De Steam Deck is een draagbare game-pc die niet op Windows, maar op het opensource-besturingssysteem Linux draait. De ‘Deck’ wordt gezien als de eerste poging van een grote uitgever om de handheldmarkt te betreden met een pc voor het brede publiek. Die opzet heeft voordelen ten opzichte van gewone handhelds. Zo kun je de Steam Deck gemakkelijk via een USB-C-naar-HDMI-kabel aansluiten op een monitor. Het is immers een pc.

De Steam Deck is sinds juli vorig jaar te bestellen bij Valve. Bestellingen die je nu plaatst, worden pas in oktober of later geleverd. Wij beschikken sinds anderhalve maand over een exemplaar. We zaten in de tweede uitrolfase naar consumenten, terwijl we ’m op de eerste dag hadden besteld. De vraag naar Steam Decks is dus veel groter dan de fabriek ze produceren kan, maar dat is niets nieuws in deze tijden. 

©PXimport

Zelf beschikken wij over de ‘middelste’ van de drie uitvoeringen waarin de handheld op dit moment verkrijgbaar is. De goedkoopste Steam Deck-variant maakt gebruik van interne eMMC-opslag (419 euro), waar de twee duurdere opties — respectievelijk 549 euro en 679 euro — op een NVMe-ssd met meer opslag draaien. Alle versies van de Steam Deck zijn nog uit te breiden met eigen sd-geheugen.

Wie er zin in heeft, kan zelfs een

of de ssd in de andere twee versies

. Het is immers een pc.

Omdat het interne 64GB eMMC-geheugen verrassend snel blijkt te zijn, biedt het instapmodel het meeste waar voor je geld. Ook die versie komt met een stevig opbergetui, waardoor je de Steam Deck zonder omkijken in een rugzak kan gooien. De duurste versie heeft ontspiegeld glas, naast skins voor je Steam Deck en Steam-profiel. Dat ontspiegeld glas is handig en van hoge kwaliteit. Je zult zelf moeten bepalen of dat de meerprijs waard is.

Krachtig én goedkoop

Omdat de Steam Deck inmiddels al maanden uit is en door vele media en consumenten letterlijk en figuurlijk uit elkaar is getrokken, willen we niet vervallen in het oplepelen van hardwarespecificaties. Tijdens

blijkt de Steam Deck in elk geval een

, mede dankzij de Zen 2- en RDNA 2-architectuur waarvan de cpu en gpu’s van next-genconsoles ook deels gebruikmaken.

Steam Deck-games zien er dan ook prachtig uit, mooier dan we aan de hand van de specificaties uitleggen kunnen. Maar let wel, tegen de kracht en snelheid van die nieuwe consoles is niet op te boksen door een handheld van 419 euro. Sterker nog, er zijn er al geruime tijd krachtigere alternatieven op de handheldmarkt dan de Steam Deck. Maar ja, die alternatieven zijn ook duurder. En daar zit de crux: de Steam Deck is krachtig én goedkoop.

Valve slaat een unieke brug tussen een lage prijs en goede hardware. De Steam Deck doet concessies, zeker op het front van ondersteunde games, maar hij voelt nimmer goedkoop aan. 

©PXimport

Feel

Als je de Steam Deck voor het eerst uit de kartonnen verpakking haalt, valt op hoe groot en zwaar het ding is. Dit is geen Nintendo Switch. Sterker nog, de Switch heeft grof gezegd meer gemeen met een smartphone dan met een Steam Deck. De Deck is een pc. Dat voel je (669 gram) en dat zie je (30 centimeter breed). Toch wordt de Deck na uren spelen niet pijnlijk of te zwaar om vast te houden. De Deck voelt robuust maar comfortabel.

De vingers rusten als vanzelf op de achterkant, waar vier pedalen zitten om macro’s of knoppen aan te linken. Op de voorkant zijn de thumbsticks, vierpuntsdruktoets en andere knoppen gemakkelijk bereikbaar met je vingertoppen. De Steam Deck beschikt daarnaast over twee trackpads, waarmee je de muiscursor kunt simuleren in bijvoorbeeld strategie-games. Dat vergt wat gewenning, maar de trackpads werken goed.

Zo gaat het selecteren van eenheden in Age of Empires 2 veel makkelijker met trackpads dan met pookjes. Strategiegames zijn dan ook een reële optie op de Steam Deck, al spelen rts-games natuurlijk altijd nog beter met een muis en toetsenbord. Dat de trackpads meerwaarde hebben, verraste ons wel een beetje. Hetzelfde geldt voor de haptische feedback. Zo voelt scrollen met de trackpad alsof je het met een normaal scrollwiel doet.

