Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Slim kleuren

Geschikt voor: Google Docs

Als je veel nakijkwerk moet doen, of vele pagina’s tekst moest controleren in Google Docs is het handig om een markeringskleur te gebruiken. Of meerdere kleuren, als je verschillende dingen wilt aangeven in een document. Hoewel Google je vele kleurtjes beschikbaar stelt, werkt de tool niet heel handig als je hem vaak moet gebruiken. Het selectievak is klein en iedere keer een nieuw kleurtje zoeken is lastig. Highlight Tool, een add-on voor Google Docs, pakt het anders aan. De extensie geeft de gekozen kleuren in een zijbalk weer, waardoor je er gemakkelijker bij kunt, en geeft ook de verklaring weer die je aan de kleur hebt gegeven. Bijvoorbeeld: rood staat voor fout, en oranje voor onduidelijk. En dat is bijzonder nuttig als je met meerdere mensen aan een document werkt. Ook handig is dat je de gemarkeerde tekst op basis van kleur kunt exporteren naar een nieuw document. Op die manier kun je bijvoorbeeld heel gemakkelijk een samenvatting van een tekst maken en die in een apart document opslaan.

©PXimport

Tip 02: Struinen door data

Geschikt voor: Firefox

Excel voelt voor sommigen misschien wat stoffig aan, maar het kan een ontzettend leuke tool zijn om te stoeien met data. Het is niet alleen handig om je boekhouding mee te doen, je kunt met Excel bijvoorbeeld ook door gegevens van de Top 2000, de beste films of meest verkochte games struinen. Bijvoorbeeld om te ontdekken welke Nederlandse artiest op nummer 1 in de Top 2000 heeft gestaan, en in welk jaar. Een handige add-on om dan te gebruiken is Table to Excel voor Firefox. Het programmaatje kan iedere tabel op een website automatisch opslaan als csv-bestand of exporteren naar Excel. Zo importeer je de lijst met beste films op Wikipedia bijvoorbeeld met twee muisklikken. Eentje op het icoontje van de add-on in de werkbalk en de volgende op To Excel. De lijst wordt dan meteen geopend in het spreadsheetprogramma.

©PXimport

Tip 03: Anti-stress

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows heeft er een handje van om na verloop van tijd een stuk trager te worden. Hoe meer programma’s je gebruikt, hoe meer geheugen in beslag wordt genomen, hoe meer moeite je pc heeft om dingen voor elkaar te krijgen. Met MemPlus steek je daar eens stokje voor. Het programma kan snel je geheugen scannen en ervoor zorgen dat bepaalde programma’s een minder grote hap uit het beschikbare ram nemen. Het werkt heel simpel: na installatie druk je op de knop Clear memory en MemPlus gaat meteen aan het werk. Na een paar seconden zie je de teller – die laat zien hoeveel van het werkgeheugen wordt gebruikt – teruglopen. Dat scheelt zo een gigabyte. Verder kan het programma je laten zien welke processen allemaal op de achtergrond actief zijn (handig als je merkt dat je pc opeens wel erg langzaam wordt en je wilt ontdekken wat de boosdoener is), en je vertellen hoe het met je geheugenbankjes gesteld is.

©PXimport

Tip 04: Foto’s plakken

Geschikt voor: macOS

Soms is het bereik van je cameralens net wat te klein om de juiste foto te maken. Die mooie kerk, die grote groep of dat uitgestrekte landschap passen er dan net niet op. Een panoramafoto is dan ideaal. Alleen heeft niet elke telefoon of camera die mogelijkheid. Panorama Stitcher Mini kan het klusje gemakkelijk voor je doen. Je hoeft alleen maar een paar foto’s met wat overlap te maken, en het programma plakt ze netjes voor je aan elkaar. De gratis versie van Panorama Stitcher kan maximaal vijf foto’s aan. Sleep ze naar het programma, en Panorama Stitcher doet de rest. Vervolgens kun je de helderheid en het formaat nog aanpassen, en kiezen in welk formaat je het resultaat wilt opslaan (jpg, tiff of png).

©PXimport

Tip 05: Spotify-knoppen

Geschikt voor: macOS

Het handige aan de webversie van Spotify is dat je de app niet hoeft te installeren op je Mac. Dat scheelt weer ruimte. “Maar na het een paar weken te hebben gebruikt, begon het me te frustreren dat ik de mediaknoppen op m’n toetsenbord niet kon gebruiken om de muziek mee te bedienen”, schrijft de Engelse programmeur Tom Hallam op zijn blog. Hij bedacht daarom PlayTray. Een kleine app die zich netjes nestelt in je werkbalk en je de mogelijkheid geeft om je mediaknoppen te gebruiken. Zo kun je gewoon weer nummers starten, pauzeren of overslaan door op een fysieke knop te drukken.

