Hoewel er grote kansen en beloningen te vinden zijn in het nieuwe ‘Wilde Westen’ van de cryptovalutamarkt, gaat de zoektocht naar digitaal goud gepaard met enorme risico’s. Er zijn veel manieren om geld te verdienen met cryptovaluta, die grofweg onmder te verdelen zijn in drie categorieën: speculatie, mining (Proof of Work) en staking (Proof of Stake).

Door: Maarten Jacobi

De meest voor de hand liggende (en toegankelijke) manier om geld te verdienen middels cryptovaluta, is door speculatie: koop een x-bedrag van een cryptomunt op een van de vele online exchanges die die munt aanbiedt, bewaar deze eventueel in een eigen wallet en wacht tot de munt in waarde stijgt om hem tot slot weer te verkopen voor een hoger bedrag. Kocht je op 25 augustus 2016 een Bitcoin voor 575,16 dollar en had je die bewaard tot 25 augustus 2017, dan kon je hem verkopen voor 4388,95 dollar … een vermenigvuldiging met ongeveer 7,63(!).

Speculatie

Naast Bitcoin zijn er inmiddels meer dan duizend alternatieve munten (altcoins) om in te investeren, die verspreid over meerdere exchanges verkrijgbaar zijn. Hoewel Bitcoin op het moment van schrijven veruit de grootste en populairste cryptomunt is, valt er vaak op korte termijn veel meer te verdienen (en te verliezen) met de kleinere munten of tokens. Deze kunnen zelfs binnen enkele dagen in waarde vertienvoudigen (of door tien gedeeld worden).

Om te bepalen welke munt het waard is om mee te speculeren op de korte of op de lange termijn, is een grondige analyse noodzakelijk. Hierbij kun je elke munt op twee manieren benaderen: middels een fundamentele en/of technische analyse. Bij een fundamentele analyse staan de kwalitatieve eigenschappen van de munt zelf centraal, inclusief het achterliggende concept. Bij een technische analyse wordt juist enkel gekeken naar de ontwikkeling van de koers zelf.

In beide gevallen begint de zoektocht naar een potentiële munt op coinmarketcap.com: een dataservice-website waarop de belangrijkste informatie over de verschillende cryptovaluta vermeld staat. Denk aan een overzichtelijk koersschema, het volume van de munt, verschillende exchanges waar de munt beschikbaar is en relevante url’s naar de website en socialmedia-pagina’s van de ontwikkelaars.

©PXimport

Het bestaansrecht van een altcoin hangt onder meer af van de mate waarin de munt een unieke toevoeging of variatie biedt op de bestaande blockchain-munteenheden, met name ten opzichte van Bitcoin. Zo functioneert Ethereum bijvoorbeeld niet alleen als een betaalmiddel, maar biedt het als platform mogelijkheden voor ‘smart contracts’, die ook andere toepassingen mogelijk maken – een belangrijke reden dat deze munt inmiddels op nummer twee staat in marktwaarde, achter Bitcoin. Om het bestaansrecht van een munt te bepalen, is het zaak om enkele punten goed in kaart te brengen.

Voor de hand liggend, maar zeker belangrijk, is de officiële website. Is deze up-to-date en wordt het concept er helder uitgelegd? Daarnaast heeft praktisch elke cryptomunt een witboek (white paper), veelal te downloaden als pdf vanaf de officiële website. Hierin staat de technische uiteenzetting en unieke toevoeging van de munt beschreven. Hoewel niet altijd even volledig, is een overtuigende white paper wel een belangrijk marketinginstrument voor de geloofwaardigheid van een munt.

Crypto-koersen volgen

Vaak is op de site ook een roadmap beschikbaar, die laat zien wat de belangrijke aankomende updates en ontwikkelingen zijn in een overzichtelijk tijdspad. Opvallend is bijvoorbeeld dat een succesvolle implementatie van gebeurtenissen op de roadmap vaak zorgt voor stabiliteit onder de gebruikers van de munt, wat veelal een stijging van de muntwaarde tot gevolg heeft. Zo leidde de succesvolle implementatie van de SegWit-techniek in Bitcoin tot een enorme prijsstijging. Ook een geplande rebranding of samenwerking kan een prijsstijging teweegbrengen. Daarnaast laat de roadmap goed de ambitie van de ontwikkelaars zien.