©PXimport

De rest van de Deck lijkt — veel meer dan de Nintendo Switch — op een moderne controller. De thumbsticks zijn stevig en precies. Ze geven nét iets meer weerstand dan de pookjes van huidige console-controllers. De knoppen, triggers en de vierpuntsdruktoets zijn waarschijnlijk het beste te vergelijken met die op de nieuwste Xbox-controller.

Andere pc-handhelds hadden in het verleden wel eens last van slechte afvoer en isolering van de hitte. Daardoor werden ze oncomfortabel om vast te houden. De Steam Deck heeft daar totaal geen last van. Zelfs na lange speelsessies van games die de hardware zwaar belasten blijft de Steam Deck relatief koel. Wel hebben de fans dan de neiging om flink op te spinnen. Dat verschil in fangeluid hoor je wel, maar is allerminst ergerlijk.

De batterijduur is nog wel een dingetje, want die verschilt immens per game. The Witcher 3 houdt de handheld niet langer dan tweeënhalf uur vol, terwijl je die duur mag verdubbelen bij minder veeleisende games, zoals tweedimensionale roguelites of retro-emulatoren. Dat is niet lang. Je moet je Steam Deck eigenlijk altijd direct opladen na een lange speelsessie. Dus is het zaak spaarzaam om te gaan met de batterij als je weet dat er even geen stopcontact in de buurt is. 

Spelen

Games op de Steam Deck zijn prachtig. Dat komt mede door de schermresolutie van 800p op het 7 inch-schermpje. Die combinatie van resolutie en schermgrootte blijkt een sweetspot voor de handheld. De hardware wordt relatief minder belast door resolutie waardoor de framerate (maximaal 60) kan excelleren, terwijl alles er verrassend scherp uitziet.

‘Grote’ games als The Witcher 3, Sekiro, God of War, Elden Ring en Death Stranding werken direct. Het zijn fantastische handheldervaringen op 30 frames per seconde. Minder veeleisende games zoals Hades of Mini Motorways draaien als een zonnetje op 60.

Als je zulke games speelt, is de Steam Deck een zijdezachte spelervaring. Handheldgamen en pc-gamen voelt dan als de beste combinatie sinds popcorn en zout.

Dat komt omdat bovenstaande games door Valve geverifieerd zijn, ‘Deck Verified’. Bij al die games hoef je niet eens aan de instellingen te sleutelen: ze werken direct en vergen geen enkel gedoe. Op dit moment heeft ongeveer 20 procent van onze Steam-bibliotheek zo’n vinkje. Dat is best veel als je nagaat dat die bibliotheek ongeveer 1200 games bevat. Daar zitten ook games bij die niet eens meer op Windows werken.

Lees ook: Zo check je of je Steam-games draaien op Steam Deck

©PXimport

Verder is zo’n 30 procent van onze bibliotheek ‘Playable’. Games met dat label werken meestal prima, maar hebben milde ongemakken. Denk daarbij aan de tekst die moeilijk leesbaar is in menu’s of een character creator waarbij je handmatig het toetsenbord moet oproepen om een naam voor je personage in te voeren.

De andere helft van onze bibliotheek heeft geen label. De speelbaarheid kan bij die games enorm variëren. Sommige games werken meteen, maar het kan ook dat een spel opeens geen audio heeft of dat de besturing niet werkt. Sterker nog, veel multiplayergames starten niet eens op. Dat komt omdat de Deck geen anti-cheatsoftware ondersteunt. Destiny 2, Hell Let Loose, Rainbow Six Siege: je haalt het startmenu niet eens.

Wacht even, denk je nu. De Steam Deck was toch een pc? Dat klopt, maar de Steam Deck wordt niet geleverd met Windows. De Steam Deck draait op Steam OS, een aangepaste versie van Linux die gebruikmaakt van de compatibiliteitssoftware Proton om Windows-games speelbaar te maken. En je raadt het al: lang niet alle games lenen zich goed voor Proton.

Daarom heeft Valve het Verified-systeem geïntroduceerd. Het bedrijf klust hard om steeds meer games geschikt te krijgen op de Steam Deck; de volledige lijst kun je vinden op de communitywebsite Proton DB. Veel nieuwe games die de afgelopen tijd zijn uitgekomen, zijn vanaf dag één Verified op Steam Deck. Elke dag wordt de lijst langer, maar er is nog genoeg werk aan de winkel.

Software en Proton

Alles wat hierboven staat beschreven, geldt voor games die worden opgestart in de normale Steam OS-omgeving. Steam OS werkt razendsnel. Je weet alles meteen te vinden in je bibliotheek en kunt daar handig selecteren op Verified- of Playable-games. Bovenal is de gigantische Steam-winkel op een hele fijne manier geïntegreerd. Zo kun je bij iedere game direct zien of ie wel of niet werkt op een Steam Deck.

