ID.nl logo
Huis

Installeer OS X op een pc

Wij zijn op zoek naar een pc die zich als een kameleon gedraagt: hij moet zijn hand niet omdraaien voor Windows 8, Windows 7, Linux… én OS X Mountain Lion. Dat laatste vereist wat planning, maar met de juiste ingrediënten kan een kind de was doen!

Wie zelf de gevolgen van de recessie in zijn portemonnee merkt, zal niet staan te springen om zijn oude Mac Pro te vervangen door een gloednieuw en peperduur model. Het goedkoopste model kost € 2599 en daar koop je met gemak een heel aardige pc voor. Maar ja, als je niet van plan bent Windows als je primaire besturingssysteem te gebruiken, moet je dan puur en alleen voor OS X alsnog de hoofdprijs betalen… of niet?

Vind je het zelf geen probleem om een pc in elkaar te schroeven, dan is er wel degelijk een goedkopere manier om OS X te draaien. Natuurlijk, als je met losse componenten werkt heeft dat gevolgen voor de garantie van de pc als geheel en vaak loop je bij een kant-en-klare pc ook minder tegen compatibiliteitsproblemen aan.

Eisenpakket

In ons geval willen we een pc samenstellen die aan een aantal eisen voldoet. Allereerst moet hij optimaal OS X (Mountain Lion) draaien. De pc moet tevens krachtig genoeg zijn, zodat we onder OS X aan foto- en videobewerking kunnen doen. De derde eis is dat we tevens Windows 7 of Windows 8 kunnen installeren. Er zijn namelijk maar weinig topgames (zoals een Black Ops II) die onder OS X draaien. Windows (én een goede grafische kaart) zijn dus onze laatste eis.

Dat je OS X kunt draaien op pc-hardware is geen geheim meer. Steeds meer hardware wordt ondersteund, zo niet door Apple zelf, dan wel door derde partijen. Het beste kun je als uitgangspunt naar de website www.tonymacx86.com surfen. Hier vind je nette ‘ingrediënten’-lijstjes om een OS X-compatibele pc in elkaar te schroeven en tref je een community aan die je met je problemen verder kan helpen.

Ook wij gaan uit van de suggesties op Tony Mac x86, en wel voor de zwaarste pc uit hun lijst van aanbevelingen. Waarom? Simpel: we willen de komende jaren niet elke keer een nieuwe pc in elkaar hoeven sleutelen. Onze computer moet meerdere jaren meegaan en vanuit dat oogpunt willen we ook hoogwaardige componenten. Vind je het zelf geen probleem om elke paar jaar componenten te vervangen, dan kan je uiteraard met een goedkopere samenstelling uit de voeten (voor rond de € 600 heb je al een heel aardige ‘Hackintosh’). Maar wij willen meer: ons systeem is straks niet alleen in staat de zwaarste games met gemak te draaien, het is ook nog eens overklokbaar, mochten we ooit wat aan prestaties tekort komen.

Moederbord

De keuze voor het moederbord is, samen met de grafische kaart, veruit de belangrijkste beslissing. De nieuwste generatie Gigabyte-moederborden is snel, stabiel en uitermate geschikt voor het werken met zowel OS X als Windows. Dat heeft te maken met de manier waarop het powermanagement op dit moederbord is geïmplementeerd en de gebruikte chipsets. Bij de installatie van OS X is het alleen nodig om nog een stuurprogramma (kext) voor de netwerkinterface en de audiochipset aan te passen (verderop vertellen we je hoe). Alle overige componenten worden automatisch herkend door OS X. Wij kiezen uiteraard voor een moederbord met een Thunderbolt-aansluiting – wat Apple betreft de opvolger van de Firewire interface en daarnaast ook nog de nieuwe grafische interface voor de Apple MacBooks. Met deze eis in het achterhoofd is er slechts één moederbord dat aan onze eisen voldoet: de GA-Z77X-UP5-TH. Dit Ivy Bridge-moederbord heeft alles in huis wat we eisen. Overigens heeft het moederbord zelf (in combinatie met de juiste processor) ook een ingebouwde grafische chipset, maar vanwege de lage prestaties van dit soort oplossingen, gaan we daar geen gebruik van maken.