Om te onderzoeken hoe levendig de ontwikkeling van een cryptomunt is, is GitHub een goede raadgever. Hier is de opensource-code van de meeste munten beschikbaar gesteld en wordt meteen zichtbaar hoeveel er gewerkt wordt aan een project en door wie. Een levendige repository op GitHub is een goede indicator voor een gezonde munt.

Dat geldt zeker ook voor een community: de mensen die geloven in de munt zijn belangrijk vanuit marketingoogpunt, er moet immers reclame worden gemaakt om de munt aan de man te brengen en het helpt enorm als een actieve community het evangelie verspreidt. De Reddit-pagina, die vaak op CoinMarketCap vermeld staat bij het Social Media-tabje van de muntpagina, is daarbij belangrijk om in de gaten te houden. Ontwikkelaars van de munt houden hier regelmatig Q&A’s en de community discussieert er gepassioneerd over toekomstige ontwikkelingen en gepubliceerde artikelen.

De markt manipuleren

Tot slot is het goed om te kijken naar de beschikbaarheid van de munt. Bekijk de lijst met verschillende exchanges onder het tabje Markets op de muntpagina op coinmarketcap.com. Vergelijk de beschikbare exchanges met het volume: als de munt relatief veel volume heeft en nog maar op een paar (kleine) exchanges verkrijgbaar is, is het aantrekkelijk voor een exchange om de munt aan te bieden.

Een exchange verdient namelijk aan de transactiekosten tussen de verschillende trades, en veel volume betekent veel circulatie en daarmee ook veel trades. Zeker als een grote exchange de munt ineens aanbiedt, kan dit grote gevolgen hebben voor de prijs ervan. Een goed voorbeeld is de munt Monero, die kort na de legalisering van exchanges in Zuid-Korea ineens van 50 dollar naar bijna 150 dollar steeg.

©PXimport

Hoe lager het volume van een munt, hoe makkelijker er marktmanipulatie kan optreden in verschillende vormen. Op een exchange wordt gehandeld via buy- en sell-orders, die in een orderbook terechtkomen. Iemand met heel veel van een bepaalde munt, kan de prijs manipuleren door bijvoorbeeld een gigantische sell-order te plaatsen, net iets boven de huidige vraagprijs. Hierdoor lijkt het alsof de munt nooit ver boven de vraagprijs uit zal komen, aangezien deze dan in één klap in grote hoeveelheden verkocht zou worden (ook wel een ‘sell-wall’ genoemd), waardoor de munt keldert.

Munthouders die deze sell-order zien staan, kiezen vaak eieren voor hun geld: ze verkopen de munt iets onder de sell-wall, waardoor de prijs van de munt zakt. De manipulator annuleert vervolgens zijn of haar sell-order en koopt de munt goedkoop bij, waarna deze meteen weer stijgt (de grote sell-order is immers verdwenen en er is weer ruimte voor groei). Dit wordt ook wel ‘spoofing’ genoemd en is zelfs strafbaar op de gewone aandelenmarkt.

Pump and dump

Ook een ‘pump and dump’ is een veelvoorkomende vorm van marktmanipulatie in de cryptohandel: een nietszeggend muntje met weinig volume wordt (vaak door een groepje mensen) ineens zo groot ingekocht, dat de prijs met soms wel twintig procent toeneemt in een uur. Andere mensen zien dit en kopen de munt, hopende dat deze nog even doorstijgt.

Dat gebeurt vaak ook nog even, aangezien steeds meer mensen kopen na het zien van de stijging, waarna de initiële groep kopers de munt massaal en plotseling voor een hoge prijs verkoopt. Daarmee zakt het kaartenhuis volledig in elkaar. De slachtoffers: mensen die op de top van dit piramidespel hebben ingekocht in de hoop dat de munt verder zou stijgen.

Belangrijk om te onthouden: hoe meer volume een munt heeft, hoe moeilijker het is om te manipuleren.

