Niet alle software hoef je per se te installeren op je computer. Met tooltjes die geen installatie nodig hebben (zogenaamde portable apps) heb je alleen een usb-stickje of wat cloudopslag nodig en gebruik je programma’s zonder dat ze eerst worden geïnstalleerd. Ben je klaar, dan sluit je het programma eenvoudig weer af. Welke programma’s zijn hiervoor geschikt? Wat zijn de mogelijkheden en welke beperkingen zijn er?

Tip 01: Voor wie

Portable apps hebben verschillende voordelen. Het belangrijkste kenmerk is dat je de software niet hoeft te installeren. Je houdt hiermee de computer schoon en opgeruimd. Ook voorkom je als een programma niet meer nodig is, dat je het moet de-installeren en hiermee Windows vervuilt. Portable apps lenen zich ook goed voor situaties waarin je tijdelijk gebruik maakt van een computer (bijvoorbeeld op je werk of van een ander) en het programma liever niet installeert of zelfs kunt installeren. Kortom: meer dan genoeg voordelen om er serieus mee aan de slag te gaan!

©PXimport

Tip 02: Zonder installatie

Steeds meer softwaremakers bieden naast de traditionele versie van hun software, ook een portable variant uit. Ben je hiernaar op zoek, controleer dan op de downloadpagina van de betreffende software of er een dergelijke variant wordt aangeboden. Vaak herken je die versies aan termen zoals ‘portable edition’, ‘stand-alone version’ en ‘no installation needed’.

Alleen officiële versies

Tip 03: Speciaal menu

De makers van PortableApps hebben een programma ontwikkeld waarmee je je eigen selectie portable programma’s kunt samenstellen en altijd met je mee kunt nemen. Je mag de software gratis gebruiken: van tevreden gebruikers vraagt men een kleine donatie als tegemoetkoming. Download de nieuwste versie. Vervolgens loop je door de stappen van de wizard. Klik op Volgende en ga hierna akkoord met de licentievoorwaarden. PortableApps vraagt hoe je het programma wilt installeren: kies voor Nieuwe installatie en bevestig met Volgende. In het daaropvolgende scherm kies je waar het programma moet worden geïnstalleerd. Wij kiezen ervoor om het programma in de cloud te installeren, in een van onze cloudmappen. Kies voor Cloud. Voordeel hiervan is dat we altijd toegang hebben tot onze installatie, zolang we een internetverbinding hebben. In het volgende scherm geeft de wizard aan in welke cloudmap kan worden geïnstalleerd.

©PXimport

Tip 04: Installatieopties

Wil je de programma’s liever vanaf een usb-stick gebruiken? Kies dan voor Portable. Geef aan op welke usb-stick het programma mag worden geïnstalleerd. Je kunt er ook voor kiezen om PortableApps op de lokale computer te installeren. Kies dan voor Lokaal of voor Lokaal alle gebruikers.

Tip 05: Aan de slag

De eerste keer dat je het programma opent, haalt de software een lijst op van beschikbare programma’s. Dit kan even duren. De programma’s zijn gerangschikt per categorie. Zo zijn er onder meer de categorieën Afbeeldingen en foto’s, Hulpprogramma’s, en Spellen. Neem de lijst door en selecteer de tools waarin je interesse hebt. Tevreden met de selectie? Klik op Volgende. De programma’s worden vervolgens gedownload, uitgepakt en toegevoegd aan de selectie van PortableApps. Je opent PortableApps via het pictogram in het systeemvak van de Windows-taakbalk. Het programma heeft het uiterlijk van het startmenu van een wat oudere Windows-versie. Links vind je de programma’s. Klik op een app om deze te openen.

Je kunt later op elk moment nieuwe apps installeren. Open PortableApps en kies voor Apps, Meer apps verkrijgen. Geef vervolgens aan hoe je de apps wilt selecteren. Kies daarbij tussen Op categorie, Op titel, Nieuwe releases en Recent bijgewerkt.

©PXimport

Tip 06: Extra instellingen

Via het optievenster van PortableApps heb je toegang tot interessante extra instellingen. In het hoofdvenster van PortableApps klik je op Opties. Wil je ook toegang tot bètaversies, open dan het tabblad App Store. Plaats een vinkje naast de optie Geavanceerde apps weergeven (bèta/test). Ook op het tabblad Geavanceerd heb je de beschikking over zinvolle functies. Zo kun je overbodige welkomstvensters van apps uitschakelen (Splash screens van apps uitschakelen) en apps automatisch afsluiten als je PortableApps verlaat (Apps sluiten bij afsluiten van Platform). Via het tabblad Thema’s pas je het uiterlijk van PortableApps aan. Om de interfacetaal van het platform aan te passen, kies je de gewenste taal op het tabblad Algemeen.

