Als je achter de computer zit, gebruik je toch gewoon een simpel toetsenbord en een muis? Fout. Als je minder last van rsi wilt hebben of sneller een tekst wilt kunnen typen, dan is het slim om eens naar wat alternatieven te kijken. Wij zetten de beste invoerapparaten voor je op een rijtje.

Logitech Craft

Prijs: € 169,-
www.logitech.com

De Logitech Craft is een draadloos toetsenbord dat je perfect voor zowel pc als Mac kunt gebruiken. Handig is de draaiknop waarmee je meteen snelkoppelingen voor de geselecteerde app tot je beschikking hebt. Het toetsenbord biedt ook functies voor Adobe- en Office-programma’s zodat je bijvoorbeeld kunt inzoomen op foto’s of lettertypes kunt wijzigen. De Logitech Craft is uitgerust met backlight zodat je in het donker ook prima kunt werken.

©PXimport

Microsoft Sculpt Ergonomic Desktop

Prijs: € 99,-
www.microsoft.com

Een ergonomisch toetsenbord kan je helpen bij rsi als je veel moet typen. De Sculpt is een toetsenbord dat in tweeën is gedeeld, dit betekent dat je wel even moet wennen om met dit toetsenbord te typen. Aan de onderkant vind je een zachte handpalmsteun zodat je polsen meer rust krijgen. Het numerieke toetsenblok zit niet aan het toetsenbord vast en kun je dus ergens anders op je bureau leggen. Een ergonomisch gevormde muis krijg je er ook nog bij overigens.

Razer Huntsman Elite

Prijs: € 209,99
www.razer.com

Als je serieus bent over je toetsenbord en een apparaat wilt hebben waarmee je snel en foutloos kunt typen of zeker wilt zijn dat je tijdens een spel nooit meer een foute toets raakt, dan moet je eens naar de Huntsman Elite van Razer kijken. Je kunt tot wel tien verschillende toetsen tegelijkertijd indrukken zonder dat het toetsenbord een steekje laat vallen en alle toetsen hebben opto-mechnische switches. Onder de toetsen vind je rgb-leds met 38 instelbare zones.

©PXimport

Rii Mini Wireless Keyboard

Prijs: € 9,99
www.riitek.com

Heb je een mediaspeler, een Raspberry-Pi of een andere minicomputer die je wilt bedienen? Probeer dan eens het mini-toetsenbord van Rii. Voor nog geen tien euro kun je teksten intypen en navigeren met het geïntegreerde touch-oppervlak. De verbinding wordt via infrarood tot stand gebracht met een meegeleverde usb-stick. Deze steek je in het apparaat dat je wilt bedienen.

Logitech K780

Prijs: € 86,-
www.logitech.com

Nog een toetsenbord van Logitech. Met dit draadloze toetsenbord kun je gemakkelijk meerdere apparaten bedienen, van pc tot Mac en van een Android-smartphone tot een iPhone of iPad. Handig is bovendien dat aan de bovenkant van het toetsenbord ruimte is om je tablet of smartphone neer te zetten. Met de drie witte toetsen schakel je snel tussen verschillende apparaten. De K780 ziet er bovendien erg gaaf uit.

©PXimport

Mistel Barocco

Prijs: $ 167,- (ca. € 143,-) plus eventuele verzend- en douanekosten
www.mistelkeyboard.com

De Mistel Barocco ziet eruit alsof koekiemonster een hap uit je toetsenbord heeft genomen. Precies in het midden is het langs de toetsen afgebroken, je kunt de afstand tussen de twee delen zelf bepalen. Voor gamers is het toetsenbord bovendien handig omdat het supersnel alle toetsaanslagen herkent. Programmeurs vinden het product gaaf omdat je gemakkelijk de Barocco aan kunt passen aan jouw toetsindeling, zoals qwerty, dvorak of colemak. Je moet het apparaat wel in Amerika bestellen.

Logitech M235

Prijs: € 19,95
www.logitech.com

Ook bij muizen kom je niet om Logitech heen: de firma heeft al meer dan 20 jaar ervaring met het maken van toetsenborden en muizen en hun producten horen simpelweg bij de beste opties voor je pc. De M235 is een draadloze muis met een nano-receiver die je in een vrije usb-poort in je pc stopt. De muis is in meerdere kleuren verkrijgbaar en kost je zo’n twintig euro.

©PXimport

Trust GXT 152 Exent

Prijs: € 19,99
www.trust.nl

De GXT 152 Exent is één van de goedkoopste gaming-muizen. Het is voorzien van een ergonomische grip zodat je urenlang kunt gamen, uiteraard uitgevoerd met een zogenaamde no-sweat rubberen coating tegen zweethanden. De ledverlichting kan met de flow van het spel meegaan en van kleur veranderen. De muis komt met een usb-kabel van 1,7 meter en heeft in totaal zes knoppen.