Maar je kunt het jezelf ook moeilijker maken. De Steam Deck is immers een pc. Via het hoofdmenu van de Deck kun je naar een desktopomgeving schakelen. Die versie van Steam OS lijkt eigenlijk heel erg op Windows. In die desktopomgeving kun je naar hartenlust in Linux experimenteren, en om niet-ondersteunde games of applicaties aan de praat te krijgen zul je dat moeten ook.

©PXimport

Neem Lego Star Wars: The Skywalker Saga. Die game had geen labeltje en bleek vrijwel onspeelbaar in het normale Steam OS. Tussenfilmpjes startten niet of bleven haperen, de framerate was een drama, er waren audiobugs: kortom, geen prettige ervaring. Maar door in de desktopomgeving GE-Proton te downloaden, de community-versie van Proton, waren alle problemen opgelost.

Dat geldt ook voor apps. Spotify installeren is relatief makkelijk, maar om Xbox Game Pass te installeren, een app waarmee je vooralsnog enkel games kunt streamen uit de cloud, moet je in de ‘Konsole’ duiken. Daar dien je handmatig code toe te voegen. Dat vergt een boel gedoe, onder meer omdat je ook een muis en toetsenbord aansluiten. Daar heb je dan weer een USB-C-hub voor nodig.

Laat dat je niet afschrikken als je daar geen zin in hebt. De Steam Deck werkt prima zonder poespas. Valve weet ook wel dat lang niet iedereen die moeite wil doen, maar wie dat wél wil, haalt simpelweg meer uit de Steam Deck. Toch zal ook de fervente hobbyist moeten accepteren dat er altijd games zullen zijn die niet op een Steam Deck draaien, waaronder dus een heleboel multiplayergames.

De enige omweg die altijd werkt is om handmatig Windows te installeren. Voor de meeste mensen is dat onverstandig. Volgens eerder onderzoek van LinusTechTips en Digital Foundry zijn er nog te veel serieuze haken en ogen. Windows op de Steam Deck is zachts gezegd niet erg consumentvriendelijk. Drivers worden niet ondersteund, soms treedt input lag op en sommige games gaan er in framerate in Windows zelfs behoorlijk op achteruit.

Wel bracht Microsoft deze week audiodrivers uit voor de Steam Deck waardoor de audio-uitgang nu wél werkt in Windows. 

©PXimport

Laat staan op een pc

Met de Steam Deck ben jij als consument afhankelijk van Valve, de Linux-community en ontwikkelaars. Zij bepalen welke games wel of niet gaan werken op een Steam Deck. De Deck is daarmee nog een belofte, maar Valve is hard bezig om die belofte in te lossen. De lijst met ondersteunde games groeit gestaag en Steam OS werkt na wat patches als een trein.

Ons advies is eigenlijk simpel: laat de zorgen rond Proton je niet afschrikken als je daadwerkelijk benieuwd bent naar de Steam Deck. Weet alleen tot welke doelgroep je behoort.

Voor consolegamers die nog nooit een pc hebben gehad, gaat een wereld open met de Deck. Het aanbod van Steam is gigantisch en veel games zijn, bijvoorbeeld dankzij Humble Bundles, tegen bodemprijzen beschikbaar. Steam OS werkt simpel en gemakkelijk. Over specifieke drivers en updates en dergelijke hoef je je niet te bekommeren. De Steam Deck maakt pc-gamen toegankelijk en opent de deuren naar het fantastische ecosysteem van Steam.

Gamers die juist wél al in dat ecosysteem zitten, kunnen nu veel games in een klap op een handheld spelen. Die doelgroep heeft waarschijnlijk de nodige twijfels. Die twijfels hadden wij zelf ook. Na de aankondiging van de Steam waren we verliefd op het concept, maar bestond maar één vraag: gaan we zo’n handheld nou wel écht gebruiken?

Na maanden spelen blijkt het antwoord: ja, we gebruiken ’m vaak, zelfs thuis. Buiten op het dakterras? Even The Witcher 3. De rijst moet nog twaalf minuten koken? Potje Rogue Legacy 2. Natuurlijk, dat kan allemaal al op een Nintendo Switch, maar de Steam Deck is gemak én power. Ongeacht waar je bent, je duikt direct in AAA-avonturen terwijl je gevoelsmatig nauwelijks inlevert op rauwe kracht.

Niet eerder was die pitch voor een handheld zó aantrekkelijk. Laat staan op een pc.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.