Slimme verlichting is voor velen een eerste kennismaking met een verbonden huishouden, het internet-of-things. De installatie is relatief eenvoudig en de kosten zijn te overzien. Zoek je de beste slimme lampen? We testten slimme ledverlichting die past in bestaande armaturen, van vijf verschillende merken.

Er is een ruime keuze aan slimme ledverlichting die bedoeld is voor ‘retrofitting’ en dus past in bestaande armaturen. Het aanbod varieert van goedkope individuele ledlampen met bluetooth of wifi die je met behulp van een app in- en uitschakelt, tot duurdere complete verlichtingssystemen met een centrale hub, een volledig software-ecosysteem en een uitgebreid aanbod aan ledlampen, armaturen, stuureenheden en andere slimme apparatuur zoals camera’s en alarmsystemen die je zowel lokaal als via het internet regelt. Dit laatste niet alleen handmatig, maar ook geautomatiseerd. Die uitgebreidere systemen werken veelal met ZigBee voor de communicatie tussen de lampen en de stuureenheden, en met wifi voor de bridge en de communicatie met apps en het internet.

De relatief hoge initiële investeringskost om met slimme ledverlichting te starten, vormde lange tijd een drempel. Vandaag is die drempel veel lager. Deels omdat de meeste fabrikanten ondertussen instapversies van hun apparatuur aanbieden waarmee je goedkoop start en die je later desgewenst toevoegt aan de duurdere hub-gebaseerde systemen met meer mogelijkheden. Anderzijds omdat ZigBee een open standaard is, waardoor het mogelijk is om in een hub-gebaseerd verlichtingssysteem van één merk goedkopere lampen van andere fabrikanten te gebruiken. Die evolutie staat nog in de kinderschoenen (niet alles werkt al perfect samen), maar de evolutie naar een echte standaard voor slimme verlichting zal niet meer stoppen.

Slimme ledverlichting brengt meer dan alleen sfeer, al kun je daarin heel ver gaan en is het voor sommigen (te oordelen naar de vele installatievoorbeelden die je op internet terugvindt) intussen een echte hobby. Maar het bespaart uiteraard ook elektriciteit. Om te beginnen zijn ledlampen op zichzelf zuiniger dan spaarlampen. Met slimme verlichting is het bovendien eenvoudig om lampen niet onnodig en/of te sterk te laten branden. Dat is extra besparing.

Er is ook het veiligheidsaspect. Bij een slim verlichtingssysteem werken sensoren en lampen los van elkaar. Met één sensor kun je meerdere lampen in- en uitschakelen bij gedetecteerde beweging, zowel binnen als buiten (als nachtverlichting, om dieven af te schrikken). Dat is goedkoper dan overal lampen met vast ingebouwde bewegingssensor te hangen.

Onder de testresultaten nemen we de individuele lampen onder de loep.

©PXimport

IKEA Home Smart Slimme verlichting

©PXimport

De Trådfri-verbindingshub en de Home Smart-app voor Android en iOS vormen het kloppende hart van het ZigBee-gebaseerde slimme verlichtingssysteem van IKEA. Dit bestaat uit verschillende soorten slimme apparaten met allerlei exotische namen (Trådfri, Leptiter, Gunnarp enzovoort). Slimme producten die met de hub samenwerken, dragen het ‘Works with IKEA Home smart’-logo. Daar zitten ook niet-verlichtingsproducten bij, zoals de Fyrtur-rolgordijnen.

Tot tien lampen kun je het systeem zonder hub en app gebruiken. In de plaats daarvan gebruik je dan één van de apart verkrijgbare en erg betaalbare stuureenheden, zoals de draadloze dimmer, het stopcontact met aan/uit-afstandsbediening en/of de Trådfri-afstandsbediening. Met de hub of app bedien je tot vijftig lampen, gegroepeerd per tien met telkens maximaal één stuureenheid in elke groep. Elke groep kan verschillende instellingen hebben (verschillende manieren om te dimmen, andere kleurtemperaturen). IKEA heeft diverse startersets; wij testten de duurste Trådfri-smartset (E1810).

