De Steam Deck is een draagbare game-pc die niet op Windows, maar op het opensource-besturingssysteem Linux draait. De ‘Deck’ wordt gezien als de eerste poging van een grote uitgever om de handheldmarkt te betreden met een pc voor het brede publiek. Die opzet heeft voordelen ten opzichte van gewone handhelds. Zo kun je de Steam Deck gemakkelijk via een USB-C-naar-HDMI-kabel aansluiten op een monitor. Het is immers een pc.

De Steam Deck is sinds juli vorig jaar te bestellen bij Valve. Bestellingen die je nu plaatst, worden pas in oktober of later geleverd. Wij beschikken sinds anderhalve maand over een exemplaar. We zaten in de tweede uitrolfase naar consumenten, terwijl we ’m op de eerste dag hadden besteld. De vraag naar Steam Decks is dus veel groter dan de fabriek ze produceren kan, maar dat is niets nieuws in deze tijden. 

©PXimport

Zelf beschikken wij over de ‘middelste’ van de drie uitvoeringen waarin de handheld op dit moment verkrijgbaar is. De goedkoopste Steam Deck-variant maakt gebruik van interne eMMC-opslag (419 euro), waar de twee duurdere opties — respectievelijk 549 euro en 679 euro — op een NVMe-ssd met meer opslag draaien. Alle versies van de Steam Deck zijn nog uit te breiden met eigen sd-geheugen.

Wie er zin in heeft, kan zelfs een

of de ssd in de andere twee versies

. Het is immers een pc.

Omdat het interne 64GB eMMC-geheugen verrassend snel blijkt te zijn, biedt het instapmodel het meeste waar voor je geld. Ook die versie komt met een stevig opbergetui, waardoor je de Steam Deck zonder omkijken in een rugzak kan gooien. De duurste versie heeft ontspiegeld glas, naast skins voor je Steam Deck en Steam-profiel. Dat ontspiegeld glas is handig en van hoge kwaliteit. Je zult zelf moeten bepalen of dat de meerprijs waard is.

Krachtig én goedkoop

Omdat de Steam Deck inmiddels al maanden uit is en door vele media en consumenten letterlijk en figuurlijk uit elkaar is getrokken, willen we niet vervallen in het oplepelen van hardwarespecificaties. Tijdens

blijkt de Steam Deck in elk geval een

, mede dankzij de Zen 2- en RDNA 2-architectuur waarvan de cpu en gpu’s van next-genconsoles ook deels gebruikmaken.

Steam Deck-games zien er dan ook prachtig uit, mooier dan we aan de hand van de specificaties uitleggen kunnen. Maar let wel, tegen de kracht en snelheid van die nieuwe consoles is niet op te boksen door een handheld van 419 euro. Sterker nog, er zijn er al geruime tijd krachtigere alternatieven op de handheldmarkt dan de Steam Deck. Maar ja, die alternatieven zijn ook duurder. En daar zit de crux: de Steam Deck is krachtig én goedkoop.

Valve slaat een unieke brug tussen een lage prijs en goede hardware. De Steam Deck doet concessies, zeker op het front van ondersteunde games, maar hij voelt nimmer goedkoop aan. 

©PXimport

Feel

Als je de Steam Deck voor het eerst uit de kartonnen verpakking haalt, valt op hoe groot en zwaar het ding is. Dit is geen Nintendo Switch. Sterker nog, de Switch heeft grof gezegd meer gemeen met een smartphone dan met een Steam Deck. De Deck is een pc. Dat voel je (669 gram) en dat zie je (30 centimeter breed). Toch wordt de Deck na uren spelen niet pijnlijk of te zwaar om vast te houden. De Deck voelt robuust maar comfortabel.

De vingers rusten als vanzelf op de achterkant, waar vier pedalen zitten om macro’s of knoppen aan te linken. Op de voorkant zijn de thumbsticks, vierpuntsdruktoets en andere knoppen gemakkelijk bereikbaar met je vingertoppen. De Steam Deck beschikt daarnaast over twee trackpads, waarmee je de muiscursor kunt simuleren in bijvoorbeeld strategie-games. Dat vergt wat gewenning, maar de trackpads werken goed.