Grafische kaart en processor

Nvidia is de nieuwe huisleverancier van grafische kaarten voor Apple en dat is te merken aan het gemak waarmee deze worden herkend. Waar voorheen AMD Radeon-kaarten de voorkeur waren, is Mountain Lion nu bijzonder lief voor alle 6-serie GeForce-kaarten. Het maakt eigenlijk niet zoveel uit welke kaart je hier kiest, alle varianten vanaf de GeForce GT 640 tot de GTX 680 (en mogelijk ook de 690) doen het goed en worden zonder aanpassingen herkend. Omdat we van plan zijn serieus te gamen, gaan wij voor de (prijzige) Asus GeForce GTX 670.

Harde schijf of ssd?

Ga je voor een harde schijf (veel opslagcapaciteit en relatief goedkoop) of voor een solid state drive (razendsnel, maar duurder)? Dat is natuurlijk helemaal afhankelijk van je persoonlijke voorkeur, maar voor de installatie van OS X maakt het in ieder geval weinig uit. Voor ons systeem kiezen we een (forse) ssd van Crucial als opstartschijf. Crucial heeft een goede reputatie, onder meer omdat het hoge kwaliteit firmware op zijn schijven levert en deze ook vaak genoeg ververst. Samsung en Intel zijn goede alternatieven: bepaal wat je wilt uitgeven aan een solid state drive en kies dan de grootte die je kunt kopen.

Geheugen en processor

Een moederbord doet natuurlijk weinig zonder geheugen en processor. Om met de laatste te beginnen: we willen graag dat ons systeem makkelijk over te klokken is. Bij Intel moet je dan kijken naar processors met een K aan het einde van het typenummer. Wat ons betreft is de Core i7-3770K een van de meest interessante modellen in het assortiment, vanwege de uitgebalanceerde prijs-prestatieverhouding. Die gaat dus in het winkelmandje.

Qua geheugen raden we je vooral aan om voor een A-merk te kiezen en geen goedkoop merkloos setje in je moederbord te stoppen. Uit prestatieoverwegingen kiezen we voor modules die op 1600 MHz draaien. Corsair heeft een leuk kitje met vier 4 GB-modules: dat levert ons 16 GB aan geheugencapaciteit op. Een lekker ruime hoeveelheid voor videobewerking. Let er op dat de modules in dit kitje behoorlijk hoog zijn en dat je met grotere cpu-koelers in de clinch kunt komen. De standaard Intel-koeler levert in ieder geval geen problemen op.

Bluetooth en wifi

Als je onder Windows en OS X de beschikking wilt hebben over wifi en/of bluetooth, dan zijn er verschillende manieren om dat te bereiken. Bij ons GA-Z77X-UP5-TH-moederbord wordt standaard een wifi- & bluetooth-kaart geleverd, die je in een pci-express-sleuf steekt. Helaas kan OS X niets met de wifi-chipset op deze insteekkaart; de bluetooth module wordt gelukkig wel herkend. Wil je toch wifi gebruiken, koop dan de TP-LINK TL-WDN4800. Deze wordt onmiddellijk en zonder aanpassingen herkend als AirPort-kaart. Je kunt bluetooth ook uiteraard via losse dongles inschakelen, zoals met de Belkin F8T016 of een IOGear GBU421/GBU521. Dit soort modules vind je vaak het snelste en goedkoopste op eBay, omdat ze in Nederland lastig verkrijgbaar zijn. Je kunt ook bluetooth-dongles aanschaffen bij retailers als de MediaMarkt, maar de daadwerkelijke chipset wordt zelden op de verpakking genoemd. Zo weet je dus nooit of de dongle onder OS X werkt en of er bepaalde problemen met de drivers zijn. Niet ondersteunde dongles vertonen vaak problemen met de slaapstand of met het in stand houden van een stabiele verbinding.