Vanaf softwareversie 1.2 werken de Trådfri-lampen (maar niet de stuureenheden) ook met Philips Hue. Je voert de software-update eerst door via de IKEA-app, reset de lamp en koppelt ze daarna aan de Hue-app. De ronde Trådfri-hub is groter dan de hubs van de merken Hue en Innr, maar past toch nog net in de palm van een hand. De IKEA-app is functioneel eerder vergelijkbaar met de beperkte Innr-app dan met de uitgebreidere Hue-app. Maar hij werkt alleen in het lokale wifi-netwerk; bediening via internet is alleen mogelijk als je een omweg gebruikt via Apple HomeKit, Amazon Alexa of Google Home.

IKEA Home Smart Slimme verlichting

8Score80

Innr Slimme verlichting

©PXimport

Innr Lighting is in 2012 opgericht door twee ex-managers van Philips, met de bedoeling om een betaalbaar slim verlichtingssysteem te creëren. Het redelijk uitgebreide assortiment van lampen, armaturen en stuureenheden gebruikt het ZigBee-protocol. Het functioneert met de eigen Innr-bridge, of in combinatie met de bridges en hubs van andere ZigBee-gebaseerde verlichting. Volgens Innr worden zijn producten vaak gekocht door Philips Hue-gebruikers die een betaalbaarder alternatief zoeken. Innr test daarom uitgebreid de compatibiliteit met Hue.

Wij testten Innr zowel met de Innr- als met de Hue-bridge. De lampen werken probleemloos samen met of als vervanging van de Hue-lampen. Houd er wel rekening mee dat de Innr-lampen geen bluetooth hebben, een ZigBee-hub/bridge is dus noodzakelijk. Innr werkt evenmin met de Apple HomeKit. Nog een beperking is dat een eventuele firmware-update alleen mogelijk is via de Innr-bridge en niet via bijvoorbeeld die van Hue.

Per kamer kun je scènes definiëren, bijvoorbeeld ‘alles aan’, alle lampen in een bepaalde kleur aan, of wat er moet gebeuren als je ‘weg van huis’ bent. Scènes en kamers voeg je desgewenst toe aan timers en programma’s, die je optioneel koppelt aan zonsop- of ondergang. Een programma is een geautomatiseerd wekelijks schema voor je lampen dat uit meerdere gebeurtenissen bestaat.

De Innr-app werkt rechttoe rechtaan en is minder geavanceerd dan de Hue-app. Geavanceerde trucs, zoals een vertraagde werking van timers bij zonsop- of ondergang, ondersteunt de app niet. Uiteraard kun je de Hue-app gebruiken en dan bieden de Innr-lampen bijna dezelfde mogelijkheden als die van Signify, met uitzondering van de Hue Entertainment (Sync)-functionaliteit en de ‘gedrag bij inschakelen’-functie.

Innr Slimme verlichting

8Score80

Ledvance Smart+Lighting

©PXimport

Het Duitse Osram stootte in 2016 zijn lichtdivisie af naar het nieuwe bedrijf Ledvance. De slimme lampen, stopcontacten, bedieningsknoppen en sensoren in het Smart+Lighting-assortiment dragen niet langer de merknaam Osram, wel Ledvance. Ze bestaan in twee versies: met uitsluitend bluetooth (blauwe verpakkingen) en met bluetooth én ZigBee (paarse verpakkingen). Via de Ledvance Smart+-app bepaal je welke firmware de apparaten gebruiken; bluetooth en ZigBee tegelijk gebruiken kan dus niet. Je wijzigt op elk moment de firmware om over te schakelen naar een ander protocol.