Zo gaat het selecteren van eenheden in Age of Empires 2 veel makkelijker met trackpads dan met pookjes. Strategiegames zijn dan ook een reële optie op de Steam Deck, al spelen rts-games natuurlijk altijd nog beter met een muis en toetsenbord. Dat de trackpads meerwaarde hebben, verraste ons wel een beetje. Hetzelfde geldt voor de haptische feedback. Zo voelt scrollen met de trackpad alsof je het met een normaal scrollwiel doet.

©PXimport

De rest van de Deck lijkt — veel meer dan de Nintendo Switch — op een moderne controller. De thumbsticks zijn stevig en precies. Ze geven nét iets meer weerstand dan de pookjes van huidige console-controllers. De knoppen, triggers en de vierpuntsdruktoets zijn waarschijnlijk het beste te vergelijken met die op de nieuwste Xbox-controller.

Andere pc-handhelds hadden in het verleden wel eens last van slechte afvoer en isolering van de hitte. Daardoor werden ze oncomfortabel om vast te houden. De Steam Deck heeft daar totaal geen last van. Zelfs na lange speelsessies van games die de hardware zwaar belasten blijft de Steam Deck relatief koel. Wel hebben de fans dan de neiging om flink op te spinnen. Dat verschil in fangeluid hoor je wel, maar is allerminst ergerlijk.

De batterijduur is nog wel een dingetje, want die verschilt immens per game. The Witcher 3 houdt de handheld niet langer dan tweeënhalf uur vol, terwijl je die duur mag verdubbelen bij minder veeleisende games, zoals tweedimensionale roguelites of retro-emulatoren. Dat is niet lang. Je moet je Steam Deck eigenlijk altijd direct opladen na een lange speelsessie. Dus is het zaak spaarzaam om te gaan met de batterij als je weet dat er even geen stopcontact in de buurt is. 

Spelen

Games op de Steam Deck zijn prachtig. Dat komt mede door de schermresolutie van 800p op het 7 inch-schermpje. Die combinatie van resolutie en schermgrootte blijkt een sweetspot voor de handheld. De hardware wordt relatief minder belast door resolutie waardoor de framerate (maximaal 60) kan excelleren, terwijl alles er verrassend scherp uitziet.

‘Grote’ games als The Witcher 3, Sekiro, God of War, Elden Ring en Death Stranding werken direct. Het zijn fantastische handheldervaringen op 30 frames per seconde. Minder veeleisende games zoals Hades of Mini Motorways draaien als een zonnetje op 60.

Als je zulke games speelt, is de Steam Deck een zijdezachte spelervaring. Handheldgamen en pc-gamen voelt dan als de beste combinatie sinds popcorn en zout.

Dat komt omdat bovenstaande games door Valve geverifieerd zijn, ‘Deck Verified’. Bij al die games hoef je niet eens aan de instellingen te sleutelen: ze werken direct en vergen geen enkel gedoe. Op dit moment heeft ongeveer 20 procent van onze Steam-bibliotheek zo’n vinkje. Dat is best veel als je nagaat dat die bibliotheek ongeveer 1200 games bevat. Daar zitten ook games bij die niet eens meer op Windows werken.

Lees ook: Zo check je of je Steam-games draaien op Steam Deck

©PXimport

Verder is zo’n 30 procent van onze bibliotheek ‘Playable’. Games met dat label werken meestal prima, maar hebben milde ongemakken. Denk daarbij aan de tekst die moeilijk leesbaar is in menu’s of een character creator waarbij je handmatig het toetsenbord moet oproepen om een naam voor je personage in te voeren.

De andere helft van onze bibliotheek heeft geen label. De speelbaarheid kan bij die games enorm variëren. Sommige games werken meteen, maar het kan ook dat een spel opeens geen audio heeft of dat de besturing niet werkt. Sterker nog, veel multiplayergames starten niet eens op. Dat komt omdat de Deck geen anti-cheatsoftware ondersteunt. Destiny 2, Hell Let Loose, Rainbow Six Siege: je haalt het startmenu niet eens.

Wacht even, denk je nu. De Steam Deck was toch een pc? Dat klopt, maar de Steam Deck wordt niet geleverd met Windows. De Steam Deck draait op Steam OS, een aangepaste versie van Linux die gebruikmaakt van de compatibiliteitssoftware Proton om Windows-games speelbaar te maken. En je raadt het al: lang niet alle games lenen zich goed voor Proton.