Voeding

Kies een voeding die krachtig genoeg is om je gehele pc inclusief alle componenten van energie te voorzien en kies bij voorkeur niet voor een merkloze voeding, omdat de kwaliteit van je voeding erg belangrijk is voor de levensduur van je pc. Heb je voor een gemiddelde grafische kaart gekozen, dan kom je met een 650-watt voeding wel uit. Wij kiezen voor een 750-watt voeding, zodat we er zeker van zijn dat onze Asus-kaart niets tekort komt.

Kijk ook meteen of je voeding modulair is, dat wil zeggen: dat je kabels naar wens kunt aansluiten of afkoppelen. Dit scheelt een forse kabelkluwen in je pc-kast en zorgt voor een betere airflow.

Kast

Als je Apple-hardware gewend bent, is het lastig om een pc-kast te vinden die qua design voldoet aan je eisen. Om maar een vergelijking met de autowereld te trekken: de gemiddelde pc-kast is een Ford F150, maar wij zijn op zoek naar een Fisker Karma! Shop rustig rond naar een kast die aan je eisen en smaak voldoet, op veel online computerwinkels vind je uitgebreide foto’s én specificaties van de kasten.

Heb je nog een oude G5 Mac Pro liggen en ben je een beetje handig met een dremel, dan kan je deze kast aanpassen om je nieuwe Hackintosh erin te huisvesten. Wij hebben weinig behoefte om te boren, zagen, lijmen en knutselen, dus gaan we voor een relatief onschuldig ogende kast van Taiwanese makelij.

In elkaar steken en installeren

Het in elkaar zetten van de computer is een half uurtje werk en zullen we hier niet verder beschrijven. Een paar tips: zorg voor een laagje koelpasta tussen processor en processorkoeler, vergeet de aansluitblokjes voor power/reset/leds niet, en vergeet niet je sata3-schijf ook daadwerkelijk in sata3-aansluitingen te steken.

De volgende stap is het geschikt maken van je harde schijf om er ook daadwerkelijk OS X van te starten. Daartoe moet Chimera op de schijf geïnstalleerd worden. Steek de tweede usb-stick in de computer en kopieer MultiBeast naar je desktop. Start het en klik een paar keer op Ga Door en Akkoord tot je het installatiescherm ziet (zie afbeelding).

Het is nu zaak om vinkjes te zetten bij de juiste kexts voor Drivers & Bootloaders. Voor onze hardwareconfiguratie moeten we kiezen voor Drivers, Audio, Realtek ALC8xx, Without DSDT, ALC898, voor Drivers, Disk, TRIM Enabler, 10.8.1+ TRIM Patch, en voor Drivers, Network, Intel – hnak’s AppleIntelE1000e v2.7. Uiteraard heb je voor een andere hardwareconfiguratie andere kexts nodig, maar daarvoor biedt TonyMacx86 je voldoende hulp.

Selecteer ook bij Customization, System Definitions, Mac Pro, Mac Pro 5,1 (dit zorgt ervoor dat OS X denkt dat het geïnstalleerd is op de meest recente Mac Pro) en vergewis je ervan dat bovenin beeld UserDSDT or DSDT-Free Installation aangevinkt is. Laat MultiBeast de aanpassingen uitvoeren. Let op: herstart je systeem nog niet! Je zult één kext moeten verwijderen, die anders roet in het eten gaat gooien. Ga naar het vergrootglas rechts bovenin de menubalk, tik erop en typ nu ‘terminal’ gevolgd door een Enter.