De varianten die ZigBee-firmware ondersteunen, zijn bruikbaar met ZigBee-hubs zoals die van Philips Hue of Osram Lightify. De lampen die alleen de bluetooth-firmware ondersteunen, gebruiken naar keuze het bluetooth low-energy-protocol (BLE) of het bluetooth mesh-protocol. In het eerste geval koppel je ze aan Alexa, HomeKit of Home, en configureer en gebruik je ze met de bijbehorende apps en slimme apparaten van Amazon, Apple of Google. In het tweede geval configureer en gebruik je ze met de Smart+-app. In de bluetooth-mesh-modus is het aantal lampen en stuureenheden in theorie onbeperkt; in de BLE-modus is het aantal beperkt tot zes. Het bereik tussen twee mesh-lampen is vijftig meter; in de BLE-modus is dit tien meter.

De Smart+-app biedt een beperkte functionaliteit in vergelijking met die van andere fabrikanten. Meer dan (groepen van) lampen in- en uitschakelen en kleur en helderheid ervan wijzigen is momenteel niet mogelijk. Je kunt zelfs geen voorgeprogrammeerde sfeerinstellingen bewaren. Het systeem van Ledvance Smart+Lighting lijkt momenteel vooral nog werk in uitvoering.

Ledvance Smart+Lighting

7Score70

Philips Hue Personal Wireless Lighting

©PXimport

Philips Hue van Signify, de verzelfstandigde verlichtingsafdeling van Philips, bestaat al sinds 2012. Dit ZigBee-gebaseerde slimme verlichtingssysteem werkte oorspronkelijk alleen in combinatie met een bridge. Daar is sinds 2016 een nieuwe vierkante versie van. De eerste ronde versie wordt inmiddels niet meer ondersteund en kun je alleen nog lokaal gebruiken. Intussen is er ook een bluetooth-versie van Hue, die met een aparte app werkt en waarmee je tot tien lampen en stuureenheden lokaal met je smartphone of tablet bedient tot op tien meter afstand.

Nieuwe Hue-lampen en -stuureenheden ondersteunen bijna allemaal beide communicatieprotocollen. Je kunt de bridge dus achteraf toevoegen om tot vijftig lampen en twaalf stuureenheden ook via internet te besturen. Het is wel het één of het ander: als je lampen/stuureenheden aan de bridge koppelt, werken die niet langer met de Hue Bluetooth-app en gebruik je de reguliere Hue-app.

Wij testten beide versies. Starten met één bluetooth-lamp en het systeem van daaruit verder uitbreiden is perfect mogelijk. Hue heeft diverse starterkits, sommige daarvan bevatten zelfs een slimme luidspreker.

De Hue Bluetooth-app heeft dezelfde interface en werkt op dezelfde manier als de normale Hue-app, maar schrapt functies die alleen met een bridge werken zoals timers. In ruil zijn er wel meer vooraf gedefinieerde lichtscènes beschikbaar dan in de reguliere Hue-app. Daarmee programmeer je ook ‘routines’, bijvoorbeeld wat er dient te gebeuren als je van huis weg bent, bij het ontwaken, bij het gaan slapen enzovoort. Hue werkt samen met tal van andere apps en producten van derde partijen.

Philips Hue Personal Wireless Lighting

9Score90

TP-Link Kasa Smart lampen

©PXimport

De Kasa-lampen van TP-Link werken via wifi. Je koppelt ze dus aan je draadloze router en verder heb je geen hub of bridge nodig, ook niet om ze via het internet te bedienen met behulp van de Kasa Smart-app. Kasa is de merknaam die TP-Link gebruikt voor al zijn slimme producten. Daar zijn niet alleen wifi-lampen bij, maar ook wifi-stopcontacten, -schakelaars en -camera’s. Het aanbod aan lampen is beperkt tot vijf lampen met E27-socket: een witte, een witte met variërende lichttemperatuur, een meerkleurenlamp en twee nieuwe filamentlampen, eentje met amberkleur en een tweede met warmwitte kleur.

Met behulp van de app voeg je de lampen toe aan groepen (kamers). Die kun je gezamenlijk in- en uitschakelen en de helderheid en kleur(temperatuur) ervan wijzigen voor zover ondersteund door de in de groep aanwezige lamp(en). De ‘circadian mode’ regelt de lichtverschijning automatisch volgens het tijdstip van de dag.