Daarom heeft Valve het Verified-systeem geïntroduceerd. Het bedrijf klust hard om steeds meer games geschikt te krijgen op de Steam Deck; de volledige lijst kun je vinden op de communitywebsite Proton DB. Veel nieuwe games die de afgelopen tijd zijn uitgekomen, zijn vanaf dag één Verified op Steam Deck. Elke dag wordt de lijst langer, maar er is nog genoeg werk aan de winkel.

Software en Proton

Alles wat hierboven staat beschreven, geldt voor games die worden opgestart in de normale Steam OS-omgeving. Steam OS werkt razendsnel. Je weet alles meteen te vinden in je bibliotheek en kunt daar handig selecteren op Verified- of Playable-games. Bovenal is de gigantische Steam-winkel op een hele fijne manier geïntegreerd. Zo kun je bij iedere game direct zien of ie wel of niet werkt op een Steam Deck.

Maar je kunt het jezelf ook moeilijker maken. De Steam Deck is immers een pc. Via het hoofdmenu van de Deck kun je naar een desktopomgeving schakelen. Die versie van Steam OS lijkt eigenlijk heel erg op Windows. In die desktopomgeving kun je naar hartenlust in Linux experimenteren, en om niet-ondersteunde games of applicaties aan de praat te krijgen zul je dat moeten ook.

©PXimport

Neem Lego Star Wars: The Skywalker Saga. Die game had geen labeltje en bleek vrijwel onspeelbaar in het normale Steam OS. Tussenfilmpjes startten niet of bleven haperen, de framerate was een drama, er waren audiobugs: kortom, geen prettige ervaring. Maar door in de desktopomgeving GE-Proton te downloaden, de community-versie van Proton, waren alle problemen opgelost.

Dat geldt ook voor apps. Spotify installeren is relatief makkelijk, maar om Xbox Game Pass te installeren, een app waarmee je vooralsnog enkel games kunt streamen uit de cloud, moet je in de ‘Konsole’ duiken. Daar dien je handmatig code toe te voegen. Dat vergt een boel gedoe, onder meer omdat je ook een muis en toetsenbord aansluiten. Daar heb je dan weer een USB-C-hub voor nodig.

Laat dat je niet afschrikken als je daar geen zin in hebt. De Steam Deck werkt prima zonder poespas. Valve weet ook wel dat lang niet iedereen die moeite wil doen, maar wie dat wél wil, haalt simpelweg meer uit de Steam Deck. Toch zal ook de fervente hobbyist moeten accepteren dat er altijd games zullen zijn die niet op een Steam Deck draaien, waaronder dus een heleboel multiplayergames.

De enige omweg die altijd werkt is om handmatig Windows te installeren. Voor de meeste mensen is dat onverstandig. Volgens eerder onderzoek van LinusTechTips en Digital Foundry zijn er nog te veel serieuze haken en ogen. Windows op de Steam Deck is zachts gezegd niet erg consumentvriendelijk. Drivers worden niet ondersteund, soms treedt input lag op en sommige games gaan er in framerate in Windows zelfs behoorlijk op achteruit.

Wel bracht Microsoft deze week audiodrivers uit voor de Steam Deck waardoor de audio-uitgang nu wél werkt in Windows. 

©PXimport

Laat staan op een pc

Met de Steam Deck ben jij als consument afhankelijk van Valve, de Linux-community en ontwikkelaars. Zij bepalen welke games wel of niet gaan werken op een Steam Deck. De Deck is daarmee nog een belofte, maar Valve is hard bezig om die belofte in te lossen. De lijst met ondersteunde games groeit gestaag en Steam OS werkt na wat patches als een trein.

Ons advies is eigenlijk simpel: laat de zorgen rond Proton je niet afschrikken als je daadwerkelijk benieuwd bent naar de Steam Deck. Weet alleen tot welke doelgroep je behoort.

