Wij zijn op zoek naar een pc die zich als een kameleon gedraagt: hij moet zijn hand niet omdraaien voor Windows 8, Windows 7, Linux… én OS X Mountain Lion. Dat laatste vereist wat planning, maar met de juiste ingrediënten kan een kind de was doen!

Wie zelf de gevolgen van de recessie in zijn portemonnee merkt, zal niet staan te springen om zijn oude Mac Pro te vervangen door een gloednieuw en peperduur model. Het goedkoopste model kost € 2599 en daar koop je met gemak een heel aardige pc voor. Maar ja, als je niet van plan bent Windows als je primaire besturingssysteem te gebruiken, moet je dan puur en alleen voor OS X alsnog de hoofdprijs betalen… of niet?

Vind je het zelf geen probleem om een pc in elkaar te schroeven, dan is er wel degelijk een goedkopere manier om OS X te draaien. Natuurlijk, als je met losse componenten werkt heeft dat gevolgen voor de garantie van de pc als geheel en vaak loop je bij een kant-en-klare pc ook minder tegen compatibiliteitsproblemen aan.

Eisenpakket

In ons geval willen we een pc samenstellen die aan een aantal eisen voldoet. Allereerst moet hij optimaal OS X (Mountain Lion) draaien. De pc moet tevens krachtig genoeg zijn, zodat we onder OS X aan foto- en videobewerking kunnen doen. De derde eis is dat we tevens Windows 7 of Windows 8 kunnen installeren. Er zijn namelijk maar weinig topgames (zoals een Black Ops II) die onder OS X draaien. Windows (én een goede grafische kaart) zijn dus onze laatste eis.

Dat je OS X kunt draaien op pc-hardware is geen geheim meer. Steeds meer hardware wordt ondersteund, zo niet door Apple zelf, dan wel door derde partijen. Het beste kun je als uitgangspunt naar de website www.tonymacx86.com surfen. Hier vind je nette ‘ingrediënten’-lijstjes om een OS X-compatibele pc in elkaar te schroeven en tref je een community aan die je met je problemen verder kan helpen.

Ook wij gaan uit van de suggesties op Tony Mac x86, en wel voor de zwaarste pc uit hun lijst van aanbevelingen. Waarom? Simpel: we willen de komende jaren niet elke keer een nieuwe pc in elkaar hoeven sleutelen. Onze computer moet meerdere jaren meegaan en vanuit dat oogpunt willen we ook hoogwaardige componenten. Vind je het zelf geen probleem om elke paar jaar componenten te vervangen, dan kan je uiteraard met een goedkopere samenstelling uit de voeten (voor rond de € 600 heb je al een heel aardige ‘Hackintosh’). Maar wij willen meer: ons systeem is straks niet alleen in staat de zwaarste games met gemak te draaien, het is ook nog eens overklokbaar, mochten we ooit wat aan prestaties tekort komen.

Moederbord

De keuze voor het moederbord is, samen met de grafische kaart, veruit de belangrijkste beslissing. De nieuwste generatie Gigabyte-moederborden is snel, stabiel en uitermate geschikt voor het werken met zowel OS X als Windows. Dat heeft te maken met de manier waarop het powermanagement op dit moederbord is geïmplementeerd en de gebruikte chipsets. Bij de installatie van OS X is het alleen nodig om nog een stuurprogramma (kext) voor de netwerkinterface en de audiochipset aan te passen (verderop vertellen we je hoe). Alle overige componenten worden automatisch herkend door OS X. Wij kiezen uiteraard voor een moederbord met een Thunderbolt-aansluiting – wat Apple betreft de opvolger van de Firewire interface en daarnaast ook nog de nieuwe grafische interface voor de Apple MacBooks. Met deze eis in het achterhoofd is er slechts één moederbord dat aan onze eisen voldoet: de GA-Z77X-UP5-TH. Dit Ivy Bridge-moederbord heeft alles in huis wat we eisen. Overigens heeft het moederbord zelf (in combinatie met de juiste processor) ook een ingebouwde grafische chipset, maar vanwege de lage prestaties van dit soort oplossingen, gaan we daar geen gebruik van maken.

Grafische kaart en processor

Nvidia is de nieuwe huisleverancier van grafische kaarten voor Apple en dat is te merken aan het gemak waarmee deze worden herkend. Waar voorheen AMD Radeon-kaarten de voorkeur waren, is Mountain Lion nu bijzonder lief voor alle 6-serie GeForce-kaarten. Het maakt eigenlijk niet zoveel uit welke kaart je hier kiest, alle varianten vanaf de GeForce GT 640 tot de GTX 680 (en mogelijk ook de 690) doen het goed en worden zonder aanpassingen herkend. Omdat we van plan zijn serieus te gamen, gaan wij voor de (prijzige) Asus GeForce GTX 670.

Harde schijf of ssd?