©PXimport

Tip 07: Handige reservekopie

Heb je met veel zorg en aandacht een collectie portable apps opgebouwd? Maak een back-up van je programma’s. Zo kun je altijd eenvoudig terugkeren naar een gemaakte back-up, bijvoorbeeld als je PortableApps op een andere computer gebruikt. Klik op Back-up en vervolgens op Back-up maken. Klik op Volgende en geef aan waarvan je een back-up wilt maken. Kies voor Compleet. In het vak Back-up Opties eronder kies je de back-uplocatie. Klik tot slot op de knop Backup. Om in de toekomst een reservekopie terug te zetten, kies je in het programmavenster voor Back-up / Back-up herstellen.

Tip 08: Altijd up-to-date

Uiteraard worden ook portable apps regelmatig bijgewerkt naar een nieuwe versie. Elke keer dat je PortableApps opstart, controleert het programma op de aanwezigheid van nieuwe versies. Je kunt ook handmatig controleren op nieuwe versies. Kies Apps / Op updates controleren.

Wil je niet dat de software automatisch controleert op nieuwe versies, bijvoorbeeld omdat je hierover zelf de controle wilt behouden, dan schakel je de automatische bijwerkfunctie uit. Kies voor Opties en klik op het tabblad Updater. Haal het vinkje weg bij de optie Bij opstarten van het platform en klik op OK.

Tip 09: Geheime opties

Wanneer je met de rechtermuisknop op een app in het menu van PortableApps klikt, heb je de beschikking over extra opties. Een belangrijke hiervan is Als administrator uitvoeren: sommige apps vereisen hogere rechten om te draaien en dan komt deze optie goed van pas. Heb je een app die je vaak gebruikt, kies dan de optie Favoriet: de app komt dan continu bovenin het menu te staan. Je kunt de favorieten hierna nog meer in het oog laten springen. Kies Opties en open het tabblad Algemeen, plaats een vinkje bij de optie Favorieten in vet weergeven. Dezelfde optie is overigens ook beschikbaar voor de aanduiding van de verschillende categorieën. Kies op hetzelfde tabblad voor de optie Categorieën in vet weergeven.

©PXimport

Tip 10: Categorieën maken

Standaard maakt PortableApps eigen categorieën. Mogelijk wil je liever een andere indeling maken. Klik met de rechtermuisknop op de app die je aan een eigen categorie wilt toevoegen en kies voor Categorie / Categorie toevoegen. Geef een naam op in het nieuwe venster en bevestig met een klik op OK. Overigens hoef je ook geen genoegen te nemen met de standaardnamen van de apps: je kunt elke app een zelfgekozen naam geven of de bestaande app uitbreiden met een extra titel. Klik met de rechtermuisknop op de app en kies voor Naam wijzigen.

Tip 11: Verbergen of wissen

Sommige programma’s gebruik je mogelijk niet zo vaak. Om te zorgen voor een opgeruimde weergave, kun je deze apps verbergen. Ze worden dan niet meer in de lijst getoond, maar kunnen alsnog worden gebruikt. Klik met de rechtermuisknop op de betreffende app en kies voor Verbergen. De app is niet meer zichtbaar. Om deze alsnog te gebruiken, klik je met de rechtermuisknop op een willekeurige app om het menu op te roepen, waarna je kiest voor Verborgen pictogrammen weergeven. De verborgen apps verschijnen weer en zijn herkenbaar aan een doorgetrokken streep door de app-naam.

Heb je behoefte aan nog meer overzicht? Kies in het hoofdmenu van PortableApps voor Opties en ga naar het tabblad Organisatie. Hier bepaal je hoe het menu wordt ingedeeld. Zo kun je favorieten en recente apps op het eerste scherm tonen en de apps op categorie in het tweede scherm onderbrengen. Ook is het mogelijk om alle apps alfabetisch te tonen.

Merk je na een tijd dat je een bepaalde app niet meer gebruikt, dan is het tijd om deze te verwijderen. Dit doe je via het menu van PortableApps. Zoek de app op in de lijst en klik erop met de rechtermuisknop. Kies nu voor Deïnstalleren (sic).

©PXimport

Tip 12: Veilig ontkoppelen

Maak je gebruik van portable apps via je usb-stick, zorg er dan voor dat je de usb-stick altijd afmeldt bij Windows, voordat je deze uit de usb-poort haalt. Klik met de rechtermuisknop op het pictogram van de usb-stick (in het Windows-systeemvak) en kies voor Externe schijf uitwerpen. De exacte naam van deze optie is afhankelijk van de naam van de usb-stick die op de computer is aangesloten. Pas nadat de melding is verschenen, haal je de usb-stick uit de poort. Zo voorkom je dat de inhoud van de stick (en daarmee je portable apps) beschadigd raken. Kun je de usb-stick niet succesvol loskoppelen? Dan is de stick nog in gebruik door een programma. Controleer of je alle portable apps hebt afgesloten. Ook controleer je of je geen bestanden (zoals documenten) in een ander programma hebt geopend.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.