Met ‘smart actions’ (de app is uitsluitend Engelstalig) zijn er beperkte programmeermogelijkheden. Je schakelt groepen bijvoorbeeld in- en uit op bepaalde tijdstippen, of aan de hand van de zonsop- en ondergang, of je koppelt ze aan een slimme camera die ze bijvoorbeeld inschakelt bij bewegingsdetectie. Die slimme acties zijn momenteel beperkt tot maximaal drie. Je kunt er meerder programmeren, maar slechts drie kunnen tegelijk actief zijn. In de ‘smart actions’ regel je het gedrag van de lampen (kleur, helderheid) met behulp van vooraf ingestelde scènes. Drie zijn vooraf geconfigureerd, maar je kunt er zoveel bijmaken als je zelf wilt.

TP-Link Kasa Smart lampen

7Score70

Conclusie

Philips Hue is niet alleen het oudste, maar ook het duurste en meest uitgebreide slimme verlichtingssysteem. De mogelijkheden zijn zeer uitgebreid, waardoor het soms iets ingewikkelder is om alles logisch te configureren. Omwille van de ZigBee-standaard kun je Hue gelukkig uitbreiden met goedkopere ZigBee-lampen van andere fabrikanten. Het systeem krijgt onvermijdelijk het keurmerk Best Getest, maar de goedkopere systemen van IKEA en Innr worden steeds beter en zitten Hue danig op de hielen.

Van deze twee is de IKEA Home Smart slimme verlichting nipt onze Slimme Koop. De slimme ledverlichting van Ledvance staat momenteel nog te veel in de kinderschoenen. Die van TP-Link is interessant als je slechts een beperkt aantal E27-lampen met je smartphone wilt bedienen, ook via internet en dit zonder centrale bridge.

Iedereen gebruikt het gewone Startmenu van Windows 11. Je vindt er apps, instellingen, aanbevelingen en tegels. Overzichtelijk, maar je moet soms flink doorklikken voordat je eindelijk bent waar je zijn wilt. Kan dat niet handiger? Zeker: er bestaat ook een tweede Startmenu: een stuk eenvoudiger en vooral sneller. Waar je het vindt en hoe je het gebruikt, lees je in dit artikel.

Lees ook: Laptop met Windows 11? Zo doe je langer met de accu

Gewone Startmenu versus verborgen Startmenu

Het gewone Startmenu van Windows 11 is het startpunt voor de meeste gebruikers. Hier vind je je apps, recente bestanden, een zoekbalk en knoppen voor instellingen en afsluiten. Het menu is visueel ingericht, met tegels en iconen, en richt zich vooral op dagelijks gebruik.

©ID.nl

Het reguliere Startmenu is overzichtelijk, maar je moet nog wel doorklikken wanneer je op zoek bent naar Instellingen.

Het verborgen Startmenu ziet er heel anders uit. Geen tegels of visuele opsmuk, maar een compacte lijst met systeemfuncties. Denk aan apparaatbeheer, taakbeheer, netwerkverbindingen en terminal. Dit menu is vooral bedoeld voor wie snel iets wil aanpassen, controleren of oplossen.

Zo open je het verborgen Startmenu

De makkelijkste manier is simpelweg met de rechtermuisknop op de Startknop klikken (onderaan je scherm, links). Meteen verschijnt een menu met een lijst vol snelkoppelingen. Geen wachttijd, geen vertraging: het menu reageert direct.

Gebruik je liever het toetsenbord? Druk dan op Windows-toets + X. Deze sneltoets werkt overal in Windows, zelfs midden in een programma. Handig op een laptop, zeker als je geen muis bij de hand hebt.

Werk je op een touchscreen? Tik dan op de Startknop en houd die een paar seconden vast. Zodra Windows dit herkent als een 'lang tikken', verschijnt het menu automatisch.

Hoe je het ook opent, de inhoud is altijd gelijk. Het menu komt standaard naast de Startknop in beeld, dus je hoeft nooit te zoeken.

