We maken er geen geheim van dat we een groot voorstander zijn van een ssd voor iedere pc. Maar de meerwaarde van echt snelle storage in je nas is voor de meeste consumenten erg beperkt en in grote capaciteiten is solidstate-opslag duur. Dus gingen wij op zoek naar de beste harde schijf van 4 TB voor in je nas.

In de basis is het de echt scherpe prijs per gigabyte waardoor harde schijven nog steeds zo populair zijn. Heel vreemd vinden we het dus niet dat op dit moment schijven met 4 TB opslag het populairst zijn in de prijsvergelijkers. Per gigabyte betaal je voor een 1TB-schijf, ongeacht het merk, bijna het dubbele als voor een 3TB- of 4TB-model. Het zal niemand verbazen dat dergelijke kleine schijven uit de gratie zijn geraakt.

In deze vergelijkende test richten we ons specifiek op schijven voor gebruik in een nas-systeem. Voor deze doelgroep heeft elk van de drie resterende hardeschijf-fabrikanten (Hitachi Global Storage Technologies is eigendom van Western Digital) specifieke series op de markt gebracht. Hoewel het allemaal standaard 3,5inch-sata-schijven zijn (dat is tenslotte de vormfactor voor het gros van alle nas-systemen) ontdekten we in de praktijk echter forse verschillen tussen de vijf geteste modellen.

Speciaal voor nas

Hoewel de technische verschillen tussen schijven voor computers en nas-systemen minimaal zijn – voor technici voer voor verhit debat – dienen we ze wel anders te behandelen. Zo staat een nas-schijf veelal 24/7 aan en dienen we stroomverbruik zwaarder te wegen dan bij een schijf in een computer die af en toe aan staat of die fungeert als externe opslag via usb. Ook de prestaties moeten anders gewogen worden: de data van je nas bereiken je computer, tablet of telefoon via het netwerk en de kans is zeer klein dat je op dit moment over een nas (laat staan over een thuisnetwerk) beschikt die sneller is dan 1 Gbit/s, en die nodig is om het maximale uit de schijven te halen. Elk van deze vijf schijven kan die maximale doorvoersnelheid ruim vullen, wat de meerwaarde van snellere harde schijven iets voor een kleine niche van nas-eigenaren maakt.

Geluid en energieverbruik

Drie elementen zijn bepalend voor de moderne harde schijf: snelheid, geluidsproductie en stroomverbruik. Omdat een nas ‘altijd aan’ is wegen wij het stroomverbruik zwaar in deze test, en dan specifiek het stroomverbruik in rust. De vuistregel die we hanteren is dat 1 watt het hele jaar door je op jaarbasis zo’n 2 euro aan stroom kost. Een 4bay-nas met de zuinigste schijven in de test scheelt 10 watt met de minst zuinige, dus dat scheelt 20 euro op jaarbasis.

In hoeverre geluidsproductie relevant is zal van persoon tot persoon verschillen. Voor een nas in de huiskamer is stilte een plus. De gebruiker die zijn nas in de meterkast of kelder heeft staan hecht er waarschijnlijk minder waarde aan. Overigens raden we zelfs met de stilste schijven een plek in een slaapkamer af.

Wij testen de geluidsproductie op tien centimeter afstand in drie scenario’s: in rust (idle), tijdens sequentiële belasting (het streamen van een videobestand) en tijdens een random-access-benchmark. Dat laatste is het ongunstigste scenario wat betreft geluidsproductie. Tot circa 37 decibel op die afstand noemen we de schijven stil en rond de 40 decibel spreken we over licht hoorbare schijven. De resultaten die richting de 50 decibel gaan noemen we nadrukkelijk aanwezig, ook in een gezellige huiskamer blijf je een nas met deze schijven horen.

©PXimport

Prestaties minder belangrijk

Zoals we al aangaven zijn de prestaties van een schijf vaak beperkt door de 1Gbit/s-netwerken die in praktisch elk huishouden of klein kantoor te vinden zijn. Desondanks vergelijken we ze voor situaties waarin hogere snelheden wel tot hun recht zouden komen, denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin een 10Gbit/s-netwerk aanwezig is of bij een nas waarin twee netwerkaansluitingen tot één gecombineerd worden (trunking).

