Slimme verlichting is voor velen een eerste kennismaking met een verbonden huishouden, het internet-of-things. De installatie is relatief eenvoudig en de kosten zijn te overzien. Zoek je de beste slimme lampen? We testten slimme ledverlichting die past in bestaande armaturen, van vijf verschillende merken.

Er is een ruime keuze aan slimme ledverlichting die bedoeld is voor ‘retrofitting’ en dus past in bestaande armaturen. Het aanbod varieert van goedkope individuele ledlampen met bluetooth of wifi die je met behulp van een app in- en uitschakelt, tot duurdere complete verlichtingssystemen met een centrale hub, een volledig software-ecosysteem en een uitgebreid aanbod aan ledlampen, armaturen, stuureenheden en andere slimme apparatuur zoals camera’s en alarmsystemen die je zowel lokaal als via het internet regelt. Dit laatste niet alleen handmatig, maar ook geautomatiseerd. Die uitgebreidere systemen werken veelal met ZigBee voor de communicatie tussen de lampen en de stuureenheden, en met wifi voor de bridge en de communicatie met apps en het internet.

De relatief hoge initiële investeringskost om met slimme ledverlichting te starten, vormde lange tijd een drempel. Vandaag is die drempel veel lager. Deels omdat de meeste fabrikanten ondertussen instapversies van hun apparatuur aanbieden waarmee je goedkoop start en die je later desgewenst toevoegt aan de duurdere hub-gebaseerde systemen met meer mogelijkheden. Anderzijds omdat ZigBee een open standaard is, waardoor het mogelijk is om in een hub-gebaseerd verlichtingssysteem van één merk goedkopere lampen van andere fabrikanten te gebruiken. Die evolutie staat nog in de kinderschoenen (niet alles werkt al perfect samen), maar de evolutie naar een echte standaard voor slimme verlichting zal niet meer stoppen.

Slimme ledverlichting brengt meer dan alleen sfeer, al kun je daarin heel ver gaan en is het voor sommigen (te oordelen naar de vele installatievoorbeelden die je op internet terugvindt) intussen een echte hobby. Maar het bespaart uiteraard ook elektriciteit. Om te beginnen zijn ledlampen op zichzelf zuiniger dan spaarlampen. Met slimme verlichting is het bovendien eenvoudig om lampen niet onnodig en/of te sterk te laten branden. Dat is extra besparing.

Er is ook het veiligheidsaspect. Bij een slim verlichtingssysteem werken sensoren en lampen los van elkaar. Met één sensor kun je meerdere lampen in- en uitschakelen bij gedetecteerde beweging, zowel binnen als buiten (als nachtverlichting, om dieven af te schrikken). Dat is goedkoper dan overal lampen met vast ingebouwde bewegingssensor te hangen.

Onder de testresultaten nemen we de individuele lampen onder de loep.

©PXimport

IKEA Home Smart Slimme verlichting

©PXimport

De Trådfri-verbindingshub en de Home Smart-app voor Android en iOS vormen het kloppende hart van het ZigBee-gebaseerde slimme verlichtingssysteem van IKEA. Dit bestaat uit verschillende soorten slimme apparaten met allerlei exotische namen (Trådfri, Leptiter, Gunnarp enzovoort). Slimme producten die met de hub samenwerken, dragen het ‘Works with IKEA Home smart’-logo. Daar zitten ook niet-verlichtingsproducten bij, zoals de Fyrtur-rolgordijnen.

Tot tien lampen kun je het systeem zonder hub en app gebruiken. In de plaats daarvan gebruik je dan één van de apart verkrijgbare en erg betaalbare stuureenheden, zoals de draadloze dimmer, het stopcontact met aan/uit-afstandsbediening en/of de Trådfri-afstandsbediening. Met de hub of app bedien je tot vijftig lampen, gegroepeerd per tien met telkens maximaal één stuureenheid in elke groep. Elke groep kan verschillende instellingen hebben (verschillende manieren om te dimmen, andere kleurtemperaturen). IKEA heeft diverse startersets; wij testten de duurste Trådfri-smartset (E1810).

Vanaf softwareversie 1.2 werken de Trådfri-lampen (maar niet de stuureenheden) ook met Philips Hue. Je voert de software-update eerst door via de IKEA-app, reset de lamp en koppelt ze daarna aan de Hue-app. De ronde Trådfri-hub is groter dan de hubs van de merken Hue en Innr, maar past toch nog net in de palm van een hand. De IKEA-app is functioneel eerder vergelijkbaar met de beperkte Innr-app dan met de uitgebreidere Hue-app. Maar hij werkt alleen in het lokale wifi-netwerk; bediening via internet is alleen mogelijk als je een omweg gebruikt via Apple HomeKit, Amazon Alexa of Google Home.