Microsoft Designer Bluetooth Mouse

Prijs: € 29,90
www.microsoft.com

De Designer Bluetooth Mouse is een prachtig minimaal vormgegeven muis met twee knoppen en een ouderwets scrollwiel. Middels de bluetooth-connectiviteit kun je de muis op maximaal tien meter afstand van je pc gebruiken. De sensor heeft een resolutie van 800 dpi en is geschikt voor Windows, macOS, Linux en Android. De muis weegt nog geen 200 gram en past goed bij de toetsenborden van Microsoft.

©PXimport

Anker 2.4G Wireless Vertical Ergonomic Mouse

Prijs: € 19,95
www.anker.com

Een hele mond vol qua naam en de muis ziet er natuurlijk idioot uit, maar de ergonomische muis van Anker biedt veel comfort als je last van rsi hebt. Je grijpt de muis als het ware vast met je hand en kunt knoppen aan de linker- en rechterkant van de muis tegelijkertijd bedienen. Als je de Anker-muis wilt kopen, moet je wel even shoppen bij onze oosterburen, in Nederland is de muis slecht verkrijgbaar.

Perixx Peripad 501-II

Prijs: € 19,99
www.perixx.com

Deze touchpad lijkt recht uit de jaren negentig te komen, het lijkt op de touchpad die je vroeger op je dikke laptop had zitten. Deze retro touchpad verbind je met een usb-kabel aan je pc en met de twee knoppen simuleer je de linker- en rechterknop van een muis. Om de kosten hoef je het apparaatje niet te lagen liggen, voor nog geen twintig euro koop je de Peripad 501-II.

©PXimport

Penclic NiceTouch T2

Prijs: € 69,99
www.penclic.se

De Penclic NiceTouch T2 is een touchpad en steun voor je handpalmen gecombineerd in één product. Onder het touch-oppervlak vind je vier toetsen die als muisknoppen dienen. Scrollen doe je met de gekleurde draaiknop naast het touch-oppervlak. De NiceTouch T2 past overigens perfect bij het toetsenbord van Penclic, je kunt de twee in elkaar schuiven zodat het één oppervlakte lijkt.

Apple Magic Trackpad 2

Prijs: € 139,-
www.apple.com/nl

In een overzicht met de beste touchpads kan natuurlijk niet de Apple Magic Trackpad 2 ontbreken. Het fraaie draadloze oppervlak herbergt net als de touch-oppervlakken op de laptops van Apple veel verschillende functies. Het registreert of je met één, twee, drie of vier vingers klikt, drukt of veegt. Op deze manier kun je heel veel verschillende taken met de touchpad bedienen. Jammer is dat Apple officieel alleen macOS ondersteunt, Windows 10 onder Boot Camp op een Mac is wel mogelijk.

©PXimport

Wacom Intuos S

Prijs: € 79,99
www.wacom.com/nl-nl

Zoek je een pen-tablet, dan kijk je als eerste naar Wacom. Sinds de jaren negentig is dit hét merk voor invoerapparaten die je met een stylus bestuurt. De goedkoopste Wacom is de Intuos S, een tablet in A5-formaat. Voor tachtig euro heb je de bekabelde versie, de draadloze versie is iets duurder. Je krijgt er een stylus bij en aan de bovenkant van de pen-tablet vind je vier drukknoppen voor verschillende functies.

©PXimport

Huion Inspiroy Q11K

Prijs: € 115,-
www.huiontablet.com

Het relatief onbekende Huion levert een prima pen-tablet voor weinig geld. Het voordeel ten opzichte van de Wacom is dat het standaard al draadloos aangesloten kan worden en dat het actieve oppervlak een keer zo groot is als de Intuos S. Je krijgt bovendien acht ExpressKeys om functies op je pc te bedienen. De tablet herkent maar liefst 8192 drukgevoeligheidsstanden en is dus perfect voor beeldbewerking of om mee te tekenen.

Wacom Cintiq Pro 13

Prijs: € 895,-
www.wacom.com/nl-nl

Wil je echt een te gekke pen-tablet, dan moet je de Wacom Cintiq Pro-serie eens uitproberen. Het apparaat ziet eruit als een tablet en toont het scherm van je pc of Mac op het display. Met de stylus teken je nu op de pen-tablet, maar alle bewerkingen gebeuren gewoon op je computer. De Cintiq Pro is in drie maten verkrijgbaar: 13 inch, 16 inch en 24 inch. Uiteraard moet je wel even diep in de buidel tasten.

©PXimport

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.