Tot slot is het belangrijk om te weten dat men het gros van de altcoins koopt met Bitcoin, waarmee de koers ook via Bitcoin weer teruggerekend moet worden naar euro’s. Dit zorgt voor een hefboomeffect: stijgt een munt met 33 procent en is Bitcoin in de tussentijd 12 procent gestegen, dan ontstaat er een toename in euro’s van 48,96 procent (1,33 x 1,12 minus het investeringsbedrag). Dit kan uiteraard ook flink in iemands nadeel werken: is een munt met 33 procent gestegen maar is Bitcoin 13 procent gedaald, dan is er een winst in euro’s van slechts 15,71 procent.

Houd er ook rekening mee dat hier (afhankelijk welke exchange je kiest) transactiekosten bijkomen per trade. Zo bevatten alle trades op de populaire Bittrex-exchange een commissie van 0,25 procent. Wil je geld terugzetten naar euro’s, dan dien je ook nog eens rekening te houden met de kosten van het Bitcoin-netwerk, die op het moment van schrijven vaak 0,001 BTC in rekening brengen (ongeveer 5 euro).

Tradebots en arbitrage bots

Geen zin om zelf alle koersen en exchanges bij te houden? Je kunt ook gebruikmaken van verschillende tradebots, die via een technische analyse van de koers beslissingen maken namens de gebruiker. Via een API van de exchange kun je een ‘machtiging’ geven aan de tradebot-software om namens jou te handelen. De serieuzere tradebots kosten (periodiek) geld en komen in de vorm van uitgebreide softwarepakketten die grotendeels ook zelf verder te programmeren zijn, op basis van eigen inzichten en tactieken.

Het gebruik van een bot heeft unieke voor- en nadelen. Allereerst de snelheid. Als mens is het moeilijk om binnen een fractie van een seconde een stijgingspatroon te herkennen en erop te handelen, maar een bot zou dit wel kunnen en binnen een fractie van een seconde in- of uitstappen.

Veel tradebots zijn programmeerbaar om bepaalde technische strategieën uit te kunnen voeren, zoals de populaire Regression Slope Cross, MACD, StochRSI of Aroon. Een tradebot handelt zonder tussenkomende emoties (geen paniekreacties) en voorkomt menselijke fouten. Alle punten van de fundamentele analyse die we hierboven besproken hebben, kunnen niet door een tradebot in acht worden genomen, wat voor veel investeerders een groot nadeel is. Een aantal bekende en veelgebruikte tradebots zijn Haasbot, Tradewave (een community waar gebruikers strategieën uitwisselen) en Cryptotrader.

Een andere belangrijke manier om geld te verdienen aan cryptovaluta is via arbitrage, ofwel het verschil in prijs van dezelfde munt op verschillende exchanges. Dit kan enkele dollars per munt schelen, die via een arbitragebot heel snel kunnen worden verhandeld. Met grote aantallen geld kan dit veel rendement opleveren, het wordt ook wel ‘high frequency trading’ genoemd. Een voorbeeld van een populaire opensource en gratis arbitragebot is Blackbird. Deze is gratis te downloaden op GitHub en kan worden gebruikt om middels long- en shortposities Bitcoin op verschillende exchanges te verhandelen.

Geld verdienen aan cryptomining

Veel cryptovaluta’s maken als blockchaintechniek gebruik van mining, ook wel Proof of Work genoemd: een netwerk van computers controleert de transacties middels het uitvoeren van zware rekensommen met behulp van de cpu’s of gpu’s. Later vertellen we je meer over het bouwen van zo'n pc. Voor dit artikel is het vooral interessant om naar het rendement van zo’n mining-rig te kijken. Dit doen we naar aanleiding van een voorbeeld. We gaan uit van een mining-rig van ongeveer 3000 euro (bijvoorbeeld 6x RX470 / RX570 van 800 W) en gemiddelde stroomkosten van 20 cent per kWh.

De eerste stap is dan het uitrekenen van de effectieve stroomkosten: de prijs per kWh × het aantal wattverbruik × het aantal uren dat de rig aan staat per dag. Het is hierbij raadzaam om niet uit te gaan van 24 uur uptime, aangezien er zich ook problemen kunnen voordoen. Veel miners houden rekening met zo’n drie uur per dag downtime als conservatieve kostenberekening. In onze configuratie komen we uit op: 0,20 euro/kWh × 800W × 21 uren = 3,36 euro per dag, oftewel ongeveer 100 euro per maand.

