ID.nl logo
Zekerheid & gemak

LEGALE MUZIEK

DE PRIJSVERSCHILLEN TUSSEN DE AANBIEDERS ZIJN GROOT, MAAR IS DUUR OOK BETER? Muziek downloaden via p2p-programma's is niet altijd een goed idee: niet alleen is de kwaliteit vaak slecht, bovendien is het illegaal. Legaal downloaden dus! Musicmatch, Circuit- City.com, Napster, Rhapsody en ga zo maar door – in de VS zijn online muziekwinkels talrijk en heel gewoon. In Nederland begint het er – eindelijk – ook op te lijken, zeker nu marktleider iTunes Music Store de concurrentie met de rest aangaat. Wat bieden ze en wat kunnen we nog meer verwachten?

Jarenlang klaagden de platenmaatschappijen steen en been: online piraterij zou miljoenen dollars kosten. Maar een prettig werkend, legaal alternatief boden ze niet. Pas heel laat kwamen de grote maatschappijen met een soort online muziekverhuur in de VS: je kon een abonnement afsluiten om naar muziek te luisteren. Zodra je niet meer betaalde, kon je de muziek niet meer afspelen. Dat sloeg niet aan. Ondertussen werkte Apple aan een à la carte muziekwinkel, een concept dat wel bleek aan te slaan en dat leidde tot een groot aanbod van online muziekwinkels waar je gewoon digitale muziek kunt kopen en downloaden. Het is opmerkelijk dat die winkels vooral gemaakt zijn door de meest uiteenlopende bedrijven (van warenhuizen tot computerbouwers) en nauwelijks door de platenmaatschappijen zelf. MUZIEKPIONIER Computerfabrikant Apple heeft een klein marktaandeel wat betreft computers (nog geen 5 procent), maar met zijn iTunes Music Store voert Apple de boventoon, dankzij de visie van Apple-baas Steve Jobs. In januari 2001 verscheen versie 1 van iTunes en in oktober van dat jaar de eerste iPod. De meeste concurrenten lagen nog te slapen toen Apple eigenwijs verder ging, lange tijd met de muziekindustrie onderhandelde en in de loop van 2003 de Amerikaanse iTunes Music Store opende. Na ongeveer vijftien maanden verkocht die winkel het honderdmiljoenste liedje. Apple claimt een marktaandeel van zeventig procent – tientallen andere Amerikaanse online muziekwinkels moeten het met een veel kleiner stuk van de taart doen. RECHTEN Nederland moest langer wachten op de online muziekmarkt. Dat had vooral juridische redenen. Rechten die in Amerika zijn geregeld, gelden doorgaans niet voor de rest van de wereld. In elk Europees land moesten nieuwe afspraken worden gemaakt en bovendien zouden de afspraken ook vertraging hebben opgelopen omdat veel platenmaatschappijen hun zaakjes niet op orde hadden. Het aanbod is in Nederland ook niet direct even groot als in de VS. Ook dat heeft met rechten te maken. Overigens geven die verschillende rechtenkwesties wel eens kleine problemen voor de klant: zo zijn er bijvoorbeeld cd's die je helemaal kunt downloaden, behalve dan dat ene liedje, waarvan de rechten in handen zijn van een andere componist. GROEIEND AANBOD Niet alleen het aanbod van muziek groeit, ook het aantal winkels. Er zijn enkele buitenlandse sites die ereldwijd zaken doen. eMusic biedt alleen muziek van kleinere platenmaatschappijen, de zogenaamde independents, en richt zich op de 'underground' en de wat fanatiekere muziekfan. Weblisten (in Spanje) en Allofmp3 (in Rusland) bieden muziek tegen bodemprijzen. De muziekindustrie is er nog niet helemaal uit of beide diensten volledig legaal zijn. Winkels van eigen bodem zijn de Free Record Shop en Yeahronimo en vanaf oktober zou ook de Nederlandse versie van Apple's iTunes Music Store geopend moeten zijn. Verder bieden Ilse, Planet Internet, Chello, Tiscali en MTV online muziek te koop aan, alle via dezelfde winkel van OD2. OD2 gaat waarschijnlijk aan meer