg vrije schijfruimte op uw computer hebt, want audioprojecten nemen al snel een paar gigabyte in beslag. Ook het interne geheugen en de processorsnelheid van uw computer spelen een belangrijke rol bij het maken van muziek. Een dualcore-processor en 2 gigabyte intern geheugen is voor de meeste muzieksoftware toch wel een minimumvereiste. Mocht u niet in het bezit zijn van een luidsprekerset, dan kunt u natuurlijk altijd een koptelefoon aansluiten op de computer.

©PXimport

Deze luidsprekerset heeft zelfs een aparte subwoofer om het basgeluid beter weer te geven.

2. Andere randapparatuur

Voor de beginnende muzikant is een computer met een luidsprekerset een prima uitgangspunt. Als u wat verder bent gevorderd, groeit echter de behoefte aan extra opties. Zo is een speciale audio-interface, ook wel geluidskaart genoemd, belangrijk als u bijvoorbeeld een gitaar of microfoon op uw computer wilt aansluiten. Ook als u geen externe instrumenten gebruikt kan een geluidskaart handig zijn. Een losse geluidskaart zorgt voor een veel betere geluidskwaliteit dan de geluidschip die op uw moederbord is ingebouwd. Met een kaart klinkt uw muziek zelfs op een matige luidsprekerset een stuk beter. Audio-interfaces kunnen zowel intern als extern worden aangesloten. Interne audio-interfaces sluit u aan op een vrije pci-poort op uw moederbord. Een externe audio-interface wordt op de computer aangesloten via usb, firewire of expresscard. Om noten in te geven of om bepaalde partijen in te spelen, hebt u een midi-keyboard nodig. Moderne midi-keyboards worden met een usb-kabel direct op de computer aangesloten, oudere keyboards hebben vaak alleen een midi-aansluiting. Om deze keyboards op uw computer aan te sluiten, zal uw audio-interface ook over zo'n ingang moeten beschikken. Een midi-kabel koopt u voor een paar euro bij de muziekwinkel.

©PXimport

Wilt u professioneel muziek maken met uw computer? Dan is een audio-interface onontbeerlijk.

3. De juiste software

Voor het maken van muziek op de computer hebt u een programma nodig dat u helpt bij het uitvoeren van uw ideeën. Zo'n programma heet een 'sequencer' of 'digital audio workstation' (DAW). Er zijn talloze DAW-programma's verkrijgbaar, zowel voor de pc als voor de Mac. Mac-gebruikers zijn daarbij licht in het voordeel, aangezien de nieuwe Mac standaard wordt geleverd met GarageBand, een goed programma om kennis te maken met de mogelijk om zelf muziek te componeren op de computer. Pc-gebruikers hebben het voordeel dat er aardig wat goedkope DAW's zijn te vinden. Bekende varianten zijn Apple Logic, Steinberg Cubase, Ableton Live, Propellerhead Reason, Magix Music Maker, Cakewalk Sonar, Image Line FL Studio en Avid ProTools. In dit artikel gebruiken we de gratis probeerversie van Steinberg Sequel 3. Van deze software is zowel een pc- als een Mac-versie beschikbaar.

©PXimport

GarageBand is een populaire gratis DAW voor Mac-gebruikers.

4. Sporen

Er zijn meerdere manieren om muziek te maken en elke DAW ziet er anders uit, maar de basisprincipes zijn altijd hetzelfde. Een muziekstuk, ook wel compositie genoemd, wordt met verschillende instrumenten gemaakt. Zo kunnen bij een popliedje bijvoorbeeld drums, bas, gitaar, keyboard en zang worden gehoord. Al deze instrumenten hebben in een muziekproject een eigen spoor of kanaal. Sporen staan onder elkaar en als u op de play-knop van uw DAW drukt, beginnen alle sporen te spelen. Het principe van een DAW is dat u zelf deze losse sporen inspeelt of ze programmeert met muis en toetsenbord. De meeste DAW's bieden ook de mogelijkheid om audiobestanden te verwerken in een compositie. Deze bestanden kunnen door uzelf opgenomen gitaar- of zangpartijen zijn, maar ook korte loops. Meestal zijn deze loops vier of acht maten lang en kunnen ze worden gecombineerd met andere loops uit het programma. Elke DAW levert een pakket voorgespeelde aif-, wave- of mp3-loops mee, zodat u snel aan de slag kunt.

