Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Slim kleuren

Geschikt voor: Google Docs

Als je veel nakijkwerk moet doen, of vele pagina’s tekst moest controleren in Google Docs is het handig om een markeringskleur te gebruiken. Of meerdere kleuren, als je verschillende dingen wilt aangeven in een document. Hoewel Google je vele kleurtjes beschikbaar stelt, werkt de tool niet heel handig als je hem vaak moet gebruiken. Het selectievak is klein en iedere keer een nieuw kleurtje zoeken is lastig. Highlight Tool, een add-on voor Google Docs, pakt het anders aan. De extensie geeft de gekozen kleuren in een zijbalk weer, waardoor je er gemakkelijker bij kunt, en geeft ook de verklaring weer die je aan de kleur hebt gegeven. Bijvoorbeeld: rood staat voor fout, en oranje voor onduidelijk. En dat is bijzonder nuttig als je met meerdere mensen aan een document werkt. Ook handig is dat je de gemarkeerde tekst op basis van kleur kunt exporteren naar een nieuw document. Op die manier kun je bijvoorbeeld heel gemakkelijk een samenvatting van een tekst maken en die in een apart document opslaan.

©PXimport

Tip 02: Struinen door data

Geschikt voor: Firefox

Excel voelt voor sommigen misschien wat stoffig aan, maar het kan een ontzettend leuke tool zijn om te stoeien met data. Het is niet alleen handig om je boekhouding mee te doen, je kunt met Excel bijvoorbeeld ook door gegevens van de Top 2000, de beste films of meest verkochte games struinen. Bijvoorbeeld om te ontdekken welke Nederlandse artiest op nummer 1 in de Top 2000 heeft gestaan, en in welk jaar. Een handige add-on om dan te gebruiken is Table to Excel voor Firefox. Het programmaatje kan iedere tabel op een website automatisch opslaan als csv-bestand of exporteren naar Excel. Zo importeer je de lijst met beste films op Wikipedia bijvoorbeeld met twee muisklikken. Eentje op het icoontje van de add-on in de werkbalk en de volgende op To Excel. De lijst wordt dan meteen geopend in het spreadsheetprogramma.

©PXimport

Tip 03: Anti-stress

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows heeft er een handje van om na verloop van tijd een stuk trager te worden. Hoe meer programma’s je gebruikt, hoe meer geheugen in beslag wordt genomen, hoe meer moeite je pc heeft om dingen voor elkaar te krijgen. Met MemPlus steek je daar eens stokje voor. Het programma kan snel je geheugen scannen en ervoor zorgen dat bepaalde programma’s een minder grote hap uit het beschikbare ram nemen. Het werkt heel simpel: na installatie druk je op de knop Clear memory en MemPlus gaat meteen aan het werk. Na een paar seconden zie je de teller – die laat zien hoeveel van het werkgeheugen wordt gebruikt – teruglopen. Dat scheelt zo een gigabyte. Verder kan het programma je laten zien welke processen allemaal op de achtergrond actief zijn (handig als je merkt dat je pc opeens wel erg langzaam wordt en je wilt ontdekken wat de boosdoener is), en je vertellen hoe het met je geheugenbankjes gesteld is.

©PXimport

Tip 04: Foto’s plakken

Geschikt voor: macOS

Soms is het bereik van je cameralens net wat te klein om de juiste foto te maken. Die mooie kerk, die grote groep of dat uitgestrekte landschap passen er dan net niet op. Een panoramafoto is dan ideaal. Alleen heeft niet elke telefoon of camera die mogelijkheid. Panorama Stitcher Mini kan het klusje gemakkelijk voor je doen. Je hoeft alleen maar een paar foto’s met wat overlap te maken, en het programma plakt ze netjes voor je aan elkaar. De gratis versie van Panorama Stitcher kan maximaal vijf foto’s aan. Sleep ze naar het programma, en Panorama Stitcher doet de rest. Vervolgens kun je de helderheid en het formaat nog aanpassen, en kiezen in welk formaat je het resultaat wilt opslaan (jpg, tiff of png).

©PXimport

Tip 05: Spotify-knoppen

Geschikt voor: macOS

Het handige aan de webversie van Spotify is dat je de app niet hoeft te installeren op je Mac. Dat scheelt weer ruimte. “Maar na het een paar weken te hebben gebruikt, begon het me te frustreren dat ik de mediaknoppen op m’n toetsenbord niet kon gebruiken om de muziek mee te bedienen”, schrijft de Engelse programmeur Tom Hallam op zijn blog. Hij bedacht daarom PlayTray. Een kleine app die zich netjes nestelt in je werkbalk en je de mogelijkheid geeft om je mediaknoppen te gebruiken. Zo kun je gewoon weer nummers starten, pauzeren of overslaan door op een fysieke knop te drukken.