Voor consolegamers die nog nooit een pc hebben gehad, gaat een wereld open met de Deck. Het aanbod van Steam is gigantisch en veel games zijn, bijvoorbeeld dankzij Humble Bundles, tegen bodemprijzen beschikbaar. Steam OS werkt simpel en gemakkelijk. Over specifieke drivers en updates en dergelijke hoef je je niet te bekommeren. De Steam Deck maakt pc-gamen toegankelijk en opent de deuren naar het fantastische ecosysteem van Steam.

Gamers die juist wél al in dat ecosysteem zitten, kunnen nu veel games in een klap op een handheld spelen. Die doelgroep heeft waarschijnlijk de nodige twijfels. Die twijfels hadden wij zelf ook. Na de aankondiging van de Steam waren we verliefd op het concept, maar bestond maar één vraag: gaan we zo’n handheld nou wel écht gebruiken?

Na maanden spelen blijkt het antwoord: ja, we gebruiken ’m vaak, zelfs thuis. Buiten op het dakterras? Even The Witcher 3. De rijst moet nog twaalf minuten koken? Potje Rogue Legacy 2. Natuurlijk, dat kan allemaal al op een Nintendo Switch, maar de Steam Deck is gemak én power. Ongeacht waar je bent, je duikt direct in AAA-avonturen terwijl je gevoelsmatig nauwelijks inlevert op rauwe kracht.

Niet eerder was die pitch voor een handheld zó aantrekkelijk. Laat staan op een pc.

De Teufel Boomster 4 is een draadloze, semigrote bluetoothspeaker die je thuis, onderweg of buiten kunt gebruiken. Het apparaat is groot genoeg om een kamer met muziek te vullen en compact genoeg om als een ouderwetse gettoblaster op je schouder mee te nemen.

Met een adviesprijs van 349 euro is de Teufel Boomster 4 niet goedkoop (maar wel goedkoper dan zijn voorganger bij de introductie was). Het apparaat neemt het robuuste ontwerp van de Boomster 3 over en oogt zowel stoer als modern met zijn metalen grille en industriële aluminium handvat. Verder is het goed om te weten dat de behuizing spatwaterdicht is en een regenbui overleeft. Je kunt de Boomster 4 bestellen in de kleuren zwart, grijs of mintgroen.

De vertrouwde basis

De bediening is daarnaast hetzelfde gebleven. Dat betekent dat je toegang hebt tot fysieke knoppen onder een zacht rubber paneel met duidelijke feedback. Via de knoppen regel je volume, bas, afspelen en bronselectie. Net als bij het vorige model levert Teufel ook nu een infrarood afstandsbediening bij de speaker. Hiermee pas je alles op afstand aan. Dat is vooral handig voor gebruik in huis, zodat je niet steeds naar het apparaat hoeft te lopen.

©Wesley Akkerman

De Teufel Boomster 4 is bovendien meer dan een bluetoothspeaker alleen: er zit namelijk ook een radio-ontvanger in (net als bij de vorige modellen), voor zowel FM als DAB+. Dankzij multipoint bluetooth kun je bovendien twee smartphones tegelijkertijd koppelen en afwisselend de muziek regelen. Tot nu toe oogt en voelt de Teufel-speaker dus nog heel erg hetzelfde aan als je hem naast zijn voorganger zet. Wat is er dan precies nieuw aan dit model?

Vernieuwing in details

Het gaat vooral om kleinere, maar niet onbelangrijke eigenschappen. Zo kun je de Teufel Boomster 4 opladen met een usb-c-kabel. Een oplader krijg je er niet bij, maar met een beetje geluk heb je die thuis al liggen. Opladen kan voortaan met 45 watt, waardoor bijtanken lekker snel gaat. En hoewel de batterijcapaciteit er niet op vooruit is gegaan, gaat de accu toch langer mee: van 18 naar maar liefst 23 uur.

©Wesley Akkerman

Helaas is de bluetooth-versie hetzelfde gebleven als bij zijn voorganger. Voor de audio, waarover verderop meer, is dat niet zo'n probleem. Maar voor moderne bluetooth-eigenschappen, zoals Auracast, hoef je dus niet aan te kloppen bij de Teufel Boomster 4. Wel is het mogelijk om een tweede Boomster 4 te koppelen voor een betere stereoweergave. Dat kan geheel draadloos, waardoor je geen gedoe hebt met kabels. Soms zijn het de kleine dingen die het hem doen.