Maar ook in dat geval zul je de volle bandbreedte zelden echt benutten. Met toegang op je laptop via wifi of het streamen van media benut je de bandbreedte zeker niet. Mocht je met regelmaat grote bestanden moet inladen en heb je een nas met ondersteuning voor trunking of een 10 Gbit/s-netwerk, dan zouden we het pas meewegen. De toegangstijden die we meten zijn in theorie relevant voor typische nas-doeleinden, maar de praktische impact is zeer beperkt.

Betrouwbaarheid?

HGST Deskstar NAS 4 TB

HGST (Hitachi Global Storage Technologies) is inmiddels al enkele jaren onderdeel van WD (Western Digital). Desondanks blijven ze onder hun eigen naam harde schijven uitbrengen, zoals het 2017-model Deskstar NAS die wij onder de loep namen. Overigens geen vreemde keuze aangezien HGST in de regel een solide reputatie heeft.

Met 7200 rpm is de Deskstar NAS 4 TB één van de snelste schijven in de test, en van die snellere schijven is het ook de goedkoopste. Wel is hij al zachtjes hoorbaar in ruststand en hoewel hij tijdens het streamen van een film niet significant luider wordt, is dat wel het geval bij de random-access-test, op welk moment hij tot de luidste schijven behoort.

Het is vooral het hogere energieverbruik en het feit dat de goede prestaties in een 1Gbit/s-netwerk niet tot hun recht komen wat de HGST Deskstar NAS minder interessant maakt ten opzichte van onder meer de WD Red en de Seagate IronWolf. Als je die betere prestatie daadwerkelijk zou kunnen benutten en is geluidsproductie totaal irrelevant voor je, dan is de HGST Deskstar NAS zo gek nog niet, maar dat is dus enkel voor een wat beperkte doelgroep.

©PXimport

HGST Deskstar NAS 4 TB

Prijs
€ 124,95
Website
www.hgst.com6Score60

Toshiba N300 4 TB

Toshiba zet met de N300 een directe concurrent neer voor het model van Hitachi. Ook Toshiba kiest voor een snellere 7200rpm-schijf en dat zien we ook in de prestaties. Maar we plaatsen wederom de kanttekening dat die prestaties voor de overgrote doelgroep niet tellen.

Onder zware belasting blijft de Toshiba iets stiller dan de HGST. Dat is uiteraard fijn, maar daarmee is echt evengoed geen stille schijf: onder belasting blijft ook dit model nadrukkelijk hoorbaar. Het verbruik is ondanks de snelheid iets beter binnen perken gehouden, en dat verschil tussen de N300 en de Deskstar NAS is wel relevant.

In theorie is de Toshiba N300 daarmee technisch iets interessanter dan de HGST Deskstar NAS voor die paar mensen met een sneller dan 1Gbit/s-netwerk en -nas en die geen boodschap hebben aan het geluid. Tenminste, als beide schijven hetzelfde zouden kosten. Hoewel een beperkt aantal winkels deze Toshiba N300 voor concurrerende prijzen aanbiedt, is de beschikbaarheid ervan op dit moment wat minder. En gemiddeld genomen betaal je een tientje tot vijftien euro per schijf meer voor de N300. Dat verdien je met een marginaal lager stroomverbruik niet snel genoeg terug. Toshiba moet dus zorgen dat hun producten beter beschikbaar worden en voor een betere prijs in de winkel komen te liggen.

©PXimport

Toshiba N300 4 TB

Prijs
€ 139,95
Website
www.toshiba.nl7Score70

Seagate IronWolf 4 TB

De IronWolf is de nas-serie van veteraan Seagate en in tegenstelling tot de twee eerder besproken modellen richt Seagate zich met deze serie primair op een lagere geluidsproductie en een lager energieverbruik, dan op prestaties. Het verschil in geluidsproductie tussen deze Seagate IronWolf van 5900 rpm en de eerder genoemde 7200rpm-modellen is dan ook groot. De N300 en Deskstar waren in rust al iets hoorbaar, de IronWolf blijft nagenoeg stil, terwijl zelfs onder zware belasting de geluidsproductie zeer bescheiden blijft. Een wereld van verschil met de N300, Deskstar NAS en ook de WD Red Pro.