©PXimport

Apple Logic Studio wordt met maar liefst 19 gigabyte aan loops geleverd.

5. Midi en audio

Een spoor kan zowel audio- als midi-data bevatten. In het geval van audio kan het gaan om geluid dat u opneemt met een microfoon of gitaar via de audio-interface, of om een audiobestand, zoals een aiff-, wave- of mp3-bestand. In Steinberg Sequel 3 herkent u audiosporen aan de golfvorm die in het spoor is weergegeven. Midi-sporen worden meestal met Software Instrument of gewoon Instrument aangeduid. Op een midi-spoor kunt u met een midi-keyboard noten inspelen, maar het is ook mogelijk om noten met uw muis en toetsenbord in te tekenen. In de DAW selecteert u een instrument, bijvoorbeeld een piano, waarna de noten als pianogeluid uit uw luidsprekers komen. Het voordeel van deze midi-sporen is dat u heel eenvoudig de piano kunt verwijderen en er bijvoorbeeld een orgel van kunt maken. De ingespeelde noten blijven hetzelfde, alleen de klank verandert daarbij. De bekende instrumenten zijn in elke DAW wel vertegenwoordigd, maar veel fabrikanten zijn gespecialiseerd in het maken van speciale virtuele instrumenten voor DAW's. Helaas is er geen standaard voor deze plug-ins, ze worden in verschillende formaten geleverd. Veelvoorkomende varianten zijn vst, audio unit en rtas.

©PXimport

Native Instruments is een bekende fabrikant van virtuele instrumenten.

6. Nieuw project creëren

We gaan nu onze eigen muziektrack maken. Klik onder Project op New Project. De Settings-pagina verschijnt onderin en onder Audio Settings kunt u eventueel uw geluidskaart selecteren. Een klik in het veld naast Audio Connection toont de keuze uit de beschikbare mogelijkheden. Mocht uw audio-interface over meerdere uitgangen beschikken, dan kiest u bij Output Selector voor Output 1+2 of Stereo Out, afhankelijk van uw audi-interface. Als eerste gaan we een audioloop op een spoor inladen. Steinberg Sequel 3 wordt geleverd met een grote geluidsbibliotheek. Door op het op één na meest rechtse MediaBay-pictogram rechts onderin te klikken, wordt de browser geopend. Klik in de MediaBay vervolgens op Show Filter. Er verschijnt nu een tweede browser, waarin u op categorie kunt zoeken. Klik op Drum&Perc en vervolgens op Beats. Aan de rechterkant verschijnen nu alle audioloops die aan deze criteria voldoen. U kunt zien dat het audioloops zijn, omdat ze worden weergegeven met een driehoek voor de naam.

©PXimport

In Steinberg Sequel is de MediaBay de centrale browser voor audioloops en instrumenten.

7. Audiospoor aanmaken

Sleep nu Funk City - drums 01 of één van de andere bestanden naar het sporen-venster en sluit de MediaBay weer door op het pictogram rechtsonder te klikken. U ziet dat Sequel 3 nu een audiospoor heeft aangemaakt en de audioloop staat in het zogenaamde 'arrangeervenster'. Klik op de knop Play in de transportsectie bovenin om het ritme van de compositie af te spelen. De drumloop Funk City duurt op dit moment vier maten, maar u wilt uiteraard dat de drums langer doorlopen. Zodra u met uw muis over de drumloop beweegt, verschijnt een aantal opties. Door het middelste symbooltje naar rechts te slepen, wordt de drumloop gekopieerd. Als u met de pijltjes links- of rechtsonder sleept, wordt de drumloop korter of langer. Een andere optie is om met de muis ergens in het midden van de drumloop te gaan staan. Er verschijnt dan een schaar waarmee u de drumloop in twee stukken kunt knippen.

©PXimport

Een aangemaakt spoor in Sequel, in dit geval voor een gitaar.

