Door deze 5G-complottheorieën staan zendmasten in brand

5G is de opvolger van 4G, het netwerk dat je smartphone bijvoorbeeld gebruikt om online te kunnen zijn. Met 5G kun je nog sneller, nog grotere bestanden downloaden en kun je op nog betere kwaliteit naar streamingdiensten en televisie kijken. Er wordt heel veel vertraging uit het internet gehaald met 5G, wat bijvoorbeeld belangrijk is voor de medische wereld, waarin elke milliseconde telt. 4G is qua snelheid ongeveer 100 megabit per seconde en 5G haalt 100 keer zoveel. Ook belooft 5G van grote invloed te zijn op de verkeersveiligheid, omdat (zelfrijdende) auto’s zo veel directer met elkaar kunnen communiceren. Sneller dan dat een mens op het rempedaal kan trappen.

De voordelen zijn duidelijk, maar over de nadelen doen diverse verhalen de ronde. Tot op heden is er nog geen wetenschappelijk bewijs dat 5G slechter zou zijn voor de gezondheid dan bijvoorbeeld 4G. Bovendien menen veel wetenschappers dat 4G helemaal geen gevolgen heeft voor de volksgezondheid. Aan de andere kant betekent het feit dat er geen wetenschappelijk bewijs voor iets is op dit moment, niet dat dat er niet wel zal zijn op de langere termijn.

Niet helemaal onterecht?

Anti-5G-activisten waren er al ver voor het coronavirus in onze levens kwam. Hoewel nog geen wetenschappelijk bewijs voor is, wordt 5G vooral door deze groep in verband gebracht met kanker, onvruchtbaarheid en Alzheimer. De grootste theorie over 5G is dus eigenlijk algemener: het idee leeft dat draadloze communicatie gevaarlijk is voor de menselijke gezondheid. Een groep mensen is bang dat de straling schadelijke effecten heeft en probeert zich hiervoor af te sluiten door bijvoorbeeld zelf helemaal geen elektronica te gebruiken. Zo hopen ze elektromagnetische straling zo veel mogelijk te beperken.

Deze mensen zijn er altijd al geweest en de theorieën over straling door wifi en mobiele data is er ook al sinds het begin van deze technologieën. Niet altijd geheel ongefundeerd. Stralingswetenschappers in Australië hebben 2266 studies over straling onderzocht en zagen in 68 procent dat er ‘flinke gezondheidseffecten of biologische effecten’ zijn. De WHO (World Health Organization) heeft elektromagnetische straling in 2011 als ‘potentieel kankerverwekkend’ genoteerd.

5G en COVID-19

De angst is er en het let lijkt erop dat de enorme onzekerheid en onwetendheid rondom COVID-19 extra angst inboezemt. Hierdoor lijkt het aantal mensen dat zich richt tot de theorieën te groeien. In ieder geval wordt er radicaler mee omgesprongen. Nu het coronavirus ongeveer in dezelfde landen heerst als waar de nieuwe 5G-technologie volop wordt getest en uitgerold, denken vooral complotdenkers dat hier een verband tussen zit. Het is heel dubbel, want tegelijkertijd is er een grote groep mensen die meent dat sneller en beter internet er juist voor zorgt dat er eerder kan worden ingegrepen als iemand ziek wordt.

In het Verenigd Koninkrijk was er zelfs een toren in de brand gestoken die een ziekenhuis in Birmingham van communicatie voorziet. Een ziekenhuis waar juist coronaviruspatiënten liggen. Ook in Nederland zijn de gevolgen enorm: zo kan het noodnummer 112 niet worden gebeld als een mast in vlammen opgaat.

De complottheorieën beschrijven onder andere dat het coronavirus slechts een soort afleidingsmanoeuvre is om 5G uit te rollen. Kortom, dat mensen binnen moeten blijven zodat er 5G-masten op allerlei plekken kunnen worden geplaatst waarvan het grote publiek dan geen weet heeft. Er gaan echter vooral theorieën dat de 5G-installaties juist hebben gezorgd voor het virus zelf. Ook zou 5G iets uitstralen wat iets veranderd binnen het menselijk lichaam, waardoor het ontvankelijk zou zijn voor het coronavirus.

Soms komen deze berichten vanuit doktoren, zoals de Belgische Kris van Kerckhoven, maar veelal wordt erover gesproken door mensen via fora, Facebook en YouTube-kanalen. Ook beroemdheden houden zich ermee bezig, zoals acteur Woody Harrelson die een video deelde van een 5G-mast die werd neergehaald, terwijl dit eigenlijk een slimme lantaarnpaal was.

'Kan geen toeval zijn'

Vooral het feit dat Afrika minder coronagevallen lijkt te hebben is koren op de molen van complotdenkers, omdat in dit werelddeel de uitrol van 5G minder snel zou gaan dan in de rest van de wereld. Het gevolg is dat 5G-masten ‘wapens van massamoord’ worden genoemd. Waar dit soort dingen over het algemeen redelijk tot discussies op het internet beperkt blijven, speelt het nu steeds meer in de echte wereld, omdat mensen ook fysiek masten in de brands teken.

Ondertussen is er decennialang onderzoek gedaan naar de invloed van 5G, 4G, 3G of andere vormen van draadloze communicatie. Hier is niet uit naar voren gekomen dat dit een schadelijke invloed heeft op immuunsysteem. Onze overheid is in ieder geval duidelijk over wat men vindt van de branden. Minister Grapperhaus heeft gezegd dat het een aanval is op onze hulpdiensten, en daarmee onze samenleving. De masten die men in brand steekt worden bovendien (nog) helemaal niet gebruikt voor 5G.

5G-straling gevaarlijk?

Het Agentschap Telecom en het RIVM hebben daarnaast onderzocht hoe het zit met de straling van 5G. De testlocaties in Nederland zijn gemeten en deze straling blijft onder de grens die Europa hieraan stelt. Aan de andere kant zijn de meeste mensen aangeven gevoelig voors straling te zijn, ook gevoelig voor bijvoorbeeld 4G, wat al langer in de lucht is. 4G en 5G hebben echter natuurlijk gezien geen heel verschillende specificaties. Aan de andere kant is 5G nieuw en kunnen er op dit moment geen uitspraken worden gedaan op het gebruik voor langere termijn.

Maar, ook als dit wel kon, dan nog zouden er complottheorieën bestaan. Er zijn mensen die overheden niet vertrouwen, er zijn mensen die zelfs denken dat er in een coronavaccin chips zouden zitten. Juist omdat we nog niet alles weten en kunnen weten over het coronavirus én over 5G, is er veel ruimte om hier een eigen draai aan te geven. Net als bij verkiezingen is het makkelijk om nepnieuws de wereld in te slingeren. En nog moeilijker om dit er weer af te halen: het artikel over de Belgische arts waarnaar we net verwezen, was allang offline gehaald, maar er wordt nog steeds over gesproken.

De discussies blijven doorgaan. Zeker op een plek als het internet, waar mensen tegelijkertijd naarstig op zoek zijn naar feitelijke informatie over de grote uitdagingen waarmee we met z’n allen te maken hebben.