De Israëlische ontwikkelaar Nir Sofer is met zijn eenmansbedrijf NirSoft al jaren bezig met het ontwerpen van uiteenlopende systeemtools. Die stelt hij allemaal gratis ter beschikking. Inmiddels is zijn collectie uitgegroeid tot meer dan 250 programma’s die meestal specifiek op een bepaald onderdeel of probleem zijn gericht. We lichten er een paar tussenuit.

NirSoft heeft een suite met meer dan 250 tools voor je klaarstaan. We bekijken er zestien. Je vindt ze op nirsoft.net/utils, netjes opgedeeld in rubrieken, zoals Password Tools, System Tools, Browser Tools en Network Tools. De meeste tools zijn beschikbaar voor Windows 32 en 64 bit. Voor de meeste tools zijn bovendien diverse taalbestanden beschikbaar, waaronder Nederlands (Dutch).

Download het bijbehorende zip-bestand en verplaats het uitgepakte ini-bestand naar de uitpakmap van de tool. Vervolgens klik je met rechts op het exe-bestand van de tool, kies je Eigenschappen en verwijder je op het tabblad Algemeen het vinkje bij Blokkering opheffen. Als je de tool nu opstart, zou die gelijk in het Nederlands moeten starten.

Wil je meerdere tools van NirSoft gebruiken, dan vind je het misschien handiger om die in één keer te downloaden in de vorm van een suite. Je vindt die onder de naam NirLauncher. Om dit zip-archief uit te kunnen pakken, heb je het wachtwoord nirsoft9876$ nodig.

©PXimport

Deze portable suite, die je zo op een usb-stick kwijt kunt, heeft als voordeel dat meer dan tweehonderd tools bereikbaar zijn vanuit een grafische interface met thematische rubrieken. Een nadeel is wel dat de tools standaard met een Engelstalige interface opstarten, tenzij je zelf de bijbehorende ini-taalbestanden in de submap \Nirsoft (32bit-versie) of \Nirsoft\x64 (64bit-versie) plaatst.

De suite heeft ook de Advanced Run. Die is handig wanneer je een tool bepaalde parameters wilt meegeven of als je die bijvoorbeeld als administrator wilt uitvoeren. Dit laatste kan wenselijk zijn om alle opties van een tool te kunnen benutten.

Dat gezegd hebbende, laten we enkele individuele tools eens onder de loep nemen.

Wireless Network Watcher

©PXimport

Aan een gemiddeld thuisnetwerk hangen tegenwoordig flink wat apparaten. Denk aan pc’s, laptops, smartphones, tablets, printers, een NAS, een ip-camera en allerlei andere slimme apparaten. Een tool als Wireless Network Watcher is dan handig om een snel overzicht van al deze apparatuur te krijgen.

Ondanks de naam van de tool werkt dat ook voor apparaten die via een ethernetkabel met je netwerk zijn verbonden. Je krijgt meteen een lijst te zien met de apparaatnaam, de fabrikant, het ip-adres en het MAC-adres. Via Options / Advanced Options kun je de netwerkadapter kiezen en het ip-bereik aangeven waarbinnen de tool moet scannen (bijvoorbeeld 192.168.1.100 tot 192.168.1.254).

De tool heeft trouwens niet voor niets ‘watcher’ in zijn naam. Standaard scant die namelijk op de achtergrond, via Advanced Options kun je de Scan interval aanpassen. Zo kun je het programma ook als een heuse netwerkbewaker inzetten. Hier kun je namelijk ook een audiobestand selecteren dat je wilt horen zodra een (onbekend) apparaat wordt gedetecteerd of zodra de verbinding met een toestel wordt verbroken. 

Plaats een vinkje bij Activate the beep/tray alert […] als je zo’n melding alleen wilt ontvangen bij de allereerste detectie van een nieuw apparaat. Via Automatically export all items to a file every […] Seconds laat je de resultaten regelmatig in een txt-, csv- of html-logbestand bewaren.

CurrPorts en IPNetInfo

©PXimport

Genereert je pc flink wat netwerkverkeer en wil je weten waar dat precies vandaag komt? Zet dan de tool CurrPorts in. Die laat je namelijk in realtime alle netwerkverbindingen van je pc zien. Dit gebeurt inclusief het bijbehorende proces, zoals chrome.exe of winword.exe, en het lokale en remote ip-adres en poortnummer. 

Om snel in te zoomen op processen die daadwerkelijk een verbinding met een extern ip-adres opzetten, klik je op de kolom Extern adres, zodat de items volgens ip-adres worden gesorteerd.

Zie je door het bos de bomen niet meer, druk dan op het knopje Geavanceerde Filters en tik zelf de gewenste filters in, zoals include:remote:tcp:80 of include:process:outlook.exe. Filteren op netwerkverbindingen van specifieke applicaties kan ook eenvoudiger. Je kunt hiervoor het vizier-icoontje naar het venster van de beoogde toepassing(en) slepen. Zorg er dan wel voor dat het knopje Alle filters uitschakelen niet is ingedrukt.