8. De transportsectie

Als u de drumloop een paar keer achter elkaar hebt gezet door het middelste symbool naar rechts te slepen, kunt u van dit deel een loop maken. Ga hiervoor naar de transportsectie en klik op de knop Cycle. Deze vindt u links van de terugspoel-knop. Nu moet u alleen nog een loop of cycle definiëren. Dit doet u door boven de sporen aan het driehoekje te trekken. Sleep het naar rechts, zodat er een lichtblauwe streep over de maatcijfers verschijnt. U kunt ervoor kiezen om de hele muziektrack iets sneller af te spelen. Dubbelklik op 100.0 in de transportsectie en type hier bijvoorbeeld 110 in, om het tempo van de compositie te versnellen.

©PXimport

De transportsectie van Steinberg Sequel.

9. Arrangeren

Nu het ritme van de track goed staat, gaan we het arrangement verder invullen. Een arrangement is de optelsom van alle verschillende sporen. Daarom wordt het venster waarin u de sporen ziet, ook wel het 'arrangeervenster' genoemd. Ga weer naar de MediaBay en klik op het grijze veld boven Rating. Type Bass in en druk op de Enter-toets. Alle audioloops met 'bass' in de naam worden nu weergegeven. Start de DAW middels de knop Play en klik op één van de bassen uit het lijstje. Een loop wordt automatisch afgespeeld zodra de afspeelkop over de eerste tel van een maat komt. Op deze manier kunt u verschillende audioloops testen met het basisritme, alvorens u de gewenste loop naar het arrangeervenster sleept. Als u een geschikte baslijn hebt gevonden, voegt u hem toe aan de compositie door de loop onder het drumspoor te slepen. U kunt nu met de drumloop en de baslijn gaan spelen door ze te kopiëren, te knippen en af te wisselen met andere partijen uit de MediaBay.

10. Een midi-spoor inspelen

Als laatste voegen we een piano toe aan de compositie. Als voorbeeld voor dit artikel kiezen we ervoor om dit spoor zelf in te spelen. Ga naar Edit / Add Track. In het venster dat verschijnt, zorgt u ervoor dat bovenin Instrument is geselecteerd. Onder Category klikt u op Piano. De verschillende pianogeluiden van Sequel verschijnen nu rechts. Kies er één uit en klik op OK. Er wordt nu een groen spoor toegevoegd aan het arrangement, en aan de kleur herkent u direct dat dit een midi-spoor is. Standaard is er een rode knop geactiveerd voor het spoor, wat betekent dat het spoor zich in een actieve toestand bevindt (Record Ready) en bespeeld kan worden met een extern midi-keyboard. Hebt u geen midi-keyboard, klik dan op het keyboard-pictogram in de transportsectie. Uw toetsenbord kan nu als virtueel keyboard worden gebruikt. Zet de afspeelkop aan het begin van de track door op de terugspoelknop te klikken en klik op de rode ronde opname-knop. U hoort een metronoom acht tikken geven voordat de Sequel begint met opnemen. De opname stopt u door op de knop Play te drukken. Bent u niet tevreden met het resultaat, dan gooit u de opname gewoon weg door hem te selecteren en vervolgens op de Backspace-knop van uw toetsenbord te drukken.

©PXimport

Een midi-spoor wordt aangegeven door een groene kleur. In de loop ziet u ook geen golfvorm, maar een grafische weergave van de noten die u hebt ingespeeld.

11. De muziektrack opslaan

Als u helemaal tevreden bent met uw muziektrack, dan gaat u naar Project / Save As. Geef het project een naam en klik op OK. Wilt u het project exporteren als audiobestand, dan hebt u twee keuzes. Ga naar Project / Export Project as Audio File en geef achter Export Location aan waar u het bestand wilt opslaan. De bestandsnaam geeft u aan achter Export File Name. De Bit Depth is standaard ingesteld op de professionele standaard van 24 Bit, maar dat kunt u veranderen in 16 Bit om er zeker van te zijn dat u het audiobestand ook kunt afspelen op bijvoorbeeld een iPod. Klik op Export om uw track te exporteren. U kunt de track ook direct naar iTunes exporteren. Hiervoor klikt u op Project / Export Project to iTunes, waarna uw track automatisch aan iTunes wordt toegevoegd.

©PXimport

Het is heel eenvoudig om uw muziektrack te exporteren als audiobestand.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een smartphone met een dunne schermrand was jaren geleden nogal prijzig, tegenwoordig vind je ze voor een schappelijke prijs. Wij hebben vijf randloze telefoons voor minder dan 350 euro voor je weten te vinden.