IKEA Home Smart Slimme verlichting

8Score80

Innr Slimme verlichting

©PXimport

Innr Lighting is in 2012 opgericht door twee ex-managers van Philips, met de bedoeling om een betaalbaar slim verlichtingssysteem te creëren. Het redelijk uitgebreide assortiment van lampen, armaturen en stuureenheden gebruikt het ZigBee-protocol. Het functioneert met de eigen Innr-bridge, of in combinatie met de bridges en hubs van andere ZigBee-gebaseerde verlichting. Volgens Innr worden zijn producten vaak gekocht door Philips Hue-gebruikers die een betaalbaarder alternatief zoeken. Innr test daarom uitgebreid de compatibiliteit met Hue.

Wij testten Innr zowel met de Innr- als met de Hue-bridge. De lampen werken probleemloos samen met of als vervanging van de Hue-lampen. Houd er wel rekening mee dat de Innr-lampen geen bluetooth hebben, een ZigBee-hub/bridge is dus noodzakelijk. Innr werkt evenmin met de Apple HomeKit. Nog een beperking is dat een eventuele firmware-update alleen mogelijk is via de Innr-bridge en niet via bijvoorbeeld die van Hue.

Per kamer kun je scènes definiëren, bijvoorbeeld ‘alles aan’, alle lampen in een bepaalde kleur aan, of wat er moet gebeuren als je ‘weg van huis’ bent. Scènes en kamers voeg je desgewenst toe aan timers en programma’s, die je optioneel koppelt aan zonsop- of ondergang. Een programma is een geautomatiseerd wekelijks schema voor je lampen dat uit meerdere gebeurtenissen bestaat.

De Innr-app werkt rechttoe rechtaan en is minder geavanceerd dan de Hue-app. Geavanceerde trucs, zoals een vertraagde werking van timers bij zonsop- of ondergang, ondersteunt de app niet. Uiteraard kun je de Hue-app gebruiken en dan bieden de Innr-lampen bijna dezelfde mogelijkheden als die van Signify, met uitzondering van de Hue Entertainment (Sync)-functionaliteit en de ‘gedrag bij inschakelen’-functie.

Innr Slimme verlichting

8Score80

Ledvance Smart+Lighting

©PXimport

Het Duitse Osram stootte in 2016 zijn lichtdivisie af naar het nieuwe bedrijf Ledvance. De slimme lampen, stopcontacten, bedieningsknoppen en sensoren in het Smart+Lighting-assortiment dragen niet langer de merknaam Osram, wel Ledvance. Ze bestaan in twee versies: met uitsluitend bluetooth (blauwe verpakkingen) en met bluetooth én ZigBee (paarse verpakkingen). Via de Ledvance Smart+-app bepaal je welke firmware de apparaten gebruiken; bluetooth en ZigBee tegelijk gebruiken kan dus niet. Je wijzigt op elk moment de firmware om over te schakelen naar een ander protocol.

De varianten die ZigBee-firmware ondersteunen, zijn bruikbaar met ZigBee-hubs zoals die van Philips Hue of Osram Lightify. De lampen die alleen de bluetooth-firmware ondersteunen, gebruiken naar keuze het bluetooth low-energy-protocol (BLE) of het bluetooth mesh-protocol. In het eerste geval koppel je ze aan Alexa, HomeKit of Home, en configureer en gebruik je ze met de bijbehorende apps en slimme apparaten van Amazon, Apple of Google. In het tweede geval configureer en gebruik je ze met de Smart+-app. In de bluetooth-mesh-modus is het aantal lampen en stuureenheden in theorie onbeperkt; in de BLE-modus is het aantal beperkt tot zes. Het bereik tussen twee mesh-lampen is vijftig meter; in de BLE-modus is dit tien meter.

De Smart+-app biedt een beperkte functionaliteit in vergelijking met die van andere fabrikanten. Meer dan (groepen van) lampen in- en uitschakelen en kleur en helderheid ervan wijzigen is momenteel niet mogelijk. Je kunt zelfs geen voorgeprogrammeerde sfeerinstellingen bewaren. Het systeem van Ledvance Smart+Lighting lijkt momenteel vooral nog werk in uitvoering.