©PXimport

Tip 06: Kleine hulp

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

TinyTask is een superklein (33KB) programmaatje dat acties op je pc kan opnemen en herhalen. Muisbewegingen, klikken en tekstinvoer kunnen door het programma worden nagespeeld. Handig als je bijvoorbeeld iedere ochtend hetzelfde ritueel hebt: even je mailprogramma openen om te kijken welke berichten er zijn binnengekomen, vervolgens het nieuwslezen op nu.nl en Spotify aanzetten voor een achtergrondmuziekje. Druk op de recordknop van TinyTask, voer je ochtendritueel één keer uit, en sla het vervolgens op als rec-bestand. Als je vervolgens in Windows instelt dat het rec-bestand automatisch wordt opgestart als je je computer aan zet (Hier lees je hoe dat moet), kun je voortaan een kop thee pakken terwijl TinyTask de taken voor je uitvoert.

©PXimport

Tip 07: Voorjaarsschoonmaak

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows zit boordevol programma’s die je misschien nooit zult gebruiken. Zo heeft Microsoft Minecraft meegeleverd met Windows 10. Zit je daar niet op te wachten, of wil je eens flink de kam door al je bestanden en instellingen halen, dan kan Windows Slimmer helpen. Dit programma scant je hele systeem op de aanwezigheid van verouderde update-bestanden, tijdelijke mappen, verouderde logs en overbodige programma’s. Na installatie druk je op Start Scan, waarna Windows Slimmer automatisch op zoek gaat naar overtollige bestanden. Het verwijderen van de “troep” kan je zo vele gigabytes extra ruimte opleveren, en je pc sneller maken. Je moet alleen wel een beetje oppassen als je het programma installeert. Auslogics heeft er een handje van om andere software mee te installeren als je niet oplet (zie kader Niet te snel klikken).

©PXimport

Tip 08: Verzamelalbum

Geschikt voor: Firefox

Soms wil je alle afbeeldingen op een website opslaan. Misschien omdat het een cursuspagina is, of een verzameling slides van een presentatie, of gewoon omdat je plaatjes van puppy’s wilt hebben. Hoe dan ook, het opslaan van veel afbeeldingen gaat een stuk gemakkelijker met de add-on Download all Images voor Firefox. Na installatie vind je het icoontje van de add-on naast je zoekbalk. Klik je erop, dan krijg je de mogelijkheid om alle afbeeldingen op een pagina op te slaan in verschillende formaten (jpg, png, gif of bmp). Maar je kunt ook een selectie maken, door bijvoorbeeld in te stellen dat je alleen afbeeldingen met een bepaald formaat of bepaalde grootte wilt opslaan. Wil je van te voren zien welke afbeeldingen Download all Images heeft gevonden, klik dan op Gallery. Je krijgt dan thumbnails van alle afbeeldingen te zien en kunt de selectie aanpassen door vinkjes te verwijderen.

©PXimport

Tip 09: Teller

Geschikt voor: macOS

Als je een tijdje achter je laptop zit kun je gemakkelijk de tijd vergeten. Voor je het weet zit je de halve dag te gamen of te surfen. Aware van ontwikkelaar Joshua Peek vertelt je precies hoe lang je al naar het beeldscherm zit te staren. De app telt in de werkbalk rustig de minuten en uren af. Het detecteert de bewegingen van je muis en de toetsaanslagen. Doe je even niets, dan pauzeert Aware de timer net zo lang tot er weer activiteit is. De app geeft overigens geen waardeoordeel. Je krijgt geen waarschuwing of alarm om je te vertellen dat het tijd is voor een pauze. Het geeft je slechts inzicht in hoe lang je al achter dat die laptop of pc gebogen zit.

©PXimport

Tip 10: Supersnel CV

Geschikt voor: Chrome

Het maken van een CV is soms een hele klus. Het moet er netjes uitzien, opvallen en de aandacht vast zien te houden. En dan moet je ook nog eens alle relevante informatie erin stoppen. Ceev maakt van je LinkedIn-profiel automatisch een aantrekkelijk CV. Het programma scant je profiel, kopieert alle relevante informatie en geeft het meteen op een aantrekkelijke manier weer. Het resultaat wordt weergegeven in een webpagina, waar je de tekst kunt aanpassen (bijvoorbeeld de Engelstalige koppen vervangen door Nederlandse), de volgorde kunt wisselen, of een andere layout kunt kiezen. Ben je tevreden met het resultaat, dan kun je het opslaan als pdf-bestand. Het aanmaken van een account is overigens niet nodig, tenzij je de CV wilt opslaan om hem later nog eens te bewerken.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.