Niet alle software hoef je per se te installeren op je computer. Met tooltjes die geen installatie nodig hebben (zogenaamde portable apps) heb je alleen een usb-stickje of wat cloudopslag nodig en gebruik je programma’s zonder dat ze eerst worden geïnstalleerd. Ben je klaar, dan sluit je het programma eenvoudig weer af. Welke programma’s zijn hiervoor geschikt? Wat zijn de mogelijkheden en welke beperkingen zijn er?

Tip 01: Voor wie

Portable apps hebben verschillende voordelen. Het belangrijkste kenmerk is dat je de software niet hoeft te installeren. Je houdt hiermee de computer schoon en opgeruimd. Ook voorkom je als een programma niet meer nodig is, dat je het moet de-installeren en hiermee Windows vervuilt. Portable apps lenen zich ook goed voor situaties waarin je tijdelijk gebruik maakt van een computer (bijvoorbeeld op je werk of van een ander) en het programma liever niet installeert of zelfs kunt installeren. Kortom: meer dan genoeg voordelen om er serieus mee aan de slag te gaan!

©PXimport

Tip 02: Zonder installatie

Steeds meer softwaremakers bieden naast de traditionele versie van hun software, ook een portable variant uit. Ben je hiernaar op zoek, controleer dan op de downloadpagina van de betreffende software of er een dergelijke variant wordt aangeboden. Vaak herken je die versies aan termen zoals ‘portable edition’, ‘stand-alone version’ en ‘no installation needed’.

Alleen officiële versies

Tip 03: Speciaal menu

De makers van PortableApps hebben een programma ontwikkeld waarmee je je eigen selectie portable programma’s kunt samenstellen en altijd met je mee kunt nemen. Je mag de software gratis gebruiken: van tevreden gebruikers vraagt men een kleine donatie als tegemoetkoming. Download de nieuwste versie. Vervolgens loop je door de stappen van de wizard. Klik op Volgende en ga hierna akkoord met de licentievoorwaarden. PortableApps vraagt hoe je het programma wilt installeren: kies voor Nieuwe installatie en bevestig met Volgende. In het daaropvolgende scherm kies je waar het programma moet worden geïnstalleerd. Wij kiezen ervoor om het programma in de cloud te installeren, in een van onze cloudmappen. Kies voor Cloud. Voordeel hiervan is dat we altijd toegang hebben tot onze installatie, zolang we een internetverbinding hebben. In het volgende scherm geeft de wizard aan in welke cloudmap kan worden geïnstalleerd.

©PXimport

Tip 04: Installatieopties

Wil je de programma’s liever vanaf een usb-stick gebruiken? Kies dan voor Portable. Geef aan op welke usb-stick het programma mag worden geïnstalleerd. Je kunt er ook voor kiezen om PortableApps op de lokale computer te installeren. Kies dan voor Lokaal of voor Lokaal alle gebruikers.

Tip 05: Aan de slag

De eerste keer dat je het programma opent, haalt de software een lijst op van beschikbare programma’s. Dit kan even duren. De programma’s zijn gerangschikt per categorie. Zo zijn er onder meer de categorieën Afbeeldingen en foto’s, Hulpprogramma’s, en Spellen. Neem de lijst door en selecteer de tools waarin je interesse hebt. Tevreden met de selectie? Klik op Volgende. De programma’s worden vervolgens gedownload, uitgepakt en toegevoegd aan de selectie van PortableApps. Je opent PortableApps via het pictogram in het systeemvak van de Windows-taakbalk. Het programma heeft het uiterlijk van het startmenu van een wat oudere Windows-versie. Links vind je de programma’s. Klik op een app om deze te openen.

Je kunt later op elk moment nieuwe apps installeren. Open PortableApps en kies voor Apps, Meer apps verkrijgen. Geef vervolgens aan hoe je de apps wilt selecteren. Kies daarbij tussen Op categorie, Op titel, Nieuwe releases en Recent bijgewerkt.

©PXimport

Tip 06: Extra instellingen

Via het optievenster van PortableApps heb je toegang tot interessante extra instellingen. In het hoofdvenster van PortableApps klik je op Opties. Wil je ook toegang tot bètaversies, open dan het tabblad App Store. Plaats een vinkje naast de optie Geavanceerde apps weergeven (bèta/test). Ook op het tabblad Geavanceerd heb je de beschikking over zinvolle functies. Zo kun je overbodige welkomstvensters van apps uitschakelen (Splash screens van apps uitschakelen) en apps automatisch afsluiten als je PortableApps verlaat (Apps sluiten bij afsluiten van Platform). Via het tabblad Thema’s pas je het uiterlijk van PortableApps aan. Om de interfacetaal van het platform aan te passen, kies je de gewenste taal op het tabblad Algemeen.