Om effectief te kunnen minen is het noodzakelijk om deel te nemen aan een mining-pool: een groep miners die gezamenlijk op zoek gaan naar de munten. Om deel te nemen aan zo’n pool lever je op het moment van schrijven gemiddeld 2 procent van de opbrengst in. Vervolgens is er ook nog mining-software nodig, die in veel gevallen ook een bedrag vraagt van ongeveer 2 procent of minder van de opbrengst. Samen is dat ongeveer 4 procent die je meteen moet afschrijven als een ‘miningbelasting’.

Tot slot zijn er transactiekosten van de munten om ze in een wallet te krijgen en weer te converteren naar euro’s. Wie momenteel 1 Ethereum verstuurt naar een wallet, betaalt ongeveer 0,002 Ethereum aan transactiekosten. Om deze om te zetten naar euro’s, moet de Ethereum verplaatst worden naar een exchange, wat wederom transactiekosten vergt. Reken daarom (bovenop de eerder berekende kosten) gemiddeld nog eens 4 procent voor alle conversiekosten terug naar euro’s.

Winst uitrekenen

Proof of Stake

Een steeds populairder wordende wijze van transactie-verifiëring is staking (of Proof of Stake), waarbij de munten in wallets van de gebruiker kunnen worden ingezet om transacties in het netwerk te verifiëren en er dus geen mining nodig is. Simpel gezegd ontvangt de gebruiker bij een stake-munt ‘rente’ voor het beschikbaar stellen van de munt ter controle en verbetering van het netwerk.

Er zijn verschillende modellen van Proof of Stake-munten, waarbij de masternode het populairst lijkt: een groot aantal munten wordt in een aparte node op een server samengevoegd en vastgezet, waarna ze bij het netwerk (via een statisch ip-adres) worden aangemeld om te kunnen worden gebruikt ter controle van transacties en het verder doorvoeren en ontwikkelen van het netwerkprotocol.

Een populaire crpytomunt die deze constructie toepast is Dash, waarbij men 1000 Dash nodig heeft om zelf een masternode te kunnen draaien, met een (constant afnemend) rendement van momenteel gemiddeld 9 procent op jaarbasis.

Wat de toekomst van cryptovaluta te bieden heeft is nog zeer onzeker. Dit hangt sterk samen met de uiteindelijke implementatie van de munten in het dagelijks leven wereldwijd, wat onder andere sterk afhankelijk is van mondiale politieke en technische ontwikkelingen. Hoewel het handelen in cryptovaluta steeds populairder en toegankelijker wordt, is het nog steeds voor een kleine groep pioniers weggelegd, die enorme risico’s durven te nemen met hun investeringen.

Wel kunnen we met zekerheid zeggen dat er in dit Wilde Westen voorlopig nog vele schatten en bandieten op de loer liggen.

Philips introduceert de Baristina Plus Stainless Steel, een semi-automatische koffiemachine met een roestvrijstalen design en iced coffee-functie. Dit derde apparaat in de Baristina-lijn combineert een robuuste uitstraling met veel gebruiksgemak. Kan er echt niks verkeerd gaan? ID.nl testte het uit.

Ontwerp & specificaties

De Baristina Plus Stainless Steel is een matte, zilverkleurige koffiemachine waarmee je espresso, lungo en cold brew kunt maken van je eigen gewenste soort koffiebonen. In het apparaat zit een grinder die de bonen maalt, de gemalen koffie komt in het portafilter terecht en daarmee zet de Baristina een kop koffie in de gewenste sterkte. De machine is met zijn 5,8 kilo makkelijk te verplaatsen en niet overdreven groot: 35 centimeter hoog, 38 centimeter diep en 15 centimeter breed. De buitenzijde is uitgevoerd in RVS. Smaakvol, maar wel gevoelig voor vingerafdrukken (zoals alle apparaten van roestvrij staal).