Ga je voor een harde schijf (veel opslagcapaciteit en relatief goedkoop) of voor een solid state drive (razendsnel, maar duurder)? Dat is natuurlijk helemaal afhankelijk van je persoonlijke voorkeur, maar voor de installatie van OS X maakt het in ieder geval weinig uit. Voor ons systeem kiezen we een (forse) ssd van Crucial als opstartschijf. Crucial heeft een goede reputatie, onder meer omdat het hoge kwaliteit firmware op zijn schijven levert en deze ook vaak genoeg ververst. Samsung en Intel zijn goede alternatieven: bepaal wat je wilt uitgeven aan een solid state drive en kies dan de grootte die je kunt kopen.

Geheugen en processor

Een moederbord doet natuurlijk weinig zonder geheugen en processor. Om met de laatste te beginnen: we willen graag dat ons systeem makkelijk over te klokken is. Bij Intel moet je dan kijken naar processors met een K aan het einde van het typenummer. Wat ons betreft is de Core i7-3770K een van de meest interessante modellen in het assortiment, vanwege de uitgebalanceerde prijs-prestatieverhouding. Die gaat dus in het winkelmandje.

Qua geheugen raden we je vooral aan om voor een A-merk te kiezen en geen goedkoop merkloos setje in je moederbord te stoppen. Uit prestatieoverwegingen kiezen we voor modules die op 1600 MHz draaien. Corsair heeft een leuk kitje met vier 4 GB-modules: dat levert ons 16 GB aan geheugencapaciteit op. Een lekker ruime hoeveelheid voor videobewerking. Let er op dat de modules in dit kitje behoorlijk hoog zijn en dat je met grotere cpu-koelers in de clinch kunt komen. De standaard Intel-koeler levert in ieder geval geen problemen op.

Bluetooth en wifi

Als je onder Windows en OS X de beschikking wilt hebben over wifi en/of bluetooth, dan zijn er verschillende manieren om dat te bereiken. Bij ons GA-Z77X-UP5-TH-moederbord wordt standaard een wifi- & bluetooth-kaart geleverd, die je in een pci-express-sleuf steekt. Helaas kan OS X niets met de wifi-chipset op deze insteekkaart; de bluetooth module wordt gelukkig wel herkend. Wil je toch wifi gebruiken, koop dan de TP-LINK TL-WDN4800. Deze wordt onmiddellijk en zonder aanpassingen herkend als AirPort-kaart. Je kunt bluetooth ook uiteraard via losse dongles inschakelen, zoals met de Belkin F8T016 of een IOGear GBU421/GBU521. Dit soort modules vind je vaak het snelste en goedkoopste op eBay, omdat ze in Nederland lastig verkrijgbaar zijn. Je kunt ook bluetooth-dongles aanschaffen bij retailers als de MediaMarkt, maar de daadwerkelijke chipset wordt zelden op de verpakking genoemd. Zo weet je dus nooit of de dongle onder OS X werkt en of er bepaalde problemen met de drivers zijn. Niet ondersteunde dongles vertonen vaak problemen met de slaapstand of met het in stand houden van een stabiele verbinding.

Voeding

Kies een voeding die krachtig genoeg is om je gehele pc inclusief alle componenten van energie te voorzien en kies bij voorkeur niet voor een merkloze voeding, omdat de kwaliteit van je voeding erg belangrijk is voor de levensduur van je pc. Heb je voor een gemiddelde grafische kaart gekozen, dan kom je met een 650-watt voeding wel uit. Wij kiezen voor een 750-watt voeding, zodat we er zeker van zijn dat onze Asus-kaart niets tekort komt.

Kijk ook meteen of je voeding modulair is, dat wil zeggen: dat je kabels naar wens kunt aansluiten of afkoppelen. Dit scheelt een forse kabelkluwen in je pc-kast en zorgt voor een betere airflow.

Kast

Als je Apple-hardware gewend bent, is het lastig om een pc-kast te vinden die qua design voldoet aan je eisen. Om maar een vergelijking met de autowereld te trekken: de gemiddelde pc-kast is een Ford F150, maar wij zijn op zoek naar een Fisker Karma! Shop rustig rond naar een kast die aan je eisen en smaak voldoet, op veel online computerwinkels vind je uitgebreide foto’s én specificaties van de kasten.

Heb je nog een oude G5 Mac Pro liggen en ben je een beetje handig met een dremel, dan kan je deze kast aanpassen om je nieuwe Hackintosh erin te huisvesten. Wij hebben weinig behoefte om te boren, zagen, lijmen en knutselen, dus gaan we voor een relatief onschuldig ogende kast van Taiwanese makelij.

In elkaar steken en installeren

Het in elkaar zetten van de computer is een half uurtje werk en zullen we hier niet verder beschrijven. Een paar tips: zorg voor een laagje koelpasta tussen processor en processorkoeler, vergeet de aansluitblokjes voor power/reset/leds niet, en vergeet niet je sata3-schijf ook daadwerkelijk in sata3-aansluitingen te steken.

De volgende stap is het geschikt maken van je harde schijf om er ook daadwerkelijk OS X van te starten. Daartoe moet Chimera op de schijf geïnstalleerd worden. Steek de tweede usb-stick in de computer en kopieer MultiBeast naar je desktop. Start het en klik een paar keer op Ga Door en Akkoord tot je het installatiescherm ziet (zie afbeelding).