In het terminalvenster typ je de volgende opdracht:
sudo rm –R /System/Library/Extensions/AppleTyMCEDriver.kext

Je zult deze opdracht moeten bevestigen met het systeemwachtwoord, dat je bij installatie van OS X hebt aangemaakt. Nu kan je OS X afsluiten, de usb-sticks uit je computer trekken en opnieuw opstarten. Voilà, je hebt een razendsnelle computer op OS X, voor een fractie van de prijs van een écht Apple-systeem.

Het installatiemenu van MultiBeast.

De juiste kexts installeren voor je computer.

Kies in het installatiemenu voor Nederlands en zoek daarna in de menubalk naar het Schijfhulpprogramma. Je kunt nu de harde schijf partitioneren voor OS X door in de linkerkolom de schijf te selecteren, rechts op Partitioneren te klikken en te kiezen voor Huidige. Bij Opties… kies je voor de GUID-partitietabel. Geef je schijf een passende naam en kies bij Structuur voor Mac OS Uitgebreid (journaled). Vervolgens voer je de aanpassingen uit met Pas toe en Partitioneer. Na enkele seconden is je harde schijf klaar. Sluit het Schijfhulpprogramma en je kunt je partitie aanklikken in het installatieprogramma. Laat het installatieproces verder z’n werk doen.

Het installatiemenu van OS X.

Is de installatie afgelopen, dan zal je computer herstarten. Let goed op: start wederom vanaf je usb-stick! Als het goed is zie je nu in het Chimera-scherm ook de zojuist geprepareerde schijfpartitie staan. Selecteer deze en start verder vanaf de harde schijf. Apple vervolgt nu de installatieprocedure met een aantal vragen. Heb je deze doorlopen, dan zit je, als alles goed is gegaan, in OS X.

Steek de usb-stick in de pc en zet hem aan. Kies in het bootmenu voor de usb-schijf (meestal USB-HDD). Als het goed is verschijnt hierna het Chimera opstartscherm, waar je normaal gesproken op de Enter-toets kunt drukken om meteen door te gaan. In ons geval drukken we op de spatie-toets en voeren we bij ‘boot options:’ de tekst GraphicsEnabler=No in. Let op de hoofdletters! Wil je helemaal op de hoogte blijven van wat er tijdens het installatieproces gebeurt, dan kun je er ook nog -v (van verbose mode) achter typen. Druk op Enter om het installatieproces te beginnen.

Voor de installatie van OS X mag je gerust een uurtje uittrekken. Je hebt toegang tot een computer met OS X nodig, alsmede een usb-stick van (minimaal) 8 GB. Wij gaan er voor het gemak even vanuit dat je OS X Mountain Lion hebt aangeschaft op een Mac. Haal dan bij tonymacx86.com het programma UniBeast op (http://bit.ly/WqtN68, registratie op het forum vereist). Download ook vast MultiBeast en zet dit op een tweede usb-stick als je die hebt.

Vervolgens prepareer je de usb-stick voor gebruik. Steek hem in een onder OS X werkende computer en start Schijfhulpprogramma (Disk Utility), selecteer Partioneren en selecteer 1 partitie (zie afbeelding). Kies bij opties Master Boot Record (zie afbeelding). Klik daarna op OK, geef de usb-stick een duidelijke naam en kies bij Structuur voor Mac OS Uitgebreid (journaled). Vervolgens klik je op Pas toe en Partioneer. Na enkele seconden is de usb-stick klaar voor Unibeast.

Als je UniBeast hebt gestart, zal deze zelf de gedownloade Mountain Lion vinden. Kies bij het installatiedoel voor je usb-stick en klik op Install. UniBeast zegt er meerdere uren over te doen, maar in de praktijk is je usb-stick na 10 tot 15 minuten klaar.

Usb-stick partitioneren met Disk Utility.

Kies niet voor GUID, maar voor Master Boot Record.

▼ Volgende artikel
Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?
© ER | ID.nl
Huis

Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.