©Versuni

Plaats in de Baristina-lijn & techniek

Deze machine is de derde variant in de Baristina-lijn. De eerste, de Baristina, bood in vergelijking met dit apparaat geen ice koffie en was eenvoudiger uitgevoerd. De tweede, de Baristina met Bean swap, bood de gebruikers de keuze om bij elke bak koffie te kiezen tussen twee soorten bonen, of een mix van beide. Dit derde, nieuwe apparaat is een premium-machine die naast een luxe uitstraling de kwaliteit van versgemalen koffie combineert met gebruiksgemak. Als extraatje vergeleken met het instapmodel is er dus de ice coffee-optie. Voor het koffiezetten zet de machine 16 bar pompdruk in voor optimale extractie.

Uitpakken & installatie

De machine zit deugdelijk verpakt in een grote doos met kartonnen bescherming. Er zit geen handleiding bij, alleen een sticker met iconen die aangeven wat er ongeveer moet gebeuren. We vinden dat echt een minpunt; wie nieuw is 'in de koffie' heeft toch wat meer informatie nodig over wat de machine precies kan.

Monteren is een groot woord voor wat je zelf nog moet doen om je eerste kop koffie te zetten. Je pakt het portafilter uit, spoelt het goed om en vult het waterreservoir van 1,2 liter. Dat kan door het reservoir los te halen uit de machine en onder de kraan te vullen. Handiger is het om het klepje bovenaan even open te doen en dan met een kan of maatbeker het water aan te vullen. Bovenin zit een reservoir voor koffiebonen. Ook dit open je met een klepje en vul je tot de rand. Dat is alles!

Bediening & functies

Dit apparaat is duidelijk ontwikkeld voor de koffieliefhebber die houdt van gemak en kwaliteit. De kwaliteit heb je natuurlijk deels zelf in de hand door het type koffiebonen dat je gebruikt. Het gemak uit zich in de bediening van de machine. Aan de bovenzijde zitten verschillende knoppen: een voor espresso, een voor lungo, een voor koffie waar je een ijskoffiedrank mee wilt maken, en een knop voor extra sterke koffie, voor als de standaardinstelling niet voldoende voor je is. Voor de ice coffee wordt de koffie eerst warm gebouwen waarna het doorstroomproces traag verloopt zodat de koffie langzaam afkoelt tijdens het zetten.

De instelling van de molen is niet aanpasbaar, het volume van de koffie in het kopje wel. Hier uit zich het gemis aan een handleiding, deze functie ontdekten we pas toen we op het YouTube-kanaal van Philips wat filmpjes bekeken over de bediening en functies. HIER vind je de betreffende video.

©Versuni

Workflow: van boon tot kop

Je duwt het portafilter in de gleuf links tot deze vastklikt. Dan kies je de gewenste drank, en beweegt (swipet) het portafilter helemaal naar rechts, waar de grinder zit. Het filter zit dan vast en de machine maalt de koffiebonen. Dat maakt uiteraard geluid, vergelijkbaar met andere koffiezetapparaten. Het filter spring terug naar de beginpositie, en de machine zet de gewenste hoeveelheid koffie. Stopt de keuzeknop met knipperen, dan is je 'bakkie' klaar. Het portafilter kun je dan loshalen, ondersteboven boven de vuilnisbak houden en met een druk op de knop de koffiedrab eruit werpen. Dat is alles.

Hier zie je in een Duitstalige video precies hoe dit werkt:

Praktijktest

Koffiemachines moeten natuurlijk getest worden en het liefst door veel verschillende mensen. Ons testexemplaar beleefde de vuurdoop tijdens een drukke verjaardagsvisite, waarbij alle koffiedrinkende bezoekers een kopje Baristina kregen. De vraag was of de machine snel genoeg zou zijn om mensen niet nodeloos lang te laten wachten, en of het geluid van het malen de gesprekken niet zou overstemmen. Voor beide aspecten slaagde de machine met vlag en wimpel. Iedereen was erg te spreken over de smaak van de koffie. Het waterreservoir van 1,2 liter is natuurlijk na enige tijd leeg, dus moet tijdens zulke bijeenkomsten tussentijds wel worden bijgevuld.

Aandachtspunt

Wel dook er een klein aandachtspunt op. Na enige tijd kwam er nogal waterige koffie met een raar kleurtje uit de machine en klonk het malen ook een beetje gek. De koffiebonen bleken op te zijn. Daar komt verder geen signaal of melding van, maar is iets om in de gaten te houden. Het deksel van het koffiebonen-reservoir is semi-transparant, dus normaliter zou je dat wellicht snel zien. Echter, de machine wordt niet geleverd met een handleiding, maar... met een paarse sticker precies op die plek! Als je die er niet afhaalt, zie je dus niet hoe het gesteld is met de voorraad koffiebonen.