💡Door de Donkere Modus in te stellen (via Instellingen -> Persoonlijke instellingen -> Kleuren) krijgt het tweede Startmenu een donkere achtergrond. Dat zorgt ervoor dat het onderscheid met eventueel geopende programmavensters wat groter wordt.

Wat vind je in dit tweede Startmenu?

Alles wat je anders via Instellingen of het Configuratiescherm moet opzoeken, staat hier bij elkaar. In plaats van losse snelkoppelingen of visuele tegels, toont dit menu een strakke lijst.

Zo kom je met één klik bij Apparaatbeheer, Schijfbeheer, Taakbeheer, Netwerkinstellingen of PowerShell. Handig als je iets wilt aanpassen, controleren of snel een probleem moet oplossen.

Microsoft heeft de functies logisch gegroepeerd. De bovenste opties gaan over apps en energiebeheer, daaronder volgen tools voor systeembeheer en netwerkverbindingen. Verder naar beneden vind je opdrachten voor afsluiten of afmelden. Je herkent ze aan hun vertrouwde namen, wat zoeken overbodig maakt. Een voorbeeld: als je software wilt verwijderen, hoef je niet naar Instellingen > Apps > Geïnstalleerde apps. Je kiest gewoon 'Geïnstalleerde Apps' uit het menu en je bent er meteen.

©ID.nl

Via het tweede Startmenu heb je meteen toegang tot allerlei systeemtools waarvoor je anders zou moeten zoeken in Instellingen of in het Configuratiescherm.

Waarom het tweede Startmenu zo handig is

Hoewel de systeemtools die je via het tweede Startmenu kunt bereiken voor veel mensen Windows-onderdelen zijn die ze niet zo vaak zullen gebruiken, is het toch handig dt je ze direct 'onder de knop' hebt zitten. Stel: je hebt wifi-problemen. In plaats van drie keer klikken door Instellingen kun je direct 'Netwerkverbindingen' openen. Of je wilt zien of een usb-stick goed wordt herkend. Dan hoef je alleen maar te klikken op 'Apparaatbeheer'. Voor wie vaker met systeeminstellingen werkt, is dit menu eigenlijk helemaal onmisbaar. Je hoeft geen sneltoetsen te onthouden of eindeloos door menu's te klikken. Alles wat je vaak gebruikt zit binnen handbereik. En ook als je het niet dagelijks gebruikt, is het handig om te weten dat het er is. Het scheelt je hoe dan ook veel tijd en zoekwerk.

Ook fijn: het menu ziet er op elke Windows 11-pc hetzelfde uit. Of je nu thuis werkt, op kantoor zit of iemand anders helpt: je weet precies waar je moet zijn.

Dus?

Het verborgen Startmenu is een van de meest praktische onderdelen van Windows 11. Het geeft je directe toegang tot systeemfuncties en tools waarvoor je anders moet doorklikken en waar je naar moet zoeken. Het is geen vervanger van het gewone menu, maar een aanvulling voor wie meer uit z'n systeem wil halen. Of je nu snel iets wilt aanpassen, een probleem onderzoekt of gewoon minder wilt klikken: het tweede Startmenu maakt het net een stuk makkelijker!

⬇️Scrol omlaag en bekijk welke onderdelen je in het tweede Startmenu vindt en wat je ermee kunt

Van buiten oogt hij misschien smetteloos, maar vanbinnen kan je wasdroger behoorlijk smerig zijn. Warmte, vocht en pluis vormen namelijk de perfecte broedplek voor bacteriën en schimmels. En dat ruik je. Bovendien werkt een vervuilde droger minder goed én verbruikt hij meer energie. Tijd om in actie te komen: met dit 8-stappenplan houd je jouw wasdroger schoon, fris en in topconditie!

Waarom is schoonmaken belangrijk?

Een wasdroger draait op hoge temperaturen en heeft continu te maken met vocht. Ideale omstandigheden voor ongewenste gasten zoals schimmels en bacteriën. Tel daar opgehoopte pluisjes en resten wasmiddel bij op, en je snapt waarom je wasdroger soms muf ruikt of er langer over doet dan normaal. Regelmatig schoonmaken voorkomt vieze luchtjes, verlengt de levensduur én maakt je droger zuiniger.