Gebruik je CurrPorts als realtime-monitor, schakel dan de volgende opties in: Poorten van onbekende toepassingen markeren, Nieuwe/gewijzigde poorten markeren en Piep bij nieuwe poorten.

Wil je meer weten over de herkomst van een verbinding, zorg dan dat je ook de tool IPNetInfo hebt opgestart. In NirLauncher is die te vinden in de rubriek Internet Related Utilities. Vervolgens klik je in CurrPorts met rechts op een item en kies je IPNetInfo van NirSoft. Je krijgt nu allerlei informatie (via een whois-query) te zien over wie achter het externe ip-adres schuilt.

SmartSniff

©PXimport

Je weet nu welke toestellen netwerkverkeer genereren en met welke servers ze communiceren, maar met SmartSniff kun je (als gevorderde gebruiker) nog een stap verder gaan. Daarmee kun je ook het verkeer zelf bekijken: welke data gaan precies door je netwerkadapter? Toegegeven, er zijn krachtiger tools dan SmartSniff (het gratis Wireshark bijvoorbeeld, dat een indrukwekkende analysemodule voor internetprotocollen bevat), maar die zijn meteen ook een stuk complexer.

Voordat je SmartSniff opstart, wat je trouwens bij voorkeur als administrator doet, installeer je het best ook een andere tool: Win10Pcap. Daarmee kun je meer datapakketten monitoren en analyseren. De installatie is een kwestie van enkele muisklikken.

Zodra je SmartSniff hebt opgestart, open je het menu Opties en kies je Capture Opties. Selecteer hier WinPcap Packet Capture Driver en kies de gewenste (actieve) netwerkadapter. Plaats bij voorkeur een vinkje bij Niet-selectieve mode en bij Automatisch SmartSniff aan Windows Firewall toevoegen. Bevestig met OK.

Zodra je de knop met het groene pijltje indrukt, begint SmartSniff datapakketjes op te vangen, tot je de rode knop Capturing stoppen indrukt. De pakketjes verschijnen in chronologische volgorde in het bovenste venster. Onderaan krijg je de inhoud te zien van een geselecteerd item. 

Je kunt de data ook filteren, zowel tijdens het ‘capturen’ (Opties / Capturefilter) als naderhand, in de schermweergave (Opties / Filter instellen).

ShellExView 

©PXimport

Wanneer je met rechts klikt op een map of bestand in Verkenner, dan zie je allerlei opties. Niet alleen van Windows zelf, maar waarschijnlijk ook van externe tools die je hebt geïnstalleerd. Hoe handig dergelijke extra’s ook zijn, soms maken ze het contextmenu wat onoverzichtelijk of, erger nog, leiden ze tot vertraging en instabiliteit.

Als je inderdaad problemen hebt, dan los je die op met ShellExView, in NirLauncher via de rubriek System Utilities. Meteen na het opstarten krijg je een hele reeks zogenoemde shell-uitbreidingen te zien. Bij ons waren dat er meer dan driehonderd. Het werkt doorgaans het handigst wanneer je die sorteert op de kolom Type. Of je kiest Extra / Op uitbreidingstype filteren en je selecteert alleen de types waarin je geïnteresseerd bent.

Misschien tref je ook een hele reeks items met een roze achtergrondkleur aan. Dit zijn de niet-Microsoft-uitbreidingen en het zijn vooral deze die extra aandacht verdienen. Via het menu Extra / Alle Microsoft extensies verbergen krijg je trouwens uitsluitend zulke items te zien.

Selecteer een of meer items en kies Geselecteerde items uitschakelen als je die (tijdelijk) op wilt uitschakelen om na te gaan of dat het probleem oplost. Doe dat echter niet lukraak: in ditzelfde contextmenu kun je via Google zoeken […] eerst extra informatie opvragen, maar ook de kolom Bestandsnaam zet je vast al op het spoor van wat of wie.

WebBrowserPassView

©PXimport

Er zijn diverse NirSoft-tools die er nagenoeg allemaal op gericht zijn wachtwoorden te achterhalen. Dat gaat van draadloze netwerken en e-mailprogramma’s tot wachtwoorden opgeslagen in browsers. We focussen ons op deze laatste categorie met WebBrowserPassView. Die haalt wachtwoorden op uit Internet Explorer, Firefox, Chrome, Edge Chromium, Opera en enkele andere.

Om het gedownloade zip-bestand uit te pakken, heb je het wachtwoord wbpv28821@ nodig. Zodra je WebBrowserPassView opstart, laat die alle wachtwoorden zien die in je browsers zijn gevonden, inclusief URL, Browser, Gebruiksnaam, Wachtwoord en Bestandsnaam. Klik met rechts op een selectie en kies HTML-rapport – Selectie om de wachtwoorden in een overzichtelijke lijst in je browser te bekijken.

WifiInfoView, WifiChannelMonitor en WifiHistoryView

©PXimport

NirSoft heeft ook wat tools in huis die met draadloze netwerken te maken hebben. Een ervan is WifiInfoView die de draadloze netwerken in je onmiddellijke omgeving scant en heel wat informatie geeft, zoals SSID, kanaal, maximumsnelheid enzovoort.