Ramdloze smartphones, ook wel toestellen met een zogeheten full-screen- of edge-to-edge- display genoemd, winnen de laatste jaren steeds meer aan populariteit – en dat is niet zonder reden. Door het minimaliseren van de schermranden hebben deze telefoons een strak en modern design, waarbij het scherm nagenoeg de volledige voorkant van het toestel beslaat. Dit zorgt voor een luxe uitstraling. Bovendien maken fabrikanten optimaal gebruik van de beschikbare ruimte, waardoor zelfs compacte toestellen een groter schermoppervlak kunnen bieden. Voor gebruikers betekent dit een betere balans tussen draagbaarheid en functionaliteit. Daarnaast zijn veel randloze smartphones uitgerust met moderne technologieën zoals in-display vingerafdrukscanners en geavanceerde gezichtsscanners.

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G is een middenklasse smartphone met een helder 6,6-inch Super AMOLED-scherm, een 50 MP hoofdcamera en een krachtige Exynos 1380-processor. Het toestel biedt 5G-connectiviteit en een batterijduur die gemakkelijk een dag meegaat. Met Samsung's One UI 6.1 en een strakke ontwerp is dit een uitstekende keuze voor gebruikers die op zoek zijn naar een betrouwbare en stijlvolle smartphone.

Motorola Edge 40

De Motorola Edge 40 beschikt over een 6,55-inch pOLED-scherm met een verversingssnelheid van 144 Hz, wat zorgt voor vloeiende beelden. Het toestel is uitgerust met een MediaTek Dimensity 8020-processor en een 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie. Dankzij de 68W TurboPower-snellader is de 4400 mAh-batterij snel opgeladen. Het slanke, randloze ontwerp met afgeronde hoeken maakt dit een toestel met een premium uiterlijk.

Nothing Phone (2a)

De Nothing Phone (2a) valt op door zijn unieke, transparante ontwerp en LED-notificatieverlichting en de mogelijkheid om afzonderlijke onderdelen makkelijk te vervangen. Het toestel heeft een 6,7-inch AMOLED-scherm, een MediaTek Dimensity 7200 Pro-processor en een dubbele 50 MP camera-opstelling. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 45W snelladen biedt deze smartphone goede preraties.

Xiaomi Redmi Note 13 Pro+ 5G

De Redmi Note 13 Pro+ 5G van Xiaomi is uitgerust met een 6,67-inch AMOLED-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz en een resolutie van 1,5K. Het toestel beschikt over een 200 MP hoofdcamera, een MediaTek Dimensity 7200-Ultra-processor en een 5000 mAh-batterij die 120W snelladen ondersteunt. Door het randloze ontwerp en de krachtige specificaties is deze telefoon een uitstekende keuze voor fotografie-enthousiastelingen.

Google Pixel 7a

De Google Pixel 7a biedt een prettige Android-ervaring met regelmatige updates en een uitstekende camera. Het toestel heeft een 6,1-inch OLED-scherm, een Google Tensor G2-processor en een 64 MP hoofdcamera. Met functies zoals Real Tone en Night Sight levert de Pixel 7a indrukwekkende foto's, zelfs bij weinig licht. De telefoon heeft vooral aan de bovenzijde een smalle rand en de cameralens zit daarbij mooi in het display verwerkt. De compacte vormfactor maakt dit toestel ideaal voor gebruikers die een handzame smartphone zoeken.

Automatisch wasmiddel doseren is een functie die steeds vaker voorkomt op moderne wasmachines. Handig, want je hoeft niet meer zelf af te meten hoeveel wasmiddel je nodig hebt. Maar hoe werkt het precies, wat zijn de voordelen en waar moet je op letten?

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Wat is automatisch wasmiddel doseren?

Automatisch doseren betekent dat de wasmachine zelf bepaalt hoeveel wasmiddel en wasverzachter nodig is voor elke wasbeurt. Dit gebeurt met behulp van sensoren die onder meer kijken naar het gewicht van de was, de textielsoort en soms ook hoe vuil het wasgoed is. Je vult de reservoirs één keer met vloeibaar wasmiddel en eventueel wasverzachter. De machine gebruikt bij elke wasbeurt precies de hoeveelheid die nodig is. Je hoeft dus niet meer voor elke wasbeurt te meten of te gokken of met wasmiddel te knoeien.