Een schone droger in 8 simpele stappen

1. Stekker eruit

Voordat je iets doet, trek je de stekker uit het stopcontact. Veiligheid voorop!

2. Pluizenfilters legen

Open het klepje onderin en haal de filters eruit. Meestal zijn dat er twee: een pluizenfilter en een condensfilter. Spoel ze af onder de kraan en laat ze goed drogen voordat je ze terugplaatst.

3. Condensor schoonmaken

Achter een apart klepje aan de voor- of achterkant zit de condensor. Haal stof en pluis voorzichtig weg met een vochtige doek. Vergeet ook de randjes en het klepje zelf niet.

4. Afvoerslang controleren

Koppel de slang los (als jouw droger die heeft) en check of er geen verstopping in zit. Spoel hem goed door en maak de binnen- en buitenkant schoon. Zet hem daarna weer stevig terug.

5. Binnenkant afnemen

Gebruik een zachte, vochtige doek om de binnenzijde van de trommel schoon te maken. Voor hardnekkige vlekken kun je een beetje allesreiniger gebruiken. Vergeet ook de rubber rand niet.

6. Buiten schoon, net als binnen

Neem de buitenkant van de machine af met een vochtige doek. Gebruik wat allesreiniger voor de zijkanten en voorkant, maar houd het bedieningspaneel liever droog of gebruik een licht vochtige doek.

7. Deurtje open laten

Laat na het schoonmaken de deur een tijdje openstaan. Zo kan de binnenkant goed drogen en voorkom je dat er schimmel ontstaat.

8. Lege droogbeurt draaien

Tot slot: draai een heet droogprogramma zonder was erin. Hiermee droog je de laatste vochtresten en geef je eventuele bacteriën geen kans.

©Shi

Hoe vaak moeten onderdelen worden gereinigd?

Niet alle onderdelen hoeven even vaak gereinigd te worden. Dit schema geeft een indicatie:

Merk je toch geurtjes op of neemt de droogprestatie van je wasdroger af? Voer dan een extra schoonmaakbeurt uit.

Schoonmaaktips voor specifieke onderdelen

Voor sommige onderdelen van je wasdroger zijn speciale schoonmaaktips. We zetten ze voor je op een rijtje.

©detry26

Schoonmaakmiddelen: wat gebruik je wel (en liever niet)?

Voor het grondig reinigen van je droger zijn er speciale producten op de markt. Denk aan schoonmaakmiddelen die vet, kalk en vuil aanpakken zonder onderdelen aan te tasten. Let altijd goed op of het middel geschikt is voor jouw type droger.

Ook populair zijn reinigingstabletten of -strips die je in de trommel legt voordat je een schoonmaakprogramma start. Die lossen nare geurtjes en aanslag op, maar gebruik ze niet te vaak. Overmatig gebruik kan het rubber en de binnenkant aantasten.

Liever een natuurlijk alternatief? Meng dan 5 eetlepels citroenzuur met een liter warm water en giet het in de wasmiddellade. Laat vervolgens een heet programma draaien. Goed voor je droger én het milieu.

Veelgestelde vragen over drogers schoonmaken

Kan ik een stoomreiniger gebruiken?

Nee. De hitte en vocht van een stoomreiniger kunnen onderdelen beschadigen. Gebruik altijd een microvezeldoekje met wat sop.

Wat te doen bij zwarte schimmel?

Reinig grondig de rubberen rand, filters en afvoerslang. Gebruik eventueel azijn als nabehandeling en draai daarna een heet programma. Herhaal dat regelmatig.

Waarom ruikt mijn schone was muf na het drogen?

Waarschijnlijk is je droger toe aan een schoonmaakbeurt. Begin bij het filter en de condensor en werk alles stap voor stap af. Vergeet ook de afvoerslang en het draaien van een heet leeg programma niet. Als dat allemaal niet helpt en de droger is al wat ouder, is het misschien tijd om uit te kijken naar een nieuw exemplaar.