bedrijven leveren, waardoor het aanbod uit oogpunt van de consument nog verder zal toenemen. In de tabel vindt u welke aanbieders er nu in Nederland zijn, welke mogelijkheden ze hebben en wat de kosten daarvan zijn. BINNENKOMERS Het aanbod kan nog verder toenemen wanneer een aantal bekende muziekaanbieders ook in Nederland actief wordt. We hebben een aantal van deze muziekaanbieders benaderd met de vraag wanneer ze naar Nederland komen, maar de meeste willen er niet veel over loslaten. Een woordvoerder van Napster kon nog geen datum noemen, maar dat Napster naar Nederland zal komen met een abonnementensysteem, staat vast. Napster sloot in de VS al overeenkomsten met universiteiten en het leger: studenten en militairen kunnen er tegen gereduceerd tarief muziek aanschaffen. Een woordvoerder van Musicmatch zegt weinig met veel woorden, maar het klinkt alsof Musicmatch op den duur toch ook wel naar Nederland komt. Microsoft biedt samen met Noordzee FM een downloadservice maar had verder 'geen nieuws' te melden of er ook een MSN-muziekwinkel in Nederland zal komen. Verder is het niet onwaarschijnlijk dat SonyConnect ('geen commentaar') naar Nederland komt en dat RealNetworks haar Rhapsody-muziekwinkel ook buiten de VS zal gaan exploiteren. RUZIE Dat het niet allemaal koek en ei is in de online muziekhandels, blijkt uit de ruzie tussen RealNetworks en Apple. RealNetworks opende in augustus de Rhapsody-muziekwinkel en verkocht in een week tijd 1 miljoen beveiligde muziekdownloads. Het succes is mede te danken aan een openingsactie, waarbij alle muziek voor de halve prijs werd aangeboden. Bovendien is de muziek op meer dan honderd draagbare muziekspelers te beluisteren, waaronder Apple's iPod. RealNetworks ontleedde en gebruikte Apple's beveiligingstechniek zonder daarvoor toestemming te vragen. Apple betitelde het als de 'tactiek en ethiek van een hacker', maar volgens RealNetworks is het aan de consumenten en niet aan Apple wat ze op hun iPod willen hebben. Vervolgens verscheen er de site Freedom of Music Choice (www.freedomofmusicchoice. org), die zich voordoet als onafhankelijke consumentenhulp op het gebied van digitale muziek. De website zou slechts gesponsord zijn door RealNet- WAT WILT U BETALEN? Een tijdje geleden vroegen we u in onze poll wat u een redelijke prijs vindt voor een muzieknummer. Van de 1096 mensen is meer dan de helft bereid tot €0,25 te betalen voor een muzieknummer. WAT WILT U BETALEN? 0 100 200 300 400 500 600 tot 0.25 0,25-0,50 0,50-0,75 0,75-1,00 1,00-1,50 DRAAGBARE MUZIEK? Niet alle muziek uit online muziekwinkels speelt op alle draagbare spelers. Wma-bestanden spelen niet op een iPod, maar zijn wel weer te converteren met behulp van iTunes, zodat de iPod ze wel kan afspelen. Aac-bestanden uit de iTunes Music Store spelen op geen enkele andere draagbare speler dan de iPod. Beveiligde wma-bestanden spelen slechts op sommige portable players die de beveiliging van Microsofts DRM ondersteunen. Muziek uit een online winkel die op cd is gebrand, is op dat schijfje niet meer beveiligd, en is vervolgens weer te rippen en past dan weer op veel spelers, maar dat is wel omslachtig. Kortom: voordat u online muziek gaat kopen, moet u misschien even nadenken over welke draagbare speler u wilt hebben. En/of andersom. AANBIEDERS IN NEDERLAND Aanbieder Website Prijs per liedje Prijs per cd Aanbod Bestandsformaat (drm*) en bitrate Aantal computers om af te spelen Brandbaarheid Draagbare speler Betaalwijze Software Allofmp3 www.allofmp3.net Afhankelijk van bitrate/grootte van bestand: ca. $ 0,05 per liedje 1) In cd-kwaliteit ca. €1 per cd Ruim 225.000 liedjes