Onderhoud & schoonmaak

De machine heeft verder weinig nodig aan energie van de gebruiker. Het lekbakje is afneembaar en kun je periodiek schoonmaken. Als je zorgt voor voldoende water en bonen en het portafilter elke keer leegmaakt na het zetten van een kopje koffie, kun je een tijd vooruit. Overigens: als je vergeet de drab weg te gooien en aan een nieuwe bak koffie wilt beginnen, kun je het portafilter niet naar de grinder bewegen, dan zit 'ie vast. Je kunt dus nooit verse koffie gemaald krijgen over de drab van een eerdere sessie.

©Versuni

Eindoordeel & alternatieven

Deze machine blinkt uit in gebruiksgemak en het robuuste design zal zeker een grote groep koffiedrinkers aanspreken. Het reservoir bevat genoeg water om de dag door te komen, en er kan eigenlijk niets misgaan tijdens het gebruik. De prijs is stevig vergeleken met de eerder uitgebrachte Baristina Bean Swap, die geen optie heeft voor ice koffie, maar wel weer de keuze biedt uit twee soorten koffiebonen. Ben je erg prijsbewust en wil je wel de genoemde functies voor espresso, lungo en ice koffie, maar geef je niks om verse bonen, dan is de L'OR Barista Absolu zeker een optie. Die werkt met cups maar is in functionaliteit identiek. Kies je voor je eigen bonen, stijl en gebruiksgemak, dat is de Baristina Plus Stainless Steel een goede keuze.

☕ Bekijk alle koffieapparaten van Philips op Kieskeurig.nl

Met de huidige energieprijzen letten we allemaal extra op ons stroomverbruik. Zuinig aandoen klinkt logisch, maar is best lastig als je niet weet waar de echte energieslurpers zitten. Soms zitten de kosten in een onverwachte hoek. We zetten vijf apparaten op een rij die meer stroom verbruiken dan je waarschijnlijk denkt.

Altijd doen: energielabel checken of instellingen aanpassen

Als je iets in huis moet vervangen, kijk in de winkel dan altijd eerst naar het energielabel. Dat geeft een duidelijk beeld van het stroomverbruik. Blijf je liever nog even bij je huidige toestel, dan helpt het om zuiniger met de instellingen om te gaan. Denk aan het aanpassen van de standby-stand of het apparaat alleen gebruiken op momenten waarop de stroomprijs lager ligt. Dat levert al snel tientallen euro's voordeel op.

©EPREL

1. Kokendwaterkraan: 133 euro per jaar

Meteen kokend water uit de kraan: wie eenmaal een Quooker heeft, wil niet meer zonder. Maar realiseer je wel dat zo'n kraan het water doorlopend op temperatuur moet houden. En dat zie je terug op je energierekening. Een voorbeeld: een gezin van drie personen gebruikt gemiddeld zo'n 10 liter kokend water per dag via een Quooker. Om dit water te verwarmen, is jaarlijks ongeveer 423 kWh aan energie nodig (bron: ANWB Energie) . Daarnaast kost het op temperatuur houden van het water nog eens 87,5 kWh per jaar. Dit komt neer op een totaal energieverbruik van 511 kWh per jaar. Stel dat je een energiecontract hebt waarbij je gemiddeld 0,26 euro per kWh betaalt, dan kost de kraan je 133 euro per jaar. Je moet dus zelf de afweging maken of je het extra comfort vindt opwegen tegen de extra kosten.

2. Wifi-versterker: 23 euro per jaar

Overal goede wifi in huis: we kunnen niet meer zonder. Zeker wanneer je veel thuis werkt, graag streamt of kids hebt die niet achter hun gameconsole zijn weg te slaan, is een must. Grote kans dus dat je een of meerdere wifi-versterkers of repeaters gebruikt. Omdat die 24/7 hun werk doen, kost dat meer dan je misschien denkt. De gemiddelde wifi-versterker – je hebt ze met verschillende wattages – verbruikt jaarlijks 88 kWh. Dat kost je per jaar dus ongeveer 23 euro per repeater.