©PXimport

Tip 07: Handige reservekopie

Heb je met veel zorg en aandacht een collectie portable apps opgebouwd? Maak een back-up van je programma’s. Zo kun je altijd eenvoudig terugkeren naar een gemaakte back-up, bijvoorbeeld als je PortableApps op een andere computer gebruikt. Klik op Back-up en vervolgens op Back-up maken. Klik op Volgende en geef aan waarvan je een back-up wilt maken. Kies voor Compleet. In het vak Back-up Opties eronder kies je de back-uplocatie. Klik tot slot op de knop Backup. Om in de toekomst een reservekopie terug te zetten, kies je in het programmavenster voor Back-up / Back-up herstellen.

Tip 08: Altijd up-to-date

Uiteraard worden ook portable apps regelmatig bijgewerkt naar een nieuwe versie. Elke keer dat je PortableApps opstart, controleert het programma op de aanwezigheid van nieuwe versies. Je kunt ook handmatig controleren op nieuwe versies. Kies Apps / Op updates controleren.

Wil je niet dat de software automatisch controleert op nieuwe versies, bijvoorbeeld omdat je hierover zelf de controle wilt behouden, dan schakel je de automatische bijwerkfunctie uit. Kies voor Opties en klik op het tabblad Updater. Haal het vinkje weg bij de optie Bij opstarten van het platform en klik op OK.

Tip 09: Geheime opties

Wanneer je met de rechtermuisknop op een app in het menu van PortableApps klikt, heb je de beschikking over extra opties. Een belangrijke hiervan is Als administrator uitvoeren: sommige apps vereisen hogere rechten om te draaien en dan komt deze optie goed van pas. Heb je een app die je vaak gebruikt, kies dan de optie Favoriet: de app komt dan continu bovenin het menu te staan. Je kunt de favorieten hierna nog meer in het oog laten springen. Kies Opties en open het tabblad Algemeen, plaats een vinkje bij de optie Favorieten in vet weergeven. Dezelfde optie is overigens ook beschikbaar voor de aanduiding van de verschillende categorieën. Kies op hetzelfde tabblad voor de optie Categorieën in vet weergeven.

©PXimport

Tip 10: Categorieën maken

Standaard maakt PortableApps eigen categorieën. Mogelijk wil je liever een andere indeling maken. Klik met de rechtermuisknop op de app die je aan een eigen categorie wilt toevoegen en kies voor Categorie / Categorie toevoegen. Geef een naam op in het nieuwe venster en bevestig met een klik op OK. Overigens hoef je ook geen genoegen te nemen met de standaardnamen van de apps: je kunt elke app een zelfgekozen naam geven of de bestaande app uitbreiden met een extra titel. Klik met de rechtermuisknop op de app en kies voor Naam wijzigen.

Tip 11: Verbergen of wissen

Sommige programma’s gebruik je mogelijk niet zo vaak. Om te zorgen voor een opgeruimde weergave, kun je deze apps verbergen. Ze worden dan niet meer in de lijst getoond, maar kunnen alsnog worden gebruikt. Klik met de rechtermuisknop op de betreffende app en kies voor Verbergen. De app is niet meer zichtbaar. Om deze alsnog te gebruiken, klik je met de rechtermuisknop op een willekeurige app om het menu op te roepen, waarna je kiest voor Verborgen pictogrammen weergeven. De verborgen apps verschijnen weer en zijn herkenbaar aan een doorgetrokken streep door de app-naam.

Heb je behoefte aan nog meer overzicht? Kies in het hoofdmenu van PortableApps voor Opties en ga naar het tabblad Organisatie. Hier bepaal je hoe het menu wordt ingedeeld. Zo kun je favorieten en recente apps op het eerste scherm tonen en de apps op categorie in het tweede scherm onderbrengen. Ook is het mogelijk om alle apps alfabetisch te tonen.

Merk je na een tijd dat je een bepaalde app niet meer gebruikt, dan is het tijd om deze te verwijderen. Dit doe je via het menu van PortableApps. Zoek de app op in de lijst en klik erop met de rechtermuisknop. Kies nu voor Deïnstalleren (sic).

©PXimport

Tip 12: Veilig ontkoppelen

Maak je gebruik van portable apps via je usb-stick, zorg er dan voor dat je de usb-stick altijd afmeldt bij Windows, voordat je deze uit de usb-poort haalt. Klik met de rechtermuisknop op het pictogram van de usb-stick (in het Windows-systeemvak) en kies voor Externe schijf uitwerpen. De exacte naam van deze optie is afhankelijk van de naam van de usb-stick die op de computer is aangesloten. Pas nadat de melding is verschenen, haal je de usb-stick uit de poort. Zo voorkom je dat de inhoud van de stick (en daarmee je portable apps) beschadigd raken. Kun je de usb-stick niet succesvol loskoppelen? Dan is de stick nog in gebruik door een programma. Controleer of je alle portable apps hebt afgesloten. Ook controleer je of je geen bestanden (zoals documenten) in een ander programma hebt geopend.

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!