Onbeveiligde mp3, Ogg Vorbis, mpeg4 aac en wma. 5) 128 tot 320 kbps Onbeperkt Onbeperkt op cd te branden 7) Afspeelbaar op een onbeperkt aantal players Creditcard, PayPal en WebMoney Geen eMusic www.emusic.com Afhankelijk van abonnement: €0,18 tot €0,21 per liedje 2) Afhankelijk van abonnement: ca. €1,80/cd 450.000 liedjes van onafhankelijke platenmaatschappijen Mp3 zonder drm 192 kbps Onbeperkt Onbeperkt op cd te branden Afspeelbaar op een onbeperkt aantal players Creditcard eMusic Download Manager Free Record Shop www.frs.nl €0,89 tot €1,19 €8,99 tot €12,99 250.000 liedjes, zou voor het eind van het jaar een half miljoen moeten zijn Wma-9 met Windows Media drm 192 kbps (enkele ook 128 kbps) Een (zal op korte termijn naar drie gaan) Verschilt per liedje/platenmaatschappij Verschilt per download 8) 0900 (telefoon), creditcard, automatische incasso, Tootz, Minitix en Way2Pay In ontwikkeling. iTunes Music Store www.apple. com/nl €0,99 €9,99 Meer dan 1 miljoen liedjes Aac met Fairplay-drm. 128 kbps Drie Zeven keer 6) Alleen op Apple iPod Creditcard iTunes, complete digitale jukebox OD2 (zie voetnoot 9) www.ondemanddistribution. com €0,99 tot €1,29, bij prepaid- pakket vanaf €0,50 €11,99 350.000 liedjes, moet aan het eind van het jaar 1,3 miljoen zijn Wma-9 met Windows Media drm 128 kbps Vier Verschilt per maatschappij van 1 tot 10 keer Onbeperkt aantal players, die wel het drm moeten ondersteunen Creditcard, Firstgate (www.firstgate.nl) en Bibit Eigen downloadmanager Weblisten www.weblisten.com Ca. €0,70 per liedje, met abonnement veel minder 3) Met voucher kost een cd ca. €7, met abonnement ca. €0,38 4) 300.000 liedjes Mp3 en wma, zonder drm 128 kbps (wma) en 192 kbps (mp3) Onbeperkt Onbeperkt 7) Afspeelbaar op onbeperkt aantal players Creditcard en bankoverschrijving via www.museekster.com Eigen downloadmanager Yeahronimo www.yeahronimo.nl €0,99 tot €1,50 Gemiddeld €12 300.000 liedjes, ook lokale muziek Wma-9 met Windows Media drm 192 kbps Drie Negen keer Afspeelbaar op 3 tot 5 players Creditcard, Rabobank Direct, Way-to-Pay (ING), Minitix, Softpay, Wallie Card, sms Downloadtool is in de maak works, maar blijkt volledig in handen van deze muziekaanbieder. RealNetworks zegt dan wel dat de consument moet kunnen kiezen, maar ondertussen is Harmony, de techniek achter Rhapsody, slechts beschikbaar voor één besturingssysteem: Windows, en niet voor Mac OS of Linux. Het zal Real- Networks dan ook niet te doen zijn om de vrije keuze van de consument, maar om het geld van die consument. Apple wil natuurlijk zijn marktaandeel niet uit handen geven. Voor Apple staat er meer dan een muziekwinkel op het spel: Apple's iPod zou goed zijn voor ongeveer dertig procent van het marktaandeel van draagbare spelers. De Music Store is hét middel om nog meer iPods te verkopen en een nog groter marktaandeel in handen te krijgen. En uiteindelijk zou dat ook weer kunnen leiden tot de verkoop van meer Macintosh computers. Apple zit domweg niet te wachten op een Rhapsody en meldde dat de Rhapsody- downloads in de toekomst niet meer afgespeeld kunnen worden op de iPod. De vraag is of Apple zijn iPod dicht kan houden voor de concurrentie: de muziekindustrie dringt al langer aan op uniforme distributie van digitale muziek. PCM CONCLUSIE Online muziekwinkels waar u legaal muziek kunt aanschaffen komen langzaam van de grond in Nederland. Struikelblokken zijn nog de compatibiliteit en de rechtenkwesties. Als dat is geregeld kan er meer concurrentie ontstaan, en dat is goed voor de consument. De consument zal uiteindelijk elf bepalen welke muziekwinkel beter is dan de rest, en beter dan een p2p-netwerk.