3. Televisie: afhankelijk van grootte en schermresolutie

Niet verrassend: het stroomverbruik van een televisie is afhankelijk van het formaat van het scherm. Een 65inch-televisie verbruikt bijvoorbeeld twee keer zo veel stroom als een 43inch-exemplaar met hetzelfde energielabel. Vooral de resolutie van het scherm maakt veel uit voor het verbruik. Grotere beeldschermen hebben een hogere resolutie om een scherp beeld te krijgen, zoals een 4K- of zelfs 8K-resolutie. 8K-televisies verbruiken flink meer energie dan een 4K-televisie die net zo groot is. Bij televisies wordt daarom ook vaak het stroomverbruik apart vermeld voor zowel de SDR- als de HDR-video. In dit geval staat SDR voor Standard Dynamic Range met een resolutie van 1080p en HDR voor 4K-content.

Doordat er hier zo veel variabelen een rol spelen, kunnen we geen richtbedrag berekenen. Met deze gegevens en de uitleg over verbruik uitrekenen in het kader hierboven kun je dit het beste zelf doen.
Lees ook: Dit zijn de 11 best geteste televisies van 2025

4. Extra koelkast - tussen de 30 en 36 euro

Wanneer ze een nieuwe koelkast kopen, zetten veel mensen hun oude koelkast in de schuur of garage. Handig, maar houd er rekening mee dat oude koelkasten wel een stuk minder zuinig zijn dan nieuwe. Stel dat je een simpele, eendeurs oude koelkast als extra koelruimte gaat gebruiken. Grote kans dat zo'n koelkast dan energielabel D, E of zelfs F heeft. Daarvan is het gemiddelde jaarverbruik respectievelijk 113, 130 en 139 kWh. Dat kost je op jaarbasis al snel tussen de 30 en 36 euro op jaarbasis extra.

Het kan dus slimmer zijn om in plaats daarvan één grotere koelkast in de keuken neer te zetten. Neem een energiezuinig model als de Samsung RB38C607AB1: die heeft een koelinhoud van 273 liter en een vriesinhoud van 114. Verbruik op jaarbasis? 108 kWh, dus ongeveer 28 euro. Dat is dus lager dan die simpele, oude eendeurs koelkasten die we hierboven hebben aangehaald!

Weet je niet zeker of je aan één koelkast genoeg hebt? Veel mensen leggen uit gewoonte alles in de koelkast, maar dat is zonde van de ruimte én de energie. Sommige producten horen er zelfs liever niet in: tomaten, komkommers, avocado's en aubergines verliezen door de kou hun smaak. Daarnaast zijn harde groenten zoals pompoen, knolselderij en winterpeen op een koele plek in huis wekenlang houdbaar zonder koeling. En waarom zou je zes flessen frisdrank tegelijk koelen? Er pas een nieuwe fles in zetten wanneer de oude bijna leeg is werkt net zo goed.

Wil je de tweede koelkast toch houden, zet hem dan alleen aan wanneer je hem echt nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer je je hele familie hebt uitgenodigd voor het kerstdiner of wanneer je je verjaardag viert.

5. Consoles en gaming-pc's - tussen de 45 en 365 euro

Ben je een fervent gamer of heb je kinderen die dat zijn? Afhankelijk van het apparaat waarmee er gegamed wordt, kunnen de kosten flink oplopen. Gebeurt dat op een Xbox of PlayStation, dan verbruikt deze tussen de 150 en 160 watt per uur. Game je 3 uur per dag, dan zit je per jaar zo aan de 45 euro.

Maar pas écht in de papieren loopt het met een game-pc: het verbruik zo'n machine komt gemiddeld per jaar – inclusief monitor – uit op ongeveer 1.400 kWh. Je hebt het dan, bij een tarief van 0,26 euro/kWh, over zo'n 365 euro. En dat staat gelijk aan het energieverbruik van drie koelkasten. Wil je echt besparen, dan is een gameconsole dus de betere keuze. En door hem echt uit te zetten in plaats van op stand-by wanneer je hem niet gebruikt, ben je nog voordeliger uit.