©PXimport

Tip 06: Kleine hulp

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

TinyTask is een superklein (33KB) programmaatje dat acties op je pc kan opnemen en herhalen. Muisbewegingen, klikken en tekstinvoer kunnen door het programma worden nagespeeld. Handig als je bijvoorbeeld iedere ochtend hetzelfde ritueel hebt: even je mailprogramma openen om te kijken welke berichten er zijn binnengekomen, vervolgens het nieuwslezen op nu.nl en Spotify aanzetten voor een achtergrondmuziekje. Druk op de recordknop van TinyTask, voer je ochtendritueel één keer uit, en sla het vervolgens op als rec-bestand. Als je vervolgens in Windows instelt dat het rec-bestand automatisch wordt opgestart als je je computer aan zet (Hier lees je hoe dat moet), kun je voortaan een kop thee pakken terwijl TinyTask de taken voor je uitvoert.

©PXimport

Tip 07: Voorjaarsschoonmaak

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows zit boordevol programma’s die je misschien nooit zult gebruiken. Zo heeft Microsoft Minecraft meegeleverd met Windows 10. Zit je daar niet op te wachten, of wil je eens flink de kam door al je bestanden en instellingen halen, dan kan Windows Slimmer helpen. Dit programma scant je hele systeem op de aanwezigheid van verouderde update-bestanden, tijdelijke mappen, verouderde logs en overbodige programma’s. Na installatie druk je op Start Scan, waarna Windows Slimmer automatisch op zoek gaat naar overtollige bestanden. Het verwijderen van de “troep” kan je zo vele gigabytes extra ruimte opleveren, en je pc sneller maken. Je moet alleen wel een beetje oppassen als je het programma installeert. Auslogics heeft er een handje van om andere software mee te installeren als je niet oplet (zie kader Niet te snel klikken).

©PXimport

Tip 08: Verzamelalbum

Geschikt voor: Firefox

Soms wil je alle afbeeldingen op een website opslaan. Misschien omdat het een cursuspagina is, of een verzameling slides van een presentatie, of gewoon omdat je plaatjes van puppy’s wilt hebben. Hoe dan ook, het opslaan van veel afbeeldingen gaat een stuk gemakkelijker met de add-on Download all Images voor Firefox. Na installatie vind je het icoontje van de add-on naast je zoekbalk. Klik je erop, dan krijg je de mogelijkheid om alle afbeeldingen op een pagina op te slaan in verschillende formaten (jpg, png, gif of bmp). Maar je kunt ook een selectie maken, door bijvoorbeeld in te stellen dat je alleen afbeeldingen met een bepaald formaat of bepaalde grootte wilt opslaan. Wil je van te voren zien welke afbeeldingen Download all Images heeft gevonden, klik dan op Gallery. Je krijgt dan thumbnails van alle afbeeldingen te zien en kunt de selectie aanpassen door vinkjes te verwijderen.

©PXimport

Tip 09: Teller

Geschikt voor: macOS

Als je een tijdje achter je laptop zit kun je gemakkelijk de tijd vergeten. Voor je het weet zit je de halve dag te gamen of te surfen. Aware van ontwikkelaar Joshua Peek vertelt je precies hoe lang je al naar het beeldscherm zit te staren. De app telt in de werkbalk rustig de minuten en uren af. Het detecteert de bewegingen van je muis en de toetsaanslagen. Doe je even niets, dan pauzeert Aware de timer net zo lang tot er weer activiteit is. De app geeft overigens geen waardeoordeel. Je krijgt geen waarschuwing of alarm om je te vertellen dat het tijd is voor een pauze. Het geeft je slechts inzicht in hoe lang je al achter dat die laptop of pc gebogen zit.

©PXimport

Tip 10: Supersnel CV

Geschikt voor: Chrome

Het maken van een CV is soms een hele klus. Het moet er netjes uitzien, opvallen en de aandacht vast zien te houden. En dan moet je ook nog eens alle relevante informatie erin stoppen. Ceev maakt van je LinkedIn-profiel automatisch een aantrekkelijk CV. Het programma scant je profiel, kopieert alle relevante informatie en geeft het meteen op een aantrekkelijke manier weer. Het resultaat wordt weergegeven in een webpagina, waar je de tekst kunt aanpassen (bijvoorbeeld de Engelstalige koppen vervangen door Nederlandse), de volgorde kunt wisselen, of een andere layout kunt kiezen. Ben je tevreden met het resultaat, dan kun je het opslaan als pdf-bestand. Het aanmaken van een account is overigens niet nodig, tenzij je de CV wilt opslaan om hem later nog eens te bewerken.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!