Het energieverbruik is ook significant lager, al moet Seagate daar zijn meerdere erkennen in de WD Red, die door de bank genomen ook nog marginaal stiller is. Seagate verliest wat snelheid betreft echter weinig ten opzichte van de snelste schijven en heeft daarbij ook de laagste aanschafsprijs van de vijf schijven in deze test. Dat maakt dat deze IronWolf drives dus erg interessant zijn als je een beperkt budget hebt, ook als je iets sneller wilt zonder al te veel qua geluid in te boeten. Seagate werkt ook nog samen met Synology en Asustor zodat de gebruiker iets meer informatie krijgt over de status van je harde schijven, al vinden wij de praktische voordelen daarvan niet zo groot.

©PXimport

Seagate IronWolf 4 TB

Prijs
€ 114,95
Website
www.seagate.com9Score90

Western Digital Red 4 TB

De Western Digital Red is de directe concurrent van de IronWolf en heeft een nog sterkere focus op geluidsproductie en energieverbruik. Hierdoor is de WD Red de zuinigste schijf in de test. Hij is gemiddeld genomen wel een paar euro duurder dan de IronWolf en je bent een paar jaar verder voordat het lagere stroomverbruik dat terugverdient. Hoewel de Seagate IronWolf en WD Red concurreren wat betreft maximale geluidsproductie, beide zijn bescheiden, heeft WD zowel in rust als tijdens het streamen van media toch het voordeel boven Seagate.

In tegenstelling tot de Seagate IronWolf gaat het lage energieverbruik en de lage geluidsproductie hier wel ten koste van de maximale snelheid. Bij een normaal 1Gbit/s-netwerk maakt het prestatieverlies simpelweg niet uit. Ook deze schijf schrijft en leest nog zo’n vijftig procent sneller dan je netwerk aan kan en in de praktijk merken wij geen significant verschil. Bij trunking of 10 Gbit/s vinden we het wel een aandachtspuntje.

©PXimport

Western Digital Red 4 TB

Prijs
€ 124,95
Website
www.wdc.com9Score90

Western Digital Red Pro 4 TB

De WD Red Pro is een compleet ander beestje. Deze snellere 7200rpm-schijf wint meer prestatiebenchmarks dan welke andere schijf, en is nipt zuiniger en stiller dan de andere 7200rpm-schijven in de test. Het lijkt daarmee de beste ‘snelle’ optie.

De WD Red Pro is echter ook ruim de duurste vanwege de grootzakelijke positionering van het product. Het enige voordeel voor de thuisgebruiker is de langere garantie van vijf jaar. Het product is technisch uitstekend, en heeft een goede balans tussen prestaties, geluid en verbruik voor in een serverrack, maar voor de consument is het overkill. De enkeling die in een 10Gbit/s-netwerk heeft geïnvesteerd zal van deze meerprijs ook niet opkijken.

©PXimport

Western Digital Red Pro 4 TB

Prijs
€ 179,99
Website
www.wdc.com8Score80

Conclusie

We ontdekten forse verschillen tussen de 4TB-schijven waarbij we direct willen opmerken dat conclusies over deze 4TB-varianten niets zeggen over de andere capaciteiten! Niet zozeer de prestaties, maar de praktische impact van de verschillen in meetresultaten blijft redelijk beperkt, maar het verschil tussen de stilste en de luidste schijf is groot, zo ook het stroomverbruik.

Voor de typische consumenten-nas is het nek-aan-nek, maar geven we de winst en daarmee het Best Getest-keurmerk aan de WD Red. Hoewel hij op papier trager is, heeft het voor het gestelde gebruiksdoel geen invloed, terwijl hij is wel nipt zuiniger en stiller dan de Seagate IronWolf. Deze laatste heeft een wat lagere prijs en hogere snelheden, dus mocht je wel een extra snel netwerk hebben, dan zien we daar argument genoeg om deze te overwegen.

Voor consumenten vinden we de 7200rpm-schijven eigenlijk niet interessant. Ze zijn veel luider, minder zuinig en de prestatiewinst is nagenoeg niet te ervaren. Is pure snelheid echter wel een eis, dan biedt de WD Red Pro topprestaties, een lange garantie en een goede balans, maar dat gaat gepaard met een erg stevig prijskaartje dat vaak enkel voor zakelijke doeleinden te verantwoorden zal zijn. Zowel de Toshiba N300 en HGST Deskstar NAS zijn dan goedkopere alternatieven voor wanneer snelheid boven geluid en verbruik gaat, maar het aantal scenario’s waarin die een harde aanbeveling zouden krijgen is beperkt.

In de tabel hieronder vind je de testresultaten (.pdf) terug.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal: 1,43 inch

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.