▼ Volgende artikel
Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

In dit artikel

Je leest waarom je geen klassieke oliebollen kunt bakken in een airfryer en wat daar technisch misgaat. Ook leggen we uit wat je wel voor oudjaarsalternatief kunt maken met de airfryer én hoe je de airfryer slim gebruikt om gekochte oliebollen weer knapperig en warm te maken.

Lees ook: Ontdek de minder bekende functies van je airfryer

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Kwarkbollen uit de airfryer

Meng 250 gram volle kwark met 1 ei en 50 gram suiker tot een glad mengsel. Voeg vervolgens 300 gram zelfrijzend bakmeel toe, samen met een snuf zout. Meng alles kort tot een samenhangend deeg. Het deeg moet stevig zijn en nauwelijks plakken. Is het te nat, voeg dan een beetje extra bakmeel toe. Wie wil, kan rozijnen, stukjes appel of wat citroenrasp door het deeg mengen.

Bestuif je handen licht met bloem en draai ballen ter grootte van een kleine mandarijn. Leg ze met wat ruimte ertussen in het mandje van de airfryer, eventueel op een stukje bakpapier. Bak de bollen in ongeveer 12 tot 15 minuten op 180 graden. Halverwege kun je ze voorzichtig keren zodat ze gelijkmatig bruin worden.

Laat de bollen kort afkoelen en bestuif ze eventueel met poedersuiker. Vers zijn ze het lekkerst, maar ook lauw blijven ze prima eetbaar.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.


Nog even niet aan denken...

...maar voor 1 januari, je goede voornemens

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

View post on TikTok
▼ Volgende artikel
Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11
© ID.nl
Huis

Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Dit gaan we doen

Je hebt nog een oudere printer, scanner of ander randapparaat in de kast liggen. Weggooien kan, maar het is duurzamer en goedkoper als je het toestel weer aan de praat krijgt op je moderne Windows-systeem. Zulke apparatuur wordt helaas niet altijd meteen herkend. Fabrikanten bieden namelijk vaak geen ondersteuning meer en Windows bevat lang niet alle stuurprogramma's (drivers) voor oudere apparaten.

Toch is er meer mogelijk dan je denkt. We laten stap voor stap zien wat je kunt doen als Windows het apparaat niet herkent, als de juiste driver ontbreekt of niet compatibel is, en als Windows de installatie weigert. We gaan ook kort in op alternatieve methoden, zoals compatibiliteitsmodi, universele drivers en virtualisatie. Sommige technieken zijn eenvoudig, andere vragen iets meer inspanning en technische kennis. Het loont in elk geval de moeite om het apparaat weer aan de praat te krijgen.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Een apparaat dat niet wordt herkend, is niet te vinden in Apparaatbeheer.

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

De wizard Hardware toevoegen laat je eerst uit een productcategorie kiezen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

net use LPT1: "\\localhost\<printershare>" /persistent:yes

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

De LPT-poort wordt semipermanent aan de gedeelde usb-printerpoort gekoppeld.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Soms zitten driverupdates wat verstopt bij de optionele updates.

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

De kans is groot dat je met VueScan je oude scanner nog prima aan de praat krijgt.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Deze Windows draait tijdelijk in een (minder veilige) testmodus.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

Een oude HP-printer werd succesvol op een virtuele Windows XP geïnstalleerd.

Extra tips

Soms brengen fabrikanten firmware-updates uit die de compatibiliteit met een nieuwer besturingssysteem verbeteren. Het kan dus lonen om de firmware van het apparaat te controleren en eventueel te updaten. Raadpleeg hiervoor de bijbehorende instructies. Het is ook mogelijk dat sommige apparaten, zoals printers, een legacy- of compatibiliteitsmodus hebben, waardoor ze wel ondersteund worden door Windows of een generieke driver. Raadpleeg ook hiervoor de handleiding.

Tot slot nog een tip die we met enige terughoudendheid geven. Vind je geen geschikte driver op de website van de fabrikant, probeer dan eventueel een gratis tool als IObit Driver Booster of Snappy Driver (Lite). Soms halen deze nog een oude driver uit de online Microsoft Update Catalog die werkt. Dit kan helaas ook zomaar fout gaan, dus maak vooraf zeker een herstelpunt. Let ook op dat je geen ongewenste extra's mee installeert.

Driver-installers: als het echt niet anders kan, en nadat je een herstelpunt hebt gemaakt.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!

Inkt en cartridges

Voor je printer