Ledvance Smart+Lighting

7Score70

Philips Hue Personal Wireless Lighting

©PXimport

Philips Hue van Signify, de verzelfstandigde verlichtingsafdeling van Philips, bestaat al sinds 2012. Dit ZigBee-gebaseerde slimme verlichtingssysteem werkte oorspronkelijk alleen in combinatie met een bridge. Daar is sinds 2016 een nieuwe vierkante versie van. De eerste ronde versie wordt inmiddels niet meer ondersteund en kun je alleen nog lokaal gebruiken. Intussen is er ook een bluetooth-versie van Hue, die met een aparte app werkt en waarmee je tot tien lampen en stuureenheden lokaal met je smartphone of tablet bedient tot op tien meter afstand.

Nieuwe Hue-lampen en -stuureenheden ondersteunen bijna allemaal beide communicatieprotocollen. Je kunt de bridge dus achteraf toevoegen om tot vijftig lampen en twaalf stuureenheden ook via internet te besturen. Het is wel het één of het ander: als je lampen/stuureenheden aan de bridge koppelt, werken die niet langer met de Hue Bluetooth-app en gebruik je de reguliere Hue-app.

Wij testten beide versies. Starten met één bluetooth-lamp en het systeem van daaruit verder uitbreiden is perfect mogelijk. Hue heeft diverse starterkits, sommige daarvan bevatten zelfs een slimme luidspreker.

De Hue Bluetooth-app heeft dezelfde interface en werkt op dezelfde manier als de normale Hue-app, maar schrapt functies die alleen met een bridge werken zoals timers. In ruil zijn er wel meer vooraf gedefinieerde lichtscènes beschikbaar dan in de reguliere Hue-app. Daarmee programmeer je ook ‘routines’, bijvoorbeeld wat er dient te gebeuren als je van huis weg bent, bij het ontwaken, bij het gaan slapen enzovoort. Hue werkt samen met tal van andere apps en producten van derde partijen.

Philips Hue Personal Wireless Lighting

9Score90

TP-Link Kasa Smart lampen

©PXimport

De Kasa-lampen van TP-Link werken via wifi. Je koppelt ze dus aan je draadloze router en verder heb je geen hub of bridge nodig, ook niet om ze via het internet te bedienen met behulp van de Kasa Smart-app. Kasa is de merknaam die TP-Link gebruikt voor al zijn slimme producten. Daar zijn niet alleen wifi-lampen bij, maar ook wifi-stopcontacten, -schakelaars en -camera’s. Het aanbod aan lampen is beperkt tot vijf lampen met E27-socket: een witte, een witte met variërende lichttemperatuur, een meerkleurenlamp en twee nieuwe filamentlampen, eentje met amberkleur en een tweede met warmwitte kleur.

Met behulp van de app voeg je de lampen toe aan groepen (kamers). Die kun je gezamenlijk in- en uitschakelen en de helderheid en kleur(temperatuur) ervan wijzigen voor zover ondersteund door de in de groep aanwezige lamp(en). De ‘circadian mode’ regelt de lichtverschijning automatisch volgens het tijdstip van de dag.

Met ‘smart actions’ (de app is uitsluitend Engelstalig) zijn er beperkte programmeermogelijkheden. Je schakelt groepen bijvoorbeeld in- en uit op bepaalde tijdstippen, of aan de hand van de zonsop- en ondergang, of je koppelt ze aan een slimme camera die ze bijvoorbeeld inschakelt bij bewegingsdetectie. Die slimme acties zijn momenteel beperkt tot maximaal drie. Je kunt er meerder programmeren, maar slechts drie kunnen tegelijk actief zijn. In de ‘smart actions’ regel je het gedrag van de lampen (kleur, helderheid) met behulp van vooraf ingestelde scènes. Drie zijn vooraf geconfigureerd, maar je kunt er zoveel bijmaken als je zelf wilt.

TP-Link Kasa Smart lampen

7Score70

Conclusie

Philips Hue is niet alleen het oudste, maar ook het duurste en meest uitgebreide slimme verlichtingssysteem. De mogelijkheden zijn zeer uitgebreid, waardoor het soms iets ingewikkelder is om alles logisch te configureren. Omwille van de ZigBee-standaard kun je Hue gelukkig uitbreiden met goedkopere ZigBee-lampen van andere fabrikanten. Het systeem krijgt onvermijdelijk het keurmerk Best Getest, maar de goedkopere systemen van IKEA en Innr worden steeds beter en zitten Hue danig op de hielen.

Van deze twee is de IKEA Home Smart slimme verlichting nipt onze Slimme Koop. De slimme ledverlichting van Ledvance staat momenteel nog te veel in de kinderschoenen. Die van TP-Link is interessant als je slechts een beperkt aantal E27-lampen met je smartphone wilt bedienen, ook via internet en dit zonder centrale bridge.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.