Als je meer wilt weten over het draadloze verkeer zelf, over de accesspoints en verbonden draadloze toestellen, dan gebruik je beter WifiChannelMonitor. Weet alleen dat deze tool niet met alle netwerkadapters even goed overweg kan.

Een leuke tool is ook WifiHistoryView. Die toont je direct na het opstarten in één oogopslag alle draadloze verbindingen die je pc of laptop de laatste tijd al heeft gemaakt. Je ziet precies wanneer die verbinding is gemaakt, hoelang die duurde en waarom die eventueel werd afgebroken. 

Ook zie je wat de SSID van het verbonden netwerk was, welke draadloos protocol gebruikt werd (bijvoorbeeld 802.11n), of je data werden versleuteld en met welke methode. Je kunt deze informatie bijvoorbeeld in een html-rapport laten gieten.

FileTypesMan

©PXimport

Vanuit het venster Windows-instellingen (Windows-toets+I) kun je aangeven welke bestandstypes je aan welke applicaties wilt koppelen, maar erg handig is dat niet. NirSoft heeft een paar tools die dit soort bestandsbeheer efficiënter maken. FileTypesMan is daar een voorbeeld van.

Als je bijvoorbeeld in Verkenner met rechts klikt op een jpg-bestand, dan wil je daar je favoriete beeldverwerker zien, bijvoorbeeld het gratis Paint.net. Dat doe je als volgt. Start FileTypesMan en scrol naar .jpg (en eventueel ook .jpe en .jpeg) in de kolom Extensie. In het onderste deelvenster zie je de processen die daar al aan zijn gekoppeld. 

Klik hier met rechts op een lege plek en kies Nieuw proces. Vul bij Proces een naam in (zoals Paint.net), klik op Bladeren en verwijs naar het uitvoerbare bestand van Paint.net. Of je start eerst Paint.net op, je kiest Lopend programma selecteren en je verwijst naar Paint.net.

Klik vervolgens op het knopje met de drie puntjes en verwijs naar het exe-bestand van Paint.net voor het pictogram. Eventueel plaats je een vinkje bij Standaardproces. Bevestig met OK. Je kunt een item ook altijd weer bewerken of verwijderen.

FileActivityWatch en FoldersChangesView

©PXimport

Wil je weten welke programma’s of processen welke bestanden benaderen? Bijvoorbeeld tijdens de installatie van een toepassing of omdat je schijfactiviteit opmerkt die je niet meteen kunt verklaren? Daar heeft NirSoft twee verwante tools voor, eerst behandelen we FileActivityWatch. 

Klik met rechts op de tool en kies Als administrator uitvoeren. In het venster lees je direct af welke bestanden er door welke processen worden benaderd. Kleurcodes geven aan om welke activiteit het gaat: lezen, schrijven of verwijderen. Via Opties kun je dit logproces ook stopzetten of beperken tot een of meer activiteittypes.

De tool FoldersChangesView werkt op een iets andere manier: hiermee kun je zelf bepalen van welke map(pen) je de bestandsactiviteiten live wilt volgen. Ook hier selecteer je desgewenst een rootmap en kies je de optie Alle submappen onder de aangegeven mappen monitoren selecteren om een compleet station te monitoren. Er zijn diverse filtercriteria die je kunt gebruiken, zoals bestanden met een specifieke extensie of met een bepaalde grootte.

RegistryChangesView

©PXimport

Programma’s (en malware) kunnen niet alleen bestanden benaderen, maar ook allerlei wijzigingen aanbrengen in het Windows-register. Deze database bevat tenslotte talloze instellingen voor allerlei applicaties en hardwarecomponenten. De tool RegistryChangesView laat zien welke registerwijzigingen er precies zijn doorgevoerd.

Start de tool, kies Momentopname van register maken, geef een locatie op, beperk de snapshot eventueel tot specifieke registeronderdelen (zoals HKEY_CURRENT_USER) en bevestig met Momentopname maken. Daarna voer je bijvoorbeeld de installatie uit van het programma dat je wilt monitoren.

Daarna kies je in RegistryChangesView het menu Bestand / RegistryChangesView-opties. Bij de eerste gegevensbron verwijs je naar het zojuist opgeslagen snapshotbestand en de tweede stel je in op Huidige register. Druk op OK voor een overzicht van alle verschillen.

MultiMonitorTool en ControlMyMonitor

©PXimport

Heb je twee (of meer) monitors op je systeem aangesloten, dan kan tenslotte de MultiMonitorTool van pas komen. Het programmavenster is opgedeeld in twee vensters. Bovenaan staan de beeldschermen in een lijst. Onderaan zie je de eigenschappen van het geselecteerde beeldscherm, inclusief geopende vensters met allerlei details. 

Klik met rechts op een monitor om die te kunnen uit- of inschakelen, om de beeldoriëntatie te wijzigen of om die als primaire monitor in te stellen. Klik met rechts op een item in het onderste venster en kies Venster verplaatsen naar de volgende monitor om het te verhuizen.

Ook goed om weten: met de tool ControlMyMonitor regel je onder meer heel eenvoudig de helderheid, contrast en scherpte van je monitors.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.