Teufel Boomster 4 in de praktijk

Naast bluetooth- en radiofunctionaliteit kun je ook muziek afspelen via de aux-ingang. Die poort zit, samen met de usb-c-aansluiting, achter een rubber flapje achterop, onder de uitschuifbare antenne. Voor het geluid zorgen vijf drivers (twee tweeters, twee midrange en een woofer) en twee passieve radiatoren voor een diepere bas. Dit alles wordt aangestuurd met 42 watt vermogen. Ook heb je de beschikking over de kenmerkende Teufel-technologie Dynamore.

©Wesley Akkerman

Akoestisch klinkt de Boomster 4 standaard helder, maar de bas heeft regelmatig een zetje nodig. Je kunt die eenvoudig met 6 dB verhogen (of verlagen), waardoor die dieper en voller klinkt zonder te overheersen. Stemmen en het middenbereik zijn aangenaam aanwezig en klinken natuurlijk. De hoge tonen zijn gedetailleerd, maar klinken soms wel wat kil. Misschien moet je binnen je eigen muziek-app met de equalizer spelen, maar in de basis komt hier mooi geluid uit.

Het ligt trouwens ook maar net aan de omgeving waarin je luistert. En daarmee is de grootste kracht van de Teufel Boomster 4 ook z'n achilleshiel: juist omdat je hem overal mee naartoe kunt nemen en hij op allerlei plekken goed moet kunnen klinken, blinkt het apparaat op geen enkele plek écht uit.

Het goede nieuws is dat hogere volumestanden het karakter van de muziek niet aantasten en dat de Boomster 4 overweg kan met veel verschillende (mainstream) genres, met genoeg ruimte voor detail en emotie.

©Wesley Akkerman

Teufel Boomster 4 kopen?

Hoewel de Teufel Boomster 4 niet voor iedereen de meest interessante optie is, is dit wel de beste Boomster die het Duitse bedrijf tot op heden heeft uitgebracht. We kunnen ons zelfs voorstellen dat de Boomster 4 boeiend is voor mensen die nog met een 3 rondlopen. De batterij van zijn voorganger zou inmiddels zo slecht kunnen zijn dat hij het nog geen picknick volhoudt, en dan heb je met de 4 een waardige opvolger.

Philips lanceert de Evnia 27M2N6501L, een 27-inch QD-OLED-monitor die hoogwaardige beeldkwaliteit combineert met een relatief scherpe prijs. Het model richt zich vooral op gamers en gebruikers die veel waarde hechten aan contrast, vloeiende actie en brede inzetbaarheid.

De monitor maakt gebruik van QD-OLED-technologie, die bekendstaat om diepe zwarttinten en hoge kleurprecisie. De QHD-resolutie levert een scherp beeld, terwijl HDR-ondersteuning en 10-bit kleurdiepte het scherm geschikt maken voor films, games en grafische software. Opvallend is dat Philips deze eigenschappen aanbiedt in een prijsklasse waar QD-OLED tot nu toe nauwelijks te vinden was.

Voor gamers biedt de 27M2N6501L een verversingssnelheid van 240 Hz, wat zorgt voor vloeiende animaties en minder haperingen bij snelle actie. De monitor is G-Sync compatible en heeft extra hulpmiddelen zoals Crosshair- en Sniper-functies en ShadowBoost, die details in donkere scènes beter zichtbaar maken. Ambiglow krijgt een AI-upgrade en past de lichtgloed achter het scherm automatisch aan op de content.

©PHILIPS | Copyright (c) 2021 Stock Unit/Shutterstock.

HDMI 2.1 maakt het mogelijk om consoles en pc's direct op maximale resolutie en snelheid te gebruiken. MultiView toont twee apparaten tegelijk, nuttig voor wie wil multitasken. Verder zijn er opties zoals LowBlue Mode en Flicker-Free, die vriendelijker zijn voor je ogen. Ook heeft deze monitor een volledig verstelbare standaard.

De Philips Evnia 27M2N6501L is direct verkrijgbaar voor een adviesprijs van 419 euro. Philips geeft drie jaar garantie op zijn OLED- en QD-OLED-schermen, inclusief burn-in-dekking.

©Philips