Hoe goed werkt automatisch doseren?

In de praktijk werkt automatische dosering over het algemeen goed. Vooral bij normaal bevuilde was levert het een schone was op zonder overdosering. De sensoren stemmen de hoeveelheid nauwkeurig af op de lading. Wel zijn er verschillen tussen systemen. Bij sommige merken kun je bijvoorbeeld zelf de dosering nog bijstellen als je merkt dat de was niet fris genoeg wordt of dat er juist zeepresten achterblijven. Bij sterk bevuilde was of speciale stoffen (zoals sportkleding of babykleding) kan het zijn dat je alsnog handmatig wilt doseren of een ander type wasmiddel nodig hebt.

©AEG

AutoDose van AEG.

Voordelen van automatische dosering

Het grootste voordeel is gemak: je vult één keer het reservoir en daarna hoef je er wekenlang niet naar om te kijken. Daarnaast helpt automatische dosering bij het besparen van wasmiddel. Veel mensen gebruiken onbewust te veel, wat niet alleen slecht is voor het milieu, maar ook zorgt voor zeepresten in kleding en de machine. Verder voorkom je slijtage aan je kleding. Te veel wasmiddel kan stoffen aantasten en zorgt ervoor dat kleding minder lang mooi blijft.

Nadelen van automatische dosering

Niet alles is positief. Automatisch doseren werkt alleen met vloeibaar wasmiddel. Waspoeder of capsules kun je niet gebruiken. Daarnaast moet je erop letten dat je de juiste soort wasmiddel kiest. Sommige systemen werken niet goed met dikkere of schuimende middelen.

Een ander aandachtspunt is geur: omdat je het reservoir lang gebruikt, kan dat na verloop van tijd een muffe geur afgeven. Regelmatig schoonmaken en niet te lang wachten met bijvullen helpt dat voorkomen.

Bij sommige systemen kun je niet zelf bepalen welk vak je voor welk type wasmiddel gebruikt, of kun je geen speciaal wasmiddel apart instellen (bijvoorbeeld voor witte was of wol). Dat maakt je wat beperkter in je mogelijkheden.

©AEG

Hoe vaak moet je bijvullen?

Dat hangt af van de capaciteit van het reservoir en hoe vaak je wast. Gemiddeld gaat een volle tank tussen de 20 en 40 wasbeurten mee. Sommige machines geven een seintje als het wasmiddel bijna op is, bij andere moet je het zelf in de gaten houden.

Welk wasmiddel werkt het best?

Gebruik altijd vloeibaar wasmiddel. Veel fabrikanten raden hun eigen merk aan (zoals bijvoorbeeld Miele UltraPhase). In de praktijk werken veel gangbare A-merken ook goed, zolang ze niet te dik of sterk schuimend zijn. Vermijd ecologische of geconcentreerde wasmiddelen die speciaal zijn ontwikkeld voor handmatige dosering, tenzij het systeem ze aankan. Bij sommige merken slimme wasmachines (zoals Bosch en Siemens) kun je met de app de barcode op je eigen wasmiddelen scannen. De app stuurt dan informatie over de concentratie van je wasmiddel en de waterhardheid automatisch door naar de wasmachine, zodat echt altijd de juiste dosering wordt gebruikt.

Test een wasmiddel een tijdje en kijk hoe de machine reageert: blijft er schuim achter, wordt de was goed schoon, ruikt het fris? Zo ontdek je wat het beste werkt voor jouw situatie.

©Miele

Miele UltraPhase-flacons.

Van i-DOS tot SmartDosing

In onderstaande tabel zie je wat de benaming voor het automatisch-doseersysteem is bij de grootste wasmachine-merken.

Conclusie

Automatische dosering maakt wassen makkelijker en voorkomt verspilling van wasmiddel. Vooral bij regelmatig gebruik is het een handige functie die tijd bespaart en je kleding beschermt. De werking hangt af van het merk en type wasmiddel dat je gebruikt. Kies daarom een machine die bij jouw wasgedrag past (tip: bij (web)winkels die wasmachines verkopen kun je modellen makkelijk met elkaar vergelijken) en experimenteer met verschillende vloeibare wasmiddelen om de beste combinatie te vinden.