Het is nu zaak om vinkjes te zetten bij de juiste kexts voor Drivers & Bootloaders. Voor onze hardwareconfiguratie moeten we kiezen voor Drivers, Audio, Realtek ALC8xx, Without DSDT, ALC898, voor Drivers, Disk, TRIM Enabler, 10.8.1+ TRIM Patch, en voor Drivers, Network, Intel – hnak’s AppleIntelE1000e v2.7. Uiteraard heb je voor een andere hardwareconfiguratie andere kexts nodig, maar daarvoor biedt TonyMacx86 je voldoende hulp.

Selecteer ook bij Customization, System Definitions, Mac Pro, Mac Pro 5,1 (dit zorgt ervoor dat OS X denkt dat het geïnstalleerd is op de meest recente Mac Pro) en vergewis je ervan dat bovenin beeld UserDSDT or DSDT-Free Installation aangevinkt is. Laat MultiBeast de aanpassingen uitvoeren. Let op: herstart je systeem nog niet! Je zult één kext moeten verwijderen, die anders roet in het eten gaat gooien. Ga naar het vergrootglas rechts bovenin de menubalk, tik erop en typ nu ‘terminal’ gevolgd door een Enter.

In het terminalvenster typ je de volgende opdracht:
sudo rm –R /System/Library/Extensions/AppleTyMCEDriver.kext

Je zult deze opdracht moeten bevestigen met het systeemwachtwoord, dat je bij installatie van OS X hebt aangemaakt. Nu kan je OS X afsluiten, de usb-sticks uit je computer trekken en opnieuw opstarten. Voilà, je hebt een razendsnelle computer op OS X, voor een fractie van de prijs van een écht Apple-systeem.

Het installatiemenu van MultiBeast.

De juiste kexts installeren voor je computer.

Kies in het installatiemenu voor Nederlands en zoek daarna in de menubalk naar het Schijfhulpprogramma. Je kunt nu de harde schijf partitioneren voor OS X door in de linkerkolom de schijf te selecteren, rechts op Partitioneren te klikken en te kiezen voor Huidige. Bij Opties… kies je voor de GUID-partitietabel. Geef je schijf een passende naam en kies bij Structuur voor Mac OS Uitgebreid (journaled). Vervolgens voer je de aanpassingen uit met Pas toe en Partitioneer. Na enkele seconden is je harde schijf klaar. Sluit het Schijfhulpprogramma en je kunt je partitie aanklikken in het installatieprogramma. Laat het installatieproces verder z’n werk doen.

Het installatiemenu van OS X.

Is de installatie afgelopen, dan zal je computer herstarten. Let goed op: start wederom vanaf je usb-stick! Als het goed is zie je nu in het Chimera-scherm ook de zojuist geprepareerde schijfpartitie staan. Selecteer deze en start verder vanaf de harde schijf. Apple vervolgt nu de installatieprocedure met een aantal vragen. Heb je deze doorlopen, dan zit je, als alles goed is gegaan, in OS X.

Steek de usb-stick in de pc en zet hem aan. Kies in het bootmenu voor de usb-schijf (meestal USB-HDD). Als het goed is verschijnt hierna het Chimera opstartscherm, waar je normaal gesproken op de Enter-toets kunt drukken om meteen door te gaan. In ons geval drukken we op de spatie-toets en voeren we bij ‘boot options:’ de tekst GraphicsEnabler=No in. Let op de hoofdletters! Wil je helemaal op de hoogte blijven van wat er tijdens het installatieproces gebeurt, dan kun je er ook nog -v (van verbose mode) achter typen. Druk op Enter om het installatieproces te beginnen.

Voor de installatie van OS X mag je gerust een uurtje uittrekken. Je hebt toegang tot een computer met OS X nodig, alsmede een usb-stick van (minimaal) 8 GB. Wij gaan er voor het gemak even vanuit dat je OS X Mountain Lion hebt aangeschaft op een Mac. Haal dan bij tonymacx86.com het programma UniBeast op (http://bit.ly/WqtN68, registratie op het forum vereist). Download ook vast MultiBeast en zet dit op een tweede usb-stick als je die hebt.

Vervolgens prepareer je de usb-stick voor gebruik. Steek hem in een onder OS X werkende computer en start Schijfhulpprogramma (Disk Utility), selecteer Partioneren en selecteer 1 partitie (zie afbeelding). Kies bij opties Master Boot Record (zie afbeelding). Klik daarna op OK, geef de usb-stick een duidelijke naam en kies bij Structuur voor Mac OS Uitgebreid (journaled). Vervolgens klik je op Pas toe en Partioneer. Na enkele seconden is de usb-stick klaar voor Unibeast.

Als je UniBeast hebt gestart, zal deze zelf de gedownloade Mountain Lion vinden. Kies bij het installatiedoel voor je usb-stick en klik op Install. UniBeast zegt er meerdere uren over te doen, maar in de praktijk is je usb-stick na 10 tot 15 minuten klaar.

Usb-stick partitioneren met Disk Utility.

Kies niet voor GUID, maar voor Master Boot Record.

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.